امام صادق (عليه السلام) فرمود: پيش از ظهور حضرت مهدى (عليه السلام) پنج نشانه واقع مى شود:
1 - صيحه آسمانى، آن حضرت در مکه داخل مى شود ودر جانب خانه کعبه ظهور مى نمايد وچون آفتاب بلند شود، قبل از آن منادى ندا کند که همه اهل زمين واسمان بشنوند وبگويد: اى گروه خلايق آگاه باشيد که اين مهدى آل محمد است. او را به نام وکنيه جدش رسول خدا (صلى الله عليه وآله وسلم) ياد نمايد ودر اين باره اين آيه نازل شد: (ان نشا ننزل عليهم من السماء..)..
2 - سفيانى: او از بيابان بى اب وعلف واقع ميان مکه وشام خروج کند، سفيانى مردى است بد صورت، آبله رو، چهارشانه، ازرق چشم ونام او (عثمان بن عنبسه) واز فرزندان يزيد بن معاويه است، او شهرهاى دمشق، حمص، فلسطين، اردن وقنسرين را به تصرف خويش آورد....
3 - فرو رفتن لشگر سفيانى، در بيابانى بين مکه ومدينه، نيروهاى او در اين محور به سيصدر هزار نفر مى رسند، وسرانجام خود او به دست لشگريان حضرت مهدى (عليه السلام) در بيت المقدس کشته خواهد گشت.
4 - قتل نفس زکيه، وآن پسرى است از آل محمد (صلى الله عليه وآله وسلم) که بين رکن ومقام شهيد مى شود.
5- يمانى: خروج يمانى از يمن اتفاق مى افتد. در پاره اى اخبار وارد شده که يمانى وخراسانى وسفيانى در زمان واحد خروج خواهند نمود يعنى در يک روز ويک ماه ويک سال ودر ميان اين سه نفر از يمانى هدايت کننده تر نيست وى خلايق را به سوى حق دلالت مى کند.(12)
طلوع خورشيد از مغرب
آيا واقعا، خورشيد از مغرب طلوع مى کند؟ يا اين که طلوع آفتاب از مغرب، کنايه از طلوع جمال آن حضرت از مکه معظمه، است، مرحوم مجلسى مى گويد: آنگاه که امير مؤمنان على (عليه السلام) علايم ظهور را براى اصحاب خويش چون: (اصبغ بن نباته) و(صعصعة بن صوحان) بيان مى فرمود چنين گفت: طلوع آفتاب از مغرب. (نزال بن سبره) از (صعصعة) پرسيد مراد امير المؤمنين (عليه السلام) از اين کلام چيست؟ (صعصعه) گفت: يابن سبره کسى که عيسى بن مريم (عليهما السلام) پشت سر او نماز مى گزارد، امام دوازدهم از طبقه نهم از اولاد حسين بن على (عليهما السلام) است واو است آن آفتابى که از مغرب طلوع ودر ميان رکن ومقام ظاهر مى شود وروى زمين را از کفر وفسق واعتقادات باطل پاک مى گرداند.(13)
طلوع ستاره اى از مشرق
طلوع ستاره اى از مشرق که مانند ماه مى درخشد وروشنى مى بخشد، اين ستاره به شکل ماه جديد ودو طرف آن به گونه اى کج مى باشد که نزديک است از کجى به هم وصل شود وچنان درخشندگى داشته باشد که چشمها را خيره سازد (طلوع نجم بالمشرق يضئ کما يضئ القمر ثم ينعطف حتى يکاد تلتقى طرفاه).(14)
ستاره هاى دنباله دار
در برخى از روايات طلوع ستاره هاى دنباله دار از علايم ظهور به حساب رفته است چنان که امير المؤمنين (عليه السلام) مى فرمايد: (وطلوع الکواکب المذنبة واقتران النجوم).(15) وهمچنين فرمود: (وبدا لکم النجم ذو الذنب من قبل المشرق ولاح لکم القمر المنير فاذا کان ذلک فراجعوا التوبة).(16)
(يعنى براى شما ستاره دنباله دارى از جانب خاور آشکار وماهتاب پرفروغى ظاهر مى شود در اين هنگام به توبه باز گرديد، ودر برخى از علامات، ظهور ستاره دنباله دار را در نزديک جدى به نگارش آورده اند).
علامه مجلسى (قدس سره) ذيل کلام امير المؤمنين (عليه السلام) مى نويسد:
گفته شده است اين سخن اشاره است به ستاره دنباله دارى که در سال 839 هجرى پديد آمد، درحالى که خورشيد در اوايل ميزان (مهرماه) بود، اين ستاره ذوذنب نزديک مجموعه ستارگان (اکليل شمالى) بود، سپس به تدريج از نور آن کاسته وپس از هشت ماه به طور کلى محو گرديد.
در زمان ما (مجلسى دوم) در سال 1075 ستاره دنباله دارى بين مشرق وقبله مشاهده گشت که داراى طلوع وغروب بود، حرکت آن سريع واز مغرب به مشرق (توالى) بود وپس از دو ماه ناپديد شد، ليکن نمى توان گفت مراد آن حضرت حتما اين زمانها بوده است.(17)
پژوهشى پيرامون ستاره هاى دنباله دار
ستارگان دنباله دار اجرامى آسمانى مى باشند که داراى شکل منحصر به فرد واندزاه هايى بزرگ گهگاه ظاهر مى شوند. ستاره دنباله دار که با چشم غير مسلح چون ماه بى حرکت به نظر مى آيد، در واقع با سرعت صدها کيلومتر در ثانيه حرکت مى کند، سرعت دقيق آن را مى توان از تغيير مکان آن نسبت به ستارگان ثابت تعيين کرد.
