نمایش نتایج: از شماره 1 تا 1 , از مجموع 1

موضوع: طبیعت و محیط زیست از نگاه ادیان

  1. Top | #1

    عنوان کاربر
    مدیر افتخاری
    تاریخ عضویت
    October 2009
    شماره عضویت
    127
    نوشته
    1,150
    تشکر
    122
    مورد تشکر
    744 در 465
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض طبیعت و محیط زیست از نگاه ادیان

    باورها، فرهنگ ها و اديان مي توانند وسيله اي براي آگاهي و درك بهتر طبيعت باشند. بشر در گذشته از درون طبيعت، خدا را مي ديد. در سال هاي اخير نگاه بشر به طبيعت از نوع مقدس آن به طرف بهره برداري بي رويه و تجاوز به محيط زيست، تغيير يافته است.


    در آداب و مناسك اسلامي انس گرفتن دائم انسان با طبيعت، كاملاً ممتاز و نمايان است. مسلمان با آب وضو مي گيرد، بر خاك سجده مي كند و براي دريافت وقت عبادت به آسمان چشم مي دوزد. قرآن مجيد طبيعت را آيت و مخلوق خداوند دانسته است. در دين اسلام حقوق اجتماعي اهميت بيشتري از حقوق فردي دارد. كسي كه آب آشاميدني مردم را آلوده و آسايش را از مردم سلب كند، از نظر قرآن مجيد مفسد در ارض و محارب با خداست. قرآن مجيد فرموده: <كلو واشربو و لاتسرفو>، كه دستورالعمل كلي بهره مندي بشر از طبيعت است. <اسراف> به معني مصرف بي رويه و <تبذير> به معني ريخت و پاش كردن است. اسراف و تبذير تجاوز به طبيعت، تجاوز به حقوق انسان ها در ادوار ديگر و خلاف امانتداري الهي است. نعمت ها و منابع طبيعي حق همه انسان ها در طول تاريخ است. آب نيز چون ديگر مظاهر طبيعي در دين اسلام گرانقدر و با ارزش است. قرآن مجيد طبيعت را نشانه خداوند دانسته و با ديده احترام به آن مي نگرد.


    دين زرتشت


    آب ها ي چشمه را مي ستاييم/ و آب ها ي گذرها را / به هم پيوستگي ها ي راه را / و به هم آمدن هاي راه را/ كوه ها ي آبريزان را مي ستاييم/ درياچه ها ي آبزا را / و كشتزارهاي سودبخش گندم را / نگهدار و آفريدگار را مي ستاييم / زمين و آسمان را / و باد چالاك مزدا آفريده را / و كوه البرز را / زمين و همه چيزهاي نيك را مي ستاييم (اوستا- يشت ها )


    وسواس ايرانيان زرتشتي در پاك نگاه داشتن آب، خاك، هوا و آتش، زبانزد يونانيان بوده است. هرودت و گزنفون درباره آن قلمفرسايي كرده و نوشته اند كه ايرانيان هيچ چيز آلوده و كثيفي را در آب نمي ريزند و در پاك نگاه داشتن خاك و زمين مراقبت مي كنند. دين زرتشتي را نخستين ديني مي دانند كه به محيط زيست و اكولوژي توجه كرده است. در دين زرتشت، هر آنچه كه داده خداست، پاك و دوست داشتني است.


    خداوند، اين جهان شادي آفرين را با همه زيبايي هايش براي بهره برداري و لذت آدميان آفريده است و همه مردمان، در مقام امين بايد در حفظ آن بكوشند. ارج گذاري به عناصر طبيعي، اقرار به عظمت خداوندي و دينداري است. در يكي از نمازها، زرتشتيان به سوي چهار جهت زمين نماز مي گذارند. معناي آن اين است كه خداوند در همه جا حاضر است، خانه خاصي ندارد و همه جا خانه اوست. در اين آيين، همه نعمت هاي خداوندي را در هر جا كه باشد، مي بايست ارج گذاشت و حمايت نمود. پس از زرتشت، روحانيون كه حاضر نبودند به كلي از خدايان پنداري دست بكشند، عده اي از آنها را با نام ايزد يا فرشته وارد دين كردند. در اين مرحله ايزدان يا فرشتگان، آفريده اهورامزدا هستند و براي آنكه منشا اثر باشند، براي هر يك از آنها وظيفه اي معين كردند. آنها عموماً حامي و پشتيبان عناصر و پديده هاي طبيعي شدند. شناخت وظايف ايزدان، اهميت محيط زيست و جلوگيري از آلودگي ها را در سنت زرتشتي تاكيد مي كند. از جمله آناهيتا و آبان، فرشتگان پاسدار آب، آذر و نيريوسنگ، فرشته هاي پاسدار آتش، زاميا فرشته پاسدار زمين و خاك و <ويو> فرشته پاسدار باد و هوا است. فرشته هايي هم حامي خورشيد، ماه، ستارگان، باران و همچنين مراقب رعايت پاكي و درستي و ... هستند.


