این دو تصویر(1) نشان دهنده چشم انداز بیرونی مرقد و قبر زینب صغری در شهر «کاهن» است. این دو تصویر را فاضل محترم سید احمد عرفانی بیرجندی مرحمت کرده است.
26. «عائشه»(2)
27. «عباسّه»(3)
28. «عَطْفَه»(4)
29. «علیّه»(5)
30. «فاطمه»(6)
ص: 35
________________________________________
1- 1. تصویر ص 37 (39) کتاب عربی.
2- 2. «هامش عمده الطالب» ص 197؛ «کشف الغمه» ج 2، ص 236؛ «الإرشاد» ج 2، ص 244؛ «إعلام الوری» ص 312؛ «الفصول المهمه» ج 2، ص 961؛ «أعیان الشیعه» ج 2، ص 5؛ «تحفه العالم» ج 2، ص 23؛ «تاج الموالید» ص 124؛ «المستجاد من کتاب الإرشاد» ص 491؛ «الصراط السوی» ص 389؛ «الأنوار النعمانیه» ج1، ص 380.
3- 3. «هامش عمده الطالب»، ص 197.
4- 4. «هامش عمده الطالب» ص 197.
5- 5. «کشف الغمه» ج 2، ص 236؛ «هامش عمده الطالب» ص 197؛ «الإرشاد» ج 2، ص 244؛ «إعلام الوری» ص 312؛ «مناقب آل أبی طالب» ج 4، ص 324؛ «الفصول المهمه» ج 2، ص 961؛ «تذکره الخواص» ص 351؛ «ریاحین الشریعه» ج 4، ص 386؛ «أعیان الشیعه» ج 2، ص 5؛ «تحفه العالم» ج 2، ص 23؛ «تاریخ الأئمه» ص 20؛ «تاج الموالید» ص 124؛ «المستجاد من کتاب الإرشاد» ص 491؛ «الصراط السوی» ص 389؛ «الأنوار النعمانیه» ج 1، ص 380؛ «تاریخ قم» ص 199.
6- 1. «کشف الغمه» ج 2، ص 236؛ «مناقب آل ابی طالب» ج 4، ص 324؛ «هامش عمده الطالب» ص 197؛ «إعلام الوری» ص 312؛ «الفصول المهمه» ج 2، ص 961؛ «مطالب السول» ج 2، ص 65؛ «نور الأبصار» ص 167؛ «أعیان الشیعه» ج 2، ص 5؛ «سفینه البحار» ج 7، ص 124*. *- «سفینه البحار» : فاطمه (معصومه).
در کتاب «ارشاد» «فاطمه صغری» ضبط شده است(1) (2)
و در کتاب «تذکره الخواص» چنین ثبت شده است: «فاطمه کبری و صغری و وسطی و فاطمه اخری؛ فواطم چهارنفرند»(3).
در کتاب «تحفه العالم» آمده است: وزیر محمد حسن صنیع الدوله بن علی اعتماد السلطنه المراغی متوفای 1313 قمری در کتابش «مرآه البلدان» گفته است: قبر این بانو در (بادکوبه) خارج از شهر قرار دارد و از سمت جنوب شهر، یک فرسخ از شهر فاصله دارد و در وسط یک مسجد قدیمی واقع است(4).
در شهر رشت [مرکز] استان گیلان مزاری منسوب به فاطمه طاهره، خواهر امام رضا علیه السلام، در محله «سوخته تکیه» وجود دارد که تولیت آن را آیه الله حاج شیخ محمد فرزند عالم جلیل القدر، آیه الله شیخ مهدی لاکانی رشتی (از بزرگان و عالمان گیلان) بر عهده دارد. در سال های اخیر، ایشان متصدی تجدید و تعمیر بنا شدند وبا سعی و تلاش اهل خیر و احسان، خانه های برزگی به آن اضافه کرده اند و با نظارت کامل ایشان گنبد زیبا و جداگانه ای با فنون مهندسی بر مرقد بنا نمودند و اسباب و امکانات رفاه و آسایش را برای زائران اختصاص داده اند و این روند به حول و قوه الهی همچنان ادامه دارد.
این مرقد نزد مردم رشت، به قبر «خواهر امام» معروف است و در
ص: 36
________________________________________
1- 2. «الإرشاد» ج 2، ص 244.
2- 3. «الإرشاد» : فاطمه کبری و فاطمه صغری.
3- 4. «تذکره الخواص» ص 351.
4- 5. «تحفه العالم» ج 2، ص 23.
پیشگاه اهل محل تقدس و حرمت ویژه ای دارد. زوار از هر سمت و سویی برای برآورده شدن حوائجشان و اجابت دعاهایشان با حالت تضرع به خداوند متعال به این روضه مقدسه وارد می شوند؛ زیرا برای رهائی از رنج های دنیا فقط عصمت الهی رهگشا است و هیچ حول و قوه ای برای ما نیست مگر به قدرت الهی.
