موضوعات تصادفی این انجمن:
- آسیبی که با ۴دقیقه صبحت کردن با تلفن همراه...
- بیش از یك سوم زنان دنیا كمبود آهن دارند
- کلیاتی در بواسیر (هموروئید ):
- فعالیت های جالب بدن در خواب
- ده موردازبهترین دکترهادرجهان
- °•♥ یك روش عجیب برای محافظت از قلب! ♥•°
- بهترین میوه ها و روغن ها برای داشتن مو های...
- آدامس تیک عصبی میآفریند
- اورژانس های دندانپزشکی در اطفال
- آيا سفر با مشکل قلبي، مُجاز است؟
❤ |
مقدمه:
سالمندی پدیده ای است که می توان آن را مرحله ای از سیر طبیعی زندگی انسان، انگاشت: فرایندی که برای همه افراد بشر پیش می آید و از آن گریزی نیست .
انسان در تمام مراحل عمر خود، از دوران جنینی گرفته تا بلوغ و میان سالی، نیازمند مراقبتهای بهداشتی خاص در هر یک از این دوران می باشد . بدیهی است، سالمندی از این قائده مستثنی نیست . و از آنجا که هدف سیستم های بهداشتی حفظ و ارتقای کامل سلامت برای همه آحاد جامعه است، بنابراین، سالمندان هم به عنوان گروهی از جامعه و خصوصا یک گروه آسیب پذیر، در راستای همین هدف قرار می گیرند .
با پیشرفت بهداشت و ارائه مراقبت های پیش گیرانه و کنترل بیماری های واگیر دار، طول عمر انسان افزایش پیدا کرده و شمار سالمندان بخصوص در کشورهای پیش رفته و در حال توسعه به شدت افزایش یافته است . اما آنچه مسلم است، این است که با افزایش سن، خطر بیماری های حاد و مزمن افزایش یافته و توانایی های عمل کردی افراد و نیز قدرت حواس و ادراک آنان کاهش می یابد . خوش بختانه همه مشکلاتی که متعاقب سالمندی به وقوع می پیوندد، در تمامی افراد، حادث نمی شود . در حقیقت، بسیاری از آنان می توانند رفتارهای پیش گیرانه را اتخاذ نمایند و بدین ترتیب از بروز بیماری ها جلوگیری کنند . از آنجا که بر طبق شعار سازمان بهداشت جهانی در سال 1999 میلادی سالم پیر شدن چیز دیگری است این نظریه بیش از پیش مطرح می شود که: از پیر شدن نمی توان پیش گیری کرد ولی پیش گیری از بد پیر شدن ممکن می باشد .
هدف از مراقبت های پیش گیری در سالمندان نه تنها کاهش مرگ و میرهای
زودرس و موارد ابتلا می باشد، بلکه حفظ توانمندی ها و بهبود کیفیت زندگی را نیز شامل می شود . برنامه پیش گیری در سالمندان باید بر پایه سه سطح پیش گیری یعنی پیش گیری اولیه، ثانویه و ثالثیه در نظر گرفته شود . در پیش گیری اولیه، مداخلات ارائه شده مشتمل است بر حفاظت اختصاصی - آموزشی بهداشت و توجه به عوامل خطری که منجر به کاهش سلامت آنان می شود .
مداخلات در پیش گیری ثانویه شامل درمان بیماری ها، و مداخلات مربوط به پیش گیری ثالثیه جلوگیری از پیش رفت و گسترش عوارض آنها و حداکثر استفاده از توان باقی مانده بالقوه آنان با توجه به شرایط فرد می باشد که بیشتر در راستای اهداف توان بخشی قرار می گیرد .
علی رغم پیش رفت های چشم گیری که امروزه در خصوص سالمند و سالمند شناسی در جهان به وجود آمده است، با این وجود در ایران
نگاه به این پدیده هم چنان به صورت سنتی انجام می گیرد و فقر منابع علمی در این زمینه جهت ارتقای بینش و اطلاعات به سالمندان و خانواده های آنان به عنوان یاری کنندگان اولیه برای دست یابی به اهداف پیش گیرانه فوق بسیار محسوس می باشد . لذا با توجه به موارد ذکر شده، مؤلفان کتاب حاضر بر این تلاش هستند که به بخش مهمی از بیماریها و مشکلات گریبان گیر سالمندان پرداخته و با آموزش اطلاعات روان و ساده به سالمندان و خانواده های آنان در خصوص دستگاه ادراری و تناسلی و اختلالات و مشکلات مربوط به آنها را یاری دهند تا اولا با شناخت اختلالات و مشکلات شایع در این دستگاه در دوران سالمندی، تا حد امکان از بروز آنها پیش گیری نمایند و ثانیا در صورت بروز و یا وجود این اختلالات آنها را شناسایی نموده و بتوانند مشکل خویش را از بقیه اختلالات مشابه کاملا تشخیص دهند و توجیه لازم برای مراجعه به مراکز کلنیکی را کسب نمایند، و بدین وسیله همکاری بهتر و اصولی تری بین سالمند، خانواده، مراقبان وی و نیز پزشک معالج بوجود آید، و در مجموع، آنان را جهت انجام پدیدهسالم پیر شدن یاری کرده و از بد پیر شدن بکاهند، که این امر، خود به ارتقای سطح بهداشت کشورمان کمک نموده و دست یابی به اهداف فوق را تا حد امکان میسر می نماید .
❤ |
فصل اول: ساختمان و عمل کرد دستگاه ادراری - تناسلی:
تعریف دستگاه ادراری:
به طور کلی، دستگاه ادراری به دو بخش فوقانی و تحتانی تقسیم می گردد .
