کلمات قصار امام زمان علیه السلام

[طاهره رشیدی* خادمه اباصالح المهدی(ع)*]

امام و مقام تسلیم

عَادَهُ اللَّهِ جَلَّ ثَنَاؤُهُ مَعَ ذَلِکَ قَبْلَهُ وَبَعْدَهُ عِنْدَنَا جَمِیلَهٌ وَبِهِ نَثِقُ وَإِیَّاهُ نَسْتَعِینُ؛
ص:54
سنت خدای بزرگ در این موارد نزد ما زیبا و پذیرفته شده است.(1) ما نیز به او اعتماد می کنیم و از او کمک می گیریم.

[طاهره رشیدی* خادمه اباصالح المهدی(ع)*]

ادعای شلمغانی و لعن امام

قَدْ وَقَفْنَا عَلَی هَذِهِ الرُّقْعَهِ وَمَا تَضَمَّنَتْهُ فَجَمِیعُهُ جَوَابُنَا وَلا مَدْخَلَ لِلْمَخْذُولِ الضَّالِّ الْمُضِلِّ الْمَعْرُوفِ بِالْعَزَاقِرِیِّ لَعَنَهُ اللَّهُ فِی حَرْفٍ مِنْهُ؛
نامه و تمام مطالب آن را مطالعه کردم. همه آن ها جواب های من است و عزاقری ملعون که گمراه و گمراه کننده است، حتی در یک حرف از آن ها سهمی ندارد.

[طاهره رشیدی* خادمه اباصالح المهدی(ع)*]

امام و علمای اسلام
حمایت امام از محمد بن جعفر

بِالرَّیِّ مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ الْعَرَبِیُّ فَلْیُدْفَعْ إِلَیْهِ فَإِنَّهُ مِنْ ثِقَاتِنَا؛
محمد بن جعفر عربی در ری است. می توانید وجوهاتتان را به او پرداخت کنید. او از افراد مورد اعتماد ماست.
________________________________________
1- یعنی ما تسلیم قضا و قدر الهی هستیم. اگر سنت خدا بر آن است که انسان ها با اختیارات خود چنین مصیبت هایی را به بار آورند و وسیله امتحان برای خودشان و دیگران باشند، ما نیز می پذیریم و به فرمان او عمل می کنیم.
2- بحارالأنوار ج 53 ص 150 باب 31- ما خرج من توقیعاته علیه السلام..... الغیبهللطوسی ص 373 ذکر إقامه أبی جعفر محمد بن عثمان
3- بحارالأنوار ج 51 ص 362 «ذکر إقامه أبی جعفر محمد بن عثمان»؛ الغیبه للطوسی، ص 413 ذکر المذمومین الذّین ادّعوا البابیه».
ص:55
امام علیه السلام برای حسن بن قاسم بن علاء دعا می کند!
امام علیه السلام برای حسن بن قاسم بن علاء دعا می کند!(1)
أَلْهَمَکَ اللَّهُ طَاعَتَهُ وَجَنَّبَ مَعْصِیَتَهُ(2)
خدا تو را به طاعت خودش هدایت کند و از معصیتش دور گرداند.
نصب حسن بن قاسم بن علاء به جای پدرش!
قَدْ جَعَلْنَا أَبَاکَ إِمَاماً لَکَ وَفَعَالَهُ لَکَ مِثَالاً(3)
من پدرت را امام تو و اعمالش را الگوی تو قرار دادم.(4)

[طاهره رشیدی* خادمه اباصالح المهدی(ع)*]

امام علیه السلام برای حسن بن قاسم بن علاء دعا می کند!


أَلْهَمَکَ اللَّهُ طَاعَتَهُ وَجَنَّبَ مَعْصِیَتَهُ(2)
خدا تو را به طاعت خودش هدایت کند و از معصیتش دور گرداند.
نصب حسن بن قاسم بن علاء به جای پدرش!
قَدْ جَعَلْنَا أَبَاکَ إِمَاماً لَکَ وَفَعَالَهُ لَکَ مِثَالاً(3)
من پدرت را امام تو و اعمالش را الگوی تو قرار دادم.(4)

[طاهره رشیدی* خادمه اباصالح المهدی(ع)*]

امام و اظهار عشق و شعف به...