    در گذشته مردم با فرهنگ ايران زمين براي منابع طبيعي و محيط زيست ارزش خاصي قائل بودند. آنها بي احترامي به آب و خاك و قطع كردن درختان را گناهي نا بخشودني مي دانستند. اين آداب و رسوم نه تنها، نبايد به فراموشي سپرده شوند؛ بلكه بايد مورد حمايت جدي قرار گيرند، دوباره احيا شوند، در جايگاه واقعي خود قرار گيرند و در بين مردم ترويج شوند.


    در كشور ما ايران، غير از باورهاي ديني، باورهاي فرهنگي و سنت ها هم نقش مهمي در حفاظت از طبيعت و محيط زيست دارند. در فرهنگ ايراني احترام بسيار زيادي براي طبيعت قائل بودند.


    در ايران باستان، دو جشن نوروز و مهرگان هر دو همزمان با دو پديده بزرگ طبيعي است.


    نوروز داستان زيبايي است كه در آن طبيعت، احساس و جامعه هر سه دست اندركارند. نوروز كه قرن هاي دراز است بر تمامي جشن هاي جهان فخر مي فروشد، جشن حيات است و روز شادماني زمين و آسمان و جوش شكفتن ها و شور زادن ها و سرشار از هيجان هر <آغاز.> نوروز تجديد خاطره بزرگي است، خاطره خويشاوندي انسان با طبيعت. اين فرزند فراموشكار سرگرم دنيا، مادر خويش را از ياد مي برد و سپس با يادآوري هاي وسوسه آميز نوروز، به دامن وي باز مي گردد و همراه با او، اين بازگشت و تجديد ديدار را جشن مي گيرد. انسان چونان فرزند در دامن مادر، خود را باز مي يابد؛ چهره اش از شادي مي شكفد، جوان مي شود و حيات دوباره مي يابد. در جشن مهرگان نيز كه جشن تحول پاييز است، در واقع به خواب رفتن طبيعت پس از چندين ماه فعاليت را جشن مي گيرند. آبانگان نيز جشن آفرينش آب ها است.


    ايرانيان هميشه با ديده احترام به آب نگريسته اند. اين عنصر مانند ديگر عناصر اصلي آتش، خاك و هوا مقدس بوده، آلودن آن گناه است و براي هر يك از آنان فرشته مخصوصي تعيين شده است. هرودت مي نويسد: <ايرانيان در هيچ رودخانه اي حتي دست هايشان را نمي شويند و دست شستن ديگران را هم در آب نمي پذيرند و به رودخانه احترام مي گذارند. ايرانيان در آب ادرار نمي كنند و آب دهان نمي اندازند.> استراگون نيز مي نويسد: <ايرانيان در آب روان شست وشو نمي كنند و لاشه و مردار و روي هم رفته چيزهاي ناپاك در آن نمي اندازند.> در مورد تقدس آب نزد ايرانيان همين بس كه <ميهن> و <زادگاه> را <آب و خاك> مي نامند. احترام به آب امروز نيز در كشور كم آب ما مشهود است. در ميان مردم مايه روشني است و اگر ناخواسته آبي به روي كسي پاشيده شود، مي گويند آب روشنايي است يا اين كه پشت سر مسافر آب مي پاشند تا سفرش بي خطر انجام گيرد و زود بازگردد. ايرانيان معتقدند كه آب ناخواسته يا نطلبيده مراد است. همه اينها نشان از احترام و ارزشي است كه مردم ايران نسبت به اين عنصر حيات بخش قائل هستند.


