بلوغ جنسی
این بلوغ با ترشح غدد جنسی(1) و ظهور ویژگیهای ثانوی جنسی(2) از قبیل رویش موهای زائد در بدن و فعالیت غدد عرق(3) در زیر بغل و قاعدگی ایجاد میگردد. به بیان دیگر، یعنی رسیدن به سن تولیدمثل و شهوت جنسی که زمان آن در بین ملل و افراد گوناگون برحسب نژاد، مناطق جغرافیایی و آبوهوایی متفاوت است
ص: 43
________________________________________
1- Gonad
2- Secondary *** cteristic
3- Sweat glands
و معمولاً بین سنین 12 تا 18 سالگی واقع می شود.
بلوغ جسمی (فیزیولوژیک)
بلوغ به این معنا همان آخرین حد رشد اندامها است که زمان آن از یکسو به نژاد فرد بستگی دارد و از سوی دیگر به قوانین رشدونمو هر یک از اعضاء. در این زمینه متخصصان بدن انسان و روانشناسان به این نتیجه رسیدهاند که اندامهای انسان تا پنج سال اول زندگی بهطور سریع رشد میکند و سپس رشد آن تا سنین 13-12 سالگی به کندی میگراید. در دوره نوجوانی سرعت رشد دوباره افزایش مییابد و در فواصل بین 25-18سالگی جسم بهحد کمال خود میرسد و رشد آن نیز متوقف میگردد.
لازم به یادآوری است که تمام قسمتهای بدن در دوره رشد به یک میزان رشد نمیکند، بلکه بعضی از اعضاء رشد بیشتری دارند. چنانچه مشهور است که "نوجوان شلوارش یکسال زودتر از کتش کوچک میشود."