حيات عارفانه فرزانگان

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

*********************

58- تضرع در نيمه شب (آيت الله كوهستانى)

يكى از شاگردان حضرت آيت الله العظمى كوهستانى (ره) مى گويد: من در مدرسه فضل (مجاور حسينيه آيت الله كوهستانى) حجره داشتم . آقا به ما سفارش كرده بود هنگام خواب درب حياط حسينيه را ببنديد.

در يكى از شب ها بيدار شدم ، نيمه شب بود، رفتم ببينم در بسته است يا خير؟ زمزمه اى شنيدم و جلوتر رفتم . صدا از اتاق كوچك حسينيه مى آمد آهسته خود را به نزديك اتاق رساندم و از پشت پنجره نگاه كردم ، ديدم مرحوم آقا جان در اتاق ديدم قدم مى زند و سخت گريه و زارى مى كند. مشغول خواندن يكى از دعاهاى صحيفه سجاديه بود و گاه سربه سوى آسمان مى كرد و با توجه و خشوع ((ياالله )) را تكرار مى نمود گويا كه در و ديوار با او مشغول ذكر شده بود. اين ماجرا براى من جالب توجه و عجيب بود(54) .




*********************

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

*********************

59- نمازهاى طولانى (آيت الله كوهستانى)

حضرت آيت الله نصيرى از شاگردان برجسته ى حضرت آيت الله العظمى كوهستانى (ره ) مى گويد: به محضرشان عرض كردم نماز شما خيلى طول مى كشد، در نتيجه بسيارى از مامومين از ثواب جماعت باز مى مانند خوب است نمازتان را مختصرتر كرده تا شركت كنندگان نماز جماعت بيش تر گردند و به پاداش و ثواب جماعت برسند. فرمود: خيلى تفاوت ندارد. در عين حال استاد خواهش مرا پذيرفت و چند روزى نماز را سريع تر به پايان مى رساند. تعداد مامومين زيادتر شده بود، ولى طولى نكشيد كه ديديم تعداد شركت كننده به حال اول برگشت . آقا فرمود:

آقا سيد تقى ديدى چندان تفاوت ندارد بگذاريد من به حال خودم باشم (55)

60- سه نفر محو جمال خدا در نماز (يكى از شاگردان رجبعلى خياط)

يكى از شاگردان شيخ رجب على خياط كه حدود سى سال با او بوده مى گويد: خدا شاهد است كه من مى ديدم در نماز مثل عاشق در مقابل معشوق ايستاده و محو جمال اوست . در عمرم سه نفر را ديدم كه در نماز معركه بودند: ((مرحوم آقاى شيخ رجب على خياط))، ((آيت الله كوهستانى ))، و ((آقا شيخ حبيب الله گلپايگانى )) در مشهد. اين ها عجيب بودند وقتى به نماز مى ايستادند، من با ديده ى الهى مى ديدم كه فضا كيفيتى ديگر است و آن ها به غير خدا توجهى ندارند(56) .

61- نماز اول وقت (آيت الله العظمى كوهستانى)

آن گاه كه صداى ملكوتى اذان در گوش طنين انداز مى شد و وقت نماز مى رسيد، معظم له كارهاى خود را تعطيل مى كرد و آماده نماز و حضور در درگاه بى نياز مى گشت . يكى از شاگردان ايشان مى گويد: روزى با يكى از طلاب مشغول مباحثه بوديم و آقا در حسينيه مشغول تدريس بود، همين كه صداى اذان ظهر را شنيد كتاب را بست و فرمود:

((باباجان من ديگر نمى توانم درس بگويم بايد بروم نماز(57) ))


*********************

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

*********************


60- سه نفر محو جمال خدا در نماز (يكى از شاگردان رجبعلى خياط)

يكى از شاگردان شيخ رجب على خياط كه حدود سى سال با او بوده مى گويد: خدا شاهد است كه من مى ديدم در نماز مثل عاشق در مقابل معشوق ايستاده و محو جمال اوست . در عمرم سه نفر را ديدم كه در نماز معركه بودند: ((مرحوم آقاى شيخ رجب على خياط))، ((آيت الله كوهستانى ))، و ((آقا شيخ حبيب الله گلپايگانى )) در مشهد. اين ها عجيب بودند وقتى به نماز مى ايستادند، من با ديده ى الهى مى ديدم كه فضا كيفيتى ديگر است و آن ها به غير خدا توجهى ندارند(56) .

61- نماز اول وقت (آيت الله العظمى كوهستانى)

آن گاه كه صداى ملكوتى اذان در گوش طنين انداز مى شد و وقت نماز مى رسيد، معظم له كارهاى خود را تعطيل مى كرد و آماده نماز و حضور در درگاه بى نياز مى گشت . يكى از شاگردان ايشان مى گويد: روزى با يكى از طلاب مشغول مباحثه بوديم و آقا در حسينيه مشغول تدريس بود، همين كه صداى اذان ظهر را شنيد كتاب را بست و فرمود:

((باباجان من ديگر نمى توانم درس بگويم بايد بروم نماز(57) ))

62- نماز خالصانه (آيت الله كوهستانى)

حضرت آيت الله العظمى كوهستانى (ره) فرمود:

هنگامى كه افشار طوس (58) حرم امام رضا (عليه السلام) را به توپ بسته بود، من در حرم مشغول نماز بودم هيچ نترسيدم و به آن نماز اميدوارم .

63- اصل ولايت است (آيت الله ميرزا آقا ملكى تبريزى)

از آيت الله ميرزا جواد آقا ملكى تبريزى (رض) پرسيدند:

شما (اشهد ان عليا ولى الله) را جزء اذان و اقامه مى دانيد؟

ايشان فرمودند: ما نماز را جزء مى دانيم يعنى اصل ، ولايت است (59) .

64- سوره ى ((ص )) در نماز وتر (سفارش علامه به علامه)

علامه حسن زاده آملى از علامه (طباطبايى) طلب موعظه و سفارش كردند. علامه فرمود: سوره مباركه ((ص )) را در نمازها ((وتيره )) بعد از حمد بخوانيد در حديث است كه ((ص )) از ساق عرش نازل شده است .

سپس فرمود: در مسجد سهله در مقام ادريس نماز مى خواندم و در نماز وتيره سوره ((ص )) را قرائت مى كردم كه ناگهان ديدم از جاى خود حركت كردم ولى بدنم در زمين است به قدرى با بدنم فاصله گرفتم كه آن را از دورترين نقطه مشاهده مى كردم تا پس از چندى نهر آب را ديدم چنان كه در روايت آمده است : (ص نهر فى الجنه)(60)

65- نماز شب (مرحوم نخودكى)

نماز شب را مواظبت و مداومت كنيد، زيرا كه سنت پيامبر شماست و از تن تان ؛ بيمارى و درد زائل مى سازد(61) .

66- ذكر وتر نماز شب (امام جعفر صادق (عليه السلام))

در كتاب (من لايحضره الفقيه) از حضرت امام صادق (عليه السلام) روايت است كه : هر كس كه در نماز شب خود، آن هنگام كه نماز وتر مى گذارد، هفتاد مرتبه بگويد:

(استغفرالله و اتوب اليه) و بر اين كار مدت يك سال مداومت نمايد، خداوند متعال نام او را از جمله (مستغفرين بالاسحار) آيه 16، سوره آل عمران ؛ نوشته و مغفرت آمرزش حق تعالى ، شامل او مى گردد(62) .

67- يك نماز صبحم قضا شد. (مرحوم نخودكى)

حضرت على بن الحسين (عليه السلام) مى فرمايند: اگر آدمى ، يك اربعين به رياضت پردازد، اما يك نماز صبح از او قضا شود، نتيجه آن اربعين ، هباء منثورا خواهد گرديد. شيخ نخودكى فرمود: بدان كه تمام عمر خود، تنها يك روز، نماز صبحم قضا شد. پسر بچه اى داشتم شب آن روز از دست رفت . سحرگاه ، مرا گفتند كه اين رنج فقدان را به علت فوت نماز صبح ، مستحق شده اى . اينك اگر شبى ، تهجدم ترك گردد، صبح آن شب ، انتظار بلايى مى كشم (63) .

68- سفارش مرحوم نخودكى به فرزندش

اول : آن كه نمازهاى يوميه خويش را در اول وقت آن ها به جاى آورى .

دوم : آن كه در انجام حوائج مردم ، هر قدر كه مى توانى ، بكوشى و هرگز مينديش كه فلان كار بزرگ از من ساخته نيست ، زيرا اگر بنده ى خدا در راه حق ، گامى بردارد، خداوند نيز او را يارى خواهد فرمود. در اين جا عرضه داشتم : پدر جان ، گاه هست كه سعى در رفع حاجت ديگران ، موجب رسوايى آدمى مى گردد.

فرمودند: چه بهتر كه آبروى انسان در راه خدا بر زمين ريخته شود.

