اصول نه گانه جنگ ( هنر جنگ )

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

در کتاب هنر جنگ بقلم : سون تزو / وترجمه : محمود. کی //به نه اصل جنگ اشاره شده که در جنگهای کنونی هم مد نظر طراحان نظامی میباشد این کتاب در آخرین سالهای قرن ششم پیش از میلاد به "" هولم "" پادشاه ایالت نیمه وحشی ::وو ::توسط سون تزو چینی هدیه شده است

1-اصل هدف :





2 -اصل آفند:




3-تمرکز قوا




4-اصل صرفه جویی در قوا




5 -اصل غافل گیری




6 -اصل سادگی



7-اصل وحدت فرماندهی



8-اصل تآمین



9- اصل مانور

https://www.uplooder.net/img/image/3/a95fae232eea004d460600ee6699c276/hasa-n-a-li_ebrahimi_said_13930512-1.jpg

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

1-اصل هدف 1

«عبارت از مقصود نهایی است که کلیهء تلاش نیروهای نظامی به طرف آن متمرکز و هدایت می گردد.در جنگ ها ممکن است اهداف مختلفی مدنظر باشد.هدف ممکن است یک منطقهء خاص جغرافیایی و یا نیروهای دشمن باشد.ولی به هرحال انتخاب و تعیین هدف صحیح اولین و مهمترین قدم در به کار بردن اصول جنگ در جنگ های حال حاضر می باشد و طبیعی است موقعی که هدف مشخص شد،کلیهء وسایل و منابع موجود به منظور وصول به آن انتخاب شده و به کار گرفته می شود.هدف نهایی هر عمل نظامی در جنگ،انهدام نیروهای دشمن و از بین بردن میل جنگجویی او است.» (فرقانی و امکانی،1381:24)

هنگامی که به نهج البلاغه مراجعه می کنیم،علی(ع)هدف نهایی از جنگ و جهاد را «هدایت انسان ها»معرفی می کند،نه صرفا از بین بردن او:

«أمّا قولکم أ کلّ ذلک کراهیهء الموت فو اللّه ما أبالی دخلت ألی الموت أو خرج الموت ألی و أمّا قولکم شکا فی أهل الشّام فو اللّه ما دفعت الحرب یوما إلاّ و أنا أطمع أن تلحق بی طائفهء فتهتدی بی و تعشو إلی ضوئی و ذلک أحب إلی من أن أقتلها علی ضلالها و إن کانت تبوء باثامها»(نهج البلاغه:خطبهء 55)

«اینکه می گویید خویشتن داری از ترس مرگ است،به خدا سوگند!باکی ندارم که من به سوی مرگ روم یا مرگ به سوی من آید و اگر تصور می کنید در جنگ با شامیان تردید دارم؛به خدا سوگند!هر روزی که جنگ را به تأخیر می اندازم،برای آن است که آرزو دارم عده ای از آنها به ما ملحق شوند و هدایت گردند.در لا به لای تاریکی ها نور مرا نگریسته،به سوی من بشتابند که این برای من از کشتار آنان در راه گمراهی بهتر است.گرچه در این صورت نیز به جرم گناهانشان گرفتار می گردند.»

--------------

(1)- Objective
.................................................. .............. مدیریت نظامی » شماره 37 (صفحه 120)
پیامبر اسلام(ص)نیز هنگام اعزام لشگریان برای جنگ به سوی یمن به علی(ع) می فرماید:

«و ایم اللّه لأن یهدی اللّه علی یدیک رجلا خیر لک ممّا طلعت علیه الشّمس و غربت»(مجلسی،1404،ج 21:361)

به خدا سوگند!هرگاه خداوند به وسیلهء تو انسانی را هدایت کند،ارزش آن برای تو،بیشتر است از آنچه خورشید بر آن می تابد.حتی علی(ع)در نهج البلاغه جنگ را به عنوان آخرین حربه برای مقابله با دشمن معرفی می کند و می فرماید:

«...و لا تفعلوا فعلهء تضعضع قوّهء و تسقط منّهء و تورث وهنا و ذلّهء و سأمسک الأمر ما استمسک و إذا لم أجد بدّا فاخر الدّواء الکی.»(نهج البلاغه:خطبهء 168)

«...کاری نکنید که قدرت ما را تضعیف کند و اقتدار امت ما را متزلزل سازد و سستی و زبونی به بار آورد.این جریان سیاسی را تا می توانم مهار می کنم،اما اگر راه چاره ای نیابم،با آنان می جنگم.»

