شهد بندگی

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

حال مشتاقان

خوشا حال آنان که خاضعانه به میهمانی محبوب می شتابند و بر سر سفره یار، حق نمک نگاه می دارند و دل در گرو مهر و محبت او سپرده، از موجبات غضب و نارضایتی او پرهیز می کنند. خوشا عاشقی که وقتی فرصت روزه به پایان آید، چون کودکی که به تازگی متولد می گردد؛ از میان گناهان خارج می شود و با سعی جدید در محضر پروردگار به تلاش ایستد و این گونه حرمت ضیافت شکوهمند او را نگاه دارد.
ص:21
________________________________________
1- میزان الحکمه، ج 5، ص 472.

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

تمنای حضور

الهی! در سرْ، خمار تو؛ در دلْ، اسرار تو و بر زبانْ، استغفار تو داریم. اگر جوییم، رضای تو جوییم و اگر گوییم، ثنای تو گوییم.
الهی! فرمودی در دنیا بدان چشم که در توانگران می نگرید، به درویشان و مسکینان نگرید.
الهی! تو کریمی و سزاوارتری که در آخرت بدان چشم که در مطیعان می نگری، در عاصیان بنگری. الهی! ما را از فضل و کرم خود آن ده که آن به.
الهی! نه جز از شناخت تو شادی است، نه جز از یافت تو زندگانی؛ زنده بی تو چون مرده زندانی است. زندگانی بی تو مردگی است و زنده به تو، زنده جاودانی است.
الهی! در دل های ما جز تخم محبت مکار و بر جان های ما جز باران رحمت مبار.
این جهان و آن جهان و هر چه هست
عاشقان را کوی معشوق است و بس
گر نباشد قبله عالم مرا
قبله من روی معشوق است و بس

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

بهار قرآن (روز سوم ماه مبارک رمضان)

اشاره

ای صبا! نکهتی از خاک ره یار بیار
ببر اندوه دل و مژده دلدار بیار
نکته روح فزا از دهن یار بگو
نامه خوش خبر از عالم اسرار بیار
تا معطر کنم از لطف نسیم تو مشام
شمه ای از نفحات نفس یار بیار
حافظ
بهار عاشقی
اهل ذوق را زمانی خوش تر از «بهار» نیست که در آن، با رویش گیاهان و زنده شدن عالم، اهتزاز روح خویش را به نظاره می نشینند و پرواز به عالم ملکوت را حس می کنند. اهل معنا را نیز حقیقتی جان فزاتر از «قرآن» نباشد که در آن، طراوت دستان نوازشگر محبوب را به تجلی می نشینند و با استماع پیام دلدار، دل و جان را صفا می بخشند. خوشا احوال آن که هم اهل دل است و هم اهل معنا؛ که هم مأنوس بهار است و هم انیس قرآن. سلوک راه عشق، دلی بهاری و جانی قرآنی می طلبد و آنجا که این دو گوهر جفت گردند، می توان صدف کعبه عشق را در آغوش کشید و هر عاشقی را فرض است دانستن این معنا که: «رمضان، بهار قرآن است».(1)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

کلام دلدار

رمضان، تجلی گاه شکفتن غنچه های قرآنی در باغ دل هاست. محب را آن دم که تحت عنایات خاص محبوب قرار می گیرد و محو جمال دل آرای او می گردد، چیزی فرحناک تر از شنیدن کلام روح بخش یار نیست و قرآن؛ همانا پیام دلدار است به دل های شیدا و بی قرار که در این ماه پرفیض و معنا، آنها را به سوی خویش می خواند و با آغوشی باز به استقبالشان آمده است و ایشان را به بازگشت به سوی زادگاه اصلی و فطرت پاکشان دعوت می کند. قرآن، به حقیقت، صدای سخن عشق است که:
ص:26
________________________________________
1- حدیث از حضرت امام باقر علیه السلام، وسائل الشیعه، چ 4، ص 853، روایت 2.
از صدای سخن عشق ندیدم خوش تر
یادگاری که در این گنبد دوّار بماند
حافظ

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

جمال حق

چه نیکوست در این ماه نورانی، از پله های روحانی این نردبان عرش بالا رفتن و تا قله کمال و معرفت صعود کردن، از قفس تن رهایی جستن و پرواز در عالم ملک و ملکوت و نظاره صاحب کلام؛ چنان که در خبر است از امیر مؤمنان علی علیه السلام. «خدای متعال در کلام نورانی خویش بر مردمان تجلی کرده است، ولی آفریدگان از درک و شهود جمال او عاجزند.(1)
اگر مشاهده خواهی جمال یزدان را
ببین جمال عدیم المثال قرآن را
به چشم جسم نبینی به غیر جسم، آری
ببین به دیده جان، فاش، طلعت جان را
ص:27
________________________________________
1- نهج البلاغه، خطبه 147.

