از «ابن منبه» نقل شده که وی گفته است: لقب «معتزله»(209) پس از فوت «حسن بصری» و نشستن «قتاده» به جای او، متداول گردید. و سبب آن این بود که عمرو بن عبید و یاران وی از پیروی قتاده امتناع کردند و از اوکناره گرفتند.(210)
پس ازواصل وعمرو،ابوالهذیل علاف(متوفای 226یا235)،ابراهیم نظّام (متوفای 231)، بشر بن معتمر (متوفای 210)، معمّر بن عباد السّلمی (متوفای 238)، عمرو بن بحرجاحظ (متوفای 255)، صاحب کتاب «البیان والتبیین» و«الحیوان»، و «الغلمان»، ابوعلی محمَّد بن عبدالوهاب جبائی (متوفای 303) و فرزند او ابوهشام عبدالسلام (متوفای 321)، قاضی عبدالجبار (متوفای 415)، زمخشری (متوفای 528)، و ابو جعفر اسکافی (متوفای 240) از شخصیتهای معتزله به شمار می آیند.