اصول بازیگری تئاتر

[*~* مهسا *~*]

تخیل :

نود درصد آنچه بر روی صحنه می بینید یا انجام می دهید ، از تخیل سرچشمه می گیرد . بازیگر بر روی صحنه در خانه خود زندگی نمی کند و هرگز نام و شخصیت اصلی خود را ندارد . با هر که صحبت می کنید ، شخصی است که به صورت تخیلی است . به این ترتیب بنیان هر کلمه و هر رویداد در تخیل بازیگر شکل می گیرد . همه چیز دروغ است . مگر این که از خلال یک واقعیت یعنی تخیل بازیگر عبور کند . به این جهت در کلاس های بازیگری ، مهمترین تمرینات ،تمرین هایی هستند که به استفاده از تخیل مربوط می شوند .

[*~* مهسا *~*]

شعور جمعی

تخیل عبارت است از قدرت شما در تجسم چیزهایی که هرگز به آن نیاندیشیده اید. برای این که همیشه آماده چنین کاری باشید ، باید بدانید که حافظه شما تا چه حد غنی است . حافظه جمعی نوع انسان چنان است که هیچ بخشی از آنچه را که تا کنون دیده شنیده ، خوانده و یا لمس کرده است فراموش نمی کند . شما تنها به بخش کوچکی از آنچه که می دانید ، متکی هستید ، اما همه چیز را می دانید . همه چیز آنجا حاضر است . گنجینه ای عظیم از داشته ها در ذهن بازیگر وجود دارد که هرگز،جزدر نمایش از آن بهره برداری نمی شود .
اگر فرد را فقط در لحظاتی از زندگی اجتماعی که متعلق به نسل شماست ، زندانی کنید ، اگر خود را در محدوده خیابانی که در آن به سر می برید ، محصور کنید ، خود را از اشیا و دوره هایی که تجربیات شخصی شما را شامل نمی شود ، جدا کنید . نتیجه آن بی حرمتی به کل جهان و بیگانگی شما نسبت به همه آن چیزهایی است که به علت قرار نداشتن در محدوده عادت های معمولی به فوریت برایتان قابل شناسایی نیستند . اهمیت ادبیات دراماتیک از فرهنگ یونان باستان تا فرهنگ امروز ما تداوم دارد . یعنی که :
همه خصوصیات ملی و محلی شامل
- تغییرات و انتقال سبک ها
ـ اعصار گوناگون
- سطوح مختلف اجتماعی
- آداب و رسوم و اخلاقیات سال های گذشته
- تغییر لباس ها از نسلی به نسل دیگر
- تغییرات اثاث خانه
- اصوات گوناگون موسیقی از روزگاران گذشته

[*~* مهسا *~*]

این تکامل اجتماعی است که لیوان سفالی را به لیوان کاغذی یک بار مصرف تبدیل کرده است . این بعد تاریخی ، میراث شماست . تخیل کلیدی است که در این گنجینه عظیم را به رویتان می گشاید . تخیل می تواند بازیگر را برای ابراز عکس العمل های سریع آماده نگه دارد . اومی تواند سریع ببیند ، سریع فکر کند و سریع مجسم کند . در تمریناتی که برای تحریک نیروی تخیل به کار می رود ، ما به دنبال عکس العمل های آنی بازیگر نسبت به اشیایی که با آنها کار می کند می گردیم . زیرا برای این که تخیل سریع عمل همه آنچه که بازیگر انجام دهد این است که بگذارد به راحتی کار خود را انجام دهد .

