طبقه روحانیون و کاهنان؛
کارکنان دستگاه خدایان را این طبقه تشکیل می داد؛ و فقط کاهنان حق داشتند وارد جایگاه خدایان شوند. کاهن به خدایان غذا می داد و مشعلهای معابد را روشن می کرد. در تلقی مصریان، کاهن با خدایان سخن می گفت و دستور خدایان را به مردم می رساند و نیز واسطه بین مردم و خدایان بود مصریان برای اینکه خود را شایسته الطاف و مراحم خدایان گردانند، در برابر روحانیون قربانی می کردند، کشاورزان کیسه های غله و طاقه های کرباس می آوردند و برده داران و ثروتمندان طلا و نقره هدیه می کردند، فراعنه مقداری از غنائم جنگی را می بخشیدند و همه این هدایا و نذور ارباب و رعایا به دست کاهنان و روحانیان می افتاد و بدین سان این طبقه از ثروتمندان بزرگ مصر بودند. وظیفه دیگر روحانیون و کهنه، تحکیم پایه های قدرت فرعون زمانشان بود. روحانیون برای تثبین قدرت فرعونی از عقاید و باورهای مردم استفاده می کردند و به مردم می گفتند که فرعون خدای مهربان است و هر یک از دستورهای او باید بدون چون و چرا انجام شود و هر کس از فرمان فرعون زمان سرپیچی کند، از فرمان خدایان سر پیچیده است. روحانیون دستگاه فرعون به مردم می گفتند که خدایان فرمان بران را دوست دارند و از عاصیان بدشان می آید. نافرمانان بشدت مجازات خواهند شد و به دست خدای آتور گرفتار می آیند.(91)
مصریان عقیده داشتند که آتور خدای دنیای مردگان است. اوست که مردگان را محاکمه می کند. اگر میت در حال حیات بر خلاف خواست خدایان رفتار کرده باشد، مورد خشم و غضب آتور قرار خواهد گرفت و اگر خدایان از او راضی باشند، آتور نیز راضی خواهد بود. عذاب آتور مسلط کردن غول وحشتناکی بر میت بود که میت گناهکار را می خورد.(92)
کاهنان سود جو و نیزنگ باز مصری مردم را وامی داشتند تا برای کامیابی مردگان خود و نجات آنان مرده نامه ای بخرند (که در آن طلسماتی نقاشی شده و افسون و اورادی از طرف کاهنان بر آن خوانده شده بود) تا سبب مغفرت در نزد اوزیریس خدای اموات شود.(93)
طوایف مختلف مصریان به اوزیرس یا خدای اموات و جهان حشر و نشر و غب خدای زمین، و نات؛ خدای آسمانها و خدای همیشه پیروز، و اوفه خدای عیش و طرب و نوازندگی، و ثوت خدای مرغان، و ایبس خدای کارها و مشاغل و... معتقد بودند.(94)
اصل اوزیریس ممکن است مربوط به دوره قبل از تاریخ باشد.
بعضی بر آنند که پرستش این خدا از سرزمین لیبی به مصر آمده و در آنجا آن را مانند آب حیات بخش که در بیابان خشک باعث روئیدن نباتات می شده، می پرستیده اند. بعضی دیگر بر آنند که چون اوزیریس به صورت انسانی نمایانده می شود، ظاهراً از کشور شام به مصر آمده باشد و در آنجا آن را مانند خدای کشت و زرع پرستش می نموده اند. ولی بعداً مصری ها آن را خدای مستقلی دانسته و گفتند اوزیریس از آمیزش خدای مذکر جب با الهی زمین یا خدای مؤمنث نوت خدای آسمان زائیده شده و پس از آن با خواهرش ایزیس مزاوجت کرده است...(95)