یَا اَبَا إِسْحَاقَ لَقَدْ کَانَتِ الْأَیَّامُ تَعِدُنِی وُشْکَ لِقَائِکَ وَالْمُعَاتِبُ بَیْنِی وَبَیْنَکَ عَلَی تَشَاحُطِ الدَّارِ وَتَرَاخِی الْمَزَارِ تَتَخَیَّلُ لِی صُورَتَکَ حَتَّی کَأَنْ لَمْ نَخْلُ طَرْفَهَ عَیْنٍ مِنْ طِیبِ الْمُحَادَثَهِ وَخَیَالِ الْمُشَاهَدَهِ وَأَنَا أَحْمَدُ اللَّهَ رَبِّی وَلِیَّ الْحَمْدِ عَلَی مَا قَیَّضَ مِنَ التَّلاقِی وَرَفَّهَ مِنْ کُرْبَهِ التَّنَازُعِ وَالِاسْتِشْرَافِ؛
خوش آمدی ابا اسحاق!
روزها که می گذشتند، و مژده نزدیک شدن دیدار تو را به من می دادند.
________________________________________
1- الخرائج والجرائح، ج 1 ص 466 «الباب الثالث عشر فی معجزات الإمام؛ بحارالأنوار ج 51 ص 313 باب 15 «ما ظهر من معجزاته»؛ الغیبه للطوسی ص 308.
2- خطاب به حسن فرزند قاسم بن علاء وکیل امام علیه السلام در آذربایجان.
3- حسن جوانی شرابخوار بود که قبل از وفات پدرش موفق به توبه شد و امام زمان علیه السلام در نامه ای که برای تسلیت پدرش فرستاده بود، برای او دعا کرد و او را به جای پدرش نصب کرد.
4- ظاهر این سخن و فرستادن نامه به حسن آن است که امام او را به جای پدرش نصب کرده بود. به همین خاطر می فرماید که پدرت را الگوی عملی تو قرار دادم، تو هم باید مانند او عمل کنی.
5- الخرائج والجرائح، ج 3 ص 1112؛ الغیبه للطوسی، ص 61 «ذکر أبی جعفر محمّد بن عثمان بن سعید»؛ بحارالأنوار، ج 51 ص 348 باب 16 «أحوال السفراء؛ الاحتجاج ج 2 ص 481 «ذکر طرف مما خرج أیضا عن صاحب الزمان؛ کمال الدین ج 2 ص 510 باب 45 «باب ذکر التوقیعات الوارده».
ص:56
اگرچه ما از هم دور بودیم. اما چهره تو همیشه در ذهن من حاضر بود. آروزی دیدار و ملاقات با شما حتی به اندازه چشم برهم زدنی از من دور نمی شد. به همین جهت خدا را ستایش می کنم که زمینه دیدار ما را فراهم کرد و رنج دوری را به آسایش وصل، خاتمه داد.
وصیت پدرم این بود...
إِنَّ أَبِی صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ عَهِدَ إِلَیَّ أَنْ لا أُوَطِّنَ مِنَ الْأَرْضِ إِلَّا أَخْفَاهَا وَأَقْصَاهَا إِسْرَاراً لِأَمْرِی وَتَحْصِیناً لِمَحَلِّی مِنْ مَکَایِدِ أَهْلِ الضَّلالِ وَالْمَرَدَهِ مِنْ أَحْدَاثِ الأُمَمِ الضَّوَالِّ فَنَبَذَنِی إِلَی عَالِیَهِ الرِّمَالِ وَجُبْتُ صَرَائِمَ الْأَرْضِ؛
پدرم صلوات اللَّه علیه با من عهد کرد که در مخفی ترین و دورترین مناطق ساکن شوم. تا در محل زندگی ام از شر حیله های دشمنان و گمراهان در امان بمانم. به این دلیل خدا محل زندگی ام را در بلندای تپه های رملی قرار داد و مرا ساکن ریگزارهای زمین کرد.
من منتظرم!
تُنْظِرُنِی الْغَایَهُ الَّتِی عِنْدَهَا یَحِلُّ الْأَمْرُ وَیَنْجَلِی الْهَلَعُ؛
منتظر زمان ظهور باشم. تا فرج فرا برسد و وحشت حکمفرما گردد.

[طاهره رشیدی* خادمه اباصالح المهدی(ع)*]

انتقال علم امامت

کَانَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ أَنْبَطَ لِی مِنْ خَزَائِنِ الْحِکَمِ وَکَوَامِنِ الْعُلُومِ مَا إِنْ أَشَعْتُ إِلَیْکَ مِنْهُ جُزْءاً أَغْنَاکَ عَنِ الْجُمْلَهِ؛
پدرم صلوات اللَّه علیه گنجینه هایی از علم را برایم جوشانید که اگر تنها پرده از روی برخی از آن ها بردارم، از تمام علوم بی نیاز خواهی شد.
ص:57

[طاهره رشیدی* خادمه اباصالح المهدی(ع)*]

وصیت های پدرم

إِعْلَمْ یَا اَبَا إِسْحَاقَ! أَنَّهُ قَالَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ:
یَا بُنَیَّ إِنَّ اللَّهَ جَلَّ ثَنَاؤُهُ لَمْ یَکُنْ لِیُخْلِیَ أَطْبَاقَ أَرْضِهِ وَأَهْلَ الْجِدِّ فِی طَاعَتِهِ وَعِبَادَتِهِ بِلا حُجَّهٍ یُسْتَعْلی بِهَا وَإِمَامٍ یُؤْتَمُّ بِهِ وَیُقْتَدَی بِسُبُلِ سُنَّتِهِ وَمِنْهَاجِ قَصْدِهِ؛
ای ابا اسحاق! پدرم صلوات اللَّه علیه فرمود:
پسرم! هیچ گاه خداوند متعال زمین و بندگان صالحش را از حجتی که با آن کمال یابند و امامی که به او اقتدا کنند و روش او را الگوی خود قرار دهند و به نور وجودش هدایت شوند، خالی نخواهد گذاشت.
أَرْجُو یَا بُنَیَّ! أَنْ تَکُونَ أَحَدَ مَنْ أَعَدَّهُ اللَّهُ لِنَشْرِ الْحَقِّ وَطَیِّ الْبَاطِلِ وَإِعْلاءِ الدِّینِ وَإِطْفَاءِ الضَّلالِ؛
پسرم! امیدوارم که تو یکی از آن هایی باشی که خداوند آن ها را برای انتشار حق و برچیدن باطل و راست کردن قامت دین و خاموش کردن شعله های گمراهی ذخیره کرده است.
فَعَلَیْکَ یَا بُنَیَّ! بِلُزُومِ خَوَافِی الْأَرْضِ وَتَتَبُّعِ أَقَاصِیهَا فَإِنَّ لِکُلِّ وَلِیٍّ مِنْ أَوْلِیَاءِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ عُدُّواً مُقَارِعاً وَضِدّاً مُنَازِعاً افْتِرَاضاً لِمُجَاهَدَهِ أَهْلِ نِفَاقِهِ وَخِلافِهِ أُولِی الإِلْحَادِ وَالْعِنَادِ؛
پسرم! نقاط مخفی و دور از دسترس زمین را برای زندگی انتخاب کن؛ زیرا برای هر یک از اولیای خدا دشمنی قدرتمند و ضدی جنگ طلب وجود دارد. تا امام با آن ها که اهل نفاق و الحاد و دشمنی هستند مبارزه و جهاد کند.
ص:58

[طاهره رشیدی* خادمه اباصالح المهدی(ع)*]

