دعای ندبه، زندگی در فردایی نورانی

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

در این فراز متذکر این نوع مددها به حضرت موسی(ع) هستی و این‌که خداوند پیامبران خود را با ظریف‌ترین تجهیزات برای هدایت بشر مجهّز کرده است.
«وَبَعْضٌ اَوْلَدْتَهُ مِنْ غَیْرِ اَبٍ وَ آتَیْتَهُ الْبَیِّنَاتِ وَ أَیَّدْتَهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ».
و از دیگر انبیاء، حضرت عیسی(ع) را بدون پدر متولد كردی و به كمك روح‌القدس به او كمك نمودی.
آیه 110 سوره مائده در این رابطه می‌فرماید: «إذْ قَالَ اللّهُ یَا عِیسی ابْنَ مَرْیَمَ اذْكُرْ نِعْمَتِی عَلَیْكَ وَعَلَی وَالِدَتِكَ إِذْ أَیَّدتُّكَ بِرُوحِ الْقُدُسِ تُكَلِّمُ النَّاسَ فِی الْمَهْدِ وَكَهْلاً...» آن‌گاه که خداوند فرمود: ای عیسی پسر مریم! یاد آور نعمت مرا بر خودت و بر مادرت آنگاه که از طریق روح القدس به تو مدد رساندم و سخن گفتی با مردم در گهواره و در هنگام پیری.

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

پیامبران؛ مستقر‌کنندگان حق در تاریخ

بعد از متذكر شدن سنت عنایت الهی به اولیائش، از طریق آن دعا جمع‌بندی می‌كنی و عرضه می‌داری:
«وَكُلٌّ شَرَعْتَ لَهُ شَریعَةً وَ نَهَجْتَ لَهُ مِنْهَاجاً وَ تَخَیَّرْتَ لَهُ أَوْصِیَاءَ مُسْتَحْفِظا بَعْدَ مُسْتَحْفِظٍ مِنْ مُدَّةٍ إِلَی مُدَّةٍ إِقَامَةً لِدِینِكَ وَ حُجَّةً عَلَی عِبَادِكَ»
و برای هر كدام از این پیامبران یك شریعت و راهی مقرر کردی و جانشین‌هایی برای آن‌ها تعیین نمودی، برای آن‌كه یكی بعد از دیگری در مدت معین، مستحفظ دین و نگهبان آیین و حجت بر بندگانت باشند.
تا بشریت در طول حیاتش گمراه نشود. پس بشر حتی یك روز از زندگی را بدون وسیله‌ برای ارتباط با عالم بالا نبوده است؛ سپس می‌گویی خدایا به این دلیل این‌چنین كردی که:
«وَ لِئَلّا یَزُولَ الْحَقُّ عَنْ مَقَرِّهِ وَ یَغْلِبَ الْبَاطِلُ عَلَی أَهْلِهِ وَ لا یَقُولَ أَحَدٌ لَوْ لا أَرْسَلْتَ إِلَیْنَا رَسُولاً مُنْذِراً وَ أَقَمْتَ لَنَا عَلَما هَادِیاً فَنَتَّبِعَ آیَاتِكَ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَذِلَّ وَ نَخْزَی».
برای این‌كه یك روز هم كه شده، حق از جایگاهش گم نشود و باطل بر حق‌طلبان چیره گردد. و تا حجت بر مردم تمام شود و كسی نگوید چرا برای ما پیامبر و انذاردهنده‌ای نفرستادی تا نشانة هدایت ما را بر پا بدارد و نگذارد ما خوار و ذلیل شویم.
لذا خداوند در سراسر تاریخ بشر كاری كرد تا همواره مردم برای تشخیص حق از باطل ملاك داشته باشند. اصلاً صحنه زندگی بشر این‌طور نبوده است كه در برهه‌ای از تاریخِ حیات او حق برایش پنهان باشد.
در ادامه وارد فراز دیگری می‌شوی که متذکر انتخاب آخرین پیامبر یعنی حضرت محمد(ص) است.

