اعتقاد به شیطان در بین طرف دارن علوم پنهانی اختصاص به کسانی داشت که در مراحل پست علوم پنهانی می زیستند و از علوم پنهانی غیر از جادوگری و خرافات چیزی را نمی فهمیدند؛ اما اقطاب و بزرگان متفکر علوم پنهانی می دانستد که در جهان چیزهایی هست که هر چند دیده نمی شوند، ولی به طور حتم وجود دارند. آن ها معتقد بودند در آن جایی که هیچ چیز به چشم ما نمی رسد، چیزهایی هست که بیشتر از دنیا
ص:43
محسوس و مشهود است و اشیایی که نمی دانستند چیست موجوداتی بانفوذ و مؤثر در زندگی ما می باشند که ما با تربیت اراده و استعدادهای خویش می توانیم به سهم خود در آن ها تأثیر بگذاریم و از آسیب های آن ها بکاهیم و منافع آن ها را به طرف خود جلب کنیم.
این موجودات مرموز و ناشناخته را ارواح می دانستند و عقیده داشتند که روح دو قسم دارد: اول ارواح کسانی هستند که مرده اند و دیگری ارواح کسانی که هنوز به دنیا نیامده اند.
به عقیده آن ها ارواح اخیر که هنوز فرصت نکرده اند در کالبد خاکی ظهور کنند. بی طرف تر هستند؛ بنابراین زندگی زمینی آن ها را آلوده نکرده است. اگر انسان بتواند ارواحی را که هنوز به دنیای زمین نیامده و در کالبد کسی حلول نکرده اند، با خود هم دست نماید و از مساعدت آن ها برخوردار شود، چون روح مزبور آلودگی ندارد، سریع ترمجذوب دوستی می شود.
این عقیده در قرون وسطی، پنهانی تعلیم داده می شد و طرف داران آن از بیم زنده سوختن در آتش، آن را هرگز به نامحرم بروز نمی دادند.
رهبران هرمتی می گویند موفق شدند که ارواح را احضار نمایند و با آن ها دوست و محرم شوند و از فواید دوستی با آن ها استفاده کنند.
امروز ما نمی توانیم این عقیده را بدون مطالعه رد کنیم. من در بعضی از جلسات احضار روح در این دور شرکت کرده ام و می توانم بگویم بالاخره چیزی هست، اما نمی توان فهمید آیا روحی که حاضر می شود همان فکر و خیال ماست که بر اثر تلقین به نفس و یا تلقین دسته جمعی واقعیت پیدا کرده است یا این که از عالم دیگر چیزی با فکر و خیال ما توأم می گردد.
ما نمی توانیم در دوره خودمان این موضوع را روشن کنیم که در جلسات احضار ارواح آیا فکر و خیال ما بر اثر تلقین به نفس فردی و یا اجتماعی موجود می شود یا چیزی از دنیای دیگر می آید.
ص:44
ما حق نداریم به سبب این کندذهنی و نداشتن علم کافی در این باره، احضار ارواح را باطل قلمداد کنیم و بگوییم اشتباه و خطاست؛ زیرا برای هر کدام از اندیشه مثبت یا منفی، باید دلایلی داشته باشیم؛ در غیر این صورت باید خود را در صف «نمی دانم و نمی فهمم» قرار دهیم.
ما در این مختصر، در جست وجوی راز شناسایی خداوند و چگونگی روح و پیدایش دنیا و سرنوشت جهان هستیم. بی جا نیست که درباره تحقیق یکی از دانشمندترین اقطاب هرمتیان، در مورد همزاد انسان، مطالبی را بدانیم.