اصحاب امام زمان علیه السلام در دوره غیبت از زبان امام حسن عسکری

مؤمنان مانند پرنده به دنبال لانه می گردند
فَلا یُوحِشَنَّکَ ذَلِکَ وَاعْلَمْ أَنَّ قُلُوبَ أَهْلِ الطَّاعَهِ وَالْإِخْلاصِ نُزَّعٌ إِلَیْکَ مِثْلَ الطَّیْرِ إِذَا أَمَّتْ أَوْکَارَهَا وَهُمْ مَعْشَرٌ؛
اگرچه این دشمنان هستند، از آن ها نترس؛ زیرا تو تنها نیستی. بدان که دل های بندگان خالص خدا شیفته به دنبال توست، همان طور که پرندگان مهاجر با شور و شوق و دسته جمعی به سوی لانه های خود حرکت می کنند.
ذّلت را تحمل می کنند
یَطْلُعُونَ بِمَخَائِلِ الذِّلَّهِ وَالِاسْتِکَانَهِ وَهُمْ عِنْدَ اللَّهِ بَرَرَهٌ أَعِزَّاءُ؛
آنان ذلت و خواری را احساس می کنند، اما در نزد خدا عزیز و بزرگوارند.
اهل قناعتند
یَبْرُزُونَ بِأَنْفُسٍ مُخْتَلَّهٍ مُحْتَاجَهٍ وَهُمْ أَهْلُ الْقَنَاعَهِ وَالِاعْتِصَامِ؛
افراد محتاجی به نظر می رسند، در حالی که آن ها اهل قناعت و بزرگواری هستند.
دین شناسند
اسْتَنْبَطُوا الدِّینَ فَوَازَرُوهُ عَلَی مُجَاهَدَهِ الْأَضْدَادِ؛
دین را به خوبی آموخته اند و در جهاد برعلیه دشمنان از آن کمک می گیرند.
ص:59

[طاهره رشیدی* خادمه اباصالح المهدی(ع)*]

سنگ زیرین آسیاب

خَصَّهُمُ اللَّهُ بِاحْتِمَالِ الضَّیْمِ لِیَشْمُلَهُمْ بِاتِّسَاعِ الْعِزِّ فِی دَارِ الْقَرَارِ؛
خدا آن ها را مبتلا به ظلم کرده است تا در روز رستاخیر به عزت کامل برسند.
بسیار صبورند
جَبَلَهُمْ عَلَی خَلائِقِ الصَّبْرِ لِتَکُونَ لَهُمُ الْعَاقِبَهُ الْحُسْنَی وَکَرَامَهُ حُسْنِ الْعُقْبَی؛
آن ها را صبور آفریده است تا حیات نیکو و بزرگواری آخرت را نصیبشان نماید.


توصیه های پدر
حکمت صبر

اقْتَبِسْ یَا بُنَیَّ! نُورَ الصَّبْرِ عَلَی مَوَارِدِ أُمُورِکَ تَفُزْ بِدَرْکِ الصُّنْعِ فِی مَصَادِرِهَا؛
پسرم! از نور صبر در انجام کارها کمک بگیر تا هر کاری را در محل و زمان مناسب آن انجام دهی.
عزت در لابلای حوادث
اسْتَشْعِرِ الْعِزَّ فِیمَا یَنُوبُکَ تُحْظَ بِمَا تُحْمَدُ عَلَیْهِ إِنْ شَاءَ اللَّهُ؛
عزت را در اتفاقاتی که برایت می افتد، جستجو کن تا ستوده شوی. ان شاء اللَّه.
ص:60


ظهورت نزدیک است!
کَأَنَّکَ یَا بُنَیَّ! بِتَأْیِیدِ نَصْرِ اللَّهِ قَدْ آنَ وَتَیْسِیرِ الْفَلَحِ وَعُلُوِّ الْکَعْبِ قَدْ حَانَ؛
پسرم! تو به نصرت الهی نزدیک شده ای و روزگار رستگاری و بلند مرتبگی نزدیک شده ای.
پرچم هایت را می بینم
کَأَنَّکَ بِالرَّایَاتِ الصُّفْرِ وَالْأَعْلامِ الْبِیضِ تَخْفِقُ عَلَی أَثْنَاءِ أَعْطَافِکَ مَا بَیْنَ الْحَطِیمِ وَزَمْزَمَ؛
گویا می بینم که پرچم های زرد در اطراف تو و در میان حطیم و زمزم نصب شده است.
شیعیان دورت حلقه زده اند
کَأَنَّکَ بِتَرَادُفِ الْبَیْعَهِ وَتَصَافِی الْوَلاءِ یَتَنَاظَمُ عَلَیْکَ تَنَاظُمَ الدُّرِّ فِی مَثَانِی الْعُقُودِ وَتَصَافُقِ الْأَکُفِّ عَلَی جَنَبَاتِ الْحَجَرِ الْأَسْوَد تَلُوذُ بِفِنَائِکَ مِنْ مَلإٍ؛
گویا می بینم که یارانت به سبب بیعت های محکم و صفای ولایت و دوستی به صورت منظم مانند دانه های تسبیح، در کنار تو چیده شده اند. آن ها در کنار حجرالاسود از سر شوق به تو هجوم می آوردند. به گونه ای که از شدت ازدحام دست هایشان به هم می خورد.
عنایت خدا به یاران تو
بَرَأَهُمُ اللَّهُ مِنْ طَهَارَهِ الْوَلاءِ وَنَفَاسَهِ التُّرْبَهِ مُقَدَّسَهٌ؛
خداوند آن ها را به واسطه طهارت ولایت و طینت نفیس، پاک گردانیده است.
ص:61
قُلُوبُهُمْ مِنْ دَنَسِ النِّفَاقِ مُهَذَّبَهٌ؛
دل هایشان از آلودگی دورویی خالی است.
أَفْئِدَتُهُمْ مِنْ رِجْسِ الشِّقَاقِ لَیِّنَهٌ؛
ارواحشان از پلیدی مخالفت، پاک و نرم است.
عَرَائِکُهُمْ لِلدِّینِ خَشِنَهٌ؛
خلقتشان در عمل به دین، خشن و استوار است.
ضَرَائِبُهُمْ عَنِ الْعُدْوَانِ وَاضِحَهٌ بِالْقَبُولِ؛
خلق و خویشان از دشمنی کردن با حسن قبول پاک شده است.
أَوْجُهُهُمْ نَضْرَهٌ بِالْفَضْلِ؛
سیمایشان از فضل خدا، گشاده است.
عِیدَانُهُمْ یَدِینُونَ بِدِینِ الْحَقِّ وَأَهْلِهِ؛
متدین به دین حق می باشند.
فَإِذَا اشْتَدَّتْ أَرْکَانُهُمْ وَتَقَوَّمَتْ أَعْمَادُهُمْ قُدَّتْ بِمُکَاثَفَتِهِمْ طَبَقَاتُ الْأُمَمِ؛
زمانی که قوای آن ها محکم و استوار شود، دشمنان اسلام متفرق خواهند شد.
إِذْ تَبِعَتْکَ فِی ظِلالِ شَجَرَهٍ دَوْحَهٍ بَسَقَتْ أَفْنَانُ غُصُونِهَا عَلَی حَافَاتِ بُحَیْرَهِ الطَّبَرِیَّهِ فَعِنْدَهَا یَتَلأْلأُ صُبْحُ الْحَقِّ وَیَنْجَلِی ظَلامُ الْبَاطِلِ؛
زمانی که آن ها در سایه درختی که شاخه های آن تا اطراف بحیره طبریه را گرفته است، دور تو را بگیرند، صبح حق طلوع می کند و ظلمت جای خود را به روشنایی می دهد.
ص:62


