عهد روزانه مروری بر نهج البلاغه

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

حکمت های نهج البلاغه، حکمت 178و179و180


حكمت 178
روش نابود كردن بدى‏ها
(اخلاقى، سياسى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: بدى را از سينه ديگران، با كندن آن از سينه خود، ريشه كن نما


حكمت 179
لجاجت و سستى اراده
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: لجاجت تدبير را سست مى‏كند.


حكمت 180
طمع ورزى و بردگى
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: طمع ورزى، بردگى هميشگى است.

178-وَ قَالَ ( عليه‏السلام )احْصُدِ الشَّرَّ مِنْ صَدْرِ غَيْرِكَ بِقَلْعِهِ مِنْ صَدْرِكَ
179-وَ قَالَ ( عليه‏السلام )اللَّجَاجَةُ تَسُلُّ الرَّأْيَ
180-وَ قَالَ ( عليه‏السلام )الطَّمَعُ رِقٌّ مُؤَبَّدٌ

صفحات قران و نهج البلاغه در پیام رسانهای زیر

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

حکمت های نهج البلاغه، حکمت 181و182و183


حكمت 181
ارزش دورانديشى و پرهيز از كوتاهى
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: حاصل كوتاهى، پشيمانى، و حاصل دورانديشى، سلامت است.


حكمت 182
شناخت جايگاه سخن و سكوت
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: آنجا كه بايد سخن درست گفت، در خاموشى خيرى نيست، چنانكه در سخن نا آگاهانه نيز خيرى نخواهد بود.


حكمت 183
باطل گرايى و اختلاف
(اخلاقى، سياسى) و درود خدا بر او، فرمود: دو دعوت به اختلاف نرسد جز اين كه يكى باطل باشد


181-وَ قَالَ ( عليه‏السلام )ثَمَرَةُ التَّفْرِيطِ النَّدَامَةُ وَ ثَمَرَةُ الْحَزْمِ السَّلَامَةُ
182-وَ قَالَ ( عليه‏السلام )لَا خَيْرَ فِي الصَّمْتِ عَنِ الْحُكْمِ كَمَا أَنَّهُ لَا خَيْرَ فِي الْقَوْلِ بِالْجَهْلِ
183-وَ قَالَ ( عليه‏السلام )مَا اخْتَلَفَتْ دَعْوَتَانِ إِلَّا كَانَتْ إِحْدَاهُمَا ضَلَالَةً

صفحات قران و نهج البلاغه در پیام رسانهای زیر

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

حکمت های نهج البلاغه، حکمت 184و185و186


حكمت 184
ويژگى‏هاى اعتقادى امام عليه السّلام
(اعتقادى) و درود خدا بر او، فرمود: از روزى كه حق براى من نمايان شد، هرگز دچار ترديد نشدم


حكمت 185
ويژگى‏هاى اعتقادى امام على عليه السّلام
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: هرگز دروغ نگفتم و به من دروغ نگفتند، و هرگز گمراه نشدم، و كسى به وسيله من گمراه نشده است.


حكمت 186
آينده سخت ستمكاران
(اخلاقى، سياسى) و درود خدا بر او، فرمود: آغاز كننده ستم، در قيامت انگشت به دندان مى‏گزد.


184-وَ قَالَ ( عليه‏السلام )مَا شَكَكْتُ فِي الْحَقِّ مُذْ أُرِيتُهُ
185-وَ قَالَ ( عليه‏السلام )مَا كَذَبْتُ وَ لَا كُذِّبْتُ وَ لَا ضَلَلْتُ وَ لَا ضُلَّ بِي
186-وَ قَالَ ( عليه‏السلام )لِلظَّالِمِ الْبَادِي غَداً بِكَفِّهِ عَضَّةٌ

صفحات قران و نهج البلاغه در پیام رسانهای زیر

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

حکمت های نهج البلاغه، حکمت 187و188و189



حكمت 187
ضرورت ياد قيامت
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: كوچ كردن نزديك است


حكمت 188
ضرورت حق گرايى
(اخلاقى، اعتقادى) و درود خدا بر او، فرمود: هر كس كه با حق در آويزد نابود مى‏گردد.


حكمت 189
ارزش صبر و خطر بى‏تابى
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: كسى را كه شكيبايى نجات ندهد، بى‏تابى او را هلاك گرداند.
187-وَ قَالَ ( عليه‏السلام )الرَّحِيلُ وَشِيكٌ
188-وَ قَالَ ( عليه‏السلام )مَنْ أَبْدَى صَفْحَتَهُ لِلْحَقِّ هَلَكَ
189-وَ قَالَ ( عليه‏السلام )مَنْ لَمْ يُنْجِهِ الصَّبْرُ أَهْلَكَهُ الْجَزَعُ

صفحات قران و نهج البلاغه در پیام رسانهای زیر

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

حکمت های نهج البلاغه، حکمت 190و191و192


حكمت 190
معيار امامت
(اعتقادى، معنوى) و درود خدا بر او، فرمود: شگفتا آيا معيار خلافت، صحابى پيامبر بودن است امّا صحابى بودن و خويشاوندى ملاك نيست.
(از امام شعرى در همين مسئله نقل شد كه به ابا بكر فرمود) اگر ادّعا مى‏كنى با شوراى مسلمين به خلافت رسيدى، چه شورايى بود كه رأى دهندگان حضور نداشتند و اگر خويشاوندى را حجّت مى‏آورى، ديگران از تو به پيامبر نزديك‏تر و سزاوارترند.


