طب پيامبر اعظم صلى اللّه عليه و آله و سلّم

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

245- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :العطاس للمريض ‍ دليل على العافية و راحة البدن .
فرمود: عطسه ى بيمار شاهد بر خوبى و آسودگى اوست .
لذا مسلمانان بعد از شنيدن عطسه گويند: عافيت باشد.
246- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :عقوق الوالدين يبترّ العمر.
فرمود: آزردن پدر و مادر عمر را كوتاه كند.
247- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :مااستفاد اءمرء مسلم فائدة بعدالاسلام افضل من زوجة مسلمة تسرّء اذا نظر اليها و تطيعه اذا امرها و تحفظه اذا غاب عنها.
فرمود: مسلمان را هيچ بهره اى بعد از اسلام ، به مانند زن خوب كه مسلمان باشد نيست به طورى كه هرگاه نظر بِدان زن كند شادان شود، هرگاه دستورى به وى دهد، زن دستورش را اجرا نمايد و چون غايب شود، آن زن در حفظ مال و حيثيت او بكوشد. چنان كه سعدى عليه الرحمه گويد:

زن خوبروى فرمانبر پارساى

كند مرد درويش را پادشاى

248- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :اءكل السفرجل يذهب ظلمة البصر.
فرمود: خوردن بِه ، تاريكى ديدگان را برطرف سازد.
بِه ، سرشار از ويتامين a و b و املاح آهكى تانن است .
249- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :كلوا السفرجل و تهادوبينكم ، فانه يجلواالبصر و ينبت المودة فى القلب و اطعموا حبالاكم فانه يحسن اولادكم .
فرمود: بِه را بخوريد و به عنوان هديه بين خودتان بفرستيد، زيرا چشم را جلا مى دهد، دوستى و مودّت را بر قلب قرار مى دهد. به زنان حامله نيز بدهيد، زيرا باعث نيكويى و خوبى اولاد شما مى شود.

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

250- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :لاتسترضعواالحمقاء فانّ اللبن يشبّ عليه .
فرمود: زنان احمق را دايه و شيردهنده ى اطفال خود قرار ندهيد، زيرا پرورش كودك با شير است .
251- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :من اءكل السداب و نام عليه اءمن من الدوران و ذات الجنب .
فرمود: هر كس سداب خورد و به خواب رود از دوران مغز و ذات الجنب در امان باشد.
252- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :من اءكل الطين فمات فقداعان على قتل نفسه .
فرمود: هركس گِل خورد و بميرد، به يقين بر مرگ خويش كمك كرده است .
253- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :ترك العشاه مهرمة .
فرمود: ترك كردن غذاى شب ، پيرى آورد.
254- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :انّا اءفصح العرب بيدانى ارتضعت من بنى زهرة .
در مقام تاءثير شير در روحيه ى كودك آن حضرت فرمود: من فصيح ترين عربم از آن جا كه از بنى زهره شير خوردم .
بنى زهره قبيله اى از قبايل عربند كه در فصاحت و زبان آورى شهره بودند.

