تاءثير قرآن در جسم و جان

[رعنا ریاحی*خادمه قرآن*]

اثر تلاوت

بعضى فكر نكنند چون معنا و تفسير و مقصد قرآن را نمى دانند، تلاوت آن بى اثر و خواندن و نخواندن آن يكى است ! بايد توجه داشته باشيم كه تلاوت قرآن ، بدون اين كه معناى آن را هم بدانيم ، آثارى در روح و روان انسان به وجود مى آورد. تلاوت قرآن و آهنگ و موسيقى آن به تنهايى اثرى خاص ، در روح و قلب شنونده دارد و او را كشش خاص ، جاذبه اى خاص ، و تعالى خاص ، و نظامى خاص مى دهد. كلمات زيبا و روح بخش قرآن ، از جهت لفظ هم ، تاثير عجيب و قوى دارند. در چگونگى تركيب كلمات و ترتيب آن ها در لفظ هم ، نيروى جذاب و نافذى ، احساس مى شود. در ترتيب و تركيب كلمات و تلاوت قرآن ، آثار خداجويى نهفته شده و تحول شگرف در روح و روان انسان بوجود مى آيد.

[رعنا ریاحی*خادمه قرآن*]

تلاوت قرآن ، انسان را به ياد زمان پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله و خدا و دين و قيامت مى اندازد و او را منقلب مى سازد. (گرچه قرآن فقط به قصد تفهيم معنا و عمل به آن نازل شده است ) ولى اگر مبتدى و غير عرب هم ، آن را تلاوت ، كند ولو معناى آن را نداند، باز موثر است و تعالى بخش جان وى مى باشد. ديده شده ، كسانى كه قرآن مى خوانند (ولو معناى آن را هم نمى فهمند) در روحشان اثر گذاشته و دنبال گناه و جنايت نمى روند و يا كمتر مى روند. شخص قرآن خوان و كسى كه علاقه و ارتباطى با قرآن ندارد بسيار با هم فرق دارند.

[رعنا ریاحی*خادمه قرآن*]

تاثير آهنگ قرآن در زن مسيحى

سيد قطب - مفسر معروف - نقل مى كند: من از حوادثى كه براى ديگران اتفاق افتاده سخن مى گويم ، تنها حادثه اى را بيان مى كنم كه براى من واقع شده است و شش نفر ناظر آن بودند. شش مسلمان بوديم كه با يك كشتى مصرى ، اقيانوس را به سوى نيويورك مى پيموديم . مسافران كشتى 120 نفر زن و مرد بودند، در ميان مسافران جز شش مسلمان نبود. روز جمعه به اين فكر افتاديم كه نماز جمعه را در قلب اقيانوس و بر روى كشتى انجام دهيم . ما علاوه بر اقامه فريضه مذهبى مايل بوديم يك حماسه اسلامى در مقابل يك مبشر مسيحى كه داخل كشتى بود و دست از برنامه هاى تبليغاتى خود برنمى داشت ، بيافرينيم ، به خصوص كه او مايل بود ما را هم به مسيحيت تبليغ كند! من (سيد قطب ) به خواندن خطبه نماز جمعه و امامت جمعه پرداختم . جالبتر اين كه مسافران غير مسلمان اطراف ما حلقه زده بودند و با دقت مراقب انجام اين فريضه اسلامى بودند. پس از پايان نماز، گروه زيادى از آن ها نزد ما آمدند و اين موفقيت را به ما تبريك گفتند. در ميان اين گروه خانمى بود كه بعدا فهميديم از مسيحيان يوگسلاوى مى باشد و از جهنم تيتو و كمونيست فرار كرده است ! او فوق العاده تحت تاثير نماز ما قرار گرفته بود به حدى كه اشك از چشمانش سرازير بود و قادر بر گنترل خويشتن نبود. او به زبان انگليسى و ساده آميخته با تاثير شديد و خضوع و خشوع خاصى سخن مى گفت . از جمله سخنان آن خانم . اين بودن بگوييد ببينم روحانى شما با چه لغتى سخن مى گفت ؟ به او حالى كرديم كه اين برنامه و نمايش اسلامى يعنى نماز را هر مسلمانى مى تواند انجام دهد. و سرانجام به او گفتيم كه ما با لغت عربى صحبت مى كرديم .

