پندهای حکیمانه استاد علامه حسن زاده آملی( جلد 3)

[اشک مهتاب*خادمه فاطمه زهرا(س)تا ابدالدهر*]

248- تفسیر قلب سلیم

دین خدا عرفان است، معرفت الله است و قرآن برای تزکیه و تطهیر ما، از جانب خدای متعال آمده است، تا صاحب قلب سلیم بشویم، از امام صادق (علیه السلام) سوال شده است درباره تفسیر قلب سلیم، فرمودند: آن قلبی است که غیر از خدا در آن نیست.
ما را برای این مقام دعوت کرده اند. یا حضرت درباره تفسیر شرابا طهورا فرموده است: این شرابی است که ساقی خدایشان است: سقاهم ربهم شرابا طهورا(313) شرابی می دهد که به کلی آنها را شست و شو می دهد و آنچه که جز خدا است از ایشان می گیرد.(314)(315)

[اشک مهتاب*خادمه فاطمه زهرا(س)تا ابدالدهر*]

249- بی نهایت بودن قرآن

آیات قرآن چندتاست؟ یک وقت شما ظاهر قرآن را می فرمایید که دارای شش هزار و ششصد و شصت و شش آیه است و یک وقت می فرماید که قرآن بطونی دارد و بطونش نیز بطون دارد الی سبعین بطنا تا هفتاد بطن، تازه لفظ سبعین برای مبالغه و افاده کثریت است که بنابراین بطون قرآن بی نهایت است.(316)

[اشک مهتاب*خادمه فاطمه زهرا(س)تا ابدالدهر*]

250- فضیلت انا انزلناه


از امام صادق (علیه السلام) منقول که: چون شب ماه مبارک رمضان در آید، در هر شب هزار مرتبه انا انزلناه را بخوان و چون شب بیست و سوم شود، دل خود را محکم بدار و گوش های خود را بگشا از برای شنیدن عجایب از آنچه خواهی دید.
به سندهای معتبر از آن حضرت (علیه السلام) منقول است که: اگر کسی در شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان انا انزلناه را هزار مرتبه بخواند، چون صبح کند، یقین او شدید و محکم شده باشد، به اعتراف نمودن به چیزی چند که مخصوص ما است از غرایب فضایل و نیست این، مگر به سبب چیزی که در خواب مشاهده نماید.(317)(318)

[اشک مهتاب*خادمه فاطمه زهرا(س)تا ابدالدهر*]

251- تقسیم عرفان

سوال: عرفان عملی و نظری را توضیح دهید؟
استاد: عرفان عملی، شروع در سیر و سلوک را گویند، پرداختن به اموری که برای تکامل روح و اوج گیری نفس لازم است را عرفان عملی می نامند. عرفان نظری همین است که امثال بنده دارند. ما فقط حرف می زنیم. منبر می رویم و سخنرانی می کنیم. اما عرفان عملی آن است که از مقام حرف به عمل آییم و به تهذیب و تزکیه نفس بپردازیم. قلب را جایگاه نور حق قرار دهیم: القلب حرم الله فلا تسکن فی حرم الله غیر الله و چه بسا بدون طی و تحصیل عرفان نظری، کسانی به عرفان عملی نائل آیند و تحت نظر مرشد و استاد به مقاماتی نائل شوند.(319)

[اشک مهتاب*خادمه فاطمه زهرا(س)تا ابدالدهر*]

252- انواع گیاهان

حضرت وصی (علیه السلام) فرمود: بدان که هر کاری گیاهی است، و هر گیاهی از آب بی نیاز نیست و آبها گوناگونند. هر گیاهی با آبی خوش سیراب شود، رشدش زیبا شود و میوه اش شیرین گردد و هر گیاهی که از آبی ناخوش سیراب شود، رشدش کم و میوه اش تلخ شود(320)

[اشک مهتاب*خادمه فاطمه زهرا(س)تا ابدالدهر*]

253- میزان صحت روایات

محمد بن یحیی از عبد الله بن محمد از علی بن حکم از أبان بن عثمان از عبد الله بن ابی یعفور نقل می کند که گفت: حسین بن ابی العلاء می گوید: ابن ابی یعفور در این مجلس بود و از امام صادق (علیه السلام) در مورد روایتی که یک فرد مورد اطمینان و یک نفر غیر موثق برای ما نقل می کند، پرسیدم، امام (علیه السلام) فرمودند:
هرگاه روایتی به دست شما رسید و شاهدی از قرآن و سخن رسول خدا صلی الله علیه و آله موافق آن یافتید، آن را قبول کنید و گرنه آن روایت به درد کسی می خورد که آن را آورده است.
جمعی از اصحاب از احمد بن خالد از پدرش، از نضربن سوید از یحیی الحلبی از ایوب روایت کرده اند که گفت: از امام صادق (علیه السلام) شنیدم که فرمود: هر روایتی با کتاب خدا و سنت مقایسه می شود و هر حدیثی که موافق قرآن نباشد پوچ است.(321)

