به دنبال ثروت بادآورده نباشید
فس کار و تلاش در اسلام دارای احترام است
اسلام با تاکید بر تضمین روزی بندگان از سوی خداوند، به سعی و تلاش توصیه کرده؛ به طوری که در قرآن آمده است: «لَیسَ لِلإِنسانِ إِلّا ما سَعىٰ»[1]، یعنی انسان جز محصول کوشش و تلاش خودش نیست.
کار و تلاش در روایات به عبادت برتر تعبیر شده و امام رضا(ع) نیز اجر کار در جهت روزی حلال را بیش از جهاد در راه خدا دانسته[2] و امام کاظم(ع) نیز می‌فرماید: «خدا بنده پرخوابِ بی‌کار را دشمن می‌دارد.»[3]
همه پیشرفت‌هاى مادّى دنیا در همه دوره‌ها و همچنین پیشرفت‌های معنوى، روحى و درونى هر انسانی، جز با كار فراهم شدنى نیست. به هیچ ملتی و به هیچ جمعیتی، از خزانه‌ی غیبت الهی هیچ چیز نمی‌دهند، مگر با تلاش و کوشش. در آیه 11 سوره رعد آمده است: «خداوند سرنوشت هیچ قوم ( و ملّتی ) را تغییر نمی دهد مگر آنکه آنان آنچه را در خودشان است تغییر دهند!»
بنابراین ملت‌های تنبل و بی‌حال، از افتخارات ملی نصیبی نخواهند برد. مجموعه‌های بی‌همّت و بیکاره، به خدمات و به شایستگی‌های بزرگ دست نخواهند یافت، ولی در مقابل ملت‌هایی که کار کنند، فکر کنند، ابتکار به خرج دهند و سختی‌ها را تحمّل کنند، به امکانات مادّی و رفاه و پیشرفت خواهند رسید.
فضای کسالت این روزهای کشور
در دنیای سرمایه‌داری امروز، هر فردی در تلاش است با کمترین زحمت، بیشتر ثروت و سرمایه را به دست بیاورد. گرچه ممکن است این روحیه تعداد محدودی از انسان‌ها را به سرمایه‌ای کلان برساند، اما مجموعه انسان‌هایی که در یک جامعه زندگی می‌کنند را نمی‌تواند به سعادت رسانده و برای همه آرامش و آسایش را فراهم کند. باید روحیه نشستن و ثروت بادآورده را انتظارکشیدن از بین برود، تا در سایه کار مداوم پیشرفت های مادی و معنوی به دست بیاید.
قرعه‌کشی‌هایی که این روزها در رسانه ملی، بانک‌ها و موسسات مالی و... با جایزه‌های بزرگ چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کند، خلاف روحیه کار و تلاشی است که در اسلام به آن تاکید شده؛ این قرعه‌کشی‌ها این مفهوم را به جامعه انتقال می‌دهند که می‌شود بدون کوشش زیاد، با ارسال تنها یک پیامک یا باز کردن حساب در یک بانک و یا خرید از یک فروشگاه به ثروتی بی حدومرز دست پیدا کرد. اما باید بدانیم این روحیه در نهایت به ضرر جامعه تمام خواهد شد و کشور در سایه این تنبلی به وجود آمده، از پیشرفت کردن باز خواهند ماند.
پی‌نوشت‌ها:
[1] سوره نجم، آیه 39
[2] کافی، ج5، ص 88
[3] کافی، ج5، ص 84
نقل قول