سوم : آن كه سادات را بسيار گرامى و محترم شمارى و هر چه دارى ، در راه ايشان صرف و خرج كنى و از فقر و درويشى در اين كار پروا مى نمايى . اگر تهى دست گشتى ، ديگر تو را وظيفه اى نيست .

چهارم : از تهجد و نماز شب غفلت مكن و تقوى و پرهيز پيشه ى خودساز.

پنچم : به آن مقدار تحصيل كن كه از قيد تقليد وارهى (64) .

69- سجاده را به خاطر سيادت شما مى پذيرم (مرحوم نخودكى)

در سال 1314 هجرى يكى از سادات محترم مشهد براى ايشان (مرحوم نخودكى) سجاده اى و رخت خوابى هديه فرستاد.

در جواب فرموده بودند: سجاده را به خاطر سيادت شما كه رعايت حرمتش را بر خود واجب مى دانم مى پذيرم ولى به رخت خواب نيازم نيست زيرا كه بيست و پنچ سال است كه پشت و پهلو بر بستر استراحت ننهاده ام . آرى بندگان خدا اين گونه عمل مى كردند و اين چنين بود حال و رفتارشان (65) .

70- از يمن دعاى شب و ورد سحرى بود (مرحوم شيخ حسنعلى نخودكى)

مرحوم حاج شيخ حسنعلى (رض) از دوازده تا پانزد سالگى ، تمام سال ، شبها را تا صبح بيدار مى ماندند و روزها همه روز، به جزء ايام محرمه ، با ترك حيوانى روزه مى گرفتند و از پانزده سالگى تا پايان عمر پر بركتش ، هر ساله سه ماه رجب و شعبان و رمضان و ايام البيض هر سال را صائم و روزه دار بودند و شب ها تا به صبح نمى آرميدند.

هر گنج سعادت كه خدا داد به حافظ از يمن دعاى شب و ورد سحرى بود(66)

71- رفع تنگى معيشت دو نفر (مرحوم نخودكى)

دو تن از كسبه ى بازار مشهد براى من تعريف كردند كه : از تنگى معشيت سخت در مضيقه بوديم و براى رفع اين گرفتارى ، به خدمت مرحوم شيخ حسنعلى اصفهانى شرفياب شديم . جماعتى در انتظار نوبت بودند و ما هم منتظر نشستيم . اما ناگهان ، حضرت شيخ ما دو تن را از ميان آن گروه ، به نزد خود طلبيدند و به يكى از ما فرمودند:

تو بايد كارى بكنى ولى نمى كنى و به ديگرى فرمود: تو كارى نبايد بكنى ، انجام مى دهى ؛ برويد و به وظيفه خود عمل نمائيد تا وضع شما اصلاح شود. اعتراف مى كنيم كه يكى از ما نماز نمى گذارد و آن ديگر شراب مى نوشيد. به توصيه حاج شيخ وظائف خود را مراعات كرديم و در اثر آن ، معشيت ما از تنگى به وسعت باز آمد.(67)

72- تهجد و شب زنده دارى (حضرت آيت الله طبرسى)

عالمان راستين كه وارثان به حق پيامبران (عليه السلام) مى باشند هيچ گاه از اين فضليت بزرگ شب زنده دارى و عبادت شبانه بى بهره نبوده اند.

مرحوم حضرت آيت الله طبرسى (رح) بنابر نقل فرزندان بزرگوار و دوستان و بستگان ، به تهجد و نماز شب اهميت خاصى مى داد و غير از نماز شب به نوافل ديگر نيز اهتمام داشت . ايشان از باب تذكر به طلاب و روحانيون توصيه مى كرد كه : ((از نوافل غفلت نكنيد كه اين مال اهل علم است . عوام فقط به واجب اكتفا مى كنند.))(68)

73- تنظيم ساعت از نماز امام (رض)

دقت امام خمينى (ره) به وقت نماز آن قدر چشمگير بود كه پليس هاى فرانسه در شهر كوچك ((نوفل لوشاتو)) از روى رفت و آمد ايشان براى نماز، ساعت شان را ميزان مى كردند.(69)

74- ((قال )) يا ((حال )) (ميرزا على آقا شيرازى)

هر وقت ميرزا على آقا شيرازى به قم مى آمد، علماى طراز اول قم با اصرار از او مى خواستند كه منبر برود و موعظه نمايد. منبرش بيش از آنكه ((قال )) باشد ((حال )) بود. از امامت جماعت پرهيز داشت .

سالى در ماه مبارك رمضان ، با اصرار زياد او را وادار كردند كه اين يك ماهه در مدرسه ((صدر اصفهان )) اقامه نماز جماعت كند. با اين كه مرتب نمى آمد و قيد منظم آمدن سر ساعت معين را تحمل نمى كرد، جمعيت بى سابقه اى براى نماز جماعت شركت كردند. وقتى شنيد نماز جماعت مساجد اطراف خلوت شد، ايشان هم ديگر ادامه ندادند.(70)

75- بانگ نماز ((رسول الله (ص )))

چون در مدينه ؛ اسلام قوت گرفت ، و پنج نماز به جماعت مى كردند و زكات و روزه فرض شد و حكم حلال و حرام پيدا آمد؛ پيامبر صلى الله عليه و آله خواست تا از وقت هاى نماز، نشانى پيدا كند تا مردم بدان جمع شوند و با صحابه در اين باب مشورت كرد.

جمعى گفتند: ((بوق زنند.)) و بعضى گفتند: ((ناقوس زنند.))

پس رسول الله صلى الله عليه و آله فرمود كه : ((اين علامت يهود و نصارى است .))

جبرئيل آمد و تعليم كرد. بعد از آن ، به بلال فرمود: تا بانگ نماز به گفت ؛ چه آواز او خوش تر بود.(71)

76- پيامبر براى پيرزن نماز ميت خواند.

پيرزن فقير و بينوايى مسجدى را كه حضرت محمد صلى الله عليه و آله در آنجا نماز مى خواند، جارو مى كشيد، اين پيرزن معمولا در يكى از گوشه هاى محوطه مسجد مى خوابيد و خوراك او را كسانى كه براى نماز جماعت مى آمدند، تهيه مى كردند. روزى پيغمبر صلى الله عليه و آله وارد مسجد شد و زن جاروكش را نديد. پرسيد: ((كجا رفته است ؟))

جواب دادند: ((اين زن ، شب گذشته مرده و او را دفن كرده اند.

تصور نمى كرديم كه اين ارزش آن را داشته باشد كه خبر مرگش را به شما بدهيم .)) پيامبر صلى الله عليه و آله از شنيدن اين خبر ناراحت شدند و آنها را توبيخ كردند، ايشان همراه جمعيت آمد و با همه همراهان روى قبر زن ايستاده و براى آمرزش اين پيرزن نماز ميت خواندند.(72)

77- از نافرمانى خدا شرم دارم

مردى را ديدند كه بر در مسجد ايستاده و نماز مى خواند، پرسيدند: چرا داخل مسجد نماز نمى خوانى ؟

گفت : شرم دارم كه داخل خانه ى خدا شوم حال آن كه معصيت و نافرمانى او را كرده ام (73) .

78- مناجات خمسه عشر در سجده (مرحوم ملامحمد برغانى)

مرحوم ملامحمد برغانى (رض) در حالى كه هنگام سحر در محراب عبادت مشغول خواندن مناجات ((خمس عشره )) در سجده بود به دست فرقه بابيه به شهادت رسيد. مكرر ديده مى شد كه اين شهيد بزرگوار در فصل زمستان ، در حالى كه به شدت برف مى باريد به پشت بام مسجد مى رفت و مشغول تضرع و مناجات مى شد و با حالت ايستاده دست ها را به سوى آسمان بلند مى كرد، تا اين كه برف ، سراسر قامت مباركش را سفيد پوش مى كرد(74) .

79- نماز شب از سن تكليف (علامه مطهرى)

در شرح حال علامه مطهرى نوشته اند: او هميشه با وضو بود و به اين كار توصيه مى كرد، نسبت به انجام فرايض فرزندان خود را نظارت دقيق داشت ، بعد از نماز مغرب و عشا سجده هاى طولانى به جا مى آورد و از سن تكليف به بعد، هيچ گاه نماز شبش ترك نشد(75) .

80- مسجد سهله (شيخ آقا بزرگ)

علامه شيخ آقا بزرگ تهرانى (رح) شب چهارشنبه هر هفته ، پياده از نجف به مسجد سهله در 10 كيلومترى نجف مى رفت و در آن جا به نماز و دعا و عبادت مى پرداخت . اين كار وى تامدتى پس از رسيدن به سن 80 سالگى همواره ادامه داشت (76) .

81- سر ركوع و سجدتين

بزرگى گويد: ركوع دعوى بندگى است و سجده تين ، دوگواه است بر آن (77) .

