سخنان بزرگان دین درباره عید نوروز

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

سخنان بزرگان دین درباره عید نوروز

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

اي گردانندهي قلبها و ديدهها!
اي تغيير دهندهي حال و احوال!
اي مدير و مدبر شب و روز!
حال ما را به نيكو ترين حال بگردان.

اي خدايي كه هستي ما در سيطرهي قدرت توست
و دلهاي ما چكيدهاي از مهرباني توست
حال ما را به نيكوترين حال برسان
و دلها و چشمهاي ما را به معرفت خويش نزديك گردان
و به كمال و بصيرت روشن كن.

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

سخن امام خمینی(ره) در باب نوروز:

در اعیادی که اسلام به ما عنآیت فرموده است، در همه آنها که ملاحظه میکنید همه اش مسئله و درخواست و ذکر و دعا میباشد. همه اش نماز است، روزه است، ذکر است، دعاست.

عید نوروز هم عید ملی است و اسلامی نیست لکن اسلام هم مخالفتی با او ندارد باز میبینیم که در روآیتی وارد شده و از آداب امروز روزه گرفتن است از آداب امروز دعا کردن و نماز خواندن است و این به ما میفهماند که هر ملتی بخواهد به راه راست برود و بخواهد استقلال خودش را، آزادی خودش را حفظ کند باید در عیدش تذکر داشته باشد و ذکر خدا بکند برای خدا باشد.

در عیدش دستور روزه است دستور استحبابی روزهای که باید انسان منقطع بشود از شهوات خودش و متوجه خدای تبارک و تعالی باشد؛ و در جایی دیگر میفرماید: عید نوروز عید باستانی است اما تمام برنامه های اعیاد اسلامی جزء دین اسلام بوده و شارع مقدس آنها را به طور کلی امضا میکند؛ همچنین اعیاد اسلامی متعلق به تمام مسلمانان جهان است ولی عید نوروز یک عید دینی نیست اگر چه بعضی از اعمال خوب در آن انجام میشود که مورد تایید اسلام است ولی عید نوروز متعلق به چند کشور از جمله ایران میباشد ولی جهانی نیست.

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

اسلام و اعمال نوروز:

عید برای انسانهای صالح خداوند روزی است که سراسر عبادت و بندگی خداوند باشد. مملو از خیر و برکت و نیکی به بندگان خدا باشد. روزی که بویی از معصیت از محیط دنیا به مشام نرسد و انسانهای با کمال و بایمان، پیوسته راه حق در پیش گیرند و به سرچشمههای معرفت و طاعت دست یابند. بندگان صالح خداوند همچون مولایشان علی چنین رفتار میکنند که فرمودند روز عید روزی است که عبادت انسان مورد پذیرش حق قرار گیرد و انسان از گناه و آلودگی به دور باشد و مورد بخشش و رحمت خداوند قرار بگیرد، اسلام با عید نوروز مخالفتی ندارد و چنانچه بسیاری از سفارشات اسلام در این مراسم ملی انجام شود جایگاه ارزشمندی پیدا خواهد کرد از جمله اعمالی که در این روز انجام میشود صلهی رحم یا همان دید و بازدید با اقوام و دوستان و بزرگان است که به نوبهی خود از بهترین اعمال محسوب میشود. اسلام نیز سفارش بسیاری در این مورد نموده است. و دوری نمودن از خویشاوندان و بستگان را شدیداً منع کرده است.

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

پیامبر اکرم(ص) میفرمایند:

«صله الرَّحم تعمُر الدیار و تَزِیه فی الاعمار و اِن کانَ اَهلها غیر أخیار؛ پیوند با خویشاوندان شهرها را آباد میسازد و بر عمرها میافزاید گرچه انجام دهندگان آن از نیکان هم نباشند.» صلهی رحم نه تنها پاداش اُخروی بلکه نتایج دنیوی آن نیز باعثسامان بندگان صالح خداوند در دنیا میشود موجب میشود تا کارهای انسان از نقص به دور باشد، و کارهای نیک انسان مورد قبول پروردگار قرار گیرد، ثروت و روزی انسان زیاد شود و بلاها و گرفتاریهای دنیوی از او دور شود حساب اموال و اعمالش در قیامت آسان شود و عمرش طولانی گردد. در این دید و بازدیدها، از بیماران هم عیادت میشود که موجب شادی آنها خشنودی خداوند میگردد. رسول خدا(ص) فرمودند: «أحبَّ الاعمال اِلَی الله ادخال السّرور علی المومنین: محبوبترین اعمال نزد خداوند وارد کردن شادی در دل مؤمنین است.» و در جایی دیگر ابوالجارود گوید: ابو جعفر باقر(ص) فرمود: «در ضمن مناجاتهای موسی(ص) با خدا این بود که گفت: «پروردگارا مرا از ثواب عیادت مریض آگاه ساز که چقدر است». خداوند عزّوجّل فرمود: «فرشتهای بگمارم که او را در قبر تا هنگامی که به صحرای محشر وارد شود عیادت کند». زیارت اهل قبور نیز همواره مورد تأکید قرار گرفته است این که انسان در مواقع سختی و فشار مشکلات و نیز در لحظههای شادمانی به زیارت اهل قبور برود تا تلنگر و آگاهی باشد و مصائب و شادی این دنیا را جدی نگیرد که دوام و پایداری در آن نیست. از رسوم پنج شنبهی آخر سال محسوب میشود که در آستانهی سال جدید به زیارت اهل قبور و شهدا و علما و بزرگان خود میروند و دعا و تلاوت قرآن را نثار روح عزیزان خفته در دل خاک میکنند که تذکر و یادآوری از قیامت نیز برای اهل دنیا باشد. امام رضا(ص) میفرمایند: «انّه مَن زار قَبرَ مؤمن فقرا عندَهُ سَبَعَ مُرّات اِنّا انزلناه غفر الله لَهُ و لِصاحِبِ القبر: هر کس قبر مؤمنی را زیارت کند و هفت بار سورهی قدر را تلاوت کند، خداوند او و صاحب قبر هر دو را بیامرزد.»