[رعنا ریاحی*خادمه قرآن*]

بعد از آن گفت : اگر چه من يك كلمه از مطالب شما را نفهميدم اما هرچه بود به وضوح فهميدم كه در لا به لاى خطبه شما جمله هايى وجود داشت كه از بقيه ممتاز و داراى آهنگ فوق العاده موثر و عميقى بود آن چنان موثر و تكان دهنده بود كه لرزه بر اندام من انداخت و حتى فكر مى كنم امام جماعت شما به هنگامى كه اين جمله را ادا مى كرد وجودش ، از سر تا پا مملو از روح القدس شده بود! كمى كه فكر كرديم متوجه شديم اين جمله همان آياتى از قرآن بودند كه من در اثناء خطبه و نماز آن ها را مى خواندم ، اين موضوع خود ما را هم تكان داد و متوجه شديم كه آهنگ مخصوص ‍ قرآن چنان موثر است كه حتى بانويى را كه يك كلمه مفهوم آن را نمى فهميد تحت تاثير شديد خود قرار داده است .(41)
از جمله آثار تلاوت قرآن در حديثى وارد شده است : هركس كه حرفى از كتاب خداوند عزوجل را بشنود بدون آن كه خودش تلاوت كند، پروردگار مهربان پاداشى بر او بنويسد، و گناهى از نامه عملش محو نمايد و درجه او را بالا برد.(42)

[رعنا ریاحی*خادمه قرآن*]

ثواب تلاوت قرآن براى جوان

تلاوت قرآن از هركس و در هر زمان و مكان باشد خوب و با ارزش است اما از بعضى افراد جالبتر و باارزشتر است . و جمله ، تلاوت قرآن از جوان است ، مويد اين موضوع است . در اين باره به حديثى كه از امام صادق عليه السلام وارد شده ، توجه فرماييد:
هركس در جوانى قرآن بخواند و مومن هم باشد قرآن با گوشت و خونش بياميزد و خداوند او را با فرشتگانى كه نماينده و سفير حق اند و فرشتگان نويسنده اعمال ، همدم و قرين سازد و در روز قيامت قرآن براى او حايل و مانع از آتش جهنم خواهد بود و در حق وى دعا كند و گويد: بارالها، هر كارگرى به اجرت كار خود رسيد جز كارگر من ، (و تلاوت كننده من ) پس بزرگترين و گرامى ترين بخشش هاى خود را نصيب او گردان .

[رعنا ریاحی*خادمه قرآن*]

بعد از اين تقاضا، خداوند آن جوان قارى را دو جامه از جامه هاى بهشتى بپوشاند و تاج افتخار بر سر او نهد. آن گاه به قرآن خطاب شود: آيا درباره اين جوان تو را خشنود كردم ؟ قرآن در پاسخ : گويد پروردگارا! من بيش از اين درباره اين جوان آرزو داشتم . پس امان نامه اى به دست راستش و فرمان جاويد ماندن در بهشت را به دست چپش دهند و او را داخل بهشت كنند. بعد از آن به جوان تلاوت كننده قرآن گويند: اينك بخوان (يعنى قرآن را بخوان و با هر آيه اى كه مى خوانى ) يك درجه بالا رو. ((آن جوان به عدد هر آيه اى كه فرا گرفته و خوانده و به آن ها عمل نموده است درجات بهشت را بالا مى رود و تصرف مى كند.)). پس به قرآن خطاب مى شود: آيا آنچه را آرزو داشتى درباره اين جوان قارى انجام داديم . آيا تو را درباره وى خوشحال و سرافراز ساختيم . قرآن در جواب گويد: آرى ، اى پروردگار من ! آنگاه حضرت فرمود: هركس قرآن را بسيار تلاوت كند و با اين كه برايش سخت است آن را به ذهن خود سپارد دو بار اين پاداش را به او مى دهد.(43)

[رعنا ریاحی*خادمه قرآن*]

آن حضرت در جاى ديگر چنين فرمود:
حافظ قرآن و عمل كننده به آن (در قيامت ) همدم و همنشين فرشتگان حق مى باشد. (44)
سزاوار است كه جوانان عزيز، عمر خود را به گناه و بيهودگى صرف نكنند و از اين همه پاداش و احترام باز نمانند.
اى جوانان مسلمان و انقلابى ! شما را توصيه و سفارش مى كنم به اين كه تا هنوز سنى از شما نگذشته است و قلب هايتان زنگ گناه را به خود نگرفته ، انيس قرآن باشيد و آن را ملكه ذهن خود قرار دهيد، تا نورانيش با خون و گوشت و پوست شما درآميزد و زيبايى هاى قرآن در قلب شما مستقر شود به طورى كه قرآن ، باطن شما گردد. آرى ؛ تا جوانى هستى ، بكوش ، زيرا قلب جوان تاثيرپذير است و پذيرش زياد دارد. بذر را مى گيرد. چه آن بذر، خدا باشد يا شيطان . سعى كن قلب تو محل رشد بذر شيطان نشود. مبادا با فاسقان و عصيان گران و بى دينان نشست و برخاست داشته باشى ؛ چون هر چه در زمين قلب تو رشد كند همان را بدروى ، بارها ديده و شنيده ام كه خيلى ها از رفيق بد مى نالد!