دستگاه ادراری بالایی شامل: کلیه ها، لگنچه ها، و حالب ها بوده و قسمت اصلی بخش پایینی شامل: مثانه و پیشاب راه می باشد .
عمل اصلی بخش بالایی دستگاه، تولید ادرار بوده، در حالی که بخش پایینی عهده دار انبار کردن و دفع ادرار تولید شده می باشد .
ساختمان های اطراف دستگاه ادراری همچون رحم، واژن، گردن رحم، غده پروستات، انتهای روده بزرگ و ماهیچه های لگنی دارای نقش مهم و بسزایی در بهداشت دستگاه ادراری و تناسلی می باشند .
هر گونه تغییری در دستگاه ادراری همانند هر دستگاه دیگر بدن، با تغییر در ساختمان و عمل کرد آن بخش همراه بوده و لذا دستگاه ادراری از این امر مستثنی نیست .
❤ |
ساختمان دستگاه ادراری:
از نظر تشریحی دستگاه ادراری شامل اندامهای زیر می باشند:
1- کلیه ها
kidneys
کلیه ها در امتداد عضلات ناحیه کمری و جلوی دیواره شکم، و در طرفین ستون مهره و با وضعیت مایل واقع شده اند . موقعیت کبد سبب می شود که کلیه سمت راست اندکی پایین تر از کلیه چپ قرار گیرد .
با ایجاد یک برش طولی به کلیه 1-1 مشاهده خواهیم کرد که کلیه از یک بخش خارجی به نام کورتکس و یک قسمت مرکزی به نام مدولا و لگنچه تشکیل شده است . قسمت مرکزی آن از 16-15 توده هرمی شکل به نام هرم های کلیوی تشکیل یافته است . راس این هرم ها به طرف مرکز و ناف کلیه متوجه بوده و مجاری آن ها به داخل کاسه ها باز می شوند .
از به هم پیوستن کاسه های کلیه که به شکل انگشتان دست کش می باشند، محوطه وسیعی در وسط کلیه به وجود می آید که به لگنچه معروف است . بالاخره در ناحیه ناف، لگنچه به شکل قیفی باریک شده و به حالب منتهی می شود .
وزن هر کلیه در افراد بالغ به 180-120 گرم می رسد و طول هر کلیه 12-10 سانتی متر و عرض آن 7-6 سانتی متر و ضخامت آن 4 سانتی متر است . کلیه راست کوتاه تر و ضخیم تر از کلیه چپ است
❤ |
2-نفرون
nephron
بافت کلیه از تعداد زیادی واحد فعال به نام نفرون تشکیل شده است که با چشم دیده نمی شود ولی می توان آنها را در زیر میکروسکوپ مشاهده کرد . هر نفرون از یک کلاف عروقی تشکیل شده شکل 2-1 . در داخل یک کپسول قرار گرفته است . سپس دنباله این کپسول باریک شده و تشکیل لوله برنده ادرار را می دهد . از این به بعد، لوله برنده ادرار به تناوب، مسیر پیچیده یا مستقیمی را طی می کند تا بالاخره به مجرای جمع کننده ادرار منتهی می شود .
❤ |
4- مثانه
bladder
مثانه عضوی عضلانی و دارای خاصیت ارتجاعی است که به عنوان مخزن ادرار به کار رفته است و ظرفیت آن نزد افراد بالغ 500-400 سانتی متر مکعب می باشد حدود نیم لیتر . در بالغین چنانچه خالی باشد، در پشت ارتفاق عانه قرار می گیرد و بیش تر یک عضو لگنی است .
همانگونه که در شکل 1-1 مشاهده می شود، مثانه به واسطه سه مجرا به نام دو حالب راست و چپ که به طور مایل به مثانه باز می شوند، و مجرای سوم، پیشاب راه می باشد که ادرار از طریق آن تخلیه می گردد.
انتهای حالب ها و محل باز شدن آنها طوری قرار گرفته است که در حالت طبیعی مانع از پس زدن ادرار به داخل حالب ها می گردد.
❤ |
5- مجرای ادراری urethra یا پیشاب راه:
این مجرا از گردن تا انتهای مثانه در خارج ادامه دارد و ادرار را به بیرون تخلیه می نماید . این مجرا دارای مخاط ظریفی است که دنباله همان مخاط مثانه است . انتهای مجرای ادرار را دهانه مجرا می گویند که معمولا بسته است و سوراخ انتهایی آن در وسط و جلو قرار دارد . شکل 3-1
مثانه در مردان و در قسمت پایین با کیسه منی، کانال آورنده منی، حالب ها و رکتوم قسمت پایینی روده بزرگ مجاور است .
طول مجرای ادراری در مردان 18-15 سانتی متر بوده و از گردن مثانه به ترتیب از سه قسمت مجرای غشایی مجرای پروستات و مجرای آلتی تشکیل شده است . در زنان، رحم و مهبل واژن بین مثانه و رکتوم قسمت انتهایی روده بزرگ قرار گرفته اند . طول مجرای ادراری پیشاب راه در زنان کوتاه و حدود 5/3-5/2 سانتی متر می باشد .
❤ |
نفرون:
چنان که ذکر شد، هر کلیه از واحدهای کوچکی به نام نفرون تشکیل شده است . تعداد نفرون ها در هر کلیه 1200000 عدد می باشد . هر نفرون تشکیل شده است از یک کلاف که مایع در آن پالایش می شود و یک لوله بلند به نام توبول که در آن، مایع پالایش شده و به سمت لگنچه می رود و ضمن سیر به سمت لگنچه به ادرار تبدیل می شود . لوله جمع کننده، ادرار را به درون لگنچه تخلیه می کند .
در حال حاضر 1 کاربر در حال مشاهده این موضوع است. (0 کاربران و 1 مهمان ها)