برای حضرت حاج شیخ در شهر رشت آثار نیک و خیر و آبادی وجود دارد و خداوند او را یاری نماید و به آن چه که رضای او در آن است موفق بدارد. در اینجا عکس هایی را که آقای طالب سیدحسین (نوه مؤلف)، فرزند سید عبدالامیر مرعشی، از آن مرقد برای این کتاب تهیه کرده اند در معرض دید خوانندگان محترم قرار می دهیم(1).
در شهر اصفهان، محله «چهارسوی شیرازی ها» قبری وجود دارد که به مرقد بانو «فاطمه دختر موسی بن جعفر علیهما السلام» معروف است و بر روی آن گنبدی قرار دارد که تاریخ آن به سال 1242 ه . ق . بر می گردد و سلطان فتحعلیشاه قاجار (متوفای 1250 ه . ق .) آن را بنا کرده است. و ابیات فارسی که در داخل آن روضه نقش بسته است این مطلب قابل استفاده است:
مه سپهر نظارت که آفتاب کند
در اصفهان که مبادش ز حادثات و بال
برای فاطمه بضعه، امام انام
امام هفتم منظور قادر متعال
ص: 37
________________________________________
1- 1. تصاویر ص 40 و 41 (42 و 43). از کتاب عربی
زهی خجسته نبائی که قبّه گردون
برش چه نقطه موهوم پیش و هم وخیال
رقم زد از پی تاریخ خامه طالع
به این سپهر نهانست مهر اوج کمال
شعرا در مدح این بانو و بیان فضائلش و تبار شریفش به رقابت پرداخته اند. از جمله آنان شیخ محمدعلی عارفچه طبسی خراسانی (متوفای 1380 ه . ق .) است. او در یک قصیده طولانی چنین سروده است:
در شهر صفاهان بنگر بارگهش را
بر طارم اخضر بکشیده است همی سر
معصومه لقب باشدش و فاطمه اش نام
آن کس که بود صاحب این قبر مطهّر
یک خانه تقوی بود اندر بلد قم
یک معبد ابرار همین ساحت اطهر
این حضرت معصومه مدفونه در اینجا
با حضرت معصومه قم آمده خواهر
فرزند رسول است همین بانوی عالم
از نسل بتول است همین طهر مطهّر
جای تأسف است که این مرقد به جهت واقع شدن در داخل کوچه باریکی که از دید عمومی دور است، هم اکنون متروک است و عنایت و توجه ای بدان نمی شود(1).
ص: 38
________________________________________
1- 1. «گنجینه آثار تاریخی اصفهان» ص 604؛ «آثار ملی اصفهان» ص 772؛ «تذکره القبور» ص 32؛ «فهرست بناهای تاریخی و اماکن باستانی» ص 52.
31. «فاطمه کبری»
این همان بانویی است که اثر حاضر را برای بیان زندگی آکنده از درد و رنج و سختی او تهیه و تنظیم کرده ایم و در شهر قم، در سال 201 ه . ق . وفات یافته است.
32. «قَسیمه»(1)
33. «کَلُثَم»(2)
در کتاب ارشاد «أم کلثوم» ثبت شده است(3) و در کتاب «مناقب آل أبی طالب» و «الفصول المهمه» «کلثوم و أم کلثوم» ضبط شده است(4).
34. «لُبابه»(5)
در کتاب «إعلام الوری» لبانه ثبت شده است(6) و در کتاب «الفصول
ص: 39
________________________________________
1- 2. «هامش عمده الطالب» ص 196.
2- 1. «کشف الغمه» ج 2، ص 236؛ «هامش عمده الطالب» ص 197؛ «إعلام الوری» ص 312؛ «أعیان الشیعه» ج 2، ص 5؛ «تحفه العالم» ج 2، ص 23؛ «تاج الموالید» ص 124؛ «الصراط السوی» ص 389؛ «الأنوار النعمانیه» ج 1، ص 380.
3- 2. «الإرشاد» ج 2، ص 244 * . *. «الإرشاد»: کلثم و... و أم کلثوم.
4- 3. «مناقب آل أبی طالب» ج 4، ص 324؛ «الفصول المهمه» ج 2، ص 961.
5- 4. «هامش عمده الطالب * ص 196؛ «کشف الغمه» ج 2، ص 236؛ «الإرشاد» ج 2، ص 244؛ «تاج الموالید» ص 124؛ «مناقب آل أبی طالب» ج 4، ص 324 ؛ «أعیان الشیعه» ج 2، ص 5؛ «تحفه العالم» ج 2، ص 23؛ «المستفاد من کتاب الإرشاد» ص 491؛ «الأنوار النعمانیه» ج 1، ص 380.
6- 5. «إعلام الوری» ص 312.
المهمه» ام لبانه ضبط شده است(1)
35. «محموده»(2)
36.«میمونه»
این بانو در جوار خواهرش فاطمه کبری، در قم مدفون است(3).
آنچه در اینجا آورده شده، اسامی دختران امام موسی بن جعفر علیه السلام است که بر حسب آنچه در منابع و مآخذ مربوطه آمده، جمع آوری شده و به حول و قوه الهی بدان دست یافتیم. والله الموفق للصواب.
نقل قول