فرایند « مشاهده » برای بازیگر
به عنوان یک بازیگر ، قبل از این که بتوانید تصاویری را شرح دهید ، باید آنها را در ذهن خود به طور کاملاً روشن و دقیق ببینید . تنها در این صورت است که می توانید این تصاویر را به دیگران منتقل کرده ، بازیگر نقش مقابل یا تماشاگر را وادار کنید که آنچه را که شما دیده اید ، او نیز تجربه وحس کند .
چشمان خود را باز کنید و هر آنچه را که می توانید ببینید ، جذب کنید . وقتی که چیزی را شرح می دهید باید آن را ببینید . تفاوت بین گزارش صرف یا جذب یک تصویر و منتقل کردن آن به دیگری ، چیزی است که از شما یک هنرمند می سازد . شما همه روزه با اشیای واقعی اطراف خود تغذیه می شوید . اما نمایشنامه وضعیتی تخیلی در اختیارتان قرار می دهد . مسئولیت شما آن است که در این وضعیت تخیلی همه چیز را واقعی بسازید . برای رسیدن به چنین مرحله ای بایدبه همه موارد زندگی تان ــ اعم از معمولی ویا غیر معمولی واستثنایی ــ توجه کنید . این مشاهده دقیق به پیرامون ، به بازیگر کمک می کندکه همه تجلیات نفس آدمی راجمع کند و در گنجینه حافظه اش ذخیره کند . افق دید او را نسبت به درک ویژگی ها ومعیارهای گوناگون آدم های مختلف و رشته های هنری گوناگون باز کرده و در نتیجه راحت تر بتواند خودش را باهر کاری که نقش ایجاب می کند وقف دهد . علاوه بر همه این ها ، چون این امکان را فراهم می کند که بازیگر از تمام مواهب دنیای بیرون از خودش به نحوکامل و وسیع بهره مند بشود ، دنیای درونی وی را هم غنی تر وسرشار تر می نماید . مشاهده برای یک بازیگر همان تاثیری را دارد که یک دانه موز ویه مشت برنجِ غذای روزانه برای یک هنوی پیرو یوگا دارد . چون درست مصرف می شود ، حدکثر انرژی از اندکی ویتامین به دست می آید ؛ این ذره غذا کلی انرژی ، قدرت روحی وحیات به یک هنو می بخشد . در حالی که وقتی ظهر برنج می خوریم ، شب باز هم گرسنه می شویم . در مصرف زندگی هم همین طوری هستیم . فکر می کنیم همه چیز رادیده ایم . اماهیچ چیز را جذب وجود نمی کنیم . امادر تئاتر نمی توانیم چنین کاری کنیم ، چون باید زندگی را از نو بیافرینیم وبازی کنیم . بنابر این باید به مصالح وموادی که با آن ها کار می کنیم ، توجه کنیم . باید این قانون را قبول کنیم که الهام در نتیجه سخت کوشی به دست می آید ، امادر بازیگری تنها عاملی که سبب انگیزش الهام می شود این است که در تمام روز های عمرش مشاهده مدام و دقیق داشته باشد . برای تمرین این امر به مدت سه ماه هر روز از ساعت دوازده تا یک ، هرجا که هستید ، به هر کاری که مشغول هستید ، هر چیز وهرکسی را که دور وبرتان بود را دقیق مشاهده کنید . از ساعت یک تا دو که وقت ناهار است ، مشاهدات روز قبل را مرور کنید . اگر شد وتنها بودید ، کارهایی که خودتان کردید را بازی کنید .بعد از مدتی دیگر لازم نیست که این کار را هر روز تکرار کنید . ظرف سه ماه آن قدر تجربه می اندوزید .

[*~* مهسا *~*]

این تکامل اجتماعی است که لیوان سفالی را به لیوان کاغذی یک بار مصرف تبدیل کرده است . این بعد تاریخی ، میراث شماست . تخیل کلیدی است که در این گنجینه عظیم را به رویتان می گشاید . تخیل می تواند بازیگر را برای ابراز عکس العمل های سریع آماده نگه دارد . اومی تواند سریع ببیند ، سریع فکر کند و سریع مجسم کند . در تمریناتی که برای تحریک نیروی تخیل به کار می رود ، ما به دنبال عکس العمل های آنی بازیگر نسبت به اشیایی که با آنها کار می کند می گردیم . زیرا برای این که تخیل سریع عمل همه آنچه که بازیگر انجام دهد این است که بگذارد به راحتی کار خود را انجام دهد .

[*~* مهسا *~*]

فرایند « مشاهده » برای بازیگر

به عنوان یک بازیگر ، قبل از این که بتوانید تصاویری را شرح دهید ، باید آنها را در ذهن خود به طور کاملاً روشن و دقیق ببینید . تنها در این صورت است که می توانید این تصاویر را به دیگران منتقل کرده ، بازیگر نقش مقابل یا تماشاگر را وادار کنید که آنچه را که شما دیده اید ، او نیز تجربه وحس کند .
چشمان خود را باز کنید و هر آنچه را که می توانید ببینید ، جذب کنید . وقتی که چیزی را شرح می دهید باید آن را ببینید . تفاوت بین گزارش صرف یا جذب یک تصویر و منتقل کردن آن به دیگری ، چیزی است که از شما یک هنرمند می سازد . شما همه روزه با اشیای واقعی اطراف خود تغذیه می شوید . اما نمایشنامه وضعیتی تخیلی در اختیارتان قرار می دهد .

