آیا امام علی (ع) قاتل خود را بیدار کرد ؟
مقدمه :آیا امام علی (ع) قاتل خود را بیدار کرد ؟
يكي از بيشمار نسبتهاي افراطي غلوآميزي كه به امام داده شده است ، كيفيت ضربت خوردن و رفتار ايشان قبل و بعد از آنست ، كه در اين مجال قصد پرداختن به آن را داريم .
*
نسبتهاي غير واقعي و غير منطقي به امام علي (ع) :
1- آیا امام علی (ع) در شب 19 رمضان ، هنگام سحر به مسجد آمد ؟
2- آیا در مسجد ، ابن ملجم را بیدار کرد و گفت : برخیز ، میدانم زیر جامه خود چه پنهان کرده ای ؟
3- آیا امام پس از ضربت خوردن ، از خاک محراببرداشت و بر زخم سر خود ریخت و فرمود
: منها خلقناکم و فيها نعيدکم و منها نخرجکم تارة اخرى 1
قبل از بررسی موضوع از منابع تاریخی موثق ، ابتدا چند سوال و ابهام اساسی زیر باید مد نظر قرار گیرد :
1- آیاجایز است که امام مقدمات قتل خود را فراهم کند ؟
2- با توجه به سرمشق بودن عمل امام ، آیا جایز است مردم ، وسایل کشتن خودرا فراهم کنند ؟
3- اگرجایز نیست ، چرا می گویند :
امام چنین اقدامی کرد ؟
و اگر جایز است، چرا می گویند : اقدام به خودکشی حرام است ؟
4- آیا با آن اهمیتی که اسلام برای بهداشت قائل است ، جایز است که امام خاک را با همه میکربها یش بر زخم خود بریزد ؟
برای بررسی کامل این مطلب ، باید از قدیم ترین منبع تاریخی ، کتاب " طبقات از محمد بن سعد " که نویسنده آن در زمان حضرت رضا (ع) می زیسته است استفاده كرد .
او می نویسد :
"عبدالرحمن بن ملجمو شبیب بن بجره برخاستند و شمشیرهای خود را گرفته آمدند و در مقابل دربورودی که امام همیشه از آن می آمد نشستند ....
آنگاه که علی (ع) از در خارج شد ندا در داد : ای مردم نماز ، نماز و این عادت وی بود که هر روز براینماز صبح چنین می کرد .....
سپسابن ملجم و شبیب جلو او درآمدند .
یکی از حاضران گفت :
من برق شمشیر را دیدم و شنیدم کسی می گوید :
" ای علی حکم برای خداست نه برای تو " .
سپس شمشیر دیگری را دیدم . در این لحظه هر دو نفر با شمشیر به علی (ع) حمله کردند .
شمشیر ابن ملجمبه جلو سر امام خورد و پیشانی او تا وسط سرش را شکافت و به مغز رسید ولی شمشیر شبیببه طاق ( سردرب ) خورد و شنیدم علی (ع) گفت :
این مرد را بگیرید که فرار نکند " .2
با توجه به آنچه در بالا ذکر شد ، مطالب زیر قابل ملاحظه است :
1- ابن ملجم و رفیقش نزدیک درب ورودیکمین کرده بودند که امام را هنگام ورود به مسجد غافلگیر کرده و به قتل برسانند .
2- هنگام ورود امام به مسجد ، به صورت غافلگیرانه مورد حمله ابن ملجم واقع شد و ضربت خورد .
3- چون حمله غافلگیرانه بود ، امام فرصتی برای گفتگو با ابن ملجم پیدا نکرد .
4- با توجه به مطلب مذکور ، امام به ابن ملجم نفرموده : برخیز می دانم زیر جامه خود چه چیز پنهان کرده ای ؟
5- ابن ملجم از سمت روبرو به امام ضربت زده و از این جهت پیشانی ایشان هم آسیب دیده است .
در حالیکه اگر آنچه می گویند :
" ابن ملجم از پشت سر ، در بین سجدتین به سر امام ضربت زد " ، صحیح بود ، باید ضربت به پشت سر امام خورده باشد نه به پیش سر و پیشانی ایشان .
6- امام در حال ایستاده ضربت خورده است . 3
7- این حادثه پس از طلوع فجر وقتی که امام یرای نماز صبح آمد اتفاق افتاده است نه هنگام سحر .
*: کتاب مجموعه مقالات – ص 117 تا 123 – مرحوم آیه اله صالحی نجف آبادی
نقل قول