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

امام صادق (ع) نوروز را اینگونه تعریف می کند

که روزی است که قائم ما ظهور می کنند

و آن روزی است

که قائم ما بر دجال ظفر می یابد

و او را در زباله دانی کوفه به دار می کشد

و روز نوروزی نیست مگر اینکه ما در آن در پی فرج هستیم.





فرمایش امام صادق (ع) در مورد عید نوروز

از معلی بن خنیس روایت است که گفت:به محضر امام صادق علیه السلام در روز نوروز وارد شدم که فرمود:

می دانی امروز چه روزی است؟

گفتم:

فدایتان شوم، این روز روزی است که عجم آن را بزرگ می دارند و در آن هدیه می دهند.


امام صادق علیه السلام فرمود:

قسم به بیت عتیقی که در مکه است (کعبه)، این نیست مگر برای امری قدیمی، که آن را برایت می گویم تا آن را بفهمی.

گفتم :
ای سید من!
اگر این از جانب شما آموخته شود برای من دوست داشتنی تر است از اینکه اموات من زندگی کنند و دشمنان من بمیرند.

پس حضرت فرمود:

ای معلی ! روز نوروز روزی است که:

1. الله از بندگان پیمان گرفت که او را عبادت کنند و بر او شریکی قرار ندهند

2. به رسل و حججش ایمان آورند و به ائمه علیهم السلام ایمان آورند

3. اولین روزی است که خورشید در آن طلوع کرده و بادها در آن وزیدن گرفته اند و زینت زمین در این روز آفریده شده

4. روزی است که کشتی نوح بر کوه جودی استقرار یافت

5. روزی است که در آن رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم امیرالمؤمنین را بر شانه هایش گذاشت تا بتهای قریش را از بالای بیت الحرام سنگ زند و بشکند و همینطور است درباره ابراهیم علیه السلام

6. روزی است که نبی صلی الله علیه و آله و سلم به اصحابش امر کرد که با علی علیه السلام به اسم امیرالمؤمنین بیعت کنند و در آن روز بیعت دوم واقع شد

7. آن روزی بود که علی علیه السلام به اهل نهروان ظفر یافت و ذوثدیه ( صاحب دو پستان ) را کشت

8. روزی است که قائم ما و ولاة الأمر ظهور می کنند و آن روزی است که قائم ما علیه السلام بر دجال ظفر می یابد و او را در زباله دانی کوفه به دار می کشد و روز نوروزی نیست مگر اینکه ما در آن در پی فرج هستیم برای اینکه آن روز از ایام ما و ایام شیعه ماست که عجم آن را حفظ کرده در حالی که شما آن را ضایع کردید.

و فرمود:نبی ای از انبیاء از پروردگارش سؤال کرد که چگونه این قومی را که فوت و خارج شده اند زنده می کند، که خداوند به او وحی کرد که بر قبور آنان آب بپاشد. در این روز که اولین روز از سال ایرانیان است پس زنده شدند و زندگی کردند در حالی که تعدادشان سی هزار نفر بود و بدین سان پاشیدن آب در نوروز سنت شد.