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

255- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :غسل اليدين فى اءول الطعام ينفى الفقر و فى آخره ينفى الهّم .
فرمود: شست وشوى دستان قبل از خوردن غذا فقر را از بين برد و شست وشوى دستان پس از غذا غم و اندوه را از بين برد.
اهميت اين حديث شريف پوشيده نيست ! بسيارى از افراد، خصوصا طبقات فقير جامعه ، بيش تر فقرشان از كثيفى و بيمارى است . احاديث نبوى بسيارى درباره ى رابطه ى فقر و كثيفى وارد شده ، بعضى از زنان با دست هاى آلوده به سينه ى خود دست مى زنند و بعد به بچه شير مى دهند.و كودك از همان اول كودكى دائما بيمار است . با توجه به هزينه هاى سنگين درمان ، فقير بودن شخص مسلم است زيرا از طرفى شخص توان فعاليت ندارد و از طرف ديگر بايد هزينه ى درمان را بپردازد. عمل ساده شست وشوى دست ها، قبل و بعد از غذا خوردن ، كارى بسيار مهم است و اهميت به سزايى در سلامت و بهداشت انسان دارد.
256- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :الريح الطيّب يشد القلب ويزيد فى الجماع .
فرمود: بوى خوش دل را قوى ساخته ، مزيد بر جماع نيز هست .
257- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :من بات و فى يده غمر فعرض له عارض فلا يلومّن الاّ نفسه .
فرمود: كسى كه بر بستر خواب رود و دستش به چربى آلوده باشد و بيمار شود، كسى جز خويشتن را سرزنش نكند.
258- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :يسرّوا و لا تعسروا.
فرمود: (در امور دنيوى ) آسان گير باشيد نه سخت گير!...
اين حديث شريف مربوط به اعصاب و روان انسان است ، چون انسان هاى سخت گير بر اعصاب و روان خود فشار عصبى وارد مى كنند و موجب كوتاهى عمر و بيمارى خويش مى شوند در حالى كه انسان هاى اهل تسامح و تساهل در امور دنيوى ، زندگى راحت ترى دارند و كم تر دچار بيمارى هاى روانى مى شوند. خونسردى و آرامش خاطر در امور دنيا مايه ى تسكين قلب و اعصاب است ، چنان كه عجله و سخت گيرى موجب فشار اعصاب و قلب و بى نظمى دستگاه حيات است .
259- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :معاشر الشباب عليكم بالبائة فمن لم يستطع فعليه بالصوم فان الصوم له و جاء.
فرمود: اى گروه جوانان بر شما جماع و گرفتن همسر لازم است . پس هر كس ‍ كه بر آن قدرت ندارد((داراى همسر نيست ))روزه بگيرد، همانا روزه سختى عذوبت را تسكين مى دهد.

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

---

260- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :و كان اذا اتى مريضا - قال اذهب الوسواس و الباءس برب الناس اشف و انت الشافى لاشفاء الاشفاؤ ك .
فرمود: هر وقت رسول خدا صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم به عيادت بيمارى مى رفت ، براى شفاى او دعاى فوق و كلام بالا را ذكر مى فرمود، دعا نيز مانند صدقه ، يكى از وسايل مهم شفا و درمان است و چه بسا ديده شده كه امراض صعب العلاج در اثر دعا و توسل بهبودى يافته است .
261- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :تخنب الدواء ما احتمل بدنك الداء فاذا لم يحتمل الداء فالدواء.
فرمود: از دارو بپرهيزيد تا وقتى كه بدن درد را تحمل مى كند و هرگاه درد را تحمل نكرد آن گاه درد را با دارو درمان كن .
262- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :خير الاءدام فى الدّنيا و الآخرة اللحم و لا اءحرمه .
فرمود: بهترين خوراكى ها، در دو جهان گ وشت است ، من خوردنش را حرام نمى كنم .
مقصود گوشت هايى است كه در اسلام خوردن آن ها حلال است .
263- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :لا يطولن احدكم شاربه و لا عانته و لا شعرابطه فانّ الشيطان اءتخذها مخنئا يستتربها.
فرمود: احدى از شما شارب و موى عانه و موى زير بغل را بلند نكند، چه همانا، در وقتى كه بلند باشد، شيطان ( ميكروب ها) در آن جاى گرفته ، و در ميان موها پنهان مى گردد.
264- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :العجووة من الجنة و هو شفاء من السّم .
فرمود: عجوه از ميوه هاى بهشت و درمان سم است .
265- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :ترك الخلال و هم الاءسنان .
فرمود: ترك كردن خلال باعث سستى و بى پايگى دندان است .
266- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :السّواك شطر الوضوء والوضوءشطر الايمان .
فرمود: مسواك كردن جزئى از وضو و وضوگرفتن جزئى از ايمان است .
267- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :عليكم بالخلبة و لوبيع وزنها ذهبا.
فرمود: بر شما است خوردن خلبه اگرچه به قيمت طلا فروخته شود.
خلبه نوعى از شنبليله است كه طبيعت آن گرم و خشك مى باشد.