82- نماز شب علامه مطهرى از زبان (مقام معظم رهبرى)

رهبر معظم انقلاب اسلامى حضرت آيت الله خامنه اى درباره شهيد مطهرى (رح) فرمود: اين مرد نيمه شب تهجد با آه و ناله داشت . يعنى نماز شب مى خواند و گريه مى كرد به طورى كه صداى گريه و مناجات او افراد را از خواب بيدار مى كرد... يك شب ايشان منزل ما بودند. البته اول ملتفت نشده بودند صداى كيست ، اما بعد فهميدند كه صداى آقاى مطهرى است . بله ايشان نصف شب نماز شب مى خواند همراه با گريه ، باصدايى كه از آن اتاق مى شد آن را شنيد(78) .

83- راه طولانى ، زاد و توشه اندك (ابن قاسم عاملى)

ابن قاسم عاملى نقل مى كند كه : يكى از علماى صالح هنگامى كه ثلثى از شب مى گذاشت به همسر خود مى گفت :

بر خيز تا با هم راه بپيماييم ، چه آن كه كاروان رفت و راه طولانى و زاد و توشه ى ما اندك است .(79)

84- همه مقامات دينى از شب خيزى هاست (ملاحسينقلى همدانى)

عارف ربانى مرحوم ملاحسينقلى همدانى (رض) مى فرمود:

كسانى كه در مقامات دين به جايى رسيده اند، همه از شب خيزها بوده اند، از غير آن ها ديده نشده است (80) .

85- سجده هاى طولانى (على بن مهزيار)

درباره ((على بن مهزيار)) نقل شده است كه : چون آفتاب طلوع مى كرد به سجده مى رفت و سر بر نمى داشت تا براى هزار نفر از برادران خود دعا مى كرد مثل آن چه براى خود دعا مى كرد و پيشانى او از بسيارى سجده مانند زانوى شتر پينه بسته بود(81) .

86- الهى ! (علامه حسن زاده)

الهى ! از سجده كردن شرمسارم و از سر از سجده برداشتن شرمسارتر(82) .

87- نماز حضرت آيت الله العظمى اراكى (رح)

مرحوم آيت الله العظمى اراكى (رح) تقيد خاصى به اقامه نماز جماعت داشت و با آن كه سن زيادى داشت در مدرسه فيضيه قم نماز جماعت را برگزار مى كرد، نماز ايشان به قدرى طول مى كشيد كه حتى طلاب جوان طاقت نمى آوردند.

وقتى از حضرتش خواسته شد براى رعايت حال مامومين نمازشان را مختصر و در حدى كه ضيعف ترين مامومين بر آن طاقت مى آورند اقامه كنند، با تواضع خاصى مى فرمودند: (من در بين اين مردم از خودم ضعيف تر سراغ ندارم كه نماز را در حد او مختصر كنم (83) .

88- علت مد در الله (مرحوم سيد محمد باقر شفقتى)

حجت الاسلام سيد محمد باقر شفقتى (رح) وقت گفتن تكبيره الاحرام نماز كلمه مباركه (الله ) را (مد) مى داد، شاگردانش از او پرسيدند: در (الله) كه جاى مد نيست ، چرا شما آن را مد مى دهيد؟

پاسخ داد: زمانى كه به جمله مباركه (الله اكبر) تكلم مى كنم از حالت اختيار بيرون مى روم و اين مد دادن اختيارى نيست (84) .

89- مثل نماز از زبان رسول الله (ص)

مثل نماز مثل خيمه است ، اگر ستون خيمه بر پا باشد طناب ها و ميخ ‌ها و پوشش خيمه نيز سودمند است و آن گاه كه ستون خيمه بشكند ميخ و طناب و پوشش خيمه سودى نخواهد داشت .(85)

90- سوره فاتحه (علامه حسن زاده آملى)

حضرت علامه حسن زاده آملى مى فرمايد: در عالم رويا به اين محروم گفتند: هر چه خواهى از سوره (فاتحه) بخواه .(86)

91- هديه نماز (مرحوم ميرزا جواد آقا تهرانى)

آيت الله ميرزا جواد آقا تهرانى (ره) در وصيت نامه شان توصيه فرموده بودند: (كه هركس خواست براى من هديه اى بفرستد، نماز هديه كند(87))

92- وضوى (ميرزا جواد آقا تهرانى)

يكى از فرزندان آيت الله ميرزا جوادآقا تهرانى درباره ايشان مى گويد: در موقع وضو گرفتن ، با آب يك قورى معمولى دوبار و گاهى سه بار وضو مى گرفتند و از اسراف جدا پرهيز داشتند و آب وضويشان هم در ظرفى جمع مى شد و مى فرمودند: آن را در باغچه خانه بريزيد(88) .

93- نماز (ميرزا آقا جواد تهرانى)

يكى از شاگردان ميرزا جواد آقا تهرانى مى گويد:

براى ديدار حضرت آيت الله العظمى اراكى (رح) به محضر ايشان رفته بودم ، صحبت از ميرزا جواد آقا شد، آيت الله اراكى فرمودند:

((براى آقاى ميرزا در نماز خلع روح حاصل مى شد(89) .))

94- تاخير نماز اول وقت و جريمه شخصى (شهيد ثانى)

شهيد ثانى (رح) مى گويد: يكى از بزرگان ، نماز مغرب را از اول وقتش تاخير انداخت تا اين كه دو ستاره در آسمان ظاهر شد. دو برده در راه خدا آزاد كرد تا كفاره تاخير نماز اول وقت فضيلتش باشد(90) .

95- سفارشات حضرت آيت الله نمازى شاهرودى براى تشرف امام عصر (عج)

حضرت آيت الله نمازى شاهرودى پس از نقل تشرفاتشان فرموده بود: ((من فهميده ام كه براى توفيق و رسيدن به خيرات و مبرات و سعادت ها چند چيز خيلى با اهميت است :

اول : محبت اهل بيت (عليه السلام). هر قدر مى توانيد محبت به خاندان عصمت و طهارت ، محمد و آل محمد، اولاد و ذرارى آن ها را در دلتان بيشتر كنيد. هر خدمتى كه از دستتان بر مى آيد براى ذرارى زهرا سلام الله عليها انجام دهيد، محبت به اهل بيت (عليه السلام) را در قلب خود ممارست و مداومت كنيد.

دوم : قرآن خواندن ، هر روز مقدارى بخوانيد، به هر اندازه كه مى توانيد قرآن بخوانيد.

سوم : نماز جماعت ، را هرگز ترك نكنيد، درباره امام جماعت تحقيق كنيد، هر جايى كه نماز جماعت بر پا مى شود و امام جماعت مورد اعتماد است : شركت كنيد. نماز جماعت خيلى خيلى مفيد است ، چه خودتان امام جماعت باشيد و چه ماموم .

چهارم : نماز شب را ترك نكنيد، از خدا بخواهيد كه به شما توفيق خواندن نماز شب را عطا كند، نماز شب آثار عجيبى دارد(91) .))

96- انگشتر در دست چپ كراهت دارد (شيخ رجبعلى خياط)

عارف ربانى حاج شيخ رجب على خياط در برابر درخواست هاى مكرر ياران جهت تشرف به محضر مقدس حضرت ولى عصر (عج) سفارش هاى خاصى فرموده است كه از جمله مى توان به مورد زير اشاره كرد:

شبى يك صد بار آيه كريمه رب ادخلنى مدخل صدق و اخرجنى مخرج صدق و اجعل لى من لدنك سلطانا نصيرا در چهل شب قرائت شود.

يكى از كسانى كه اين سفارش را دريافت كرده و بر آن مداومت نموده است ، پس از چهل روز نزد شيخ مى آيد و مى گويد موفق به زيارت حضرت نشده است . شيخ مى فرمايد: هنگامى كه در مسجد نماز مى خوانديد آقاى سيدى به شما فرمود: ((انگشتر در دست چپ كراهت دارد)).

و شما عرض كردى ((كل مكروه جائز)) ايشان امام زمان (عج) بودند(92) .

97- گريه از فراق يار و بيم صحراى محشر (ميزار حبيب الله رشتى)

شب هاى نجف ، مناجات دلداگان بسيارى را در خاطر دارد.

ميرزا حبيب الله رشتى ، شب ها به ضيافت نور مى رفت ؛ از خوف خدا چنان مى گريست كه در و ديوار خانه محقرش ، صداى سوزناك گريه اش را مى شنيد؛ گريه از فراق يار و بيم صحراى محشر. او كه راه پيماى بلنداى قله عرفان بود، انجام مستحبات را از سال هاى جوانى پيش گرفته و هماره اهتمامى وصف ناپذير در انجام آن داشت (93) .




*********************

98- مدام در عبادت (ميرزا حبيب الله رشتى)

نوشته اند: ((ميرزا حبيب الله رشتى (رح) مدام در عبادت بود. بسيار نماز مى خواند و بسيار روزه مى گرفت . حتى در مسافرت نيز از عبادت خود نمى كاست . او در تمام ساعات حتى هنگام خروج از منزل براى تدريس ، يا زيارت بارگاه معصومين (عليه السلام)، سواره و پياده ، نماز نافله مى خواند و تسبيح مى گفت و قرآن تلاوت مى كرد و هميشه وضو داشت (94) .