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

فصل دوم ـ نقش تاریخی و هدایت‌گرانة حضرت محمد(ص)

«اِلی اَنِ انْتَهَیْتَ بِالْاَمْرِ اِلی حَبیبِكَ وَ نَجِیبِكَ مُحَمَّدٍ(ص)».
تا این‌كه كارِ برانگیختن پیامبران ‌و حق نمایی را به حبیب خودت محمد‌مصطفی(ص) ختم نمودی.
جایگاه آخرین پیامبر(ص) در هستی
بعد از طرح سیر انبیاء(ع) در طول تاریخ بشر و علت حضور همیشگی آن‌ها، در این دعا شروع می‌كنی راجع به جایگاه و مقام پیامبر اسلام(ص) مفصّل سخن می‌گویی كه آخرین پیامبر(ص) در عالم بشری و در تاریخ چه جایگاهی داشته است، متذکر مقام معراجی و وسعت شخصیت آن حضرت و گسترة علم آن حضرت می‌شوی و این‌که خداوند به او وعده داد که «دشمنان تو را مرعوب تو می‌نمایم،(6) و از طرف ملائکه مقرب، تو را و دین تو را حفظ و بر همة ادیان پیروز می‌گردانم».(7) و نکات ظریف دیگر که در پیش خواهد آمد و آن عبارت است از:
«فَكَانَ كَمَا انْتَجَبْتَهُ سَیِّدَ مَنْ خَلَقْتَهُ وَ صَفْوَةَ مَنِ اصْطَفَیْتَهُ وَ أَفْضَلَ مَنِ اجْتَبَیْتَهُ وَ أَكْرَمَ مَنِ اعْتَمَدْتَهُ».
و او یعنی آخرین پیامبر(ص) چنان‌ او را به رسالت برگزیدی، که سید و بزرگ خلایق بود و عصارة پیامبرانی كه به رسالت انتخاب فرمودی، و افضل از هركس كه برگزیدة توست وگرامی‌تر از تمام پیامبرانی كه معتمد تو بودند.
زیرا مقام آخرین پیامبر، مقامِ جامعیت همة اسمائی است که خداوند بر همة پیامبرانش متجلی نموده و او مقام جامعیت برزخ کبری است. به طوری که همة اسماء الهی به نحو جامعیت در مقام آن حضرت جمع است بدون آن‌که اسمی بر اسمی غلبه داشته باشد، همان‌طور که ربّ آن حضرت که «اسم اعظم‌الله» است چنین است.(8)
«قَدَّمْتَهُ عَلَی أَنْبِیَائِكَ وَ بَعَثْتَهُ إِلَی الثَّقَلَیْنِ مِنْ عِبَادِكَ وَ أَوْطَأْتَهُ مَشَارِقَكَ وَ مَغَارِبَكَ».
بدین جهت او را بر همه رسولانت مقدم داشتی و بر تمام بندگانت از جن و انس مبعوث گردانیدی و شرق و غرب عالمت را زیر قدم فرمان رسالتش گستراندی.
در همین رابطه آن حضرت(ص) می‌فرمایند: «زُوِیَتْ لِی الْاَرْضُ فَأُرِیتُ مَشارِقَها وَ مَغارِبَهَا وَ سَیبْلُغُ مُلْکُ اُمَّتی مَا زُوِیَ لِی مِنْها».(9) زمین برای من جمع شد، پس شرق و غرب آن به من نشان داده شد، و به زودی سلطه و اقتدار امتم به آن‌چه برای من نمایان شد، خواهد رسید.

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

در این فراز متذکر وسعت زمینی و زمانی و تاریخی و جغرافیایی اسلام خواهی بود. و سپس عرضه می‌داری:
«وَ سَخَّرْتَ لَهُ الْبُرَاقَ وَ عَرَجْتَ بِهِ (بِرُوحِهِ) إِلَی سَمَائِكَ وَ أَوْدَعْتَهُ عِلْمَ مَا كَانَ وَ مَا یَكُونُ إِلَی انْقِضَاءِ خَلْقِكَ».
و براق را مُسَخَّر او فرمودی و به وسیلة آن او را به‌سوی آسمان خود به معراج بردی و علم گذشته و آینده، تا انقضاء خلقت را در جان او به ودیعت سپردی.
این فراز به معراج آن حضرت اشاره دارد که اول سورة إسراء متذکر آن شده است و ما را متوجه این قاعدة مهم می‌گرداند که پیامبرِ دینی که باید تا قیامت تمام مناسبات بشریت را مدیریت کند چگونه از همة اسرار عالم آگاه شده و بر اساس همان آگاهی‌ها دین خود را به بشریت اعلام فرموده است.
«ثُمَّ نَصَرْتَهُ بِالرُّعْبِ وَ حَفَفْتَهُ بِجَبْرَئِیلَ وَ مِیكَائِیلَ وَ الْمُسَوِّمِینَ مِنْ مَلائِكَتِكَ وَ وَعَدْتَهُ أَنْ تُظْهِرَ دِینَهُ عَلَی الدِّینِ كُلِّهِ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ».
و آنگاه او را با ایجاد رعبی که در دل دشمنانش ایجاد فرمودی، بر آن‌ها پیروز گردانیدی و جبرئیل و میكائیل و دیگر فرشتگانِ با اسم و رسم و مقام را گرداگردش فرستادی، و به او پیروزی دینش را بر تمام ادیان عالم، بر خلاف میل مشركان، وعده فرمودی.

