کربلای 4، شکست در ابتدای پل پیروزی

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

در طول 8 سال نبرد با عراق، بصره به عنوان حسرتی بزرگ در دل ایرانی‌ها ماند. تلاش های نافرجام بسیاری برای بصره شد اما همگی در بن بست شکست گیر افتادند. در توضیح و توجیه کربلای 4 بجای آنکه از واژه شکست استفاده شود از واژه هایی مانند عدم فتح و ناکامی استفاده می‌شود این کلمات ناخوداگاه تعریف پیش‌فرض واژه پیروزی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
کربلای 4 قرار بود یکی از بزرگترین عملیات های جنگ باشد استفاده از استعداد رزمی 250 گردان پیاده، 6 تیپ و 26 گردان توپخانه نوید یک عملیات بزرگ را می‌داد. اما منجر به شکستی عجیب شد.
از تلاش ایران برای انجام عملیات کربلای 4 و در فاصله کمتر از 2 هفته کربلای 5 می‌تواند استنباط کرد که این عملیات در جهت تکمیل عملیات والفجر 8 در منطقه فاو بوده است. به همین منظور منطقه عملیاتی کربلای 4 انتخاب می‌شود و هدف تصرف ابوالخصیب و محاصره نیروهای مستقر در شبه جزیره فاو و تهدید بصره از جنوب، تهدید جاده صفوان ـ بصره و شهر بصره است.
با توجه به موقعیت فاو انتظار آنکه فرماندهان نظامی عراق در پی تصرف دوباره فاو باشند وجود داشت! ( هرچند گویی در زمان سقوط فاو چنین انتظار نمی‌رفته است! ) به همین منظور تکمیل اهداف والفجر 8 در این منطقه دسترسی به یک پدافند قابل اعتماد را به ایران می‌داد.
علاوه بر دلایل فوق ایجاد جناح جدید در تهدید شهر بصره نیز یکی دیگر از دلایل انجام این عملیات بود. ایران شکست تلخ رمضان را فراموش نکرده بود و اقدامات سنگین مهندسی عراق بصره عملا نفوذ ناپذیر شده بود. محسن رضایی فرمانده وقت سپاه این چنین موقعیت بصره را در کربلای 4 توصیف می‌کند : " اگر هدف بصره باشد، با گرفتن زمینی در جنوب و جنوب غربی خرمشهر دشمن از 3 جا مورد تهدید قرار می‌گیرد و مضطرب و نگران می‌شود و نمی‌تواند احتمال بدهد که تلاش اصلی از کدام سمت و برای چه هدفی است. "
اما وضعیت کربلای 4 به شکل دیگری رقم خورد، نیروهایی که برای غافلگیر کردن عراق رفته بودند، خود غافلگیر شدند و سریعا عملیات لغو شد و تلاش ایران به عقب نشینی منجر شد.
در رابطه با لو رفتن کربلای 4 هیچ وقت پاسخی درستی برایش پیدا نشد. اطلاعات جسته گریخته، بریده بریده و ناقص منتشر شد و سندی که قابل استناد باشد منتشر نشده. در مسئله لو رفتن عملیات چند سناریو مطرح می‌شود : نهضت آزادی باعث لو رفتن عملیات شد ، اواکس های امریکایی عملیات را لو دادند، عملیات از رده بکلی سری خارج شد ، نفوذی های سازمان مجاهدین خلق باعث لو رفت عملیات شدند. هنوز مشخص نیست که اگر عملیات لو رفته است، علت و عامل آن چیست؟
نه پاسخی روشن وجود دارد و نه فرماندهان تا به امروز تحلیل جامعی ارائه داده‌اند و نه در مورد عملیات کربلای 4 یک تحقیق مستقل و مستدل و مستند انجام شده است.