مسئولیت شما آن است که در این وضعیت تخیلی همه چیز را واقعی بسازید . برای رسیدن به چنین مرحله ای بایدبه همه موارد زندگی تان ــ اعم از معمولی ویا غیر معمولی واستثنایی ــ توجه کنید . این مشاهده دقیق به پیرامون ، به بازیگر کمک می کندکه همه تجلیات نفس آدمی راجمع کند و در گنجینه حافظه اش ذخیره کند . افق دید او را نسبت به درک ویژگی ها ومعیارهای گوناگون آدم های مختلف و رشته های هنری گوناگون باز کرده و در نتیجه راحت تر بتواند خودش را باهر کاری که نقش ایجاب می کند وقف دهد .

علاوه بر همه این ها ، چون این امکان را فراهم می کند که بازیگر از تمام مواهب دنیای بیرون از خودش به نحوکامل و وسیع بهره مند بشود ، دنیای درونی وی را هم غنی تر وسرشار تر می نماید . مشاهده برای یک بازیگر همان تاثیری را دارد که یک دانه موز ویه مشت برنجِ غذای روزانه برای یک هنوی پیرو یوگا دارد . چون درست مصرف می شود ، حدکثر انرژی از اندکی ویتامین به دست می آید ؛ این ذره غذا کلی انرژی ، قدرت روحی وحیات به یک هنو می بخشد .

در حالی که وقتی ظهر برنج می خوریم ، شب باز هم گرسنه می شویم . در مصرف زندگی هم همین طوری هستیم . فکر می کنیم همه چیز رادیده ایم . اماهیچ چیز را جذب وجود نمی کنیم . امادر تئاتر نمی توانیم چنین کاری کنیم ، چون باید زندگی را از نو بیافرینیم وبازی کنیم . بنابر این باید به مصالح وموادی که با آن ها کار می کنیم ، توجه کنیم .

[*~* مهسا *~*]

باید این قانون را قبول کنیم که الهام در نتیجه سخت کوشی به دست می آید ، امادر بازیگری تنها عاملی که سبب انگیزش الهام می شود این است که در تمام روز های عمرش مشاهده مدام و دقیق داشته باشد . برای تمرین این امر به مدت سه ماه هر روز از ساعت دوازده تا یک ، هرجا که هستید ، به هر کاری که مشغول هستید ، هر چیز وهرکسی را که دور وبرتان بود را دقیق مشاهده کنید .

از ساعت یک تا دو که وقت ناهار است ، مشاهدات روز قبل را مرور کنید . اگر شد وتنها بودید ، کارهایی که خودتان کردید را بازی کنید .بعد از مدتی دیگر لازم نیست که این کار را هر روز تکرار کنید . ظرف سه ماه آن قدر تجربه می اندوزید که هر چیزی یک گوشه ذهن تان می شود واز بس مراحل یاد آوری و اجراهای مجدد آن ها را تمرین کرده ، حافظه قویتری پیدا می کنید .

آن وقت می بینید که چه قدر زندگی به نظرتان قشنگ تر می شود . چون همه این ها ، این امکان را برای شما فراهم می کند که از تمام مواهب دنیای بیرون از خود به نحو کامل و وسیع بهره مند شده ودنیای درونی خود را غنی تر وسرشارتر نماید .

[*~* مهسا *~*]

دیدن در خیال

اگر صحنه ای را واقعاً دیدید ، می توانید وجود صحنه تخیلی را بپذیرد. این صحنه برای شما حقیقت دارد . نیروی تخیلی به قدرت بازیگر در پذیرش وضعیت های جدید در زندگی و باور کردن این وضعیت ها بر می گردد . عکس العمل شما نسبت به آنچه که دوست دارید و آنچه که دوست ندارید ، ‌از نیروی تخیل شما سرچشمه می گیرد . اگر نمی توانید چنین کنید بهتر است که بازیگری را رها کنید . تمام زندگی شما در این راه ، بسته به قدرتتان در تشخیص این موضوع است که شما در حرفه ای هستید که استعدادتان بر نیروی تخیل شما بنا شده است.