[رعنا ریاحی*خادمه قرآن*]

جاذبه تلاوت

آن قدر تلاوت قرآن حضرت رسول صلى الله عليه و آله جذاب و دلنشين بود كه نه تنها دوستان و مسلمانان را جذب مى نمود بلكه دشمن ترين دشمنان آن را نيز جذب مى كرد و آنان وادار مى شدند كه حتى شب ها از سر شب تا طلوع فجر اطراف خانه آن حضرت ، تلاوت قرآن را گوش داده و خواب خوش را براى خود حرام مى كردند! براى نمونه داستان ذيل كه در ((سيره ابن هشام )) آمده است توجه فرماييد.
سه نفر از دشمنان خطرناك آن حضرت ، به نامهاى ((ابوسفيان )) بن حرب ، ((ابوجهل )) بن هشام ، ((اخنس )) بن شريق هر كدام بدون اطلاع ديگران شبى براى شنيدن تلاوت قرآن حضرت رسول صلى الله عليه و آله از خانه خارج شده و هر كدام در يك طرف خانه آن حضرت مخفيانه كمين كردند و به تلاوت آياتى از قرآن (كه در نماز شب داشت ) گوش ‍ فرا دادند.
به هنگام طلوع فجر براى اين كه كسى از حال ايشان باخبر نشوند به سوى خانه اشان حركت كردند. اما در بين راه به يكديگر رسيدند و هر كدام از برنامه ديگرى اطلاع پيدا كردند. هم ديگر را سخت مورد طعن و سرزنش قرار دادند و گفتند:
ديگر هيچ كدام نبايد اين عمل را انجام دهيم . زيرا اگر مردم نادان متوجه چنين عملى از ما شوند مسلمان مى شوند و اختيار از دست ما بيرون مى رود آن سه نفر بعد از ملامت يكديگر از هم جدا شدند و به راه خودادامه دادند. شب دوم باز هر كدام مخفيانه و بدون اطلاع ، براى شنيدن تلاوت قرآن در گوشه اى نزديك منزل آن حضرت قرار گرفتند و تا صبح گوش فرا دادند. بعد از حركت باز به هم برخورد كردند و زبان ملامت عليه يكديگر گشودند و تعهد كردند كه ديگر عمل آنان تكرار نشود و از هم ديگر جدا شدند.

[رعنا ریاحی*خادمه قرآن*]

شب سوم عمل آنان تكرار شد و تا طلوع صبح به تلاوت رسول گرامى اسلام صلى الله عليه و آله گوش دادند. هنگام حركت ، باز هم ديگر را ملاقات نمودند. اين دفعه با تعهدهاى سخت ملزم شدند كه ديگر براى شنيدن تلاوت قرآن شبها از خانه خارج نشوند و از هم جدا شدند. بعد از طلوع خورشيد ((اخنس )) بن شريق ، عصاى خود را به دست گرفت و آمد در خانه ((ابوسفيان )) و گفت : اى ((ابوسفيان ))! در اين چند شب كه به تلاوت قرآن محمد صلى الله عليه و آله گوش دادى چه فهميدى و چه چيز به دست آوردى ؟
((ابوسفيان )) گفت : اى ((اخنس ))! به خدا قسم چيزهايى شنيدم كه بعضى را مى دانم و مى شناسم و بعضى را نه مى دانم و نه مى شناسم و نه معنى آن را مى فهمم . ((اخنس )) نيز گفت : من هم مثل تو بعضى را فهميدم و بعضى را نفهميدم . بعد ((اخنس )) پيش ((ابوجهل )) رفت و از او هم سوالاتى كرد و جوابهايى شنيد. در آخر ((ابوجهل )) گفت به خدا قسم ! نه به او ايمان مى آورم و نه تصديقش مى كنم .(45)

[رعنا ریاحی*خادمه قرآن*]

تلاوت از روى قرآن

يكى از دستورهايى كه پيشوايان دين در باب تلاوت قرآن به ما داده اند، خواندن از روى آن است و روى اين مسئله تاكيد فراوانى كرده اند. چه بسا علت اين تاكيد، بهره گرفتن از ((نورانيت )) قرآن است ، تا مسلمانان از آن بهره بيشترى ببرند و نورانيش در آنان اثر گذارد.
احاديثى از معصوم عليه السلام رسيده است كه : انسان هر وقت مى خواهد قرآن بخواند. از روى خط قرآن تلاوت كند، زيرا قرائت از روى قرآن ثواب بيشترى دارد. از جمله احاديثى كه بر اين مطلب صراحت دارد، روايت اسحاق بن عمار است كه به امام صادق عليه السلام عرضه داشت : جانم به قربانت ، من قرآن را حفظ كرده ام آيا از حفظ بخوانم يا از روى آن ؟
امام عليه السلام فرمود:
از روى آن بخوان . زيرا كه قرائت از روى قرآن ثواب بيشترى دارد. مگر نمى دانى كه نگاه كردن به قرآن علاوه بر خواندن آن ، مستقلا عبادت محسوب مى گردد.(46)