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

آدابی از تلاوت قرآن

طهارت دل و جان

زلال قرآن شریف که از پاک ترین سرچشمه هستی جاری گردیده، در 23 سال بر قلب نازنین نقطه عطف هستی، محمد مصطفی صلی الله علیه و آله نازل گشته و سراسر وجود آن حضرت را در بر گرفته است.
این زلال صاف و این چشمه نوش، بستری خالی از گل و لای و دل عاری از گناه و معاصی و قلبی آماده و مستعد پذیرش می طلبد تا رخشندگی گوهرهای تابناک آن در پس غبار تاریکی جهالت و غفلت مستور نماند و شاهد زیبای معنای آن، مجال جلوه گری و خود آرایی بیابد. پس تلاوت این کریمه را آدابی است که از آن شمار طهارت است؛ چندان که محبوب ازلی و ابدی طهارت را نخستین شرط بهره مندی آن مقرر فرموده است: «لایَمَسُّه اِلاَّ المُطَّهَروُن؛ جز پاکان به آن دسترسی نخواهند داشت». (واقعه: 79)
شست وشویی کن و آن گه به خرابات خرام
تا نگردد ز تو این دیر خراب آلوده
حافظ
پس از آن، به پاکیزگی دهان که مسیر تلاوت قرآن است، امر فرموده است؛ چنان که در خبر است از سید کاینات که فرمود: راه قرآن را پاکیزه سازید. پرسیدند: ای رسول خدا! راه قرآن چیست؟ فرمود: دهان. پرسیدند: با چه؟ فرمود: با مسواک زدن.
ص:28
پس از آن، مرحله شست و شوی قلب و دل از نیت های آلوده شرک و ریا است تا شایستگی پذیرایی طلعت زیبای قرآنی بیابد.
آیینه شو، جمال پری طلعتان طلب
جاروب زن خانه، پس میهمان طلب
صائب
امیر مؤمنان علی علیه السلام قاریان قرآن را به سه دسته تقسیم می کند و می فرماید:
عده ای را غرض از تلاوت قرآن فقط خشنودی خداست و جمعی آن را برای دست یابی به امور دنیایی و عده ای دیگر برای مجادله با دیگران تلاوت می کنند. تو اگر توانی، بکوش در شمار آنان باشی که قرآن را فقط برای رضای الهی تلاوت می کنند.(1)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

قلعه محکم پروردگار


دیگر از آداب تلاوت قرآن شریف، پناه جستن از شر ابلیس به خدای رحمان و رحیم است تا آدمی خویش را در دژ محکم الهی و در پناه لطف بی نهایت و عنایت خاص وی اندازد و با بستن درب های ظلمت وسوسه های شیطانی، درهای رحمت الهی را به سوی خویش بگشاید. خدای متعال می فرماید:
[ای رسول ما! ]چون تلاوت آیات قرآنی کنی، ابتدا از شر وسوسه های شیطانی به درگاه الهی پناه بر. (نحل: 98)
نیز در خبر است از امام صادق علیه السلام که:
ص:29
________________________________________
1- حسام الدین هندی، کنز العمال، بیروت، مؤسسه رساله، 1401 ه . ق، خطبه 4192.
درهای گناه و معاصی را با پناه جستن به خدای متعال ببندید و درهای طاعت و بندگی را با ذکر بسم الله الرحمن الرحیم به روی خویش بگشایید.(1)
تفکر
تفکر و تأمل در آیات الهی، از دیگر آداب تلاوت قرآن است؛ چرا که به فرمایش امام چهارم، زین العابدین علیه السلام:
آیات قرآنی، گنجینه های علم و معرفتند و هر عاقل و اهل دقتی بر خود فرض می داند که هنگام گشودن هر گنجینه ای، در آن بنگرد و از جمال و بهای دل انگیز آن بهره مند گردد و با تفکر در معنا و مقصود آیات الهی، دل و جان را به انوار تابناک آن نورانی سازد و آن گاه به تلاوت آیات دیگر بپردازد.
خود قرآن کریم نیز یکی از غرض های مهم نزول خویش را تدبر و تفکر معرفی فرموده است:
این قرآن باعظمت، کتابی مبارک و عظیم الشأن است که بر تو نازل کردیم تا مردم در آیات آن تفکر و تأمل کنند و خردمندان متذکر حقایق آن گردند. (ص: 29)
به تعبیر مولانا:
حرف قرآن را مدان که ظاهر است
زیر ظاهر، باطنی هم قاهر است
زیر آن باطن، یکی بطن دگر
خیره گردد اندر او فکر و نظر
زیر آن باطن، یکی بطن سوم
که در او گردد خردها جمله گم
ص:30
________________________________________
1- بحارالانوار، ج 92، ص 216، روایت 24.