پ.ن : گاها صحبت و تحقیق در مورد شکست های ایران در جنگ به شکل زیر سوال بردن تقدس جنگ و شهدا تفسیر می‌شود!
اگرچه هنوز حداقل جواب خون 175 شهید غواص داده نشده است!

@warhistory1
L.t

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

اظهار نظر های مختلف در مورد لو رفتن عملیات کربلای 4

سرلشکر رحیم صفوی:
این عملیات در شرایط بسیار پیچیده سیاسی نظامی داخلی و بینالمللی، انجام شد. در سال 1365 محور تبلیغاتی در کشور بر این بود که عملیات سرنوشت سازی قرار است انجام شود، از همین رو کشور خود را برای یک عملیات بزرگ آماده میکرد. اما پس از چند ماه کار و برنامهریزی، اجرای عملیاتی با نام کربلای 4 به دلیل لو رفتن توسط فرد خبیثی که بعدها پناه شد، با شکست مواجه شد.

سرتیپ عبدالله عراقی:
آموزش افسران اطلاعاتی بعثی توسط آمریکایی‌ها و پوشش منطقه توسط آواکس‌های آن‌ها اطلاعات عملیات را در اختیار عراقی‌ها قرار داده و موجب شکست در آن عملیات شد، ولی همین کربلای 4 اگر رخ نمی‌داد، عملیات پیروزمندانه بعدی در "شلمچه" و پنج‌ضلعی نیز به وقوع نمی‌پیوست.

هاشمی رفسنجانی:
اواخر شب (نزدیک صبح) بود که به من اطلاع دادند عملیات با مشکل برخورد کرده است. من گفتم: چه مشکلی؟ گفتند که به صورت تلفنی نمی‌توانیم بگوییم. آقا سنجقی از خطوط مقدم به گلف آمد و ماجرا را برای من توضیح داد؛ معلوم شد آن نقطه اساسی که می‌خواستیم از آن عبور کنیم، عراقی‌ها مطلع شدند. حال اینکه از کجا مطلع شدند، نمی‌دانستیم. آن موقع فرض ما بر این بود که آمریکایی‌ها از طریق ماهواره‌هایشان و هواپیماهای آواکسی که در عربستان بود، با رادارهایشان ما را می‌بینند و اطلاعات لازم را به عراقی‌ها داده‌اند. به همین دلیل آنها این نقطه را زیر نظر داشتند و به محض اینکه نیروهای ما حرکت کردند، درست همان نقطه را زیر آتش انبوه گرفتند.

دریادار اعلایی:
با آغاز عملیات مشخص شد که ارتش عراق در آمادگی کامل به سر می‌برد و عبور سریع از اروند امکان ندارد....البته از دو هفته پیش از آغاز کربلای ٤ نیروهای قرارگاه خاتم الانبیا (مرکز عملیات سپاه پاسداران) که در محلی به نام فاطمیه مستقر بود، احساس کرده بودند که دشمن تا حدی از این عملیات با خبر است». سردار «احمد سوداگر» هم دراین‌باره گفته بود: حین کربلای ٥، کالکی را از یکی از سنگرهای دشمن در جزیره بوارین پیدا کردم و نشان فرمانده سپاه دادم و گفتم این کالک نقشه عملیات خودمان در کربلای ٤ است که به زبان عربی نوشته شده است....در آن کالک نام همه لشکرها و یگان‌های عمل‌کننده سپاه در کربلای ٤ نوشته شده بود.

سرتیپ اسماعیل کوثری:
این مهم مربوط به سال 65 است.
وی با بیان اینکه برخی افراد ( نهضت آزادی) که اقدام جهت لو دادن عملیات کردند، دستگیر شده بودند

سرلشکر محسن رضایی:
تا یک هفته قبل از عملیات بر اساس ارزیابی فرماندهان، غافلگیری در حدود ۸۰ درصد بود، اما از یک هفته به عملیات هر چه به شب عملیات نزدیک می‌شدیم، این رقم کاهش می‌یافت تا حدی که شب عملیات به حدود ۵۰ درصد رسیده بود.