[اشک مهتاب*خادمه فاطمه زهرا(س)تا ابدالدهر*]

254توبه در آخرين لحظات

معاوية بن وهب گفته است : به سوى مكه رهسپار بوديم كه پيرمردى متاءله و متعبد ما را همراهى مى كرد. ليكن او بر مذهب ما اطلاعى نداشت و (به مذهب اهل جماعت ) نماز را در سفر تمام مى خواند. برادر زاده اش كه شيعه بود، او را در اين سفر همراهى مى كرد. از قضا پيرمرد بيمار شد. برادر زاده اش را گفتم : اگر مذهب شيعه را بر عمويت عرضه بدارى ، اميد است كه او (از عقاب الهى ) رهايى يابد! همراهان ، همگى گفتند: اين پيرمرد را به حال خود واگذاريد؛ چه او بر همان حالى كه هست نيكوست . ليك ، برادر زاده طاقت نياورد و او را گفت : اى عمو! همه مدرم جز اندكى ، پس از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم از دين خدا خارج شدند. همچنانكه بايد از رسول صلى الله عليه و آله و سلم اطاعت و پيروى مى كرديم ، بايستى از على بن ابى طالب عليه السلام نيز اطاعت و پيروى كنيم ، او و اطاعت از او پس از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم ، حق است . پيرمرد، نفسى كشيد و فرياد برآورد: من آن چه را تو گفتى باور كردم . و سپس ، جانش از بدن خارج شد. پس از آن ، خدمت ابو عبدالله ، امام صادق عليه السلام مشرف گشتيم . على بن سرى ، ماجرا را براى حضرت نقل كرد. ابو عبدالله عليه السلام فرمود: آن مرد، اهل بهشت است . على بن سرى عرض كرد: او جز در همان وقت ، بر چيزى از مذهب شيعه آگاهى نداشت ! امام فرمود: پس جز اين ، از او چه مى خواهيد؟! به خدا سوگند كه او به بهشت رفته است . (262)

[اشک مهتاب*خادمه فاطمه زهرا(س)تا ابدالدهر*]

255- پشيمانى در لحظه مشاهده مرگ

در كتاب من لايحضره الفقيه آمده است : از امام صادق عليه السلام از اين كلام خداى تعالى ! پرسش شد كه : كسى كه با اعمال زشت ، تمام عمر اشتغال ورزد تا آن گاه كه مشاهده مرگ كند، در آن هنگام پشيمان شود و گويد: اكنون توبه كردم ، توبه اش پذيرفته نيست ؟ امام در پاسخ فرمود: (يعنى ) هنگامى كه امر آخرت را به چشم بيند.

[اشک مهتاب*خادمه فاطمه زهرا(س)تا ابدالدهر*]

256- فوايد نماز در مكان مخصوص

در جوامع روائيه درباره نمازهاى واجب و مستحب مروى است كه فرايض را در يك محل مخصوص و معين منزل بخوانيد؛ يعنى براى خود مصلاى خاصى براى اداى فرايض قرار دهيد. و در وقت احتضار شما را در آنجا گذارند كه موجب تخفيف شدايد و غمرات موت است ؛ ولى نوافل را در اماكن متعدده بخوانيد كه براى شما شاهد باشند. شايد اختصاص ‍ فرايض به صورت اولى براى كثرت احتجاج محتضر در آن هنگام بدان باشد كه بيش از شهود، وى را به كار آيد. فتدبر!

[اشک مهتاب*خادمه فاطمه زهرا(س)تا ابدالدهر*]

257- آموزش قرآن در قبر

و فى الكافى باسناده الى حفص ، عن مويس بن جعفر عليه السلام ؛ يا حفص ! من مات من شيعتنا و لم يحسن القرآن علم فى قبره ليرفع الله به من درجته . در كافى سند به حفص مى رساند و حفص گويد: امام موسى بن جعفر عليها السلام به من فرمود: اى حفص ! هر كه از پيروان ما بميرد و قرآن را خوب ياد نداشته باشد، در قبرش بدو آموزش دهند تا خداوند به اين وسيله پايه اش را بالا برد.