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

268- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :العسل شفاء يطرد الريح و الحمى .
فرمود: خوردن عسل درمان است و از بدن باد و تب را دور مى كند.
269- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :نبات الشعر فى الانف اءمان من الجذام .
فرمود: روييدن مو در داخل بينى حافظ شخص است از مرض ‍ خوره .
270- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :غطّو الاءناء و اوكثوالسباء فانّ السنة ليلة تنزل فيها الوباء لايمرباناء ليس عليه غطا او سقا ليس عليه و كا الّا اءن ينزل فيه من ذلك الوباء.
فرمود: درب كوزه هاى آب را بپوشانيد و نيز دهانه ى مشك هاى آب را ببنديد چه در سال شبى فرارسد و ميكروب وبا شيوع يابد و موجب آلودگى آب شده و از اين راه بيمارى وَبا تسرّى پيدا كند.

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

271- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :بيت الشيطان من بيوتكم بيت العنكبوت .
فرمود: خانه ى شياطين (ميكروب ها) در خانه هاى شما لانه ى عنكبوت است .
272- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :لاتووا منديل اللحم فى البيت فانّه مربض الشيطان .
فرمود: دستمال گوشت را در اطاق نگذاريد چه آن خوابگاه شيطان است .
بديهى است كه موادگوشتى چون با خون همراه است مخزن خوبى براى رشد ميكروب ها مى باشد.
273- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :لا خير فيمن لا يضيف .
فرمود: آن كه مهمان نپذيردخيرى در او نيست .
274- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :لا يتكلّفن اءحد لضيفة مالايقدر.
فرمود: هيچ كس نبايد آن چه را قدرت ندارد به تكلف براى مهمان فراهم كند.
275- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :انّ فى تمركم هذا تسع خصال : يخبل الشيطان ، و يقوى الظّهر و يزيد فى المجامعة ، و يزيد فى السمع و البصر، و يقرب من اللّه ، و يباعد من الشيطان ، و يهضم الطعام و يذهب بالداء و يطيب النّكهة .
فرمود: در خرما نُه خاصيت است :
1- از ميكروب جلوگيرى مى نمايد.
2- پشت را قوى كند.
3- قوه ى باه را زياد مى كند.
4- قوه بينايى و شنوايى را تقويت مى نمايد.
5 و 6- انسان را به خدا نزديك و از شيطان دور مى كند.
7- سبب هضم غذا است .
8- دردها را نابود مى سازد.
9- دهان را خوش بو مى نمايد.

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

276- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :اءطعموا المرئة فى شهرها الذى تلد فيه التمر فانّ ولدها يكون حليما نقّيا.
فرمود: به زن باردار در آخرين ماه حاملگى خرما بدهيد، زيرا كودك او بردبار و پاكيزه خواهد شد.
277- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :من اءكل الهندباء و نام عليه لم يحرك فيه سم و لاءسحر و لم يقربّه شى من الدواب حيّة و لاءعقرب .
فرمود: هركس كاسنى بخورد و بعد از آن بخوابد، هيچ گونه سم يا سِحر در او تحريك نمى گردد. هم چنين مار و عقرب به او نزديك نمى شوند (اشاره ايست به خاصيت سم زدايى كاسنى ).
278- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :انّه يورث النعاس و يهضم الطعام .
فرمود: كاهو خواب آور و هضم كننده ى غذا است .
279- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :ولكن ان اءكل منه ... فلايخرج الى مسجد كراهية اذاء على من يجالسه .
فرمود: اگر كسى تره بخورد نبايد به مسجد برود، براى آن كه ديگران ناراحت نشوند.
280- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :عليكم بالزيت فانه يكشف المرة و يذهب البلغم و يشد العصب و يحسن الخلق و يطيب النفس ‍ و يذهب بالغم .
فرمود: روغن زيتون برطرف مى كند بلغم را و مقوى اعصاب و نيكو كننده ى اخلاق و باعث پاكى نفس و از بين برنده ى غم و اندوه است .