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

خضوع

خضوع و دل شکستگی در برابر کلام الهی نیز از دیگر آداب تلاوت آن است. برگزیدگان الهی و اوصیای مکرم ایشان، همچون نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم السلام، هنگام تلاوت قرآن، آن گاه که به آیات عذاب می رسیدند، اشک می ریختند و ناله سر می دادند.(1) آن بزرگواران در توصیه های خویش چنین فرموده اند: «قرآن را با حزن و اندوه تلاوت کنید؛ زیرا با حزن نازل گردیده است».(2)
در روایت آمده است هنگامی که آیات 43 و 44 سوره مبارکه فجر: «وعدگاه تمام آن مردم آتش دوزخ خواهد بود که آن دوزخ را هفت در است و هر دری برای ورود دسته ای از گمراهان معیّن گردیده است»، بر پیامبر گرامی اسلام نازل شد، آن حضرت صلی الله علیه و آله به شدت گریست. اصحاب نیز با آنکه از علت گریه پیامبر و نزول آیه بی خبر بودند، گریستند و هیچ یک از آنان نتوانست با پیامبر سخن بگوید و علت گریه شدید ایشان را جویا شود. از این رو، اصحاب از حضرت فاطمه علیهاالسلام خواستند تا از سبب گریه پیامبر بپرسد پیامبر در پاسخ فرمود: «چگونه نگریم در حالی که جبرئیل این آیات را بر من نازل کرده است؟ سپس این آیات را برای حضرت فاطمه علیهاالسلامتلاوت فرمود». حضرت زهرا علیهاالسلام وقتی آنها را شنید، با صورت بر زمین افتاد و فرمود: «وای وای بر کسی که داخل آتش دوزخ شود!» سلمان که شاهد ماجرا بود، وقتی این
ص:31
________________________________________
1- محمدبن علی بن بابویه قمی، عیون الاخبار الرضا، قم، دارالعلم، 1377، ج 2، ص 182، روایت 5.
2- کنزالعمال، ص 777.
مطلب را شنید، با ناراحتی گفت: «ای کاش گوسفندی در میان خانواده ام بودم و آنان پوستم را می کندند و گوشتم را می خوردند و یاد و ذکر آتش را نمی شنیدم.» عمار که از جریان آگاه شد، گفت: «ای کاش پرنده ای در میان کوه ها و دشت ها بودم و مورد عذاب و حساب واقع نمی شدم».
علی علیه السلام با شنیدن آیه عذاب، از میان آن جمع برخاست و گفت: «ای کاش از مادر زاییده نشده بودم و ای کاش درندگان گوشت هایم را می دریدند و یاد و ذکر آتش را نمی شنیدم.» آن گاه دست هایش را بر سر گذاشت و در حالی که می گریست، فرمود:
وای از طول سفر! وای از کمی توشه! مردم به سفر قیامت رهسپارند و در حالی که میان بهشت و دوزخ، حیران و سرگردانند، زبانه های آتش، آنها را می ربایند. دوزخیان، بیمارانی هستند که عیادت کننده ای ندارند و زخم خوردگانی هستند که جراحتشان مداوا نمی شود و اسیرانی هستند که هرگز آزاد نمی گردند و کشتگانشان دادخواهی ندارند. از آتش می خورند و از آتش می نوشند و در میان طبقات دوزخ این سو و آن سو می شوند.