*********************

شيوه حل مشكلات علمى (بوعلى سينا)

هر گاه ((بوعلى سينا)) در مسائل علمى به مشكلى بر مى خورد، وضو مى گرفت و به مسجد مى رفت و نماز مى خواند و از خدا مى خواست كه آن مساله مشكل را براى او آسان گرداند(95) .


*********************

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

*********************


61- نماز اول وقت (آيت الله العظمى كوهستانى)

آن گاه كه صداى ملكوتى اذان در گوش طنين انداز مى شد و وقت نماز مى رسيد، معظم له كارهاى خود را تعطيل مى كرد و آماده نماز و حضور در درگاه بى نياز مى گشت . يكى از شاگردان ايشان مى گويد: روزى با يكى از طلاب مشغول مباحثه بوديم و آقا در حسينيه مشغول تدريس بود، همين كه صداى اذان ظهر را شنيد كتاب را بست و فرمود:

((باباجان من ديگر نمى توانم درس بگويم بايد بروم نماز(57) ))



*********************

62- نماز خالصانه (آيت الله كوهستانى)

حضرت آيت الله العظمى كوهستانى (ره) فرمود:

هنگامى كه افشار طوس (58) حرم امام رضا (عليه السلام) را به توپ بسته بود، من در حرم مشغول نماز بودم هيچ نترسيدم و به آن نماز اميدوارم .




*********************

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

********************* *********************

63- اصل ولايت است (آيت الله ميرزا آقا ملكى تبريزى)

از آيت الله ميرزا جواد آقا ملكى تبريزى (رض) پرسيدند:

شما (اشهد ان عليا ولى الله) را جزء اذان و اقامه مى دانيد؟

ايشان فرمودند: ما نماز را جزء مى دانيم يعنى اصل ، ولايت است (59) .

64- سوره ى ((ص )) در نماز وتر (سفارش علامه به علامه)

علامه حسن زاده آملى از علامه (طباطبايى) طلب موعظه و سفارش كردند. علامه فرمود: سوره مباركه ((ص )) را در نمازها ((وتيره )) بعد از حمد بخوانيد در حديث است كه ((ص )) از ساق عرش نازل شده است .

سپس فرمود: در مسجد سهله در مقام ادريس نماز مى خواندم و در نماز وتيره سوره ((ص )) را قرائت مى كردم كه ناگهان ديدم از جاى خود حركت كردم ولى بدنم در زمين است به قدرى با بدنم فاصله گرفتم كه آن را از دورترين نقطه مشاهده مى كردم تا پس از چندى نهر آب را ديدم چنان كه در روايت آمده است : (ص نهر فى الجنه)(60)



*********************

*********************

65- نماز شب (مرحوم نخودكى)

نماز شب را مواظبت و مداومت كنيد، زيرا كه سنت پيامبر شماست و از تن تان ؛ بيمارى و درد زائل مى سازد(61) .

66- ذكر وتر نماز شب (امام جعفر صادق (عليه السلام))

در كتاب (من لايحضره الفقيه) از حضرت امام صادق (عليه السلام) روايت است كه : هر كس كه در نماز شب خود، آن هنگام كه نماز وتر مى گذارد، هفتاد مرتبه بگويد:

(استغفرالله و اتوب اليه) و بر اين كار مدت يك سال مداومت نمايد، خداوند متعال نام او را از جمله (مستغفرين بالاسحار) آيه 16، سوره آل عمران ؛ نوشته و مغفرت آمرزش حق تعالى ، شامل او مى گردد(62) .

67- يك نماز صبحم قضا شد. (مرحوم نخودكى)

حضرت على بن الحسين (عليه السلام) مى فرمايند: اگر آدمى ، يك اربعين به رياضت پردازد، اما يك نماز صبح از او قضا شود، نتيجه آن اربعين ، هباء منثورا خواهد گرديد. شيخ نخودكى فرمود: بدان كه تمام عمر خود، تنها يك روز، نماز صبحم قضا شد. پسر بچه اى داشتم شب آن روز از دست رفت . سحرگاه ، مرا گفتند كه اين رنج فقدان را به علت فوت نماز صبح ، مستحق شده اى . اينك اگر شبى ، تهجدم ترك گردد، صبح آن شب ، انتظار بلايى مى كشم (63) .

68- سفارش مرحوم نخودكى به فرزندش

اول : آن كه نمازهاى يوميه خويش را در اول وقت آن ها به جاى آورى .

دوم : آن كه در انجام حوائج مردم ، هر قدر كه مى توانى ، بكوشى و هرگز مينديش كه فلان كار بزرگ از من ساخته نيست ، زيرا اگر بنده ى خدا در راه حق ، گامى بردارد، خداوند نيز او را يارى خواهد فرمود. در اين جا عرضه داشتم : پدر جان ، گاه هست كه سعى در رفع حاجت ديگران ، موجب رسوايى آدمى مى گردد.

فرمودند: چه بهتر كه آبروى انسان در راه خدا بر زمين ريخته شود.

سوم : آن كه سادات را بسيار گرامى و محترم شمارى و هر چه دارى ، در راه ايشان صرف و خرج كنى و از فقر و درويشى در اين كار پروا مى نمايى . اگر تهى دست گشتى ، ديگر تو را وظيفه اى نيست .

چهارم : از تهجد و نماز شب غفلت مكن و تقوى و پرهيز پيشه ى خودساز.

پنچم : به آن مقدار تحصيل كن كه از قيد تقليد وارهى (64) .

69- سجاده را به خاطر سيادت شما مى پذيرم (مرحوم نخودكى)

در سال 1314 هجرى يكى از سادات محترم مشهد براى ايشان (مرحوم نخودكى) سجاده اى و رخت خوابى هديه فرستاد.

در جواب فرموده بودند: سجاده را به خاطر سيادت شما كه رعايت حرمتش را بر خود واجب مى دانم مى پذيرم ولى به رخت خواب نيازم نيست زيرا كه بيست و پنچ سال است كه پشت و پهلو بر بستر استراحت ننهاده ام . آرى بندگان خدا اين گونه عمل مى كردند و اين چنين بود حال و رفتارشان (65) .

70- از يمن دعاى شب و ورد سحرى بود (مرحوم شيخ حسنعلى نخودكى)

مرحوم حاج شيخ حسنعلى (رض) از دوازده تا پانزد سالگى ، تمام سال ، شبها را تا صبح بيدار مى ماندند و روزها همه روز، به جزء ايام محرمه ، با ترك حيوانى روزه مى گرفتند و از پانزده سالگى تا پايان عمر پر بركتش ، هر ساله سه ماه رجب و شعبان و رمضان و ايام البيض هر سال را صائم و روزه دار بودند و شب ها تا به صبح نمى آرميدند.

هر گنج سعادت كه خدا داد به حافظ از يمن دعاى شب و ورد سحرى بود(66)

71- رفع تنگى معيشت دو نفر (مرحوم نخودكى)

دو تن از كسبه ى بازار مشهد براى من تعريف كردند كه : از تنگى معشيت سخت در مضيقه بوديم و براى رفع اين گرفتارى ، به خدمت مرحوم شيخ حسنعلى اصفهانى شرفياب شديم . جماعتى در انتظار نوبت بودند و ما هم منتظر نشستيم . اما ناگهان ، حضرت شيخ ما دو تن را از ميان آن گروه ، به نزد خود طلبيدند و به يكى از ما فرمودند:

تو بايد كارى بكنى ولى نمى كنى و به ديگرى فرمود: تو كارى نبايد بكنى ، انجام مى دهى ؛ برويد و به وظيفه خود عمل نمائيد تا وضع شما اصلاح شود. اعتراف مى كنيم كه يكى از ما نماز نمى گذارد و آن ديگر شراب مى نوشيد. به توصيه حاج شيخ وظائف خود را مراعات كرديم و در اثر آن ، معشيت ما از تنگى به وسعت باز آمد.(67)

72- تهجد و شب زنده دارى (حضرت آيت الله طبرسى)

عالمان راستين كه وارثان به حق پيامبران (عليه السلام) مى باشند هيچ گاه از اين فضليت بزرگ شب زنده دارى و عبادت شبانه بى بهره نبوده اند.

مرحوم حضرت آيت الله طبرسى (رح) بنابر نقل فرزندان بزرگوار و دوستان و بستگان ، به تهجد و نماز شب اهميت خاصى مى داد و غير از نماز شب به نوافل ديگر نيز اهتمام داشت . ايشان از باب تذكر به طلاب و روحانيون توصيه مى كرد كه : ((از نوافل غفلت نكنيد كه اين مال اهل علم است . عوام فقط به واجب اكتفا مى كنند.))(68)

73- تنظيم ساعت از نماز امام (رض)

دقت امام خمينى (ره) به وقت نماز آن قدر چشمگير بود كه پليس هاى فرانسه در شهر كوچك ((نوفل لوشاتو)) از روى رفت و آمد ايشان براى نماز، ساعت شان را ميزان مى كردند.(69)

74- ((قال )) يا ((حال )) (ميرزا على آقا شيرازى)

هر وقت ميرزا على آقا شيرازى به قم مى آمد، علماى طراز اول قم با اصرار از او مى خواستند كه منبر برود و موعظه نمايد. منبرش بيش از آنكه ((قال )) باشد ((حال )) بود. از امامت جماعت پرهيز داشت .

