حلقه آخر زندگانى بشر
(لو تزيلوا لعذّبنا الذين کفروا منهم عذابا اليما).(29)
از امام صادق عليه السلام سؤال شد آيا على عليه السلام در دين خدا قوى نبود؟ حضرت فرمودند:
(آرى! پرسيده شد پس چگونه آن گروه توانستند بر او غلبه کنند واو آنها را کنار نزد؟ چه چيز مانع از برخورد او شد؟ حضرت پاسخ داد: آيه اى از کتاب الهي. پرسيده شد کدام آيه؟ فرمود: اين سخن الهى که (لو تزيلوا لعذّبنا الذين کفروا منهم عذابا اليما) همانا خداى متعال را مؤمنانى است که به صورت امانت در صلب کافران ومنافقان قرار دارند، پس على عليه السلام پدران را به اميد آنکه در آينده اين وديعه ها از صلبشان خارج خواهند شد نمى کشت وهر گاه اين ودايع از اصلاب خارج مى شد آنها را مى کشت. وهمچنين است قائم ما اهل البيت، که هرگز ظاهر نمى شود تاآن که اين امانات وودايع الهى از اصلاب خارج شده باشد. پس آنگاه بر هر کس از کفار دست يابد آنهارا خواهد کشت).(30)
اى بسا انوار حق در صلب کين
باش تا اين نور آيد در جهان مرد کافر حامل مردان دين
وانگه آيد منتقم از کافرين
انسانيت مرده را زنده مى کند
(واعلموا ان الله يحيى الارض بعد موتها..).(31)
امام باقر عليه السلام فرمود:
(منظور از مرگ زمين کفر اهل زمين است چرا که کافر مرده است پس خدا زمين را با قائم عليه السلام را زنده مى کند او عدالت را در زمين مى گستراند وزمين را زنده نموده واهل زمين را پس از مرگشان احياء مى نمايد).
در روايت ديگرى از موسى بن جعفر عليه السلام آمده: (زنده نمودن زمين با نزول باران نيست بلکه خداى عز وجل مردانى را بر مى انگيزد که عدالت را احياء نمايند وبا احياء عدالت واقامه حدود زمين را زنده مى سازند چرا که اقامه حدود در روى زمين از چهل روز باريدن باران پر سودتر است).(32)
زمين زنده است با باران ايمان
تو اى مهدى زمين را ساز زنده حيات ظاهر آن آب باران
که کفر اهل آن ميرانده انسان
آب گوارا؛ حضور امام
(قل أرايتم ان اصبح مآؤکم غورا فمن يأتيکم بمآء معين).(33)
على بن جعفر مى گويد از برادرم امام کاظم عليه السلام پرسيدم: تأويل اين آيه چيست؟ حضرت فرمود: (چه خواهيد کرد اگر امامتان را ازدست داده واو را نبينيد).
در روايت ديگر از امام باقر عليه السلام نقل شده که فرمود: (اين آيه در مورد امام نازل شده است سپس فرمود: اگر امامتان از شما غايب گردد).(34)
جان جهان تشنه، آب گواراى توست
هجر تو کرده خزان، فصل همه عمر ما رفع عطش، ديدن روى دل آراى توست
رمز بهار جهان لذت آواى توست
پنهانى که آشکار مى شود
(فلا اقسم بالخنس الجوار الکنس).(35)
ام هانى مى گويد به امام باقر عليه السلام عرض کردم: آيه اى در کتاب خداى عزوجل ذهن مرا بسختى مشغول نموده وشب مرا به بيدارى مى کشاند. حضرت فرمود کدام آيه است آنرا بپرس. گفتم: سخن خداى متعال (فلا اقسم بالخنس الجوار الکنس) حضرت فرمود:
(خوب مطلبى را پرسيدى اى ام هانى اين مولوديست در آخر الزمان او مهدى عليه السلام از اين عترت است که براى او حيرت وغيبتى خواهد بود که گروههايى در آن غيبت گمراه وگروههايى هدايت خواهند شد. پس اى خوشا بر تو اگر او را درک نمايى وخوشا بر حال هر کس که او را درک کند).(36)
خورشيد رويت اى گل کى مى شود هويدا
نى، اين دل است پنهان در قعر چاه وزندان تا عالمى شود از روى تو مست وشيدا
ورنه کجاست آن کو چون روى توست پيدا
عرضه خبرهاى امت بر امام
(تنزل الملائکة والروح فيها باذن ربهم من کل امر سلام هى حتى مطلع الفجر).(37)
امام صادق عليه السلام از امام باقر عليه السلام نقل نموده که فرمود:
