با طلا باید نوشت : برگزیده نهج البلاغه

[نصرالله عاشق خداومولا]

​
حکمت 178: روش نابودکردن بدی ها
اُحْصُدِ الشَّرَّ مِنْ صَدْرِ غَیْرِکَ بِقَلْعِهِ مِنْ صَدْرِکَ. بدی را از سینه دیگران، با کندن آن از سینه خود، ریشه کن نما!
حکمت 179: لجاجت و سستی اراده
اللَّجَاجَهُ تَسُلُّ الرَّأْیَ. لجاجت، تدبیر را سُست می کند. (عدم انعطاف پذیری به حقیقت، انتخاب برتر را ضعیف می نماید).
ص: 138
حکمت 181: ارزش دوراندیشی وپرهیز ازکوته فکری
ثَمَرَهُ التَّفْرِیطِ النَّدَامَهُ، وَ ثَمَرَهُ الْحَزْمِ السَّلاَمَهُ. حاصل کوتاه فکری پشیمانی، و حاصل دوراندیشی و احتیاط، سلامت(رهایی از زیان و ورشکستگی) است.

[نصرالله عاشق خداومولا]

حکمت 192: پرهیز از زراندوزی
یَاابْنَ آدَمَ ما کَسَبْتَ فَوْقَ قُوتِکَ... لِغَیْرِکَ. ای فرزند آدم، آنچه را که بیش از نیاز خود فراهم کنی، برای دیگران اندوخته ای. (محاسبه اش با تو و نفعش با دیگران است).
حکمت 196: عبرت آموزی از زمین خوردن لَمْ یَذْهَبْ مِنْ مالِکَ ما وَعَظَکَ. غصّه زیان از دست داده را مخور، زیرا تو را
ص: 139
تجربه می آموزد که نفع زیادی دارد.(1)

[نصرالله عاشق خداومولا]

حکمت 203: یاد مرگ و پرهیزکاری
اَیُّهَا النّاسُ اتَّقُوا اللّه َ الَّذی إِنْ قُلْتُمْ سَمِعَ... ای مردم، از خدایی بترسید که اگر سخنی بگویید می شنود، و اگر پنهان دارید می داند؛ به عبادت و بندگی، خود را برای مرگ آماده کنید، که اگر بگریزید شما را می یابد، و اگر برجای خود بمانید شما را می گیرد، و اگر فراموشش کنید شما را(با گذشت عمر، ناتوانی، دردها و بیماریها) یاد می آورد.
ص: 140

---

1- - بسیاری از ثروتمندان بزرگ دنیا، قبلاً سختی های فقر و ورشکستگی را گذرانده و پس از آن بااحتیاط، پشتکار و امید، به اوج موفقیّت رسیده اند.
حکمت 219: آرزوها آفت اندیشه
اَکْثَرُ مَصارِعِ الْعُقُولِ تَحْتَ بُرُوقِ الْمَطامِعِ. قربانگاه اندیشه ها زیر برق آرزوهاست (طمع آدمی را از آسمان عقل و بزرگواری به پستی و خواری می کشاند).
حکمت 222: بی توجّهی به بدی بدکاران
مِنْ أَشْرَفِ أَفْعالِ الْکَریمِ غَفْلَتُهُ عَمّا یَعْلَمُ. از بهترین کارهای بزرگواران، خود را بی خبر نمایاندن(از زشتی های دیگران) است.

[نصرالله عاشق خداومولا]

حکمت 223: حیا و عیب پوشی
مَنْ کَساهُ الْحَیآءُ ثَوْبَهُ لَمْ یَرَ النّاسُ عَیْبَهُ.
ص: 141
آنکس که لباس حیا بپوشد کسی عیب او را نبیند(عیبی ندارد تا مردم ببینند، یا اگر هم داشته باشد بر اثر حیا از نظر مردم پنهان می نماید).
حکمت 232: نتیجه انفاق
مَنْ یُعْطِ بِالْیَدِ الْقَصِیرِهِ یُعْطَ بِالْیَدِ الطَّوِیلَهِ. کسی که مال خود را هرچند کم باشد در راه خدا ببخشد، از جانب خداوند متعال بخشش مضاعف به او خواهد رسید.
حکمت 234: تفاوت اخلاقی مردان و زنان
خِیارُ خِصالِ النِّساءِ.... فَرِقَتْ مِنْ کُلِّ شَیْءٍ یَعْرِضُ لَها. بهترین خصلت زنها بدترین خصلت مردهاست که تکبّر، بخل، و ترس می باشد، هرگاه
ص: 142
(نسبت به نامحرم) متکبّر باشد به کسی جز شوهرش سرفرود نمی آورد، هرگاه بخیل باشد مال خود و شوهرش را نگاه می دارد، و هرگاه ترسو باشد از آنچه به او روآورد(سوء ظن) و ترس دارد و دوری می گزیند.