سالى در ماه مبارك رمضان ، با اصرار زياد او را وادار كردند كه اين يك ماهه در مدرسه ((صدر اصفهان )) اقامه نماز جماعت كند. با اين كه مرتب نمى آمد و قيد منظم آمدن سر ساعت معين را تحمل نمى كرد، جمعيت بى سابقه اى براى نماز جماعت شركت كردند. وقتى شنيد نماز جماعت مساجد اطراف خلوت شد، ايشان هم ديگر ادامه ندادند.(70)

75- بانگ نماز ((رسول الله (ص )))

چون در مدينه ؛ اسلام قوت گرفت ، و پنج نماز به جماعت مى كردند و زكات و روزه فرض شد و حكم حلال و حرام پيدا آمد؛ پيامبر صلى الله عليه و آله خواست تا از وقت هاى نماز، نشانى پيدا كند تا مردم بدان جمع شوند و با صحابه در اين باب مشورت كرد.

جمعى گفتند: ((بوق زنند.)) و بعضى گفتند: ((ناقوس زنند.))

پس رسول الله صلى الله عليه و آله فرمود كه : ((اين علامت يهود و نصارى است .))

جبرئيل آمد و تعليم كرد. بعد از آن ، به بلال فرمود: تا بانگ نماز به گفت ؛ چه آواز او خوش تر بود.(71)

76- پيامبر براى پيرزن نماز ميت خواند.

پيرزن فقير و بينوايى مسجدى را كه حضرت محمد صلى الله عليه و آله در آنجا نماز مى خواند، جارو مى كشيد، اين پيرزن معمولا در يكى از گوشه هاى محوطه مسجد مى خوابيد و خوراك او را كسانى كه براى نماز جماعت مى آمدند، تهيه مى كردند. روزى پيغمبر صلى الله عليه و آله وارد مسجد شد و زن جاروكش را نديد. پرسيد: ((كجا رفته است ؟))

جواب دادند: ((اين زن ، شب گذشته مرده و او را دفن كرده اند.

تصور نمى كرديم كه اين ارزش آن را داشته باشد كه خبر مرگش را به شما بدهيم .)) پيامبر صلى الله عليه و آله از شنيدن اين خبر ناراحت شدند و آنها را توبيخ كردند، ايشان همراه جمعيت آمد و با همه همراهان روى قبر زن ايستاده و براى آمرزش اين پيرزن نماز ميت خواندند.(72)

77- از نافرمانى خدا شرم دارم

مردى را ديدند كه بر در مسجد ايستاده و نماز مى خواند، پرسيدند: چرا داخل مسجد نماز نمى خوانى ؟

گفت : شرم دارم كه داخل خانه ى خدا شوم حال آن كه معصيت و نافرمانى او را كرده ام (73) .

78- مناجات خمسه عشر در سجده (مرحوم ملامحمد برغانى)

مرحوم ملامحمد برغانى (رض) در حالى كه هنگام سحر در محراب عبادت مشغول خواندن مناجات ((خمس عشره )) در سجده بود به دست فرقه بابيه به شهادت رسيد. مكرر ديده مى شد كه اين شهيد بزرگوار در فصل زمستان ، در حالى كه به شدت برف مى باريد به پشت بام مسجد مى رفت و مشغول تضرع و مناجات مى شد و با حالت ايستاده دست ها را به سوى آسمان بلند مى كرد، تا اين كه برف ، سراسر قامت مباركش را سفيد پوش مى كرد(74) .

79- نماز شب از سن تكليف (علامه مطهرى)

در شرح حال علامه مطهرى نوشته اند: او هميشه با وضو بود و به اين كار توصيه مى كرد، نسبت به انجام فرايض فرزندان خود را نظارت دقيق داشت ، بعد از نماز مغرب و عشا سجده هاى طولانى به جا مى آورد و از سن تكليف به بعد، هيچ گاه نماز شبش ترك نشد(75) .

80- مسجد سهله (شيخ آقا بزرگ)

علامه شيخ آقا بزرگ تهرانى (رح) شب چهارشنبه هر هفته ، پياده از نجف به مسجد سهله در 10 كيلومترى نجف مى رفت و در آن جا به نماز و دعا و عبادت مى پرداخت . اين كار وى تامدتى پس از رسيدن به سن 80 سالگى همواره ادامه داشت (76) .

81- سر ركوع و سجدتين

بزرگى گويد: ركوع دعوى بندگى است و سجده تين ، دوگواه است بر آن (77) .

82- نماز شب علامه مطهرى از زبان (مقام معظم رهبرى)

رهبر معظم انقلاب اسلامى حضرت آيت الله خامنه اى درباره شهيد مطهرى (رح) فرمود: اين مرد نيمه شب تهجد با آه و ناله داشت . يعنى نماز شب مى خواند و گريه مى كرد به طورى كه صداى گريه و مناجات او افراد را از خواب بيدار مى كرد... يك شب ايشان منزل ما بودند. البته اول ملتفت نشده بودند صداى كيست ، اما بعد فهميدند كه صداى آقاى مطهرى است . بله ايشان نصف شب نماز شب مى خواند همراه با گريه ، باصدايى كه از آن اتاق مى شد آن را شنيد(78) .

83- راه طولانى ، زاد و توشه اندك (ابن قاسم عاملى)

ابن قاسم عاملى نقل مى كند كه : يكى از علماى صالح هنگامى كه ثلثى از شب مى گذاشت به همسر خود مى گفت :

بر خيز تا با هم راه بپيماييم ، چه آن كه كاروان رفت و راه طولانى و زاد و توشه ى ما اندك است .(79)

84- همه مقامات دينى از شب خيزى هاست (ملاحسينقلى همدانى)

عارف ربانى مرحوم ملاحسينقلى همدانى (رض) مى فرمود:

كسانى كه در مقامات دين به جايى رسيده اند، همه از شب خيزها بوده اند، از غير آن ها ديده نشده است (80) .

85- سجده هاى طولانى (على بن مهزيار)

درباره ((على بن مهزيار)) نقل شده است كه : چون آفتاب طلوع مى كرد به سجده مى رفت و سر بر نمى داشت تا براى هزار نفر از برادران خود دعا مى كرد مثل آن چه براى خود دعا مى كرد و پيشانى او از بسيارى سجده مانند زانوى شتر پينه بسته بود(81) .

86- الهى ! (علامه حسن زاده)

الهى ! از سجده كردن شرمسارم و از سر از سجده برداشتن شرمسارتر(82) .

87- نماز حضرت آيت الله العظمى اراكى (رح)

مرحوم آيت الله العظمى اراكى (رح) تقيد خاصى به اقامه نماز جماعت داشت و با آن كه سن زيادى داشت در مدرسه فيضيه قم نماز جماعت را برگزار مى كرد، نماز ايشان به قدرى طول مى كشيد كه حتى طلاب جوان طاقت نمى آوردند.

وقتى از حضرتش خواسته شد براى رعايت حال مامومين نمازشان را مختصر و در حدى كه ضيعف ترين مامومين بر آن طاقت مى آورند اقامه كنند، با تواضع خاصى مى فرمودند: (من در بين اين مردم از خودم ضعيف تر سراغ ندارم كه نماز را در حد او مختصر كنم (83) .

88- علت مد در الله (مرحوم سيد محمد باقر شفقتى)

حجت الاسلام سيد محمد باقر شفقتى (رح) وقت گفتن تكبيره الاحرام نماز كلمه مباركه (الله ) را (مد) مى داد، شاگردانش از او پرسيدند: در (الله) كه جاى مد نيست ، چرا شما آن را مد مى دهيد؟

پاسخ داد: زمانى كه به جمله مباركه (الله اكبر) تكلم مى كنم از حالت اختيار بيرون مى روم و اين مد دادن اختيارى نيست (84) .

89- مثل نماز از زبان رسول الله (ص)

مثل نماز مثل خيمه است ، اگر ستون خيمه بر پا باشد طناب ها و ميخ ‌ها و پوشش خيمه نيز سودمند است و آن گاه كه ستون خيمه بشكند ميخ و طناب و پوشش خيمه سودى نخواهد داشت .(85)

90- سوره فاتحه (علامه حسن زاده آملى)

حضرت علامه حسن زاده آملى مى فرمايد: در عالم رويا به اين محروم گفتند: هر چه خواهى از سوره (فاتحه) بخواه .(86)

91- هديه نماز (مرحوم ميرزا جواد آقا تهرانى)

آيت الله ميرزا جواد آقا تهرانى (ره) در وصيت نامه شان توصيه فرموده بودند: (كه هركس خواست براى من هديه اى بفرستد، نماز هديه كند(87))

92- وضوى (ميرزا جواد آقا تهرانى)

يكى از فرزندان آيت الله ميرزا جوادآقا تهرانى درباره ايشان مى گويد: در موقع وضو گرفتن ، با آب يك قورى معمولى دوبار و گاهى سه بار وضو مى گرفتند و از اسراف جدا پرهيز داشتند و آب وضويشان هم در ظرفى جمع مى شد و مى فرمودند: آن را در باغچه خانه بريزيد(88) .