خدا به به واسطه تو ...
یَقْصِمُ اللَّهُ بِکَ الطُّغْیَانَ وَیُعِیدُ مَعَالِمَ الإِیمَانِ وَیُظْهِرُ بِکَ أَسْقَامَ الْآفَاقِ وَسَلامَ الرِّفَاقِ؛
خداوند به واسطه تو سرکشی را کم می کند و نشانه های ایمان را باز می گرداند و بیماری دشمنان و سلامتی دوستانت بر همگان روشن می شود.
تَهْتَزُّ بِکَ أَطْرَافُ الدُّنْیَا بَهْجَهً وَتُهَزُّ بِکَ أَغْصَانُ الْعِزِّ نَضْرَهً وَتَسْتَقِرُّ بَوَانِی الْعِزِّ فِی قَرَارِهَا؛
تمام دنیا را شادی و سرور فرا می گیرد. شاخه های عزت و سربلندی به اهتزاز در می آیند و بانیان این عزت در جایگاه خودشان قرار می گیرند.
تَئُوبُ شَوَارِدُ الدِّینِ إِلَی أَوْکَارِهَا؛
دشمنان دین به لانه های خود می خزند.
یَتَهَاطَلُ عَلَیْکَ سَحَائِبُ الظَّفَرِ فَتَخْنُقُ کُلَّ عَدُوٍّ وَتَنْصُرُ کُلَّ وَلِیٍّ؛
ابرهای پیروزی به سوی تو می آیند پس عرصه را بر دشمنانت تنگ می کنی و دوستانت را یاری می نمایی.
فَلا یَبْقَی عَلَی وَجْهِ الْأَرْضِ جَبَّارٌ قَاسِطٌ وَلا جَاحِدٌ غَامِطٌ وَلا شَانِیٌ مُبْغِضٌ وَلا مُعَانِدٌ کَاشِحٌ؛
در نتیجه هیچ متکبر ظالم، منکر خوار، عیب جوی کینه توز و لجوج کینه ورز بر روی زمین نخواهد ماند.
کودکان و شوق دیدار
یَوَدُّ الطِّفْلُ فِی الْمَهْدِ لَوِ اسْتَطَاعَ إِلَیْکَ نُهُوضاً؛
ص:63
کودکان در گهواره های خود آروزی آمدن به سوی تو را می کنند.
حیوانات وحشی در جستجوی راه
نواسط [نَوَاشِطُ] الْوَحْشِ لَوْ تَجِدُ نَحْوَکَ مَجَازاً؛
وحوش بیابان اگر راهی برای دیدارت می یافتند، درنگ نمی کردند.
إِنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِکُلِّ شَیْ ءٍ قَدْراً؛
زیرا خداوند اراده خودش را محقق می کند و برای هر چیز حدود و ضوابطی قرار داده است.(1)
به نامحرمان نگو!
یَا أَبَا إِسْحَاقَ! لِیَکُنْ مَجْلِسِی هَذَا عِنْدَکَ مَکْتُوماً إِلَّا عَنْ أَهْلِ الصِّدْقِ وَالْأُخُوَّهِ الصَّادِقَهِ فِی الدِّینِ؛
ای ابا اسحاق! ماجرای این دیدار را از دیگران مخفی کن. مگر از اهل صدق و برادرانی که در دینشان صادقند.
وظایف شیعیان در هنگام ظهور
إِذَا بَدَتْ لَکَ أَمَارَاتُ الظُّهُورِ وَالتَّمْکِینِ فَلا تُبْطِیُ بِإِخْوَانِکَ عَنَّا وَبِأَهْلِ الْمُسَارَعَهِ إِلَی مَنَارِ الْیَقِینِ وَضِیَاءِ مَصَابِیحِ الدِّینِ تَلْقَ رُشْداً إِنْ شَاءَ اللَّهُ؛
زمانی که نشانه های ظهور پیدا شد، از دوستانت که به سوی ما می آیند، عقب نمان، کسانی که به سوی نور یقین و روشنایی چراغ های دین می شتابند. در این صورت هدایت خواهی شد. ان شاء اللَّه
________________________________________
1- یعنی خداوند متعال با قوانیی که در عالم قرار داده است، همه مسائل را رهبری می کند و طبق اراده خودش کارها را پیش می برد.
ص:64
امام به فکر همه چیز است!
یَا أَبَا إِسْحَاقَ! اسْتَعِنْ بِهِ عَلَی مُنْصَرَفِکَ فَإِنَّ الشُّقَّهَ قُذْفَهٌ وَفَلَوَاتِ الْأَرْضِ أَمَامَکَ جُمَّهٌ وَلا تَحْزَنْ لِإِعْرَاضِنَا عَنْهُ فَإِنَّا قَدْ أَحْدَثْنَا لَکَ شُکْرَهُ وَنَشْرَهُ وَأَرْبَضْنَاهُ عِنْدَنَا بِالتَّذْکِرَهِ وَقَبُولِ الْمِنَّهِ؛
ای ابا اسحاق! آن ها را خرج راهت کن، چون سختی ها و بیابان ها در پیش است.
از این که هدیه های شما را نپذیرفتم ناراحت نشو! زیرا ما پول نگرفته از تو قدردانی کردیم و از این لطف تو یاد خواهیم کرد.(1)
امام و دعای ابراهیم بن مهزیار
فَتَبَارَکَ اللَّهُ لَکَ فِیمَا خَوَّلَکَ وَأَدَامَ لَکَ مَا نَوَّلَکَ وَکَتَبَ لَکَ أَحْسَنَ ثَوَابِ الْمُحْسِنِینَ وَأَکْرَمَ آثَارِ الطَّائِعِینَ فَإِنَّ الْفَضْلَ لَهُ وَمِنْهُ؛
خداوند به دارایی ات برکت دهد و برایت حفظ کند و بهترین ثواب نیکوکاران را به تو ارزانی دارد و کریمانه ترین اعمال فرمانبرداران را برایت بنویسد، چون تمام عنایات متعلق به او و از اوست.
أَسْأَلُ اللَّهَ أَنْ یَرُدَّکَ إِلَی أَصْحَابِکَ بِأَوْفَرِ الْحَظِّ مِنْ سَلامَهِ الأَوْبَهِ وَأَکْنَافِ الْغِبْطَهِ بِلِینِ الْمُنْصَرَفِ؛
از خدا می خواهم تا تو را با سلامتی کامل به دوستانت ملحق کند و بازگشتت را آسان نماید.
________________________________________
1- ابو اسحاق نقل می کند که قبل از وداع با امام دیدار کردم و خواستم پنج هزار دیناری که به همراه داشتم خدمت ایشان تقدیم کنم، امام نپذیرفتند و برای این که من ناراحت نشوم این کلمات را بیان کردند.