در این وقت بلال، حضرت علی علیه السلام را دید و از ایشان پرسید: ای امیر مؤمنان! چه شده که شما را گریان می بینم؟ حضرت فرمود:
وای بر من و تو ای بلال، اگر پایان کار ما به سوی آتش باشد و پس از لباس های پنبه ای و کتانی، جامه هایی از آتش به تن کنیم! وای بر من و تو ای بلال که چنانچه با شیاطین در آتش همراه و هم نشین گردیم!.(1)
آثار و برکات تلاوت قرآن
آثار و برکات تلاوت قرآن به توصیف نیاید که قرآن، دریایی است که
ص:32
________________________________________
1- سیدبن طاووس، الدروع الواقیه، آل البیت، 1372، ص 274.
گوهرهای آن را شماره نتوان کرد، ولی به اندازه مجال، به گوشه هایی از آن اشاره می رود. زنگار زدایی از قلب و دل، اثر عمیق تلاوت پیام الهی است؛ چنانچه پیامبر مکرم اسلام صلی الله علیه و آله فرمود: «دل ها بسان آهن، زنگار می بندد. عرض شد: یا رسول الله! صیقل دهنده دل چیست؟ فرمود: تلاوت قرآن.(1) پس لازم و ضروری است که گرد و غبار رذیلت های نفسانی و گناهان و غفلت ها را که چهره دل و جان را سیاه و ظلمانی کرده است، با استعانت از کلام دلفروز قرآنی از روی قلب و دل زدود؛ چنان که شیخ اجل سعدی شیرازی فرمود: «مراد از نزول قرآن، تحصیل سیرت خوب است، نه ترتیل صورت مکتوب».
دیگر از برکات تلاوت قرآن شریف، افزونی ایمان آدمی است؛ آن گونه که مولی المتقین علی علیه السلام می فرماید: «تلاوت قرآن، موجب قوّت ایمان است».(2)
از دیگر آثار تلاوت قرآن، جلب برکات مادی است که از آن شمار، موجب فراوانی نور دیدگان و تقویت قدرت بیان می گردد. مولی الکونین، امام علی علیه السلام در دعای ختم قرآن می فرماید: «پروردگارا! به برکت قرآن، نور چشمانم را بیفزای و با آن، زبانم را گویا فرما».(3)
افزون بر این، هر یک از سوره ها و آیات قرآن را ویژگی هایی است که اثرات شگرف در رفع مشکلات دنیایی و درمان بیماری ها و دفع همّ و غم و پریشانی دارند؛ چنان که در خبر است: «قرائت هفتاد بار سوره حمد بر بیمار،
ص:33
________________________________________
1- همان، ص 244.
2- غرر الحکم آمدی، شرح خوانساری، ج7؛ فهرست، ماده قرء، ص 320.
3- بحارالانوار، ج 92، ص 209، روایت 6.
موجب تسکین درد او خواهد بود».(1)
تلاوت قرآن همچنین موجب نورانی شدن منزل و محل زندگی است و اثر شگفت انگیزی در توسعه رزق و روزی آدمی دارد. نبی مکرم اسلام، محمد مصطفی صلی الله علیه و آله می فرماید:
خانه های خویش را با تلاوت قرآن روشن و نورانی کنید... آن گاه که تلاوت قرآن در خانه ای فراوان شود، خیر و خوبی در آن منزل فزونی می گذارد و اهل آن از نعمت های الهی برخوردار خواهند شد.(2)
حافظا! در کنج فقر و خلوت شب های تار
تا بود وردت، دعا و درس، قرآن غم مخور
حافظ