93- نماز (ميرزا آقا جواد تهرانى)

يكى از شاگردان ميرزا جواد آقا تهرانى مى گويد:

براى ديدار حضرت آيت الله العظمى اراكى (رح) به محضر ايشان رفته بودم ، صحبت از ميرزا جواد آقا شد، آيت الله اراكى فرمودند:

((براى آقاى ميرزا در نماز خلع روح حاصل مى شد(89) .))

94- تاخير نماز اول وقت و جريمه شخصى (شهيد ثانى)

شهيد ثانى (رح) مى گويد: يكى از بزرگان ، نماز مغرب را از اول وقتش تاخير انداخت تا اين كه دو ستاره در آسمان ظاهر شد. دو برده در راه خدا آزاد كرد تا كفاره تاخير نماز اول وقت فضيلتش باشد(90) .

95- سفارشات حضرت آيت الله نمازى شاهرودى براى تشرف امام عصر (عج)

حضرت آيت الله نمازى شاهرودى پس از نقل تشرفاتشان فرموده بود: ((من فهميده ام كه براى توفيق و رسيدن به خيرات و مبرات و سعادت ها چند چيز خيلى با اهميت است :

اول : محبت اهل بيت (عليه السلام). هر قدر مى توانيد محبت به خاندان عصمت و طهارت ، محمد و آل محمد، اولاد و ذرارى آن ها را در دلتان بيشتر كنيد. هر خدمتى كه از دستتان بر مى آيد براى ذرارى زهرا سلام الله عليها انجام دهيد، محبت به اهل بيت (عليه السلام) را در قلب خود ممارست و مداومت كنيد.

دوم : قرآن خواندن ، هر روز مقدارى بخوانيد، به هر اندازه كه مى توانيد قرآن بخوانيد.

سوم : نماز جماعت ، را هرگز ترك نكنيد، درباره امام جماعت تحقيق كنيد، هر جايى كه نماز جماعت بر پا مى شود و امام جماعت مورد اعتماد است : شركت كنيد. نماز جماعت خيلى خيلى مفيد است ، چه خودتان امام جماعت باشيد و چه ماموم .

چهارم : نماز شب را ترك نكنيد، از خدا بخواهيد كه به شما توفيق خواندن نماز شب را عطا كند، نماز شب آثار عجيبى دارد(91) .))

96- انگشتر در دست چپ كراهت دارد (شيخ رجبعلى خياط)

عارف ربانى حاج شيخ رجب على خياط در برابر درخواست هاى مكرر ياران جهت تشرف به محضر مقدس حضرت ولى عصر (عج) سفارش هاى خاصى فرموده است كه از جمله مى توان به مورد زير اشاره كرد:

شبى يك صد بار آيه كريمه رب ادخلنى مدخل صدق و اخرجنى مخرج صدق و اجعل لى من لدنك سلطانا نصيرا در چهل شب قرائت شود.

يكى از كسانى كه اين سفارش را دريافت كرده و بر آن مداومت نموده است ، پس از چهل روز نزد شيخ مى آيد و مى گويد موفق به زيارت حضرت نشده است . شيخ مى فرمايد: هنگامى كه در مسجد نماز مى خوانديد آقاى سيدى به شما فرمود: ((انگشتر در دست چپ كراهت دارد)).

و شما عرض كردى ((كل مكروه جائز)) ايشان امام زمان (عج) بودند(92) .

97- گريه از فراق يار و بيم صحراى محشر (ميزار حبيب الله رشتى)

شب هاى نجف ، مناجات دلداگان بسيارى را در خاطر دارد.

ميرزا حبيب الله رشتى ، شب ها به ضيافت نور مى رفت ؛ از خوف خدا چنان مى گريست كه در و ديوار خانه محقرش ، صداى سوزناك گريه اش را مى شنيد؛ گريه از فراق يار و بيم صحراى محشر. او كه راه پيماى بلنداى قله عرفان بود، انجام مستحبات را از سال هاى جوانى پيش گرفته و هماره اهتمامى وصف ناپذير در انجام آن داشت (93) .




*********************

98- مدام در عبادت (ميرزا حبيب الله رشتى)

نوشته اند: ((ميرزا حبيب الله رشتى (رح) مدام در عبادت بود. بسيار نماز مى خواند و بسيار روزه مى گرفت . حتى در مسافرت نيز از عبادت خود نمى كاست . او در تمام ساعات حتى هنگام خروج از منزل براى تدريس ، يا زيارت بارگاه معصومين (عليه السلام)، سواره و پياده ، نماز نافله مى خواند و تسبيح مى گفت و قرآن تلاوت مى كرد و هميشه وضو داشت (94) .




*********************

شيوه حل مشكلات علمى (بوعلى سينا)

هر گاه ((بوعلى سينا)) در مسائل علمى به مشكلى بر مى خورد، وضو مى گرفت و به مسجد مى رفت و نماز مى خواند و از خدا مى خواست كه آن مساله مشكل را براى او آسان گرداند(95) .


*********************

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

*********************


64- سوره ى ((ص )) در نماز وتر (سفارش علامه به علامه)

علامه حسن زاده آملى از علامه (طباطبايى) طلب موعظه و سفارش كردند. علامه فرمود: سوره مباركه ((ص )) را در نمازها ((وتيره )) بعد از حمد بخوانيد در حديث است كه ((ص )) از ساق عرش نازل شده است .

سپس فرمود: در مسجد سهله در مقام ادريس نماز مى خواندم و در نماز وتيره سوره ((ص )) را قرائت مى كردم كه ناگهان ديدم از جاى خود حركت كردم ولى بدنم در زمين است به قدرى با بدنم فاصله گرفتم كه آن را از دورترين نقطه مشاهده مى كردم تا پس از چندى نهر آب را ديدم چنان كه در روايت آمده است : (ص نهر فى الجنه)(60)



*********************

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

*********************

65- نماز شب (مرحوم نخودكى)

نماز شب را مواظبت و مداومت كنيد، زيرا كه سنت پيامبر شماست و از تن تان ؛ بيمارى و درد زائل مى سازد(61) .


*********************

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

*********************

*********************

66- ذكر وتر نماز شب (امام جعفر صادق (عليه السلام))

در كتاب (من لايحضره الفقيه) از حضرت امام صادق (عليه السلام) روايت است كه : هر كس كه در نماز شب خود، آن هنگام كه نماز وتر مى گذارد، هفتاد مرتبه بگويد:

(استغفرالله و اتوب اليه) و بر اين كار مدت يك سال مداومت نمايد، خداوند متعال نام او را از جمله (مستغفرين بالاسحار) آيه 16، سوره آل عمران ؛ نوشته و مغفرت آمرزش حق تعالى ، شامل او مى گردد(62) .

67- يك نماز صبحم قضا شد. (مرحوم نخودكى)

حضرت على بن الحسين (عليه السلام) مى فرمايند: اگر آدمى ، يك اربعين به رياضت پردازد، اما يك نماز صبح از او قضا شود، نتيجه آن اربعين ، هباء منثورا خواهد گرديد. شيخ نخودكى فرمود: بدان كه تمام عمر خود، تنها يك روز، نماز صبحم قضا شد. پسر بچه اى داشتم شب آن روز از دست رفت . سحرگاه ، مرا گفتند كه اين رنج فقدان را به علت فوت نماز صبح ، مستحق شده اى . اينك اگر شبى ، تهجدم ترك گردد، صبح آن شب ، انتظار بلايى مى كشم (63) .

68- سفارش مرحوم نخودكى به فرزندش

اول : آن كه نمازهاى يوميه خويش را در اول وقت آن ها به جاى آورى .

دوم : آن كه در انجام حوائج مردم ، هر قدر كه مى توانى ، بكوشى و هرگز مينديش كه فلان كار بزرگ از من ساخته نيست ، زيرا اگر بنده ى خدا در راه حق ، گامى بردارد، خداوند نيز او را يارى خواهد فرمود. در اين جا عرضه داشتم : پدر جان ، گاه هست كه سعى در رفع حاجت ديگران ، موجب رسوايى آدمى مى گردد.

فرمودند: چه بهتر كه آبروى انسان در راه خدا بر زمين ريخته شود.

سوم : آن كه سادات را بسيار گرامى و محترم شمارى و هر چه دارى ، در راه ايشان صرف و خرج كنى و از فقر و درويشى در اين كار پروا مى نمايى . اگر تهى دست گشتى ، ديگر تو را وظيفه اى نيست .

چهارم : از تهجد و نماز شب غفلت مكن و تقوى و پرهيز پيشه ى خودساز.