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

در این فراز متوجه ارادة خداوند می‌شوی نسبت به مددهایی که به پیامبر اسلام(ص) و به اسلام نموده است، تا به عنوان آخرین و کامل‌ترین دین، جایگاه خود را در کلّ زمین محکم نماید. عرضه می‌داری؛ آن پیامبر را با رعب و ترسی که در دل دشمنانش انداختی و می‌اندازی، یاری نمودی و یاری می‌کنی. که اشاره است به قسمتی از آیه 12 سوره انفال که خداوند می‌فرماید: «سَأُلْقِی فِی قُلُوبِ الَّذینَ کَفَرُوا الرُّعب»(10) به زودی در قلب کافرانی که با تو مقابله می‌کنند، رعب و وحشت ایجاد می‌کنم.
در همین راستا پیامبر خدا(ص) در حدیثی که خصوصیات دین خود را بر می‌شمارند، می‌فرمایند: «.... وَ نُصِرْتُ بِالرُّعْب ...»(11) و از طریق رعبی که خداوند در دل دشمنان اسلام می‌اندازد من یاری شدم.
و در ادامة این فراز از دعا متذکر مددهای ملائکه الهی می‌شوی که نمی‌گذارند این دین در توطئه دشمنانش دفن شود تا آن‌جایی که بر خلاف میل و نقشة مشرکان، بر همة ادیان پیروز می‌گردد.(12) که این اشاره به ظهور نهایی آن دین در آخرالزمان با حاکمیت نور چشم انبیاء و اولیاء یعنی حضرت صاحب‌الزمان(عج) است.(13)
«وَ ذَلِكَ بَعْدَ أَنْ بَوَّأْتَهُ مُبَوَّءَ صِدْقٍ مِنْ أَهْلِهِ وَ جَعَلْتَ لَهُ وَ لَهُمْ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَكَّةَ مُبَارَكا وَ هُدًی لِلْعَالَمِینَ فِیهِ آیَاتٌ بَیِّنَاتٌ مَقَامُ إِبْرَاهِیمَ وَ مَنْ دَخَلَهُ كَانَ آمِنا».
و این وعدة پیروزی پس از آن بود كه او را - هجرت اجباری از مکه - با فتح و ظفر به جایگاه و خانه صدقِ اهل بیت یعنی كعبه باز گردانیدی، و برای او و اهل بیتش خانة مكه را اولین بیت و نخستین خانه برای عبادت بندگان مقرر فرمودی و وسیله هدایت عالمیان گردانیدی، خانه‌ای كه مبارك و عامل هدایت عالمیان بود و آیات و نشان‌های آشكار ایمان و مقام ابراهیم خلیل(ع) در آن نمایان است و محل امن و امانی است بر هر كس كه در آن داخل می شود.
این فراز اشاره به آیات 96 و 97 سوره آل عمران دارد، که می‌فرماید: «إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَكَّةَ مُبَارَكًا وَهُدًی لِّلْعَالَمِینَ * فِیهِ آیَاتٌ بَیِّـنَاتٌ مَّقَامُ إِبْرَاهِیمَ وَمَن دَخَلَهُ كَانَ آمِنًا .....»؛ اولین خانه‌ای که جهت عبادتگاه مردم بنا شد، مکه بود که در آن برکت و هدایت عالمین است و در آن آیات روشن و مقام ابراهیم قرار دارد و هرکس در آن محل وارد شود در امنیت است. این فراز از دعا به این قضایا و آیات اشاره دارد.