ص:65
لا أَوْعَثَ اللَّهُ لَکَ سَبِیلاً وَلا حَیَّرَ لَکَ دَلِیلاً وَاسْتَوْدِعْهُ نَفْسَکَ وَدِیعَهً لا تَضِیعُ وَلا تَزُولُ بِمَنِّهِ وَلُطْفِهِ إِنْ شَاءَ اللَّهُ؛
راهت را سخت و نشانه های راه را مبهم نکند. خودت را به امانت نزد خدا بسپار تا از فضل خدا تلف نشوی.ان شاء اللَّه
امام و قناعت پیشگی
یَا أَبَا إِسْحَاقَ! إِنَّ اللَّهَ قَنَّعَنَا بِعَوَائِدِ إِحْسَانِهِ وَفَوَائِدِ امْتِنَانِهِ؛
ای ابا اسحاق! خدا ما را به عنایات خودش قانع کرده است.
محبت و نصیحت خالصانه
صَانَ أَنْفُسَنَا عَنْ مُعَاوَنَهِ الْأَوْلِیَاءِ إِلاَّ عَنِ الإِخْلاصِ فِی النِّیَّهِ وَإِمْحَاضِ النَّصِیحَهِ وَالْمُحَافَظَهِ عَلَی مَا هُوَ أَتْقَی وَأَبْقَی وَأَرْفَعُ ذِکْراً؛
روح و جانمان را مصونیت بخشید تا دوستانمان را نه از سر طمع که از سر اخلاص و خیرخواهی و به قصد رسیدن به ثواب الهی که ماندگارتر و رفیع تر است، یاری کنیم.
ص:66
فرمایشات امام زمان علیه السلام به شیخ مفیدرحمه الله
اشاره
فرمایشات امام زمان علیه السلام به شیخ مفیدرحمه الله(1)
________________________________________
1- محمّد بن محمد بن نعمان، معروف به شیخ مفید در سال 336 هجری در حوالی بغداد دیده به جهان گشود. شخصیت علمی شیخ مفید از چهره های بسیار درخشان شیعه در جهان اسلام می باشد. او هم متکلم است و هم فقیه. ابن ندیم در فن دوم از مقاله پنجم «الفهرست» که درباره متکلمان شیعه بحث می کند، از او به عنوان «ابن المعلم» یاد کرده و او را ستایش می نماید. کتاب معروف او در فقه نیز «المقنعه» است. ابو یعلی جعفری که داماد مفید بوده است، می گوید: «مفید شب ها مختصری می خوابید و بقیه شب را به نماز یا مطالعه یا تدریس یا تلاوت قرآن مجید می گذرانید.» آغاز تحصیلات شیخ مفید از شاگردان ابن ابی عقیل است. و در حومه بغداد دیده به جهان گشود و دانش های ابتدایی را در خانواده و زادگاه خویش به پایان برد. او در یک خانواده پر سابقه و اصیل در تشیع و از سلاله نیکان و پاکان به دنیا آمد. سراسر وجود خاندان او مالامال از عشق به اهل بیت رسالت علیهم السلام بود. وی راهی بغداد گردید و در آنجا از محضر اساتید و دانشمندان کسب علم و دانش نمود تا در علم کلام، فقه و اصول سرآمد دانشمندان گردید. شیخ مفید و بزرگان شیخ مفید از دیدگاه دانشمندان شیعه و سنی دارای جایگاهی رفیع است که به کلماتی از بزرگان اشاره می کنیم: شیخ طوسی، شاگرد ارزنده مکتب او، درباره استاد در «فهرست» می نویسد: «محمد بن محمد بن نعمان، معروف به ابن المعلم، از متکلمان امامیه است. در عصر خویش ریاست و مرجعیت شیعه به او منتهی گردید. در فقه و کلام بر هر کس دیگر مقدم بود. حافظه خوب و ذهنی دقیق داشت و در پاسخ به سؤالات، حاضر جواب بود او بیش از 200 جلد کتاب کوچک و بزرگ دارد.» عماد حنبلی، یکی از دانشمندان اهل سنت درباره او می گوید: «او بزرگی از بزرگان امامیه و رئیس بخش فقه و کلام و مباحثه می باشد. او با پیروان هر عقیده به مباحثه و مناظره می پرداخت. موقعیت شایان توجهی در تشکیلات دولت آل بویه داشت. او صدقه فراوان می داد. بسیار اهل خشوع و تهجد و اهل نماز و روزه و خوش لباس بود. او مورد زیارت و ملاقات عضد الدوله قرار می گرفت. نزدیک 76 سال عمر کرد و بیش از 200 جلد تألیف دارد. تشییع جنازه او شهرت دارد. در تشییع او بیش از 80 هزار نفر از شیعیان شرکت جستند و درگذشت او در ماه رمضان بود. رحمت خدا بر او باد...». اساتید از جمله اساتید اویند: 1 - ابن قولویه قمی 2 - شیخ صدوق 3 - ابن ولید قمی - و ... شاگردان 1 - سید مرتضی علم الهدی 2 - سید رضی 3 - شیخ طوسی 4 - نجاشی - و ... وفات شیخ مفید در سال 413 هجری، در بغداد و پس از 75 سال تلاش و خدمت ارزنده درگذشت و مورد تجلیل فراوان مردم و قدردانی علما و فضلا قرار گرفت. به نقل از برنامه نرم افزاری جامع الاحادیث نور.
ص:67
نامه امام به برادرش!
نامه امام به برادرش!(1)
لِلْأَخِ السَّدِیدِ وَالْوَلِیِّ الرَّشِیدِ الشَّیْخِ الْمُفِیدِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ مُحَمَّدِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ النُّعْمَانِ أَدَامَ اللَّهُ إِعْزَازَهُ مِنْ مُسْتَوْدَعِ الْعَهْدِ الْمَأْخُوذِ عَلَی الْعِبَادِ؛