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

تلاوت قرآن در ماه رمضان

چنان که اشاره رفت، ماه مبارک رمضان، بهار قرآن و بهترین زمینه و بستر برای تلاوت و بهره وری از برکات معنوی و مادی آن است و به همین دلیل، به تلاوت قرآن شریف در این ماه مبارک تأکید فراوان شده است تا آنجا که عده ای از اهل معرفت، در این ماه چندین قرآن ختم و ثواب آن را به یکْ یکِ ائمه اطهار علیهم السلامکه روح قرآن و قرآن های ناطقند، هدیه می کردند.(3)
عارف فرزانه و مقتدای اهل دل، امام خمینی رحمه الله نیز که در ایام عادی و
ص:34
________________________________________
1- محمدبن یعقوب کلینی، اصول کافی، ج 2، ص 623، روایت 15.
2- همان.
3- همان، ص 618، روایت 4.
حتی روزهای کسالت و بیماری، به تلاوت قرآن بین دو نماز و قبل از نماز مقید بود، در این ماه مبارک، ملاقات های خویش را تعطیل می کرد تا بیشتر بتواند به قرآن و دعا بپردازد و در هر سه روز، یک قرآن ختم می کرد.(1)
کلام آخر
بارالها! بر محمد و آل او درود فرست و به یمن قرآن، بار گران گناهان از دوش ما برگیر و به ما خلق و خوی نیکان بخش و ما را از کسانی بگردان که در دل شب ها و آغاز و انجام روزها، با تمسک به قرآن در کار تو می کوشند؛ باشد که به پالایش قرآن، ما را از هر آلایش، پاکیزه بداری.
لطیفا! قرآن را در ظلمت شب های تنهایی، مونس ما قرار ده و آن را در برابر فتنه ها نگهبانمان بدار.
بار پروردگارا! بر محمد و آل محمد درود فرست و به برکت قرآن، درد فقر ما را با مرهم بی نیازی خویش درمان کن و با آن، رفاه زندگی و گشایش رزق به ما عنایت فرما و به لطف آن، ما را از اخلاق ناپسند و عادت های زشت رهایی بخش.
محبوبا! به برکت قرآن، دشواری جان کندن را به هنگام مرگ آسان کن. در آن هنگام که ناله ها سخت شود و نفس ها به شماره افتد و آن گاه که جان به گلوگاه رسد و گویند: افسونگر و درمانگر کیست، و فرشته مرگ از ورای پرده غیب آشکار شده و کوس رحیل بنوازد.
بارالها! بر محمد و آل محمد درود فرست و ما را از شمار کسانی قرار ده که به ریسمان قرآن چنگ می زنند و در سایه آن می آرمند و از پرتو تلألو
ص:35
________________________________________
1- غلام رضا گلی زواره، فرازهای فروزان، حضور، 1379، ص 73.
جانفزایش هدایت می یابند و از روشنگری های آن، ره توشه و از فروغ تجلی، آن چراغ خویش می افروزند و دیده هدایت به چیز دیگر نمی اندوزند.(1)
آمین
ص:36
________________________________________
1- این متن، برداشتی از دعای ختم قرآن است که از دعای چهل و دوم صحیفه سجادیه، اقتباس گردیده است.
زیرنویس
1. اگر مرگ گریبان گیر اهل مشرق و مغرب شود بعد از آنکه قرآن با من است، هرگز وحشت نخواهم کرد.(1)
حضرت سجاد علیه السلام
2. اللّه اللّه فی الْقرآن لایَسْبِقُکُمْ بالْعَمَلِ بِهِ غَیْرُکُمْ؛ خدا را! خدا را! درباره قرآن مبادا دیگران در عمل به آن بر شما پیشی گیرند.(2)
حضرت علی علیه السلام
3. فَضْلُ القُرآنِ عَلی سَائِرِ الکَلامِ کَفَضْلِ اللّهِ عَلی خَلْقِهِ؛ فضیلت و برتری قرآن بر دیگر گفتارها، همانند برتری خداوند بر دیگر آفریدگان اوست.(3)
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله
4. لا تُخْلِقُهُ کَثْرَهُ الْرَّدِ وَ وُلُوجِ السَّمْعِ؛ قرآن به روزگار نه از خواندن بسیار و نه از شنیدن بسیار کهنه نگردد.(4)
حضرت علی علیه السلام
5. اِنَّ الَّذی لَیْسَ فی جوفِهِ شی ءٌ مِنَ الْقرآنِ کالبیْتِ الْخَرابِ؛ به راستی، کسی که چیزی از قرآن در سینه اش نباشد، سینه اش همانند خانه ای ویران است.(5)
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله
ص:37
________________________________________
1- اصول کافی، ج 2، ص 602، روایت 13.
2- نهج البلاغه، نامه 47.
3- بحارالانوار، ج 77، ص 114، روایت 8 .
4- نهج البلاغه، خطبه 156.
5- کنز العمال، روایت 2478.
6. مَنْ قَرَأَ القُرآنَ وَ هُوَ شابٌّ مؤمِنٌ اِخْتَلَطَ القُرآنُ بِلَحْمِهِ وَ دَمِهِ؛ جوان باایمانی که قرآن تلاوت کند، قرآن با گوشت و خونش آمیخته می گردد.(1)
حضرت صادق علیه السلام
7. حَمَلَهُ الْقُرآنِ عُرَفاءُ اَهْلِ اَلْجَنَّهِ یَوْمَ القِیامَهِ؛ حاملان قرآن در قیامت، عارفان اهل بهشت به شمار می آیند.(2)
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله