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

جایگاه اهل بیت پیامبر(ع)
سپس در ادامه عرضه می‌داری:
«وَ قُلْتَ إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَكُمْ تَطْهِیرا».
و درباره خاندان آن حضرت فرمودی فقط خداوند اراده کرده تا شما اهل بیت را از هرگونه رجس و ناپاكی دور سازد و آن هم پاك‌بودنی خاص.
این قسمت حاوی نکات مهم معرفتی است و اشاره دارد به قرآن که می‌فرماید:
«...اِنَّما یُریدُ اللهُ لِیُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ اَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَكُمْ تَطْهیرا...»(14)
ای اهل البیت! فقط و فقط خداوند خواسته تا شما را از هرگونه پلیدی بزداید و اعتقاد باطل و اثرعمل زشت را از شما پاك كند و شما را به موهبت عصمت اختصاص دهد.
با دقت در آیه تطهیر نكات زیر مورد توجه قرار می‌گیرد.
1- «رِجْس» از نظر لغت چون با «ال» آمده ، به معنی هرگونه پلیدیِ جسمی و روحی است.
2- بیش از 70 حدیث كه بیشتر از اهل سنت است اقرار دارد كه «اهل البیت» شامل ، رسول خدا(ص) و حضرت‌علی(ع) و فاطمه‌زهرا( و امام‌حسن و امام‌حسین(ع) می‌باشد.(15)
3- اُمّه‌سلمه می‌گوید: بعد از آمدن آیه تطهیر، رسول خدا(ص) عبای خود را برسر حضرت علی و همسر او و حسنین(ع) انداختند و بعد گفتند: بارالها ! این‌ها آل محمداند. من گوشه عبا را بالا زدم كه وارد شوم، حضرت آن را از دست من كشیدند و گفتند: تو بر خیر هستی،(16) (یعنی؛ تو زن خوبی هستی ولی جایت این‌جا نیست).

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

سؤال: چرا آیه شامل زنان پیامبر نمی‌باشد ؟

جواب: اولاً: هیچ‌كس تا به حال قائل به عصمت زنان پیامبر نشده است، در حالی كه آیه خبر از عصمت «اهل البیت» می‌دهد و از جریان مباهله هم روشن می‌شود که زنان پیامبر(ص) معصوم نیستند و لذا در كنار اهل‌البیت پیامبر(ص) جهت مباهله یك نفر از آن‌ها هم وارد مباهله نشده است.(17)
ثانیاً: همه روایات از سنی و شیعه پنج تن مذكور را به عنوان اهل البیت معرفی كرده‌اند.
ثالثاً: اگر آیه مربوط به زنان پیامبر بود از ضمیر «عَنْكُنَّ» كه قبل از آیه به صورت جمع مؤنث بود، باید استفاده می‌شد و نه این‌كه بفرماید «عَنْكُمْ» یعنی ضمیر را عوض كند .
4- بنا به روایات و هم‌چنین با توجه به سیاق آیه، جای اصلی آیه این‌جا نبوده و با وَحی جبرائیل به دستور پیامبر(ص) بعد از نزول، به این صورت تنظیم شده است، و این روش در كلیه آیات مربوط به اهل‌البیت(ع) هست كه در بحث مستقلی باید به آن پرداخته شود.
5- از همه مهم‌تر چون اراده برای تطهیر را در آیه منحصر به اهل‌البیت(ع) كرده و گفته است «اِنَّما»، اولاً: این تطهیر، آن تطهیر عمومی كه خداوند برای همه مسلمین اراده كرده است نمی‌باشد، و اگر همان تطهیر بود که برای عموم مردم اراده کرده، دیگر مقام خاصی برای اهل‌البیت(ع) محسوب نمی‌شد. ثانیاً: چون خداوند تشریعاً طهارت و تزكیه را برای همه خواسته است، پس این طهارت، طهارت تشریعی نبوده، بلكه طهارت تكوینی می‌باشد. یعنی طهارت و عصمتی است موهبتی كه در اثرآن، نیروی فوق العادة باطنیِ عصمت در آن‌ها ایجاد شده است، تا آن‌ها نمونة كامل زندگی صحیح برای بشریت باشند.
6- خداوند در قرآن فرمود: «اِنَّهُ لَقُرْانٌ كَریم* فی كِتابٍ مَكْنُونٍ* لا یَمَسُّهُ اِلاّ الْمُطَهَّرُون‌»(18) فقط مطهرون مقامشان، مقام تماس با قرآنی است كه در كتاب مكنون است كه همان مقام غیبی قرآن است. از طرفی در آیه تطهیر فرمود: فقط شما اهل‌البیت به تمام معنی مطهرید، پس در واقع فقط اهل‌البیت مترجمان واقعی قرآن‌اند و بقیه باید قرآن را از آن‌ها یاد بگیرند. از طرفی فرمود: آن قرآن كریم را كه در كتاب مكنون است غیر مطهرون نمی‌توانند «مَسّ» كنند، و متوجه هستید كه نفرمود: غیر مطهرون نمی‌توانند بدانند، بلكه فرمود: غیر مطهرون نمی‌توانند با آن حقیقت غیبی قرآن تماس بگیرند. این نشان می‌دهد كه حقیقت قرآن یك امر وجودی و واقعی است و نه اعتباری، و شرط تماس با آن حقیقت مطلق، داشتن طهارت مطلق است، و بقیه به اندازه‌ای كه از نظر طهارت به اهل‌البیت نزدیك باشند از قرآن بهره دارند. البته لازم است عزیزان متوجه باشند كه فرهنگ اهل‌البیت، فرهنگ طهارت است و از طریق طهارت می‌توان با قرآن ارتباط داشت. یعنی علمشان را با حفظ طهارت تكوینی خود پایدار نگه می‌دارند و فلسفة وجود آن همه عباداتی که ما در سیرة پیامبر و اهل بیت(ع) می‌بینیم برای حفظ همین طهارت تکوینی است.
شما در فرازی از دعای ندبه كه گذشت متوجه چنین نکته‌ای یعنی طهارت خاص اهل بیت پیامبر(ع) می‌شوید و آن را اظهار می‌دارید که خدایا! ما به چنین مسأله‌ای ایمان و اعتقاد داریم و سپس در فراز بعدی اظهار می‌داری:

