7 نکته در آیه استجابت دعا
7 نکته در آیه استجابت دعا
تنها زن مفسر قرآن در جهان اسلام، بانو نصرت بیگم امین اصفهانی است که تفسیر مخزن العرفان را رقم زده است. در منزلت علمی این بانوی فرهیخته، همین بس که اولین زنی است که توانسته از محضر بزرگترین فقیهان زمانه خویش، شیخ حائری یزدی(بنیان گذار حوزه علمیه قم) و محمد رضا نجفی اصفهانی، اجازه اجتهاد و نقل حدیث دریافت کند. از سویی دیگر، عالمان نامداری چون علامه امینی و مرعشی نجفی نیز مفتخر به دریافت اجازه روایت از اویند.
سیده امین، کل قرآن را با رویکرد کلامی و تا حدودی اخلاقی در 15 مجلد، تفسیر کرده است. آنچه می‌خوانید گزیده‌ای است از تفسیر مخزن العرفان که در ذیل آیه استجابت دعا، بیان شده است.
«وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِى عَنِّى فَإِنِّى قَرِیبٌ ۖ أُجِیبُ دَعْوَةَ ٱلدَّاعِ إِذَا دَعَانِ ۖ فَلْیَسْتَجِیبُوا۟ لِى وَلْیُؤْمِنُوا۟ بِى لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُونَ» (بقره/186)
و هنگامی که بندگان من، از تو در باره من سؤال کنند، (بگو:) من نزدیکم! دعای دعا کننده را، به هنگامی که مرا می‌خواند، پاسخ می‌گویم! پس باید دعوت مرا بپذیرند، و به من ایمان بیاورند، تا راه یابند (و به مقصد برسند)!
از این آیه، هفت نكته می‌توان استخراج نمود:
1. اساس این آیه و جملات آن به صیغه فعل متكلم بنا شده مثل «عن عبادی، اجیب، فلیستجیبوا لی، و لیؤمنوا بی» و این طور كلام دلالت دارد بر كمال عنایت.
2. اینكه فرموده «عبادی» و نفرموده «النّاس» و آنچه شبیه به آن است، كه آنهم دلالت بر مزید عنایت دارد.
3.حذف واسطه در جواب؛ زیرا كه روی قاعده، بایستی كلام، چنین باشد كه: « وقتی از تو از من سؤال می‌كنند بگو من نزدیكم» و نیاوردن كلمه «قال» نیز مزید عنایت را می‌رساند.
4.كلام را مؤكد نموده «بان ّ» كه محققا من اجابت می‌كنم.
5. «عبادی» صفت عبد است كه دلالت واضح دارد بر ثبوت قرب و دوام آن.
6.«فلیستجیبوا لی» فعل مضارع و برای دوام فعل و تجدد آن است و چنین می‌رساند كه هر وقت خدا را بخوانید اجابت می‌نماید.
7. مقید نموده اجابت را به زمان خواندن و دعا كردن بقوله إِذا دَعان ِ یعنی هر وقت بنده من مرا بخواند اجابت می‌كنم او را این جمله دلالت واضح دارد كه دعا كردن و اجابت نمودن حق تعالی مشروط به شرطی و مقید به زمانی و مكانی و شخص معینی نیست هر كس كه از طریق بندگی و عبودیت خدا را بخواند دعای وی مقرون باجابت است.
پس این هفت نكته در آیه اهمیت در دعا و عموم اجابت را می‌رساند.
نقل قول
