احتمالی معقول
ظهور پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و اعلام رسمی و علنی دعوت او در محیط جزیره العرب، واکنش های متفاوتی را همراه داشت. برخی از انسانهای پاک باخته با کمال صفا و صمیمیت و از اعماق قلب، به آن حضرت ایمان آوردند. برخی با اظهار ایمان ظاهری و زبانی، کفرشان را مستور می کردند و گروه سوم افراد لجوج، عنود و حقوقی بودند که نه تنها ایمان نمی آوردند، بلکه خار راه دیگران بوده، مانع ایمان آوردن آنان می شدند: (وهم ینهون عنه و ینعون عنه)(93).
این گروه در راستای اهداف شوم خود در کنار اذیت و آزار مسلمانان، مانع تراشی برای پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سنگ اندازی در مسیر دعوت او نیز می کردند و با تمام توان، سعی داشتند تا فعالیت های تبلیغی آن حضرت را خنثی و بی اثر کنند و حتی برای نابودی مرام و آیین او نقشه می کشیدند. استهزاها، تمسخرها، طعنه و زخم زبان ها، شاعر و دیوانه خواندن آن حضرت، وعده و وعیدها، تهدیدها و تطمیع ها، محاصره اقتصادی و اجتماعی و تعبید به شعب ابوطالب، سنگ زدن، شکمبه شتر بر سر آن حضرت ریختن و... و بالاخره مجبور کردن آن حضرت به هجرت شبانه از مکه به مدینه، بخشی از برنامه های آنان پیش از هجرت بود.
هرچه که دعوت آن حضرت جدی تر، رسمی تر و علنی تر می شد و سران ستم و شرک، بیشتر احساس خطر می کردند بر فشارهای شان می افزودند. از این جهت بعد از تشکیل حکومت اسلامی در مدینه، پیشرفت اسلام و افزایش جمعیت مسلمانان، توطئه ها و کار شکنی هایشان به صورت جنگ و تهاجم نظامی تبلور یافت، که شماره این جنگ ها از هفتاد نیز تجاوز کرد، لیکن هرچه تلاش می کردند حاصل زحمات شان را همانند سرابی در بیابان یا غباری در آسمان می یافتند.
افزون بر این تلاش ها، فعالیت ها و کارشکنی های پنهان و پیدایی بود که از منافقان - که نقش ستون پنجم دشمن را در پیکره حکومت اسلامی داشتند - مشاهده می شد. بخشی از آن فعالیت ها بدین شرح است:
1- انصراف خائنانه بیش از سیصد نفر به سرکردگی عبدالله بن ابی از شرکت در جنگ احد. این تعداد تقریبا یک سوم مسلمانان مدینه را تشکیل می دادند(94).
2- سرپیچی جمعی از منافقان به سر کردگی عبدالله بن ابی از حضور در صحنه مصاف تبوک(95) و تلاش گروه دیگری از آنان برای تضعیف روحیه رزمندگان اسلام(96) و کوشش برای ترور پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله با رم دادن شتر آن حضرت، هنگام بازگشت از جنگ که به ماجرای لیله العقبه معروف شد.(97).
3- برقراری روابط مرموز سیاسی اطلاعاتی با مشرکان: فتری الذین فی قلوبهم مرض یسارعون فیهم.
4- بازی با اعتقادات مسلمانان و بدبین کردن آنان به حاکمیت اسلام به وسیله شایعه پراکنی: لئن لم ینته المنافقون والذین فی قلوبهم مرض و المرجفون فی المدینه لنغرینک بهم ثم لا یجاور فیها الا قلیلا(98)
5- تشویق به تحریم اقتصادی مسلمانان: هم الذین یقولون لا تنفقوا علی من عند رسول الله حتی ینفضوا(99).
6- توطئه اجتماعی - حیثیتی بر ضد مسلمانان، با تحقیر کردن آنان: (لیخر جن الاعز منها الاذل)(100).
7- توطئه خائنانه و بی شرمانه اجتماعی - حیثیتی بر ضد پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و اتهام بی عفتی به یکی از همسران آن حضرت در ماجرای معروف افک: ان الذین جاءوا بالافلاک عصبه منکم لا تحسبوا شرا لکم بل هو خیر لکم...(101)
نقل قول