[نصرالله عاشق خداومولا]

حکمت 240: غصب و ویرانی
اَلْحَجَرُ الْغَصْبُ فِی الدّارِ رَهْنٌ عَلی خَرابِها. سنگ غصبی در سرای هرکه باشد گِرو ویرانی آن سرا است.
حکمت 241: آینده دردناک ستمکاران
یَوْمُ الْمَظْلُومِ عَلَی الظّالِمِ أَشَدُّ مِنْ یَوْمِ الظّالِمِ عَلَی الْمَظْلُومِ.
ص: 143
روز مظلوم بر ظالم(انتقام رستاخیز) سخت تر است از روز ظالم بر مظلوم(کیفر در قیامت دائمی است).
حکمت 244: مسؤولیّت نعمت های الهی
اِنَّ للّه ِِ فِی کُلِّ نِعْمَهٍ حَقًّا، فَمَنْ أَدَّاهُ زَادَهُ مِنْهَا، وَ مَنْ قَصَّرَ فِیهِ خَاطَرَ بِزَوَالِ نِعْمَتِهِ. محقّقا خدای تعالی را در هر نعمتی حق سپاسی است، پس هرکه آنرا بجا آورد خدا از آن نعمت او را فراوان دهد، و هرکه از بجاآوردن آن حق کوتاهی کند خدا آن نعمت را در خطر نابودی و زوال اندازد.
ص: 144
حکمت 246: هشدار از پُشت کردن نعمت ها
اِحْذَرُوا نِفارَ النِّعَمِ فَما کُلُّ شارِدٍ بِمَرْدُودٍ. از دورشدن نعمتها (براثر کفران) بترسید که هر گریخته ای را بازگشت نمی باشد.

[نصرالله عاشق خداومولا]

​
حکمت 250: خداشناسی در حوادث روزگار
عَرَفْتُ اللّه َ سُبحَانَهُ بِفَسْخِ الْعَزَائِمِ، وَ حَلِّ الْعُقُودِ، وَ نَقْضِ الْهِمَمِ. خدا را از سُست شدن اراده های قوی، گشوده شدن گره های دشوار، و درهم شکسته شدن تصمیم ها، شناختم.
ص: 145
حکمت 254: تلاش در انفاق های اقتصادی
یَاابْنَ آدَمَ، کُنْ وَصِیَّ نَفْسِکَ، وَاعْمَلْ فِی مالِکَ ما تُؤْثِرُ اَنْ یُعْمَلَ فِیهِ مِنْ بَعْدِکَ. ای فرزند آدم، تو خود وصیّ خویش باش، و (پیش از مرگ) از مال و دارائیت بده آنچه را که می خواهی که پس از تو بدهند(زیرا از هرکس بخود دلسوزتری).

[نصرالله عاشق خداومولا]

حکمت 255: تندخویی و جنون
اَلْحِدَّهُ ضَرْبٌ مِنَ الْجُنُونِ، لاِءَنَّ صَاحِبَهَا یَنْدَمُ، فَاِنْ لَمْ یَنْدَمْ فَجُنُونُهُ مُسْتَحْکِمٌ. تندخویی بی مورد نوعی دیوانگی است، زیرا که تندخو، پشیمان می شود، و اگر پشیمان نشد، پس دیوانگیِ او پایدارست.
ص: 146
حکمت 264: نیکی به بازماندگان دیگران
أَحْسِنُوا فِی عَقِبِ غَیْرِکُمْ تُحْفَظُوا فِی عَقِبِکُمْ. به بازماندگان دیگران نیکی کنید تا حرمت بازماندگان شما را نگاهدارند.
حکمت 278: ارزش تداوم عمل
قَلیلٌ تَدُومُ عَلَیْهِ أَرْجی مِن کَثِیرٍ مَمْلُولٍ مِنْهُ. اندک کاری که به آن ادامه دهی، امیدِ (سود) به آن بیشتر است از کار بسیاری که از آن ملول و خسته گردی(که ترکش نمایی).