ص:38
________________________________________
1- اصول کافی، ج 2، ص 603، روایت 4.
2- کنزالعمال، روایت 2289.
توبه (روز چهارم ماه مبارک رمضان)
اشاره
دارم امید عاطفتی از جناب دوست
کردم جنایتی و امیدم به عفو اوست
دانم که بگذرد ز سر جرم من که او
گر چه پری وش است، و لیکن فرشته خوست
حافظ
میان عاشق و معشوق، رموزی پنهان و لطیف است که معنای آن جز با چشیدن درد عاشقی به وصف نمی آید. یکی از زیباترین آن اسرار، مسئله توبه و آشتی است، آنجا که معشوق، خدای متعال و ربّ الارباب است و عاشق، بنده عاصی مخلوق از تراب. جدایی از چنین محبوبی و دوری از او، دردی جان سوز در دل محب خواهد انداخت که جز بازگشت به آغوش محبت دلدار، دل را تسکین نخواهد بخشید؛ محبتی که سرمنشأ تمامی محبت ها و مهر مادری کوچک ترین جلوه آن است و همین محبت شدید، بهانه همیشگی برای بنده برای بازگشت به دامان معبود می گردد. چه کریم است معبودی که با وجود قدرت بی انتهای خویش بر عبد، به او محبت می ورزد و نگران احوال و اوقات اوست که در صورت دوری و جدایی، هماره منتظر اوست تا کی باز آید و از درگاه او ناامید نگردد.
ص:39

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

محبت دلدار

در حدیث قدسی آمده است که پروردگار متعال فرمود:
چقدر شکیبایی برم و به انتظار بازگشت مردمان باشم و چه بسیار ایشان را طلب کنم، ولی ایشان از من غافل اند و به سوی من باز نمی گردند؟!.(1)
باز آ، باز آ، هر آنچه هستی، باز آ
گر کافر و گبر و بت پرستی، باز آ
این درگه ما درگه نومیدی نیست
صد بار اگر توبه شکستی، باز آ
ابو سعید ابوالخیر
به راستی، این محبت و علاقه الهی به بندگان عاصی خویش، لطیفه ای است که عقل ها را حیران و دل ها را لرزان می کند و جز در درگاه آن کریم مطلق یافت نمی شود. با وجود چنین محبتی، ادعای علاقه بندگان به خدا، در جوار محبت او به ایشان، گزافه ای بیش نیست و رنگ خواهد باخت.
اگر مجنون، دل شوریده ای داشت
دل لیلی از او شوریده تر بی
بابا طاهر عریان
از همین روی است که خدای تعالی به بنده گنه کارش چنین نوید داده است:
همانا آن گاه که بنده مؤمنم گناهی مرتکب شد و از آن توبه کند و هنگام یادآوری آن معصیت، از محضر ربوبیت من شرم و حیا کند، نه تنها گناه او را
ص:40
________________________________________
1- حسن شیرازی، کلمه اللّه، مؤسسه الوفاء، 1405، ص 387.
می بخشم، که خطایش را از خاطر ملایکه ای که آن گناه را ثبت کرده اند، محو می کنم و بالاتر آنکه، گناهش را به خوبی و نیکی مبدل می سازم.(1)
من که باشم که بر آن خاطر عاطر گذرم
لطف ها می کنی ای خاک درت، تاج سرم
دلبرا! بنده نوازیت که آموخت بگو
که من این ظن به رقیبان تو هرگز نبرم
حافظ