متن حدیث:



عَنْ مُعَلَّی بْنِ خُنَیسٍ قَالَ دَخَلْتُ عَلَی الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ ع یوْمَ النَّیرُوزِ فَقَالَ أَ تَعْرِفُ هَذَا الْیوْمَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاک هَذَا یوْمٌ تُعَظِّمُهُ الْعَجَمُ وَ تَتَهَادَی فِیهِ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ الصَّادِقُ ع وَ الْبَیتِ الْعَتِیقِ الَّذِی بِمَکةَ مَا هَذَا إِلَّا لِأَمْرٍ قَدِیمٍ أُفَسِّرُهُ لَک حَتَّی تَفْهَمَهُ قُلْتُ یا سَیدِی إِنْ عُلِمَ هَذَا مِنْ عِنْدِک أَحَبُّ إِلَی مِنْ أَنْ یعِیشَ أَمْوَاتِی وَ تَمُوتَ أَعْدَائِی فَقَالَ یا مُعَلَّی إِنَّ یوْمَ النَّیرُوزِ هُوَ الْیوْمُ الَّذِی أَخَذَ اللَّهُ فِیهِ مَوَاثِیقَ الْعِبَادِ أَنْ یعْبُدُوهُ وَ لَا یشْرِکوا بِهِ شَیئاً وَ أَنْ یؤْمِنُوا بِرُسُلِهِ وَ حُجَجِهِ وَ أَنْ یؤْمِنُوا بِالْأَئِمَّةِ ع وَ هُوَ أَوَّلُ یوْمٍ طَلَعَتْ فِیهِ الشَّمْسُ وَ هَبَّتْ فِیهِ الرِّیاحُ وَ خُلِقَتْ فِیهِ زَهْرَةُ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْیوْمُ الَّذِی اسْتَوَتْ فِیهِ سَفِینَةُ نُوحٍ عَلَی الْجُودِی وَ هُوَ الْیوْمُ الَّذِی حَمَلَ فِیهِ رَسُولُ اللَّهِ‏ ص أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ ص عَلَی مَنْکبِهِ حَتَّی رَمَی أَصْنَامَ قُرَیشٍ مِنْ فَوْقِ الْبَیتِ الْحَرَامِ فَهَشَمَهَا وَ کذَلِک إِبْرَاهِیمُ ع وَ هُوَ الْیوْمُ الَّذِی أَمَرَ النَّبِی ص أَصْحَابَهُ أَنْ یبَایعُوا عَلِیاً ع بِإِمْرَةِ الْمُؤْمِنِینَ وَ هُوَ الْیوْمُ الَّذِی وَجَّهَ النَّبِی ص عَلِیاً ع إِلَی وَادِی الْجِنِّ یأْخُذُ عَلَیهِمُ الْبَیعَةَ لَهُ وَ هُوَ الْیوْمُ الَّذِی بُویعَ فِیهِ لِأَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع فِیهِ الْبَیعَةَ الثَّانِیةَ وَ هُوَ الْیوْمُ الَّذِی ظَفِرَ فِیهِ بِأَهْلِ نَهْرَوَانَ وَ قَتَلَ ذَا الثُّدَیةِ وَ هُوَ الْیوْمُ الَّذِی یظْهَرُ فِیهِ قَائِمُنَا وَ وُلَاةُ الْأَمْرِ وَ هُوَ الْیوْمُ الَّذِی یظْفَرُ فِیهِ قَائِمُنَا ع بِالدَّجَّالِ فَیصْلِبُهُ عَلَی کنَاسَةِ الْکوفَةِ وَ مَا مِنْ یوْمِ نَیرُوزٍ إِلَّا وَ نَحْنُ نَتَوَقَّعُ فِیهِ الْفَرَجَ لِأَنَّهُ مِنْ أَیامِنَا وَ أَیامِ شِیعَتِنَا حَفِظَتْهُ الْعَجَمُ وَ ضَیعْتُمُوهُ أَنْتُمْ وَ قَالَ إِنَّ نَبِیاً مِنَ الْأَنْبِیاءِ سَأَلَ رَبَّهُ کیفَ یحْیی هَؤُلَاءِ الْقَوْمَ الَّذِینَ خَرَجُوا فَأَوْحَی اللَّهُ إِلَیهِ أَنْ یصُبَّ الْمَاءَ عَلَیهِمْ فِی مَضَاجِعِهِمْ فِی هَذَا الْیوْمِ وَ هُوَ أَوَّلُ یوْمٍ مِنْ سَنَةِ الْفُرْسِ فَعَاشُوا وَ هُمْ ثَلَاثُونَ أَلْفاً فَصَارَ صَبُّ الْمَاءِ فِی النَّیرُوزِ سُنَّةً الْخَبَرَ.

«مستدرک ‏الوسائل ج :6 ص:353 ، بَابُ اسْتِحْبَابِ صَلَاةِ یوْمِ النَّیرُوزِ وَ الْغُسْلِ فِیهِ وَ الصَّوْمِ وَ لُبْسِ أَنْظَفِ الثِّیابِ وَ الطِّیبِ وَ تَعْظِیمِهِ وَ صَبِّ الْمَاءِ فِیهِ»

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

نوروز آئینی دینی و ملی است که باعث ترویج روح همبستگی و عشق و محبت بین مسلمانان و همچنین مسلمانان جهان میشود و روح اعتماد و برادری بین کشورهای اسلامی تقویت میگردد، چرا که قرآن مجید میفرماید: «و اعتصمول بحبل الله جمیعاً و لاتفرقوا؛ همگی به ریسمان خدا(قرآن و اسلام با هر گونه وسیله وحدت) چنگ زنید و پراکنده نشوید.»