سرلشکر احمد سوداگر:
«در عملیات کربلای ۴، فردی از قرارگاه به بالا اطلاعات را برده و به عراق داده است... بعدها هم که مشخص شد احتمالا افضلی، فرمانده نیروی دریایی که بعدا اعدام شد، جاسوس سیا بوده و اطلاعات را انتقال داده است.» اما دریادار افضلی، در اسفند ۱۳۶۲ به اتهام توطئه علیه امنیت ملی و جاسوسی برای کا.گ.ب اعدام شده بود. سردار سوداگر در بهمن ۱۳۸۶ در گفت‌وگو با روزنامه «ایران»، اظهارات منتشر شده به نقل از وی در مصاحبه با سایت «بازتاب» را اصلاح کرد و گفت: «من در یک جایی صحبتی کردم درباره جاسوسی. من در عملیات کربلای ۵ کالکی را در سنگر عراقی‌ها به دست آوردم که مربوط می‌شد به منطقه کربلای ۴. کالکی که کپی کالک ایرانی خود ما بود. آن وقت در مصاحبه‌ای گفتم که امثال ناخدا افضلی و این‌ها، کلمه «امثال» را در بازتاب حذف کرده بودند و نوشته بودند ناخدا افضلی. یعنی همه بحث را هدر داده بودند. بالاخره جاسوس‌ها هم بودند. اگر ما بگوییم هیچ جاسوسی نبوده و ستون پنجم وجود نداشته که ادعای پرتی است. این‌ها همه بسیج شدند و اطلاعات کامل را در اختیار عراق گذاشتند و کربلای ۴ به این سرنوشت دچار شد.»

البته اظهار نظر های دیگری در مورد لو رفتن عملیات در خاطرات رزمندگان نیز وجود دارد.
اما چگونه می‌شود بعد از گذشت 3 دهه از اتمام جنگ حتی یک روایت واحد از لو رفتن کربلای 4 وجود ندارد!!

@warhistory1
L.t

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

در تیر ماه 93 سایت خبرانلاین یک مصاحبه با اقایان کوثری و علایی انجام داده است
بخش هایی از این گزارش قابل توجه است

اسماعیل کوثری: در کربلای 4 کار شناسایی به طور کامل انجام شده بود. اما دشمن به این دلیل که بحث عمومی نقل و انتقال ما به جنوب بود در اصل هم از طریق ماهواره و هم از طریق آواکسی که به عربستان داده بودند و هم از طریق ستون پنجم اطلاعات را دریافت کرده بود.

اما در جای دیگر از این مصاحبه اقای کوثری اینطور بیان می‌کند:

- طبق خاطرات آقای هاشمی آن‌قدر این موضوع لو رفتن عملیات جدی بوده ...
اسماعیل کوثری: چرا آن‌قدر اصرار دارید که بگویید کربلای 4 لو رفته بود. ما که در صحنه بودیم می‌گوییم این‌طور نبوده است.

اگرچه خارج از این مصاحبه اقای کوثری در باب لو رفتن کربلای 4 اینجور بیان کرده بود :

-مثل اینکه برخی افراد از داخل این گرا را به دشمن داده بودند و البته شهید نظرنژاد نیز معتقد بود که چون ما اصول حفاظتی را رعایت نکردیم، دشمن متوجه شد.
کوثری: بالاخره همه‌ی این‌ها دست به دست هم داد تا عملیات لو برود. از آن طرف در پشت جبهه هم بوده است. در آن مقطع می‌گفتند که عوامل نهضت آزادی و جبهه ملی به یک شکلی اطلاعات را جمع آوری کرده‌ و به دشمن داده‌اند.