(روزى على بن ابيطالب عليه السلام سوره قدر را قرائت نمود وحسن وحسين عليه السلام در نزد آن حضرت بودند. آنگاه امام حسن عليه السلام عرضه داشت: از خواندن اين سوره گويا کامتان شيرين گرديد؟
على عليه السلام فرمود: اى فرزند رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم واى فرزندم بدان که من در اين مورد چيزى را مى دانم که تو از آن بى خبرى وآن اينکه وقتى اين سوره نازل شد جدت پيامبر خدا صلى الله عليه وآله وسلم در پى من فرستاد واين سوره را بر من قرائت نمود وبر شانه راستم زده وفرمود اى برادر، وصى وولى امتم بعد از من وجنگنده با دشمنانم تا روزى که در آن روز بر انگيخته خواهند شد، اين سوره بعد از من در خصوص تو وپس از تو در خصوص فرزندان تو است. همانا برادرم جبرئيل خبرهاى امتم در هر سال را به من مى رساند وهم او اين مطالب را همچون پيامهايى که بر انبيا مى رسانيد، به همراه نورى فروزان به قلب تو وجانشينانت نازل خواهد کرد تا آنگاه که زمان طلوع فجر قائم فرا رسد).(38)
اى که باشد سوره قدر گوشه اى از قدر تو
چون ملائک همره روح صف به صف نازل شوند شام عالم گشته روشن از جمال بدر تو
نيست منزلگاهشان جز کوه طور صدر تو
قسم به زمان ظهور
(والعصر).(39)
از امام صادق عليه السلام نقل شده که فرمود: (العصر عصر خروج قائم است ومراد از انسان دشمنان ما هستند والا الذين آمنوا آنانند که به نشانه هاى ما ايمان آورده اند وعملوا الصالحات آنهايند که با برادران خويش مساوات نمايند ومنظور از حق امامت ومراد از تواصوا بالصبر صبر در هنگام عدم دسترسى به امام است).(40)
اى عصاره هستى، جان ما به قربانت
عالمى به خسران سوخت، کى زره بيايى اى زمانه را صاحب، امر ما وفرمانت
تو مؤمنان صالح بين، صابران سامانت
يارى الهى
(اذا جاء نصر الله والفتح..).(41)
امام صادق عليه السلام فرمود: (مردى نزد امير المؤمنين عليه السلام آمده واز طولانى شدن مدت دولت وسيطره ظلم شکايت کرد. امير المؤمنين عليه السلام به او فرمود به خدا آنچه آرزو داريد محقق نخواهد شد تا آن زمان که اهل باطل هلاک گرديده ونادانان فرو پاشند واهل تقوا ـ که چه کمند آنها ـ امنيت يابند... در چنين زمان يأس وخوارى است که: (اذا جاء نصر الله والفتح) محقق مى شود).(42)
چون نصر خدا آيد وپيروزى دين
اى منتظران در قدمت افواجا عالم شود از مهدى ما عطر آگين
تسبيح تو شد مغفرت اهل زمين
پاورقى:
(1) رعد / 29.
(2) کمال الدين، ج 2، ص 361.
(3) ابراهيم / 5.
(4) تفسير برهان، ج 2، ص 305.
(5) حجر / 75.
(6) ارشاد شيخ مفيد، ص 345.
(7) اسراء / 5 و6.
(8) تفسير برهان ذيل آيه.
(9) اسراء / 33.
(10) قاطع البيان، ص 225.
(11) اسراء71.
(12) غيبت نعمانى ص 331.
(13) اسراء / 81.
(14) تفسير صافى، ذيل آيه.
(15) انبياء / 105.
(16) مجمع البيان، ذيل آيه.
(17) حج / 41.
(18) تفسير برهان، ذيل آيه.
(19) نور / 55.
(20) تفسير صافى، ذيل آيه.
(21) نمل / 62.
(22) تفسير قمى وبرهان، ذيل آيه.
(23) قصص / 5.
(24) قاطع البيان، ص 293.
(25) لقمان / 20.
(26) تفسير برهان، ذيل آيه.
(27) زمر / 69.
(28) قاطع البيان، ص 341.
(29) فتح / 25.
(30) کمال الدين، ص 641.
(31) حديد / 17.
(32) بحار، ج 24، ص 325.
(33) ملک / 30.
(34) بحار، ج 24، ص 100.
(35) تکوير / 6.
(36) قاطع البيان، ص 429.
(37) قدر / 3.
(38) تفسير برهان، ذيل آيه.
(39) عصر / 1.
(40) تفسير صافى، ذيل آيه.
(41) نصر / 1.
(42) قاطع البيان، ص 451.
نقل قول