پس نتیجه می گیریم تا جایی که ممکن است باید از وقوع جنگ جلوگیری کرد.در نهایت اگر چاره ای نبود،باید برای عزت اسلام و مسلمین جنگید و همچنین نباید آغازکنندهء جنگ باشیم و اگر هم جنگ صورت گرفت،هدف نهایی باید هدایت نفرات نادان دشمن باشد.

منبع

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

2-اصل آفند1


«آفند عبارت است از به دست آوردن و حفظ ابتکار و آزادی عمل و تحمیل اراده به دشمن.بزرگترین بخش آفند به دست گرفتن ابتکار و آزادی عمل است که بدین وسیله انتخاب هدف ها،محل و زمان و همچنین وسایل لازم برای اجرای مأموریت آسان می گردد.»(فرقانی،امکانی،1381:25)

--------------



.................................................. .............. مدیریت نظامی » شماره 37 (صفحه 121)
علی(ع)در نهج البلاغه به دفعات به این اصل اشاره کرده و با الفاظ و تعابیر مختلف روحیهء جنگاوری و آفندی را در سپاهیان خود زنده کرده است:



«...و اطعنوا الشّزر و نافحوا بالظّبی و صلوا السّیوف بالخطا و اعلموا انّکم بعین اللّه و مع ابن عمّ رسول اللّه.»(نهج البلاغه:خطبهء 66)



«...با گوشهء چشم به دشمن بنگرید و ضربت را از چپ و راست فرود آورید و با تیزی شمشیر بزنید و با گام برداشتن به پیش،شمشیر را به دشمن برسانید و بدانید که در پیش روی خدا و پسر عموی پیامبر قرار دارید.»



و درمورد جنگ با شامیان می فرماید:«همانا شامیان بدون ضربت نیزه های پیاپی هرگز از جای خود خارج نشوند؛ضرباتی که بدن هایشان را سوراخ نماید،چنان که وزش باد از این سو فرو شده بدان سو درآید؛ضربتی که کاسهء سر را بپراکند و استخوان های بدن را خرد و بازوها و پاها را قطع و به اطراف پخش کند.آنان دست برنمی دارند تا آنگاه که دسته های لشگر پیاپی بر آنان حمله کنند و آنها را تیرباران نمایند و سواران ما هجوم آورند و صف هایشان را درهم شکنند و لشگرهای عظیم پشت سر لشگرهای انبوه،آنها را تا شهرهایشان عقب برانند تا اسب ها،سرزمینشان را که روی در روی یکدیگر قرار دارد و اطراف چراگاهایشان و راه های آنان را از زیر سم بکوبند.» (همان:خطبهء 124)



و این سخن پر مغز از حضرت(ع)است که درمورد شامیانی که آب را بر لشگریان آن حضرت بستند،فرمود:«...روّوا السّیوف من الدّماء ترووا من الماء فالموت فی حیاتکم مقهورین و الحیاهء فی موتکم قاهرین.»(همان:خطبهء 51)



«...شمشیرها را از خون آنها سیراب سازید تا از آب سیراب شوید.پس بدانید که مرگ در زندگی توأم با شکست و زندگی جاویدان در مرگ پیروزمندانهء شماست.»

و در نامه ای که به اهل مصر نوشته،می فرماید:


.................................................. ..............


مدیریت نظامی » شماره 37 (صفحه 122)



«...برای جهاد با دشمنان کوچ کنید.خداوند شما را رحمت کند.


در خانه های خود نمانید که به ستم گرفتار و به خواری دچار خواهید شد....»(همان:نامهء 62)