عید فطر عید بندگی
ماه مبارک رمضان که در روایات از آن به عنوان «ماه صبر و احسان»[1] یاد شده است
ماه تمرین بندگی و عبد مطلق خداوند بودن است.
ماهی است که در آن انسان تنها برای رضای خداوند
و امتثال فرمان وی لب از طعام می بندد و با کنترل نفس اماره
و هوا و هوس خویش خود را بیش از پیش به خداوند منان نزدیک می نماید.
روزه با ایجاد محدودیتهاى موقت برای روح و جان انسان به وی مقاومت قدرت اراده
و توان مبارزه با حوادث سخت مىبخشد، و چون غرائز سركش را كنترل مىكند
بر قلب انسان نور و صفا مىپاشد و خلاصه آنکه روزه انسان را
از عالم حیوانیت ترقى داده و به جهان فرشتگان صعود مىدهد.[2]
تقوى و خداترسى، در ظاهر و باطن، مهمترین اثر روزه است. روزه، یگانه عبادت مخفى است؛
زیرا اعمالی همچون نماز، حج، جهاد، زكات و خمس را مردم مىبینند، امّا روزه دیدنى نیست.
روزه، اراده انسان را تقویت مىكند و باعث تقویت عاطفه می شود؛
زیرا كسى كه یك ماه مزه گرسنگى را چشید، درد آشنا مىشود
و رنج گرسنگان را احساس و درك مىكند.[3]
بنابراین می توان چنین بیان داشت که روزه عامل مۆثرى
براى پرورش روح تقوا و پرهیزگارى در تمام زمینهها و همه ابعاد است. [4]
تقوا و پرهیزگاری که فرد باید در طی ماه های دیگر در پرهیز از گناهان بدان پناه برد.
اولین روز از ماه شوال عید سعید فطر است که به آن «روز رحمت» نیز گفته اند؛
زیرا در آن روز خداوند متعال بر بندگان خویش رحم نموده
و آنان را مورد توجه و عنایات ویژه خویش قرار می دهد.[5]
و برای این روز در کتب ادعیه اعمالی بیان گردیده است.