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

دیدگاه ائمه و نوروز

امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: کلُّ یومٍ لا یعصی الله فیه فهُوَ یومُ عید؛ هر روزی که در آن معصیت خدا نشود عید است.» عید از نظر ائمه روزی است که انسان به سوی ایمان و وارستگی مطلق حرکت نماید و هر آنچه را که رضآیت خداوند در آن است انجام دهد. روز بازگشت به سوی فطرت پاک و بی آلایش انسانیت است.

اگر خلاف این برای بندهای اتفاق بیفتد، گرچه ظاهراً روز عید باشد اما در واقع عید و خوشی برای او نیست چون رضآیت خداوند را کسب نکرده است.

در روآیتی از امام صادق(ع) نقل شده که امام صادق(ع) به مُعلی بن خنیس که در روز نوروز خدمت ایشان رسید فرمود: «ایا میدانی عید نوروز چه روزی است» عرض کرد: «فدآیت شوم این روزی است که ایرانیان آن را گرامی میدارند و در آن به یکدیگر هدیه و عیدی میدهند». امام(ع) فرمود: «سوگند به آن خانهی کهن که در مکه است، این روز ریشهای کهن دارد که برآیت توضیح میدهم تا آن را بدانی. ای معلی روز نوروز همان روزی است که خداوند در آن از بندگان پیمان گرفت که او را بپرستند و هیچ انبازی برایش نیاورند و به فرستادگان و حجتهای او و به امامان ایمان بیاورند. نوروز نخستین روزی است که خورشید در آن طلوع کرد و هیچ نوروزی نیست مگر اینکه ما در آن روز منتظر فرج هستیم زیرا نوروز از روزهای ما و شیعیان ماست. ایرانیان آن را حفظ کردند و شما آن را از دست نهادید. نوروز نخستین روز از سال ایرانیان است. آنان در حالی که تعدادشان سی هزار نفر بود زنده ماندند و زیستند و ریختن آب در نوروز سنت شد

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

عید نوروز در ایران روز اول فروردین ماه یعنی روز اول سال مردم ایران و اول فصل بهار است. نوروز به «نو و تازه» که سال نو بدان آغاز گردد نیز معنی شده است. خاقانی میگوید:

عید قدم مبارک نوروز مژده داد که امسال تازه از پی هم فتحها شود

و بیان شده که خداوند تعالی در این روز عالم را آفرید و خداوند در این روز حضرت آدم(ع) را آفرید و مطالب بسیاری دیگر در این باره ذکر شده است.

نوروز روز اول ماه فروردین و لحظهی رسیدن آفتاب به منطقه و جایگاه اول خودش یعنی حَمَل است و آن روز اول بهار باشد و این نوروز را به عنوان کوچک و نوروز عامه و نوروز صغیر نامیدند(رشیدی از جهانگیری).

به معنی روز نو است و آن دو باشد یکی نوروز عامه و دیگری نوروز خاصه.

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

پیدایش عید نوروز

در چگونگی پیدایش عید نوروز نقلهای بسیاری بیان شده و اینکه چگونه در اول بهار قرار گرفته است. بنا بر یکی از اقوال، ایرانیهای قدیم پانزده روز از پاییز رفته را عید نوروز خود قرار میدادند چون در آن، روز و شب یکسان میشود اما در زمان یکی از پادشاهان سلجوقی به نام سلطان جلالالدین ملکشاه سلجوقی، تاریخ عید نوروز تغییر کرد به این صورت که سلطان جلال الدین از دیدن نوروز و عید در فصل خزان اعتراض کرد که چگونه عیدی است که مصادف با مرگ طبیعت و خزان و زردی برگ درختان است بنابراین گروهی از منجمین را جمع کرد. آنان پس از بررسی و مطالعات فراوان، اولین روز فروردین را به عنوان عید نوروز انتخاب کردند که در آن نیز شبانه روز یکسان میشود یعنی ساعت تاریکی شب و روشنی روز برابر است؛ و نیز آغاز زندگی و شادابی و سرسبزی طبیعت و درختان است. بر این اساس عید نوروز در بهار هر سال مقارن تحویل آفتاب به برج حمل تثبیت شد و مقرر گردید که هر چهار سال، یک روز بر تعداد ایام سال افزوده شود و سال چهارم را سیصد و شصت و شش روز حساب کنند و نام آن را سال کبیسه گذاشتند