تعداد ستاره هاى دنباله دار تا 10 عدد احتمال مى رود. ولى تاکنون حدود هفتصد (700) ستاره دنباله دار شناخته شده وهر ساله نيز چند عدد ستاره دنباله دار جديد کشف ورصد مى گردد.
حدود 260 عدد آنها در مدارهاى بسته وکشيده دور مى زنند وبسيارى از آنها چندين بار به جانب زمين باز گشته ومشاهده شده اند، وتعداد 370 عدد از آنها داراى مدارى هذلولى يا سهمى هستند که پس از يک بار نزديک شدن به زمين ومشاهده آنها ديگر ديده نخواهند شد. در حدود 45 ستاره دنباله دار در جهت سياره ها حرکت مى کنند (از مغرب به مشرق) ونقطه حضيض مدارى آنها نزديک به مدار سياره مشترى وعضوى از خانواده مشترى هستند. مدار اين ستاره ها بيضى است واغلب آنها به سمت صورت فلکى غول (هرکول) که همه منظومه شمسى با سرعتى معادل 20 کيلومتر در ثانيه به طرف آن در حرکت است، پيش مى روند.
ساختمان ستاره هاى دنباله دار
ستاره هاى دنباله دار از ذرات شهابى همراه با هسته جامد بزرگ تشکيل شده اند، وهمه آنها به وسيله جرمى از گاز کما (Coma) احاطه شده که از مولکولها واتمهاى آزاد شده از ناحيه هسته تشکيل يافته واز عناصرى همچون دو اتم سبک نظير OH (هيدروکسيل), ک. وورم (K, Wurm), پى، سوينگز (P, Sings) وگروهى از مولکولهاى مادر نظير متان (C4) را بربر دارند.
در زمين بعضى از اين عناصر به شکل گاز آمونياک يا مايع آب وجود دارند اما (سوينگز) و(ورم) خاطرنشان ساخته اند که اين عناصر در ستاره هاى دنباله دار به شکل جامد وجود دارند، همچون يخ معمولى در مورد آب ويخ آمونياک، ويخ متان وغيره که در درون آنها ماده هاى شهابى تشکيل يافته اند از آهن، کلسيم، منيزيم، نيکل، آلومينيم، سديم و...
يخ هاى سطحى ستاره هاى دنباله دار با بازگشت متوالى وعبور از نزديک خورشيد به تدريج ذوب مى شوند ودر زير آنها لايه هاى يخ جامدى باقى خواهند بود که به خوبى از تاثير اشعه خورشيدى محافظت مى شوند.
درجه حرارت اين ستاره ها بستگى به فاصله آنها از خورشيد دارد.
پاورقى:
(1) بحار الانوار: ج 51، ص 2، 15، 16، 23، 24، 28، 95، نشر مکتبه اسلاميه.
(2) همان، ص 23.
(3) زندهو هومن يسن، صادق هدايت، ص 24، 25 چاپ چهارم، تهران 1344ش.
(4) بحار: ج 51، ص 164.
(5) تکوير: 15، 16.
(6) نور الثقلين، مجمع البيان والميزان، ذيل آيه.
(7) الميزان، ذيل آيه.
(8) حرکت اختران، تاليف وتدريس نگارنده در موسسه پژوهشهاى فلکى ونجومى، قم.
(9) تفسير نورالثقلين، ذيل قمر، 1، 6 - بحارج 52، ص 333، 337و339.
(10) پاتريک مور (Patrick Moore) گرى هانت (Garry Hunt) اطلس منظومه خورشيدى، برگردان عباس جعفرى، ص 94، وبعد، نشر سازمان گيتاشناسى، تابستان 1374ش.
مايردگانى، نجوم به زبان ساده 2 /186 وجد ترجمه محمد رضا خواجه پور، نشر گيتاشناسى، 1363ش.
مبانى نجوم، تاليف اتواستروو (Otto Struve) بورلى ليند، هلن پيلانس، برگردان حسين زمرديان، بهروز حاجبى، ص 37 وبعد، نشر دانشگاه تهران، 1364ش.
(11) کفاية الموحدين، سيد اسماعيل نورى عقيلى، مقاله رابعه، در بيان بعضى از علائم ظهور- منتهى الآمال، محدث قمى، فصل 7، در بعضى از علامات ظهور - تفسير نور الثقلين ذيل سوره شعراء.
(12) مدرک قبل.
(13) کفاية الموحدين، اسماعيل عقيلى، مقاله 4، بيان برخى از علائم ظهور، منتهى الآمال محدث قمى، فصل 7 - در بعضى از علامات ظهوره، بحار، ج 52، ص 195.
(14) مدرک قبل.
(15) مدرک قبل.
(16) بحار، ج 51، ص 123 - روضه کافى، ج 8، ص 63.
(17) بحار، ج 51، ص 129.
امضاء