نامه ای به برادر مستحکم در ایمان و دوست کامل شیخ مفید ابی عبداللَّه محمد بن محمد بن نعمان که خداوند عزت او را به خاطر عهدی که بر بندگانش گرفته است، پایدار گرداند.
سَلامٌ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْمَوْلَی الْمُخْلِصُ فِی الدِّینِ الْمَخْصُوصُ فِینَا بِالْیَقِینِ فَإِنَّا نَحْمَدُ إِلَیْکَ اللَّهَ الَّذِی لا إِلَهَ إِلاَّ هُوَ؛
سلام بر تو ای دوستی که در دین خود خالص شده ای و در یقین به ولایت ما مورد توجه خاص بوده ای. ما به خاطر داشتن دوستی مثل تو، خدای یکتا را سپاس می گوییم.
أَدَامَ اللَّهُ تَوْفِیقَکَ لِنُصْرَهِ الْحَقِّ وَأَجْزَلَ مَثُوبَتَکَ عَلَی نُطْقِکَ عَنَّا بِالصِّدْقِ؛
خداوند توفیق تو را در یاری دین خود، بیشتر کند و اجر و پاداشت را به خاطر سخنان صادقانه ات، درباره ما افزایش دهد.
خدا اجازه داد تا نامه بنویسم
أَنَّهُ قَدْ أُذِنَ لَنَا فِی تَشْرِیفِکَ بِالْمُکَاتَبَهِ وَتَکْلِیفِکَ مَا تُؤَدِّیهِ عَنَّا إِلَی مَوَالِینَا قِبَلَکَ أَعَزَّهُمُ اللَّهُ بِطَاعَتِهِ وَکَفَاهُمُ الْمُهِمَّ بِرِعَایَتِهِ لَهُمْ وَحِرَاسَتِهِ؛
لازم است به اطلاعتان برسانم که به من اجازه داده شده است تا شما را با
________________________________________
1- الاحتجاج، ج 2 ص 495، «ذکر طرف مما خرج أیضا عن صاحب الزمان»؛ بحارالأنوار، ج 53، ص 174، باب 31 «ما خرج من توقیعاته...»
ص:68
نوشتن نامه تکریم کنم و طی آن شما را مکلف به ابلاغ پیام ما به شیعیانی که نزدتان هستند، بکنم. خداوند آن ها را با فرمانبرداری از خویش عزت بخشد و مشکلات ایشان را برطرف کند.
نامه را به دیگران هم بده
فَقِفْ أَمَدَّکَ اللَّهُ بِعَوْنِهِ عَلَی أَعْدَائِهِ الْمَارِقِینَ مِنْ دِینِهِ عَلَی مَا نَذْکُرُهُ وَاعْمَلْ فِی تَأْدِیَتِهِ إِلَی مَنْ تَسْکُنُ إِلَیْهِ بِمَا نَرْسِمُهُ إِنْ شَاءَ اللَّهُ؛
خداوند متعال شما را با نصرت و یاری خود بر دشمنانش مسلط گرداند. چیزی را که برایتان می نویسم مطالعه کنید و آن را به دوستان مورد اعتمادتان برسانید. ان شاء اللَّه.
محل زندگی امام زمان علیه السلام
کُنَّا ثَاوِینَ بِمَکَانِنَا النَّائِی عَنْ مَسَاکِنِ الظَّالِمِینَ حَسَبَ الَّذِی أَرَانَاهُ اللَّهُ تَعَالَی لَنَا مِنَ الصَّلاحِ وَلِشِیعَتِنَا الْمُؤْمِنِینَ فِی ذَلِکَ مَا دَامَتْ دَوْلَهُ الدُّنْیَا لِلْفَاسِقِینَ؛
محل زندگی ما تا زمانی که حکومت های ظلم پابرجا هستند، به خاطر مصلحت ما و شیعیانمان از ظالمان دور است.
امام و آگاهی از حوادث
فَإِنَّا یُحِیطُ عِلْمُنَا بِأَنْبَائِکُمْ وَلا یَعْزُبُ عَنَّا شَیْ ءٌ مِنْ أَخْبَارِکُمْ؛
ما از اخبار شما اطلاع کاملی داریم و هیچ یک از اتفاقاتی که برای شما می افتد از ما مخفی نمی ماند.
ص:69
امام و لغزش امت
مَعْرِفَتُنَا بِالزَّلَلِ الَّذِی أَصَابَکُمْ مُذْ جَنَحَ کَثِیرٌ مِنْکُمْ إِلَی مَا کَانَ السَّلَفُ الصَّالِحُ عَنْهُ شَاسِعاً؛
از لغزش های شما باخبریم. از زمانی که بسیاری از شما از روش گذشتگان صالحتان دور شدید.
گلایه از پیمان شکنی شیعیان
نَبَذُوا الْعَهْدَ الْمَأْخُوذَ مِنْهُمْ وَراءَ ظُهُورِهِمْ کَأَنَّهُمْ لا یَعْلَمُونَ؛
عهد خدا را در تبیعت از ما به دست فراموشی سپردید! گویا نمی دانید
امام همیشه بیدار
إِنَّا غَیْرُ مُهْمِلِینَ لِمُرَاعَاتِکُمْ وَلا نَاسِینَ لِذِکْرِکُمْ وَلَوْ لا ذَلِکَ لَنَزَلَ بِکُمُ اللَّأْوَاءُ وَاصْطَلَمَکُمُ الْأَعْدَاءُ؛
ما در رسیدگی به مسائل شما کوتاهی نمی کنیم و همیشه به یاد شما هستیم اگر چنین نبود حوادث و بلایا شما را احاطه می کردند و دشمنان، شما را نابود می کردند.
وظایف شیعیان در کمک به خودشان
فَاتَّقُوا اللَّهَ جَلَّ جَلالُهُ وَظَاهِرُونَا عَلَی انْتِیَاشِکُمْ مِنْ فِتْنَهٍ قَدْ أَنَافَتْ عَلَیْکُمْ؛
بنابراین از خدا بترسید و ما را در نجات دادن خودتان از فتنه های آینده، یاری کنید.
ص:70
نشانه قیام
هِیَ أَمَارَهٌ لِأُزُوفِ حَرَکَتِنَا وَمُبَاثَّتِکُمْ بِأَمْرِنَا وَنَهْیِنَا وَاللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ... وَلَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ؛
فتنه ها، نشانه های شروع حرکت ما(1) و اقدامات انقلابی شما به امر و نهی ما