پنچم : به آن مقدار تحصيل كن كه از قيد تقليد وارهى (64) .

69- سجاده را به خاطر سيادت شما مى پذيرم (مرحوم نخودكى)

در سال 1314 هجرى يكى از سادات محترم مشهد براى ايشان (مرحوم نخودكى) سجاده اى و رخت خوابى هديه فرستاد.

در جواب فرموده بودند: سجاده را به خاطر سيادت شما كه رعايت حرمتش را بر خود واجب مى دانم مى پذيرم ولى به رخت خواب نيازم نيست زيرا كه بيست و پنچ سال است كه پشت و پهلو بر بستر استراحت ننهاده ام . آرى بندگان خدا اين گونه عمل مى كردند و اين چنين بود حال و رفتارشان (65) .

70- از يمن دعاى شب و ورد سحرى بود (مرحوم شيخ حسنعلى نخودكى)

مرحوم حاج شيخ حسنعلى (رض) از دوازده تا پانزد سالگى ، تمام سال ، شبها را تا صبح بيدار مى ماندند و روزها همه روز، به جزء ايام محرمه ، با ترك حيوانى روزه مى گرفتند و از پانزده سالگى تا پايان عمر پر بركتش ، هر ساله سه ماه رجب و شعبان و رمضان و ايام البيض هر سال را صائم و روزه دار بودند و شب ها تا به صبح نمى آرميدند.

هر گنج سعادت كه خدا داد به حافظ از يمن دعاى شب و ورد سحرى بود(66)

71- رفع تنگى معيشت دو نفر (مرحوم نخودكى)

دو تن از كسبه ى بازار مشهد براى من تعريف كردند كه : از تنگى معشيت سخت در مضيقه بوديم و براى رفع اين گرفتارى ، به خدمت مرحوم شيخ حسنعلى اصفهانى شرفياب شديم . جماعتى در انتظار نوبت بودند و ما هم منتظر نشستيم . اما ناگهان ، حضرت شيخ ما دو تن را از ميان آن گروه ، به نزد خود طلبيدند و به يكى از ما فرمودند:

تو بايد كارى بكنى ولى نمى كنى و به ديگرى فرمود: تو كارى نبايد بكنى ، انجام مى دهى ؛ برويد و به وظيفه خود عمل نمائيد تا وضع شما اصلاح شود. اعتراف مى كنيم كه يكى از ما نماز نمى گذارد و آن ديگر شراب مى نوشيد. به توصيه حاج شيخ وظائف خود را مراعات كرديم و در اثر آن ، معشيت ما از تنگى به وسعت باز آمد.(67)

72- تهجد و شب زنده دارى (حضرت آيت الله طبرسى)

عالمان راستين كه وارثان به حق پيامبران (عليه السلام) مى باشند هيچ گاه از اين فضليت بزرگ شب زنده دارى و عبادت شبانه بى بهره نبوده اند.

مرحوم حضرت آيت الله طبرسى (رح) بنابر نقل فرزندان بزرگوار و دوستان و بستگان ، به تهجد و نماز شب اهميت خاصى مى داد و غير از نماز شب به نوافل ديگر نيز اهتمام داشت . ايشان از باب تذكر به طلاب و روحانيون توصيه مى كرد كه : ((از نوافل غفلت نكنيد كه اين مال اهل علم است . عوام فقط به واجب اكتفا مى كنند.))(68)

73- تنظيم ساعت از نماز امام (رض)

دقت امام خمينى (ره) به وقت نماز آن قدر چشمگير بود كه پليس هاى فرانسه در شهر كوچك ((نوفل لوشاتو)) از روى رفت و آمد ايشان براى نماز، ساعت شان را ميزان مى كردند.(69)

74- ((قال )) يا ((حال )) (ميرزا على آقا شيرازى)

هر وقت ميرزا على آقا شيرازى به قم مى آمد، علماى طراز اول قم با اصرار از او مى خواستند كه منبر برود و موعظه نمايد. منبرش بيش از آنكه ((قال )) باشد ((حال )) بود. از امامت جماعت پرهيز داشت .

سالى در ماه مبارك رمضان ، با اصرار زياد او را وادار كردند كه اين يك ماهه در مدرسه ((صدر اصفهان )) اقامه نماز جماعت كند. با اين كه مرتب نمى آمد و قيد منظم آمدن سر ساعت معين را تحمل نمى كرد، جمعيت بى سابقه اى براى نماز جماعت شركت كردند. وقتى شنيد نماز جماعت مساجد اطراف خلوت شد، ايشان هم ديگر ادامه ندادند.(70)

75- بانگ نماز ((رسول الله (ص )))

چون در مدينه ؛ اسلام قوت گرفت ، و پنج نماز به جماعت مى كردند و زكات و روزه فرض شد و حكم حلال و حرام پيدا آمد؛ پيامبر صلى الله عليه و آله خواست تا از وقت هاى نماز، نشانى پيدا كند تا مردم بدان جمع شوند و با صحابه در اين باب مشورت كرد.

جمعى گفتند: ((بوق زنند.)) و بعضى گفتند: ((ناقوس زنند.))

پس رسول الله صلى الله عليه و آله فرمود كه : ((اين علامت يهود و نصارى است .))

جبرئيل آمد و تعليم كرد. بعد از آن ، به بلال فرمود: تا بانگ نماز به گفت ؛ چه آواز او خوش تر بود.(71)

76- پيامبر براى پيرزن نماز ميت خواند.

پيرزن فقير و بينوايى مسجدى را كه حضرت محمد صلى الله عليه و آله در آنجا نماز مى خواند، جارو مى كشيد، اين پيرزن معمولا در يكى از گوشه هاى محوطه مسجد مى خوابيد و خوراك او را كسانى كه براى نماز جماعت مى آمدند، تهيه مى كردند. روزى پيغمبر صلى الله عليه و آله وارد مسجد شد و زن جاروكش را نديد. پرسيد: ((كجا رفته است ؟))

جواب دادند: ((اين زن ، شب گذشته مرده و او را دفن كرده اند.

تصور نمى كرديم كه اين ارزش آن را داشته باشد كه خبر مرگش را به شما بدهيم .)) پيامبر صلى الله عليه و آله از شنيدن اين خبر ناراحت شدند و آنها را توبيخ كردند، ايشان همراه جمعيت آمد و با همه همراهان روى قبر زن ايستاده و براى آمرزش اين پيرزن نماز ميت خواندند.(72)

77- از نافرمانى خدا شرم دارم

مردى را ديدند كه بر در مسجد ايستاده و نماز مى خواند، پرسيدند: چرا داخل مسجد نماز نمى خوانى ؟

گفت : شرم دارم كه داخل خانه ى خدا شوم حال آن كه معصيت و نافرمانى او را كرده ام (73) .

78- مناجات خمسه عشر در سجده (مرحوم ملامحمد برغانى)

مرحوم ملامحمد برغانى (رض) در حالى كه هنگام سحر در محراب عبادت مشغول خواندن مناجات ((خمس عشره )) در سجده بود به دست فرقه بابيه به شهادت رسيد. مكرر ديده مى شد كه اين شهيد بزرگوار در فصل زمستان ، در حالى كه به شدت برف مى باريد به پشت بام مسجد مى رفت و مشغول تضرع و مناجات مى شد و با حالت ايستاده دست ها را به سوى آسمان بلند مى كرد، تا اين كه برف ، سراسر قامت مباركش را سفيد پوش مى كرد(74) .

79- نماز شب از سن تكليف (علامه مطهرى)

در شرح حال علامه مطهرى نوشته اند: او هميشه با وضو بود و به اين كار توصيه مى كرد، نسبت به انجام فرايض فرزندان خود را نظارت دقيق داشت ، بعد از نماز مغرب و عشا سجده هاى طولانى به جا مى آورد و از سن تكليف به بعد، هيچ گاه نماز شبش ترك نشد(75) .

80- مسجد سهله (شيخ آقا بزرگ)

علامه شيخ آقا بزرگ تهرانى (رح) شب چهارشنبه هر هفته ، پياده از نجف به مسجد سهله در 10 كيلومترى نجف مى رفت و در آن جا به نماز و دعا و عبادت مى پرداخت . اين كار وى تامدتى پس از رسيدن به سن 80 سالگى همواره ادامه داشت (76) .

81- سر ركوع و سجدتين

بزرگى گويد: ركوع دعوى بندگى است و سجده تين ، دوگواه است بر آن (77) .

82- نماز شب علامه مطهرى از زبان (مقام معظم رهبرى)

رهبر معظم انقلاب اسلامى حضرت آيت الله خامنه اى درباره شهيد مطهرى (رح) فرمود: اين مرد نيمه شب تهجد با آه و ناله داشت . يعنى نماز شب مى خواند و گريه مى كرد به طورى كه صداى گريه و مناجات او افراد را از خواب بيدار مى كرد... يك شب ايشان منزل ما بودند. البته اول ملتفت نشده بودند صداى كيست ، اما بعد فهميدند كه صداى آقاى مطهرى است . بله ايشان نصف شب نماز شب مى خواند همراه با گريه ، باصدايى كه از آن اتاق مى شد آن را شنيد(78) .