[*~* مهسا *~*]

انواع دیدن برای بازیگر

1- دیدن با جزئیات
2- دیدن به طور سریع
3- دیدن آنچه که توجه شما را جلب می کند .
4- دیدن فعالیت های روزانه و قراردادن آن ها در شرایط محیطی
5- دیدن صحنه های ساده و همیشگی از رفتاری که به سرشت انسان مربوط می شود در فضای تاریخی خاص

[*~* مهسا *~*]

فرایند تکاملی دیدن در تخیل

بعضی از بازیگران خود دارند و عکس العمل نشان نمی دهند . بازیگر دائماً باید چیزهایی را انتخاب کند که او را وادار به عکس العمل می کند . استعداد شما در نوع انتخاب شماست . بازیگری در هر چیزی هست غیراز کلمات بی جان . چه بسا بازیگران اعتراض می کنند که : « از پا فشاری زیاد می ترسم » او از این وحشت دارد که بیش از آنچه که شرایط محیطی و موقعیت ایجاب می کند ، از خود احساسات نشان دهد . البته بازیگر نباید در ابراز احساس پا فشاری کند، اما باید این توانایی را داشته باشد که خود را رها کند . ما به وسیله تلویزیون فاقد حس و روح شده ایم . اگر بی میلی شما به پا فشاری، باعث جلوگیری از عکس العمل ها می شود ، در واقع شما از داشتن احساس وحشت دارید . اگر احساس های خود را مدت درازی سرکوب کنید ، آنها را از دست می دهید. برای از بین بردن صداقت کاذب ، باید تلاش اضافی کنید .
از این پس کارتان شما را به زندگی در شرایط تخیلی رهنمون می شود . شما در شرایط تخیلی می بینید و عمل می کنید . این به شرطی مشکل نخواهد بود که بپذیرید آنچه در تخیل شما می گذرد ، حقیقت دارد. حرفه بازیگر این است که قصد را از قالب و شکل قصه درآورده و به آن حیات بخشد اگر احتیاج به یک درخت لیمو دارید ولی هرگز آن را ندیده اید ، نوعی درخت لیمو در ذهن خود مجسم می کنید و آن را انگار که دیده اید ، می پذیرد. شما را برای خود مجسم کرده اید ، بنابراین وجود دارد . هرآنچه که در تخیل ما می گذرد ، حقیقت خاص خود را دارد و حق دارد که زندگی کند .

[*~* مهسا *~*]

« اگر جادویی » ؛ جاده ای به سوی حقیقت

مبنا و اساس زندگی دراماتیک ( نمایش ) را عمل و فعالیت تشکیل می دهد . خود کلمه درام هم به زبان یونانیان قدیم به معنی به « وقوع پیوستن» و « عمل » بود . پس بنابراین درام روی صحنه یعنی اعمالی که جلوی چشم ما به وقوع می پیوندد و بازیگری که وارد صحنه می شود در واقع ، عمل کننده این وقایع است . اما بازیگر برای ایجاد عمل احتیاج به تولید «احساس درونی » عمل دارد . ولی باید توجه داشت که با فشار نمی توان درخود تولید احساس کرد . حسادت ، عشق و رنج به خاطر خود حسادت و عشق و رنج ، عملی نیست . در حقیقت به احساس نمی توان زور گفت . چون این زور گویی به ضرر زورگو که همان بازیگر باشد تمام می شود . یعنی دچار بدترین شکل ادا و اطوار می شود . به همین دلیل موقع انتخاب عمل به احساس نباید کار داشت . چون احساس خود به خود از یک زمینه قبلی که باعث حسادت ، نفرت یا عشق و... شده است ، به وجود می آید . پس بازیگر باید درباره زمینه قبلی عمل خود عمیقاً و به طور اساسی بیندیشید و آن را در اطراف خود ایجاد کند . لذا درباره نتیجه نباید کوشید بلکه در راه رسیدن به آن باید کوشید .
ــ در عمل می توان تجربه کرد و فهمید که چگونه از طریق « اگر » عمل درونی و برونی ، به طور طبیعی و منطقی به وجود می آید . حال به بررسی و ارزیابی محسنات « اگر » جادویی می پردازیم .
قبل از هر چیز باید گفت که یکی از محسنات « اگر» در این است که هر آفرینش با آن شروع می شود . « اگر » برای بازیگر اهرمی است که او را از دنیای واقعی به دنیایی می برد که آفرینش فقط در آن صورت می گیرد . « اگر» در واقع وارد کننده اولین ضربه برای حرکت و رشد منطقی و تدریجی جریان آفرینش است .