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

نتایج محبّت به اهل بیت(ع)
«ثُمَّ جَعَلْتَ أَجْرَ مُحَمَّدٍ صَلَوَاتُكَ عَلَیْهِ وَ آلِهِ مَوَدَّتَهُمْ فِی كِتَابِكَ فَقُلْتَ «قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلاّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَی»(19) وَ «قُلْتَ مَا سَأَلْتُكُمْ مِنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَكُمْ»(20) وَ «قُلْتَ مَا أَسْئَلُكُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلاّ مَنْ شَاءَ أَنْ یَتَّخِذَ إِلَی رَبِّهِ سَبِیلا»(21) فَكَانُوا هُمُ السَّبِیلَ إِلَیْكَ وَ الْمَسْلَكَ إِلَی رِضْوَانِكَ»
آنگاه تو ای پروردگار! در قرآنت اجر و مزد رسالت پیغمبرت را محبت و دوستی امت نسبت به ذی‌القربای آن حضرت، یعنی اهل بیت قرار دادی، و به پیامبرت فرمودی که بگو: من از شما امت اجر رسالتی جز مودّت نزدیکان و خویشاوندانم، چیز دیگری نمی خواهم و باز فرمودی: همان اجرِ رسالتی را هم كه خواستم باز به نفع شما خواستم، و باز فرمودی بگو: من از شما امت اجر رسالتی نمی خواهم جز آن‌كه شما راه خدا را پیش گیرید. پس اهل بیت رسول، همان طریق و مسیر رسیدنِ بندگان به خوشنودی تو می‌باشند.
چنانچه ملاحظه می‌فرمایید؛ پس از توجه به مقام طهارت تکوینی اهل‌البیت(ع) و روشن‌شدن این نکته که خداوند عده‌ای را در بین انسان‌ها طوری پرورانده است تا امت اسلام ملاک عملی حق و باطل را بشناسند. در این فراز متذکر چند آیه از قرآن در مورد اهل‌البیت و ذِی‌القربای پیامبر«صلواة‌الله‌علیهم» می‌شوید. خداوند در سوره شوری آیه 23 به پیامبرش دستور داد که «قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَیْهِ أَجْرا إِلاّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَی»؛ بگو اجر رسالت مرا نمی‌دهید مگر این‌که ذِی‌القربی را مورد مودّت خود قرار دهید.