83- راه طولانى ، زاد و توشه اندك (ابن قاسم عاملى)

ابن قاسم عاملى نقل مى كند كه : يكى از علماى صالح هنگامى كه ثلثى از شب مى گذاشت به همسر خود مى گفت :

بر خيز تا با هم راه بپيماييم ، چه آن كه كاروان رفت و راه طولانى و زاد و توشه ى ما اندك است .(79)

84- همه مقامات دينى از شب خيزى هاست (ملاحسينقلى همدانى)

عارف ربانى مرحوم ملاحسينقلى همدانى (رض) مى فرمود:

كسانى كه در مقامات دين به جايى رسيده اند، همه از شب خيزها بوده اند، از غير آن ها ديده نشده است (80) .

85- سجده هاى طولانى (على بن مهزيار)

درباره ((على بن مهزيار)) نقل شده است كه : چون آفتاب طلوع مى كرد به سجده مى رفت و سر بر نمى داشت تا براى هزار نفر از برادران خود دعا مى كرد مثل آن چه براى خود دعا مى كرد و پيشانى او از بسيارى سجده مانند زانوى شتر پينه بسته بود(81) .

86- الهى ! (علامه حسن زاده)

الهى ! از سجده كردن شرمسارم و از سر از سجده برداشتن شرمسارتر(82) .

87- نماز حضرت آيت الله العظمى اراكى (رح)

مرحوم آيت الله العظمى اراكى (رح) تقيد خاصى به اقامه نماز جماعت داشت و با آن كه سن زيادى داشت در مدرسه فيضيه قم نماز جماعت را برگزار مى كرد، نماز ايشان به قدرى طول مى كشيد كه حتى طلاب جوان طاقت نمى آوردند.

وقتى از حضرتش خواسته شد براى رعايت حال مامومين نمازشان را مختصر و در حدى كه ضيعف ترين مامومين بر آن طاقت مى آورند اقامه كنند، با تواضع خاصى مى فرمودند: (من در بين اين مردم از خودم ضعيف تر سراغ ندارم كه نماز را در حد او مختصر كنم (83) .

88- علت مد در الله (مرحوم سيد محمد باقر شفقتى)

حجت الاسلام سيد محمد باقر شفقتى (رح) وقت گفتن تكبيره الاحرام نماز كلمه مباركه (الله ) را (مد) مى داد، شاگردانش از او پرسيدند: در (الله) كه جاى مد نيست ، چرا شما آن را مد مى دهيد؟

پاسخ داد: زمانى كه به جمله مباركه (الله اكبر) تكلم مى كنم از حالت اختيار بيرون مى روم و اين مد دادن اختيارى نيست (84) .

89- مثل نماز از زبان رسول الله (ص)

مثل نماز مثل خيمه است ، اگر ستون خيمه بر پا باشد طناب ها و ميخ ‌ها و پوشش خيمه نيز سودمند است و آن گاه كه ستون خيمه بشكند ميخ و طناب و پوشش خيمه سودى نخواهد داشت .(85)

90- سوره فاتحه (علامه حسن زاده آملى)

حضرت علامه حسن زاده آملى مى فرمايد: در عالم رويا به اين محروم گفتند: هر چه خواهى از سوره (فاتحه) بخواه .(86)

91- هديه نماز (مرحوم ميرزا جواد آقا تهرانى)

آيت الله ميرزا جواد آقا تهرانى (ره) در وصيت نامه شان توصيه فرموده بودند: (كه هركس خواست براى من هديه اى بفرستد، نماز هديه كند(87))

92- وضوى (ميرزا جواد آقا تهرانى)

يكى از فرزندان آيت الله ميرزا جوادآقا تهرانى درباره ايشان مى گويد: در موقع وضو گرفتن ، با آب يك قورى معمولى دوبار و گاهى سه بار وضو مى گرفتند و از اسراف جدا پرهيز داشتند و آب وضويشان هم در ظرفى جمع مى شد و مى فرمودند: آن را در باغچه خانه بريزيد(88) .

93- نماز (ميرزا آقا جواد تهرانى)

يكى از شاگردان ميرزا جواد آقا تهرانى مى گويد:

براى ديدار حضرت آيت الله العظمى اراكى (رح) به محضر ايشان رفته بودم ، صحبت از ميرزا جواد آقا شد، آيت الله اراكى فرمودند:

((براى آقاى ميرزا در نماز خلع روح حاصل مى شد(89) .))

94- تاخير نماز اول وقت و جريمه شخصى (شهيد ثانى)

شهيد ثانى (رح) مى گويد: يكى از بزرگان ، نماز مغرب را از اول وقتش تاخير انداخت تا اين كه دو ستاره در آسمان ظاهر شد. دو برده در راه خدا آزاد كرد تا كفاره تاخير نماز اول وقت فضيلتش باشد(90) .

95- سفارشات حضرت آيت الله نمازى شاهرودى براى تشرف امام عصر (عج)

حضرت آيت الله نمازى شاهرودى پس از نقل تشرفاتشان فرموده بود: ((من فهميده ام كه براى توفيق و رسيدن به خيرات و مبرات و سعادت ها چند چيز خيلى با اهميت است :

اول : محبت اهل بيت (عليه السلام). هر قدر مى توانيد محبت به خاندان عصمت و طهارت ، محمد و آل محمد، اولاد و ذرارى آن ها را در دلتان بيشتر كنيد. هر خدمتى كه از دستتان بر مى آيد براى ذرارى زهرا سلام الله عليها انجام دهيد، محبت به اهل بيت (عليه السلام) را در قلب خود ممارست و مداومت كنيد.

دوم : قرآن خواندن ، هر روز مقدارى بخوانيد، به هر اندازه كه مى توانيد قرآن بخوانيد.

سوم : نماز جماعت ، را هرگز ترك نكنيد، درباره امام جماعت تحقيق كنيد، هر جايى كه نماز جماعت بر پا مى شود و امام جماعت مورد اعتماد است : شركت كنيد. نماز جماعت خيلى خيلى مفيد است ، چه خودتان امام جماعت باشيد و چه ماموم .

چهارم : نماز شب را ترك نكنيد، از خدا بخواهيد كه به شما توفيق خواندن نماز شب را عطا كند، نماز شب آثار عجيبى دارد(91) .))

96- انگشتر در دست چپ كراهت دارد (شيخ رجبعلى خياط)

عارف ربانى حاج شيخ رجب على خياط در برابر درخواست هاى مكرر ياران جهت تشرف به محضر مقدس حضرت ولى عصر (عج) سفارش هاى خاصى فرموده است كه از جمله مى توان به مورد زير اشاره كرد:

شبى يك صد بار آيه كريمه رب ادخلنى مدخل صدق و اخرجنى مخرج صدق و اجعل لى من لدنك سلطانا نصيرا در چهل شب قرائت شود.

يكى از كسانى كه اين سفارش را دريافت كرده و بر آن مداومت نموده است ، پس از چهل روز نزد شيخ مى آيد و مى گويد موفق به زيارت حضرت نشده است . شيخ مى فرمايد: هنگامى كه در مسجد نماز مى خوانديد آقاى سيدى به شما فرمود: ((انگشتر در دست چپ كراهت دارد)).

و شما عرض كردى ((كل مكروه جائز)) ايشان امام زمان (عج) بودند(92) .

97- گريه از فراق يار و بيم صحراى محشر (ميزار حبيب الله رشتى)

شب هاى نجف ، مناجات دلداگان بسيارى را در خاطر دارد.

ميرزا حبيب الله رشتى ، شب ها به ضيافت نور مى رفت ؛ از خوف خدا چنان مى گريست كه در و ديوار خانه محقرش ، صداى سوزناك گريه اش را مى شنيد؛ گريه از فراق يار و بيم صحراى محشر. او كه راه پيماى بلنداى قله عرفان بود، انجام مستحبات را از سال هاى جوانى پيش گرفته و هماره اهتمامى وصف ناپذير در انجام آن داشت (93) .




*********************

98- مدام در عبادت (ميرزا حبيب الله رشتى)

نوشته اند: ((ميرزا حبيب الله رشتى (رح) مدام در عبادت بود. بسيار نماز مى خواند و بسيار روزه مى گرفت . حتى در مسافرت نيز از عبادت خود نمى كاست . او در تمام ساعات حتى هنگام خروج از منزل براى تدريس ، يا زيارت بارگاه معصومين (عليه السلام)، سواره و پياده ، نماز نافله مى خواند و تسبيح مى گفت و قرآن تلاوت مى كرد و هميشه وضو داشت (94) .




*********************

شيوه حل مشكلات علمى (بوعلى سينا)

هر گاه ((بوعلى سينا)) در مسائل علمى به مشكلى بر مى خورد، وضو مى گرفت و به مسجد مى رفت و نماز مى خواند و از خدا مى خواست كه آن مساله مشكل را براى او آسان گرداند(95) .


*********************