    دين يهود


    رويارويي خداوند و انسان در طبيعت در دين يهود، به عنوان بافتي يكپارچه تلقي مي شود. در تعليمات تورات آمده است كه خداوند هر يك از موجودات را با حق مخصوص خود آفريده است.


    دين مسيحيت


    در كتب عهدين مسيحيت، نگاه بسيار مقدسي به طبيعت وجود دارد. در اين دين حق مالكيت يا برتري انسان نسبت به ساير موجودات، نمي تواند مجوزي براي سوء استفاده، تجاوز يا نابودي نعمت هاي خداوند باشد. برتري انسان چيزي جز همزيستي با ساير مخلوقات نيست. انسان حق ندارد به صرف احتمال خطر براي بقاي خودش، دست به ايجاد هرج و مرج و نابودي نعمات خدا بزند. در مسيحيت، هر عمل غير مسوولانه انسان نسبت به ساير مخلوقات، عملي زشت و شنيع تلقي مي شود.


    آيين بودا


    بودا مي گويد: <همان گونه كه مادر با به خطر انداختن زندگاني خود فرزندش را حفظ مي كند، مهر بي پايان را نيز بايد درباره همه موجودات زنده در خود شكوفاند.> موديتا يا شادي حالتي است كه در آن رهرو (سالك) از ديدن و شنيدن شادي هاي هستي شاد مي شود. حرمت گذاشتن به طبيعت به كامل ترين شكلي كه در خور آن است، نشان دهنده عشق ژاپني ها به طبيعت است. دكتر سوزوكي - محقق مشهور ذن بوديسم- علل آشفتگي هاي روحي و معنوي انسان غربي را در ذهن گرايي، علم گرايي و بيگانگي با طبيعت مي داند. هاكويين شاعر اوايل قرن 18 ژاپن مي گويد: رسيدن به بوداييت، با نگريستن در طبيعت.


    آيين هندو


    در عقيده هندوها گرچه بشر در راس هرم تكامل است، اما عاملي جدا از كره زمين و ساير مخلوقات نمي باشد. كتاب ها و دست نوشته هاي قديمي دين هندو، توجه زيادي به محيط زيست طبيعي نشان مي دهد و از ديد آنان جنگل ها، بيشه زارها، درختان و ... مقدس هستند. در كتاب <مهاباراتا> آمده است كه اگر حتي يك درخت پر از گل و ميوه در يك دهكده وجود داشته باشد، آن مكان براي پرستش و احترام با ارزش مي شود.


    هرچه تمدن مصنوعي ما پيچيده تر و سنگين تر مي گردد، نياز به بازگشت و شناخت طبيعت را در انسان حياتي تر مي كند.

    /www.magiran.com
    امضاء
    12سال اهنگر نفس خود بودم برکوره ریاضت می نهادم و بر اتش مجاهده می تافتم و بر سندان مذمت می نهادم و پتک ملامت بر او می کوفتم تا نفس خویش را اینه ساختم و اسلامی تازه اوردم و همه خلق مرده دیدم.
    *بایزید بسطامی*
    مركز انجمنهاي اعتقادي گنجينه الهي:http://ganjineh-elahi.com/
    مركز انجمنهاي تخصصي گنجينه دانش:http://www.ganjineh-danesh.com/forum.php

  2.  

اطلاعات موضوع

کاربرانی که در حال مشاهده این موضوع هستند

در حال حاضر 1 کاربر در حال مشاهده این موضوع است. (0 کاربران و 1 مهمان ها)

کلمات کلیدی این موضوع

مجوز های ارسال و ویرایش

  • شما نمیتوانید موضوع جدیدی ارسال کنید
  • شما امکان ارسال پاسخ را ندارید
  • شما نمیتوانید فایل پیوست کنید.
  • شما نمیتوانید پست های خود را ویرایش کنید
  •  
© تمامی حقوق از جمله طراحی قالب برای سایت آیه های انتظار محفوظ می باشد © طراحی و ویرایش Masoomi