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

281- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :ذانك الاءطيبان التمر و اللبن .
فرمود: دو چيز گوارايند، خرما و شير.
282- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :اذا اءكل الاسم اءقل من شرب الماء و يقول هو اءمرء لطعامى .
فرمود: وقتى غذاى چرب مى خورند آب كمتر مى نوشيدند و مى فرمود: آب كمتر براى غذاى من گواراتر است .
283- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :نهى انّ يشرب الماء كرعا كما يشرب البهايم انّ لايشرب من عند عروته و لا من كسر انّ كان فيه .
فرمود: از كناره ى دست گيره ى ظرف و جاى شكستگى آن آب نبايد آشاميد.
284- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :من قل طعمه صح بدنه و صفا قلبه و من كثر طعمه سقم بدنه و قسى قلبه .
فرمود: كسى كه كمتر غذا بخورد بدنش سالم و قلبش باصفا است ، و افراد پرخور بدنى مريض و قلبى با قساوت دارند.
285- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :انّ الاءسنان و هى جوهرة صافية يتلوث بصحبة مضغ الطعام فيغيربها و عادت الى اءصلها.
فرمود: دندان ها كه صاف و زيبايند و به واسطه ى جويدن غذا كثيف و آلوده مى شوند و كم كم بوى دهان تغيير مى يابد و ايجاد فساد در قواى دماغيه مى نمايد. وقتى كه انسان مسواك نمايد فساد از بين مى رود، و دندان دو مرتبه تميز و پاكيزه مى گردد.

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

286- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :انّ من حق الضيف اءن يعدله له خلالا.
فرمود: يكى از حقوقى كه مهمان به گردن ميزبان دارد اين است كه ميزبان براى او چوب خلال را در وقت غذا خوردن آماده كند.
287- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :نهى انّ يؤ كل اللحم غريضا و - قال انما ياءكله السباع .
پيامبر صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم نهى مى فرمود از خوردن گوشت نيمه خام و مى فرمود: آن غذاى درندگان است .
288- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :لحم البقر بالسلق ينفع من البرص .
فرمود: گوشت گاو با چغندر براى بيمارى پيسى وبرص مفيد است .
289- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :لحم القطاة لليرقان و لحم الحبارى للبواسير و وجع الظهر و لحم الدراج لتسكين الغم و الكرب .
فرمود:گوشت قطاة ( مرغى است بزرگ تر از مرغ خانگى ، گردنى بلند و بال هاى زرد دارد )براى يرقان و گوشت حبارى (پرنده ى است از كبوتر بزرگ تر به آن سنگ خواره مى گويند )براى بواسير (هموروئيد) و كمر درد، و گوشت دراج (پرنده اى شبيه كبك ) سبب تسكين غم و اندوه است .
290- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :الطبيب اللّه و لعلك ترفق باءشياء تخرق بها غيرك .
فرمود طبيب حقيقى خداست شايد چيزهايى براى تو مناسب است كه براى غير تو مناسب نيست .

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

291- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :ثلاث حق على كل مسلم : الغسل يوم الجمعه و السواك و الطيّب .
فرمود: سه چيز است كه ار هر مسلمانى لازم است : غسل جمعه و مسواك زدن و استعمال بوى خوش .
292- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :انّ اللّه لا يؤ اخذ المزاح الصادق فى مزاحه .
فرمود: خداوند شوخى را كه در شوخى خود راست گو باشد مؤ اخذه نمى كند.
293- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :حجّوا تستغنواوسافرواتصحوا.
فرمود: به حج رويد تا بى نياز شويد و سفر كنيد تا سالم بمانيد.
294- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :من فقه الرجل رفقه فى معيشته .
فرمود: مدارا در معاش از دانش مرد است .
295- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :من فقه الرجل انّ يصلح معيشته و ليس من حب الدنيا طلب ما يصلحك .
فرمود: اصلاح معيشت از دانش مرد است و جست وجوى چيزى كه معاش ‍ تو را به اصلاح آورد، دنياپرستى نيست .