نحوه ی انجام تنفس متعادل (پرانایام)
صندلی راحتی پیدا کنید که اجازه می دهد راست بنشیند و ستون فقرات در خط مستقیم و هر دو پا روی زمین قرار گیرد. بهتر است که حین انجام تمرین پرانایام به پشت صندلی تکیه نکنید. چشمان خود را ببندید و بگذارید که ذهن شما استراحت کند. دست راست خود را در وضعیتی قرار دهید که در تصویر نشان داده شده است؛
ص:229
طوری که شست در کنار حفره ی راست بینی و دو انگشت میانی کنار سوراخ چپ بینی واقع شود.
در حین انجام تمرین، به طور طبیعی تنفس کنید و ابتدا یک حفره و سپس حفره ی دیگر بینی را به ملایمت ببندید. برای این که بازوی شما خسته نشود، آرنج راست را نزدیک قفسه ی سینه قرار دهید ولی از قرار دادن آرنج روی دسته ی صندلی یا روی میز خودداری کنید.
ریتم اساسی انجام پرانایام به شرح زیر است:
1. حفره ی راست بینی را با ملایمت با شست خود ببندید و به آهستگی از حفره ی چپ، نفس را بیرون بدهید و در پایان بازدم از همان حفره ی چپ، به راحتی نفس را بکشید.
2. حفره ی چپ بینی را با دو انگشت میانی مسدود کنید و عمل بازدم را از حفره ی راست بینی انجام دهید. از حفره ی راست بینی، نفس را به نرمی فرو ببرید.
3. به مدت پنج دقیقه، تناوب دو حفره ی بینی را ادامه دهید. سپس بازوی خود را پایین آورده و با چشمان بسته، یک یا دو دقیقه راحت بنشینید. چنان چه فعالیت بعدی شما انجام مدیتیشن باشد، می توانید بلافاصله آن را شروع کنید.
توجه داشته باشید که «هر نفس با بازدم آغاز می گردد» و با فرو بردن دم پایان می پذیرد؛ نحوه ای که با اغلب تمرینات تنفسی جهان غرب که با فرو بردن نفسی عمیق آغاز می گردد، تفاوت دارد. در پرانایام نیازی به نفس عمیق وجود ندارد. فقط لازم است که تنفس به صورت طبیعی، ولی اندکی آهسته تر و عمیق تر از معمول انجام گیرد.
هر گاه احساس می نمایید که می باید از دهان نفس بکشید، همان کار را بکنید و سپس به مجردی که مجدداً احساس راحتی کردید، به همان نحو مقرر تمرین تنفس نمایید. در مورد بسیاری از افراد الگوی تنفس در برخی اوقات تغییر می یابد. این امری طبیعی بوده و نشانه ی خوبی از این واقعیت است که به سبک متعادلی از تنفس دست می یابید.
ص:230
ص:231