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

خلاصة نظر علامه‌طباطبایی(ره) در تفسیر قیم المیزان در این رابطه عبارت است از:
«ای پیامبر! در رابطه با اجر رسالت هم بگو: اجری در رابطه با آن نمی‌خواهم مگر دوستی نزدیکانم -که استثناء در این‌جا منقطع است- و با توجه به این‌که در سوره سبأ آیه 48 می‌فرماید: همان اجر رسالتی را هم كه خواستم باز به نفع شما خواستم. پس معلوم است که این اجر و مودّتِ ذی‌القربی باز در رابطه با استجابت دعوت رسول‌الله(ص) و ادامة دین‌داری امت اسلام است. زیرا اسلام هرگز مردم را دعوت نمی‌کند به این‌که خویشاوندان پیامبر(ص) را به خاطر این‌که خویشاوندان او هستند دوست بدارند، بلکه این محبت، «محبت فی‌الله» است بدون این‌که مسئله خویشاوندی، کمترین دخالتی در آن داشته باشد. و صلة رحم غیر از محبت به رحم است، چون اسلام بر هر محبتی به‌جز محبت به خدا خط بطلان کشیده است و با توجه به اخبار زیادی که از طریق شیعه و سنی وارد شده همة آن‌ها آیه را به مودّت عترت تفسیر کرده‌اند. و طایفة دیگر روایات که مردم را در جهت فهم کتاب خدا به اهل‌البیت(ع) ارجاع داده است، کمک می‌کند تا متوجه باشیم منظور از واجب‌کردن مودّت اهل‌البیت و اجر رسالت قراردادن آن مودّت، تنها این بوده است که این محبت وسیله‌ای گردد تا مردم را به ایشان رجوع دهد و اهل‌البیت مرجع علمی قرار گیرند. لذا مودّتی که اجر رسالت فرض شده است چیزی ماورای خود رسالت و دعوت دینی و بقاء و دوام آن نیست. در واقع همان است که بگوید: «من هیچ اجری نمی‌خواهم» و با توجه به آیه 90 سوره انعام که می‌گوید: «...قُل لاَّ أَسْأَلُكُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِنْ هُوَ إِلاَّ ذِكْرَیٰ لِلْعَالَمِینَ» بگو: این اجری که در برابر رسالتم به شما پیشنهاد می‌کنم که همان مودت فی‌القربی باشد، چیزی نیست جز «ذکْریٰ لِلْعالمین»، تذکر و هشیارباشی است برای عالمیان، و وسیله‌ای برای بشریت است تا مردم معارف دین را از اهل‌البیت(ع) بگیرند، نفعی است که عاید خود بشر می‌شود نه عاید عترت. مضافاً که در آیه 57 سوره فرقان می‌فرماید: «قُلْ مَا أَسْأَلُكُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلاَّ مَن شَاء أَن یَتَّخِذَ إِلَیٰ رَبِّهِ سَبِیلاً» یعنی مزد من در انجام رسالت این است که اگر یکی از شماها بخواهد راهی به سوی پروردگارش اتخاذ کند و دعوت مرا به اختیار بپذیرد، همین مزد من است. پس در دعوت به مودّت ذِی‌القربی چیزی جز خود دعوت در کار نیست».(پایان سخن علامه طباطبایی(ره)).

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

چنانچه ملاحظه می‌فرمایید در آیه 57 سوره فرقان می‌فرماید: «قُلْ مَا أَسْأَلُكُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلاَّ مَن شَاء أَن یَتَّخِذَ إِلَی رَبِّهِ سَبِیلاً»، ای پیامبر بگو: در مورد قرآن و رسالت خود چیزی نمی‌خواهم مگر آن‌کسی که بخواهد راه پروردگارش را بگیرد، یعنی اجر رسالت من همان کسی است که به سوی پروردگارش سیر می‌کند، یعنی شکرانة این کار از ناحیة خدا، خود این شخص است که راه پروردگار را پیشه کرده است. پس از طرفی فرمود: اجر رسالت من مَودّة فی‌القربی است، از طرفی دیگر می‌فرماید: اجر رسالت من آن کسی است که راه خدا را پیشه کند. پس معلوم است ذی‌القربی راه خدایند و هر کدام همان کسی هستند که به نحو مطلق راه الهی را پیشه کرده‌اند، چون کسی که در حدّ محدودی راه الهی را پیشه کرده است نمی‌تواند اجر رسالت باشد، چون اجر رسالت و قرآن باید چیزی در حدّ قرآن و رسالت باشد و کسی که تماماً و در تمام ابعاد اتخاذ سبیل اِلی رَبّه کرده باشد مصداق کامل اجر رسالت است که همان ائمه معصومین(ع) و در حال حاضر حضرت صاحب‌الزمان(عج) هستند.