[نصرالله عاشق خداومولا]

حکمت 288: جهل و خواری
إِذا أَرْذَلَ اللّه ُ عَبْدًا حَظَرَ عَلَیْهِ الْعِلْمَ. هرگاه خداوند بنده ای را (براثر گناه) خوار
ص: 147
گرداند علم را بر او منع کند(او را توفیق ندهد تا از علم دین که موجب سعادت و نیکبختی است بهره مند گردد؛ این فرمایش می رساند که نادانی بدترین بیچارگیهاست).
حکمت 297: ضرورت عبرت گرفتن
ما أَکْثَرَ الْعِبَرَ وَ أَقَلَّ الاِعْتِبارَ! عبرت ها چقدر فراوانند و عبرت پذیران چه اندک!
حکمت 304: ضرورت پاسخ دادن به نیازمندان
إِنَّ الْمِسْکینَ رَسُولُ اللّه ِ فَمَن مَنَعَهُ فَقَدْ مَنَعَ اللّه َ، وَ مَنْ أَعْطاهُ فَقَدْ أَعْطَی اللّه َ. مسکین فرستاده خداست، پس کسی که او را منع کند(کمکی ننماید) خدا را منع نموده، و کسی که به او چیزی ببخشد به خدا داده.
ص: 148

[نصرالله عاشق خداومولا]

حکمت 305: غیرتمندی و ترک زنا
ما زَنی غَیُورٌ قَطُّ. غیرت دار و جوانمرد هرگز زنا نکند(چون نمی پسندد که با اهلش زنا کنند، جوانمردیش اجازه نمی دهد با زنی که به او حرام است همبستر شود).
حکمت 311: نفرین امام علیه السلام
قال علیه السلام لأنس بن مالک، و قد کان بعثه الی طلحه والزبیر لما جاء الی البصره یذکرهما شیئا مما سمعه من رسول اللّه صلی الله علیه و آله فی معناهما، فلوی عن ذلک، فرجع إلیه، فقال: إنی أُنسیت ذلک الأمر، فقال علیه السلام : اِنْ کُنْتَ کَاذِبا فَضَرَبَکَ اللّه ُ بِهَا بَیْضَاءَ لاَمِعَهً لاَتُوَارِیهَا الْعِمَامَهُ. «(چون مولا علیه السلام به شهر بصره رسید خواست انس بن مالک
ص: 149
را به سوی طلحه و زبیر بفرستد تا آنچه از پیامبر صلی الله علیه و آله درباره آنان شنیده(1) یادشان آورد. أنس مخالفت کرد و گفت: من آن سخن پیامبر صلی الله علیه و آله را فراموش کرده ام، حضرت فرمود:)» اگر دروغ می گویی خداوند تو را به بیماری بُرَص (لک های سفید) دچار کند که عمّامه هم آن را نپوشاند.(پس از نفرین امام علیه السلام ، انس به بیماری برص بر سر و صورت دچار شد، که همواره نقاب می زد).

[نصرالله عاشق خداومولا]

​
حکمت 312: روانشناسی عبادات
إِنَّ لِلْقُلُوبِ إِقْبالاً وَ إِدْبارًا، فَإِذا أَقْبَلَتْ فَاحْمِلُوها عَلَی النَّوافِلِ، وَ إِذا أَدْبَرَتْ فَاقْتَصِرُوا بِها عَلَی الْفَرائِضِ. دلها را روکردن و روبرگردانی است، پس چون
ص: 150

---

1- - که طلحه و زبیر از دین منحرف، و با امیرالمؤمنین علیه السلام جنگیده و جهنّمی خواهند شد.
روکردند، آنها را (علاوه بر واجبات) به مستحبّات وادارید، و هرگاه روبرگرداندند به واجبات اکتفا نمائید(زیرا ترک واجبات به هرحال جایز نیست اگرچه حضورقلب هم نباشد).