________________________________________
1- این مطلب نشانگر آن است که قرار نبود، غیبت امام علیه السلام تا فراتر از مرز هزار و صد و شصت سال ادامه پیدا کند. بلکه از برخی از فرمایشاتی که در ادامه خواهیم آورد معلوم می شود که قرار بر آن بوده است که قیام آن حضرت در دوره غیبت صغری اتفاق بیفتد. بعد از شروع دوره جدیدی از غیبت نیز تقدیر الهی بر آن نبوده است که غیبت آن حضرت الزاماً تا هزار سال به تأخیر افتد؛ زیرا همان طور که گذشت، امام علیه السلام مژده نزدیک شدن زمان ظهور و دیده شدن نشانه های آن را به شیخ مفید می دهد. این مطلب نشانگر آن است که ظهور آن حضرت چیزی نیست که تنها با دعا حاصل شود. بلکه مسأله ای است که کاملاً در اختیار خود ما است. یعنی اگر ما بخواهیم و آستین همت را بالا بزنیم و در مسیر سازندگی قرار بگیریم. ظهور آن حضرت در یک چشم به هم زدن محقق می شود. امّا اگر در زندگی به یاد همه چیز غیر از ظهور باشیم. در این صورت معلوم نیست که دعاهای ناچاریمان موثر باشد! باید کار کنیم. برنامه بریزیم. جای تعجب است که ما برای برنامه بیست ساله کشورمان برنامه ریزی می کنیم. برای مدارس، دانشگاه ها و حوزه ها برنامه ریزی می کنیم و می دانیم که کارهای بزرگ بدون برنامه پیش نمی رود. اما آیا برای ظهور مهدی امّت که در واقع ظهور بخت و اقبال خودمان است، برنامه ای می ریزیم؟! راستی قیام جهانی آن حضرت کمتر از برنامه یک کشور و یا یک نهاد است؟ راستی چرا ما عادت کرده ایم که مهم ترین کارهای خود را به دست تقدیرات بسپاریم و برای کارهای درجه دو و سه برنامه ریزی کنیم؟! چه می شد که در برنامه زندگی خودمان تجدید نظر کنیم و آن حضرت را در سرلوحه تمام برنامه های خودمان قرار دهیم؟ راستی تا به حال چند بار برنامه زندگیمان را برای آن حضرت ریخته ایم؟ چند بار حرکتی را انتخاب کرده ایم که اگر دیگران هم آن طور حرکت می کردند، امام ظهور می کرد و ما را مهمان آغوش امامت می نمود. بعد از سال های سال یتیمی دیدن و بی دست نوازش پدر سر بر بالش غم نهادن، دست نوازشش را بر روی سرمان احساس می کردیم. راستی چه لحظه های خاطره انگیزی است. امّا با بروز انقلاب اسلامی در ایران اسلامی که با مجاهدت شهدا و حضرت امام رحمه الله رخ داد، عامل مهمی در زمینه سازی ظهور ایشان می باشد. ما نصف راه را رفته ایم؛ انقلاب ما پایگاه خوبی برای تکیه امام زمان خواهد بود. انقلاب ما باعث بیداری عجیبی در میان ملّت ها شده است. انقلاب ما ]تنها انقلابی است که پرچم آن به مهدی تقدیم خواهد شد. انقلاب ما تنها انقلابی است که بهترین های امّت رسول خدا بر عریکه حکومتش تکیه زده اند. والیان صالحی که تاریخ اسلام کمتر شاهد امثال آن ها بوده است. ما باید آن ها را قدر بدانیم و دقیقاً آن طور که می فرمایند عمل کنیم. بارها با خود اندیشده ام اگر عدّه قابل توجهی از ما طبق دستورات رهبری معظم انقلاب عمل می کردیم، قطعاً ظهور محقق می شد. البته ما خیلی وقت ها مدّعی تبعیت می شویم. امّا در رفتارمان کوچک ترین تغییری دیده نمی شود. بنابراین باید نصفه دیگر راه را ما که وارث انقلاب هستیم بپیماییم. تا زمینه های ظهور آن حضرت را به طور کامل فراهم نماییم.
ص:71
است. خداوند نور هدایتش را بر سرتاسر گیتی کامل خواهد کرد. اگر چه مشرکین از به آن راضی نباشند.(1)
وظایف شیعیان و تقیه
اعْتَصِمُوا بِالتَّقِیَّهِ مِنْ شَبِّ نَارِ الْجَاهِلِیَّهِ یَحْشُشْهَا عَصَبٌ أُمَوِیَّهٌ تَهُولُ بِهَا فِرْقَهً مَهْدِیَّهً؛
در برابر شعله های آتش جاهلیت که توسط جریانات اموی(2) برافروخته خواهد شد، به تقیه پناه ببرید؛(3) زیرا هدف آن ها آسیب زدن به فرقه هدایت
________________________________________
1- صف/8؛ البته آخر آیه و لوکره الکافرون است.
2- البته ممکن است که خود جریان از نسل امویان نباشد. اما از آنجا که روح حرکت و تفکر حاکم بر آن اموی است، امام آن ها را به امویان نسبت می دهد.