لینک مصاحبه خبر آنلاین:
yon.ir/TjA92

@warhistory1
L.t

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

اماری تکان دهنده و تاريخي
پس از پیروزی ایران در عملیات والفجر 8 و سال ٦٥ پس از فتح فاو در زمستان 64 ایران سال 65 را با شعار پیروزی نهایی و تعیین سرنوشت نهایی جنگ آغاز کردند. چند پیروزی کوچکتر در بهار و تابستان و پاییز این سال ایران را به پیروزی نهایی و عملیات بزرگ و زمستانی که بنا بود با نام کربلای 4 انجام شود امیدوار کرد. تلاش مقامات تشویق مردم برای حضور در جبهه بود. ایران در تدارک بود تا 500 تا 600 هزار نیرو برای این عملیات آماده کند که بسیار کمتر شد که باید آمارش را پیدا کنم. اما جالب است در همین ایام 30 مهر 1365 بی بی سی به نقل از دولت یونان گزارش می دهد هزاران ایرانی در مرز ترکیه با یونان سرگردانند. روزنامه ملت ترکیه نیز می گوید آمار پناهجویان ایرانی در ترکیه بین 600 هزار تا یک میلیون نفر تخمین زده می شود که اغلب به خاطر فرار از سربازی به ترکیه آمده اند تا یا به اروپا بروند و یا در ترکیه روزگار بگذرانند.
عزيزاني كه در ان سال ها به اروپا سفر كرده اند صف طولاني براي مهاجرت قانوني را به ياد دارند، علاوه بر غير قانوني اش.
حدود ده سال پيش در جلسه ای سردار غلامعلی رشید از فرماندهان جنگ و جانشین از فرماندهان ارشد الان ستاد کل نیروهای مسلح از وجود 600 هزار سرباز فراری در سال های جنگ خبر می داد که به نوعی با آماری که بی بی سی و روزنامه ملیت ترکیه می دهند همخوانی دارد.
اين آمار شواهد ديگري هم دارد كه بماند اما خیلی تکان دهنده است...
٢.در سال هاي جنگ جلساتي براي اين كه چه طور سربازان فراري را به جنگ بكشانيم بوده است اما تا كنون شاهدي نيافته ام كه دغدغه اي بوده كه چرا جوانان ما فرار مي كنند چرا خيلي ها دارند كشور را ترك مي كنند. گويا شعارهاي حماسي كه براي روحيه دادن به مردم و رزمنده ها بوده بيش از همه مسولان را دلخوش مي كرده است. شايد اگر به حواشي بزرگ اجتماعي جنگ توجه بيشتري مي شد زودتر براي پايان دادن به ان فكري مي كرديم. حواشي ان سال ها همچنان دامن گير ماست.
٣. ناديده گرفتن زخم ها و پانسمان سطحي براي نديدنش دردي را دوا نمي كند و عفونتي عميق در انتظار است.
٤. بايد نشانه ها را ديد و به درمان دردها پرداخت. وأي به روزي كه بيماري هاي متعدد فراگير شده باشد و طبيبان به جاي درمان فقط به فكر فرياد و يقه گيري باشند.
٥. وضعيت اشفته امروز حاصل پيشرفت زخم هاي ناديده گرفته شده است، با يك مثال اجتماعي اين نوشته را به پايان مي برم.
٦. سال ٥٨ حجاب اجباري شد( فارغ از درستي يا نادرستي اين سياست) تعداد زيادي از زنان تظاهرات كردند و اعتراض. اعتراض ها تمام شد و ان زنان نيز مجبور به استفاده از حجاب شدند نه اين كه متقاعد شده باشند. در اين ميان مسولان نه براي ساكت كردن كه براي متقاعد كردن اين بخش از جامعه بايد فكري مي كردند اما خود را با ناديده گرفتن ان ها أرام كردند و ...
٧. نخبگان بايد طبيبان جامعه باشند براي فرياد فرصت هست بايد بيماري هاي جامعه را دريافت.https://telegram.me/jafarshiralinia