3- تقیه در لغت به معنای برحذر بودن است و در اصطلاح به معنای پنهان کردن عقاید خود از دشمن به کار می رود. حضرات معصومین علیهم السلام تقیه را به عنوان سلاحی کارا در مقابل دشمنان تشیع به کار می بردند تا جان خود و شیعیانشان را در دوره های مالامال از خطر و خفقان حفظ نمایند. تقیه از ضروریات مذهب شیعه است و ادله فراونی در مشروعیت آن وارد شده است. «رَجُلٌ مُؤْمِنٌ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ یَکْتُمُ إیمانَه» (غافر/ 28). مرد مؤمنی از خاندان فرعون که دین خودش را مخفی می کرد...این آیه دلالت بر وجود حکم تقیه در امّت های سابق می کند. یَا مُعَلَّی! إِنَّ التَّقِیَّهَ مِنْ دِینِی وَدِینِ آبَائِی وَلا دِینَ لِمَنْ لا تَقِیَّهَ لَهُ. یَا مُعَلَّی! إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ أَنْ یُعْبَدَ فِی السِّرِّ کَمَا یُحِبُّ أَنْ یُعْبَدَ فِی الْعَلانِیَهِ. یَا مُعَلَّی إِنَّ الْمُذِیعَ لِأَمْرِنَا کَالْجَاحِدِ لَهُ. ](الکافی، ج 2، ص 223، باب الکتمان). ای معلی! تقیه از دین من و پدران من است. کسی که تقیه ندارد، در واقع دین ندارد. ای معلی خدا همان طور که عبادت آشکار را دوست دارد، عبادت سری را هم دوست دارد. ای معلی! کسی که تشیع را آشکار کند، مانند کسی است که با آن می جنگد. این روایت در عصری صادر شده است که افراد را به جرم تشیع از هستی ساقط می کردند؛ برخی را می کشتند. برخی را روانه سیاه چال ها می کردند. برخی دیگر را نیز جریمه می کردند. در این شرایط ترویج تشیع باعث افزایش حساسیت حکومت نسبت به آن می شد و همین امر بارها و بارها باعث بر زمین ریخته شدن خون های پاک و بی خانمانی کودکان و زنان فراوانی گردید.
ص:72
یافته شیعه است.
من ضامن نجات عاقل ها هستم!
أَنَا زَعِیمٌ بِنَجَاهِ مَنْ لَمْ یَرُمْ مِنْهَا الْمَوَاطِنَ الْخَفِیَّهَ وَسَلَکَ فِی الطَّعْنِ مِنْهَا السُّبُلَ الرَّضِیَّهَ؛
من نجات کسانی را ضمانت می کنم که در این جریانات مخفیگاه های خود را ترک نکنند و در تبلیغات علیه آنان روش های ملایم تری را اتخاذ نماید.
وظایف شیعیان و دستورالعمل امام علیه السلام
فَیَعْمَلُ کُلُّ امْرِئٍ مِنْکُمْ مَا یَقْرُبُ بِهِ مِنْ مَحَبَّتِنَا وَلِیَتَجَنَّبَ مَا یُدْنِیهِ مِنْ کَرَاهِیَتِنَا وَسَخَطِنَا؛
به دنبال کارهایی بروید که شما را به محبت و دوستی ما نزدیک کند و از کارهایی که باعث دوری و خشم و غضب ما می شوند، کناره گیری کنید.(1)
________________________________________
1- همین مطلب، سرّ ظهور است؛ یعنی هر انسانی در هر جایگاهی که هست، کاری کند که او را به ولایت ایشان نزدیک کند و سنخیت و همرنگی میان او و اهل بیت علیهم السلام افزایش یابد؛ به گونه ای که اهل بیت از نسبت دادن او به خودشان احساس شرم نکنند.
ص:73
دعای برادر
وَاللَّهُ یُلْهِمُکَ الرُّشْدَ وَیَلْطُفُ لَکُمْ بِالتَّوْفِیقِ بِرَحْمَتِهِ؛
خداوند متعال تو را هدایت کند و توفیقاتت را افزون گرداند.
نامه امام به برادر
هَذَا کِتَابُنَا عَلَیْکَ أَیُّهَا الْأَخُ الْوَلِیُّ وَالْمُخْلِصُ فِی وُدِّنَا الصَّفِیُّ وَالنَّاصِرُ لَنَا الْوَفِیُّ حَرَسَکَ اللَّهُ بِعَیْنِهِ الَّتِی لا تَنَامُ فَاحْتَفِظْ بِهِ؛
این نوشته ما به شماست، ای برادر عزیزی که در محبت ما خالص شده ای و با تهذیب نفس خود ما را یاری می کنی. خداوند تو را با علم همیشه تابانش حفظ کند.
کسی که مایه مباهات امام است!
کسی که مایه مباهات امام است!(1)
سَلامٌ عَلَیْکَ أَیُّهَا النَّاصِرُ لِلْحَقِّ الدَّاعِی إِلَی کَلِمَهِ الصِّدْقِ فَإِنَّا نَحْمَدُ اللَّهَ إِلَیْکَ؛
سلام بر تو ای یاور حق و منادی اسلام! ما همیشه خدا را به خاطر داشتن دوستانی چون تو سپاس می گوییم.
فَقَدْ کُنَّا نَظَرْنَا مُنَاجَاتَکَ؛
ما به مناجات تو توجه کردیم.(2)
________________________________________
1- الاحتجاج، ج 2 ص 498، ذکر طرف مما خرج أیضا عن صاحب الزمان؛ بحارالأنوار، ج 53 ص 176، باب 31 «ما خرج من توقیعاته.....».
2- ظاهراً مقصود امام آن است که دعاهای تو را در تعجیل فرج شنیدم. زیرا امام علیه السلام در ادامه از نزدیک شدن زمان ظهور خبر می دهد.
ص:74

[طاهره رشیدی* خادمه اباصالح المهدی(ع)*]

توصیه های پدر
حکمت صبر

اقْتَبِسْ یَا بُنَیَّ! نُورَ الصَّبْرِ عَلَی مَوَارِدِ أُمُورِکَ تَفُزْ بِدَرْکِ الصُّنْعِ فِی مَصَادِرِهَا؛
پسرم! از نور صبر در انجام کارها کمک بگیر تا هر کاری را در محل و زمان مناسب آن انجام دهی.
عزت در لابلای حوادث
اسْتَشْعِرِ الْعِزَّ فِیمَا یَنُوبُکَ تُحْظَ بِمَا تُحْمَدُ عَلَیْهِ إِنْ شَاءَ اللَّهُ؛
عزت را در اتفاقاتی که برایت می افتد، جستجو کن تا ستوده شوی. ان شاء اللَّه.
ص:60