حكمت 191
مشكلات دنيا
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: همانا انسان در دنيا تخته نشان تيرهاى مرگ، و ثروتى است دستخوش تاراج مصيبت‏ها: با هر جرعه نوشيدنى، گلو رفتنى، و در هر لقمه‏اى، گلوگير شدنى است،
و بنده نعمتى به دست نياورد جز آن كه نعمتى از دست بدهد، و روزى به عمرش افزوده نمى‏گردد جز با كم شدن روزى ديگر
پس ما ياران مرگيم، و جان‏هاى ما هدف نابودى‏ها، پس چگونه به ماندن جاودانه اميدوار باشيم. در حالى كه گذشت شب و روز بنايى را بالا نبرده جز آن كه آن را ويران كرده، و به اطراف پراكند


حكمت 192
پرهيز از زراندوزى
(اخلاقى، اقتصادى) و درود خدا بر او، فرمود: اى فرزند آدم، آنچه را كه بيش از نياز خود فراهم كنى، براى ديگران اندوخته‏اى.
190-وَ قَالَ ( عليه‏السلام )وَا عَجَبَاهْ أَ تَكُونُ الْخِلَافَةُ بِالصَّحَابَةِ وَ الْقَرَابَةِ
قال الرضي و روي له شعر في هذا الموضوع
فإن كنت بالشورى ملكت أمورهم
فكيف بهذا و المشيرون غيب‏
و إن كنت بالقربى حججت خصيمهم‏
فغيرك أولى بالنبي و أقرب‏
191-وَ قَالَ ( عليه‏السلام )إِنَّمَا الْمَرْءُ فِي الدُّنْيَا غَرَضٌ تَنْتَضِلُ فِيهِ الْمَنَايَا وَ نَهْبٌ تُبَادِرُهُ الْمَصَائِبُ وَ مَعَ كُلِّ جُرْعَةٍ شَرَقٌ وَ فِي كُلِّ أَكْلَةٍ غَصَصٌ
وَ لَا يَنَالُ الْعَبْدُ نِعْمَةً إِلَّا بِفِرَاقِ أُخْرَى وَ لَا يَسْتَقْبِلُ يَوْماً مِنْ عُمُرِهِ إِلَّا بِفِرَاقِ آخَرَ مِنْ أَجَلِهِ
فَنَحْنُ أَعْوَانُ الْمَنُونِ وَ أَنْفُسُنَا نَصْبُ الْحُتُوفِ فَمِنْ أَيْنَ نَرْجُو الْبَقَاءَ وَ هَذَا اللَّيْلُ وَ النَّهَارُ لَمْ يَرْفَعَا مِنْ شَيْ‏ءٍ شَرَفاً إِلَّا أَسْرَعَا الْكَرَّةَ فِي هَدْمِ مَا بَنَيَا وَ تَفْرِيقِ مَا جَمَعَا
192-وَ قَالَ ( عليه‏السلام )يَا ابْنَ آدَمَ مَا كَسَبْتَ فَوْقَ قُوتِكَ فَأَنْتَ فِيهِ خَازِنٌ لِغَيْرِكَ

صفحات قران و نهج البلاغه در پیام رسانهای زیر

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

حکمت های نهج البلاغه، حکمت 193و194و195



حكمت 193
راه به كار گرفتن قلب
(اخلاقى، علمى، تربيتى) و درود خدا بر او، فرمود: دل‏ها را روى آوردن و پشت كردنى است، پس دل‏ها را آنگاه به كار واداريد كه خواهشى دارند و روى آوردنى، زيرا اگر دل را به اجبار به كارى وادارى كور مى‏گردد.


حكمت 194
ضرورت پرهيز از خشم و انتقام
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: چون خشم گيرم، كى آن را فرو نشانم در آن زمان كه قدرت انتقام ندارم، كه به من بگويند. «اگر صبر كنى بهتر است» يا آنگاه كه قدرت انتقام دارم كه به من بگويند: «اگر عفو كنى خوب است».


حكمت 195
پرهيز از بخل ورزى
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: (در سر راه از كنار مزبله‏اى عبور مى‏كرد.) اين همان است كه بخيلان به آن بخل مى‏ورزند (و در روايت ديگرى نقل شد كه)
اين چيزى است كه ديروز بر سر آن رقابت مى‏كرديد
193-وَ قَالَ ( عليه‏السلام )إِنَّ لِلْقُلُوبِ شَهْوَةً وَ إِقْبَالًا وَ إِدْبَاراً فَأْتُوهَا مِنْ قِبَلِ شَهْوَتِهَا وَ إِقْبَالِهَا فَإِنَّ الْقَلْبَ إِذَا أُكْرِهَ عَمِيَ
194-وَ كَانَ ( عليه‏السلام )يَقُولُ مَتَى أَشْفِي غَيْظِي إِذَا غَضِبْتُ‏
أَ حِينَ أَعْجِزُ عَنِ الِانْتِقَامِ فَيُقَالُ لِي لَوْ صَبَرْتَ أَمْ حِينَ أَقْدِرُ عَلَيْهِ فَيُقَالُ لِي لَوْ عَفَوْتَ
195-وَ قَالَ ( عليه‏السلام )وَ قَدْ مَرَّ بِقَذَرٍ عَلَى مَزْبَلَةٍ هَذَا مَا بَخِلَ بِهِ الْبَاخِلُونَ وَ رُوِيَ فِي خَبَرٍ آخَرَ أَنَّهُ قَالَ
هَذَا مَا كُنْتُمْ تَتَنَافَسُونَ فِيهِ بِالْأَمْسِ

صفحات قران و نهج البلاغه در پیام رسانهای زیر

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

حکمت های نهج البلاغه، حکمت 196و197و198


حكمت 196
عبرت آموزى از إتلاف اموال
(اخلاقى، اقتصادى) و درود خدا بر او، فرمود: مالى كه نابودى آن تو را پند مى‏دهد، از دست نرفته است.


حكمت 197
روش درمان روح (روانشناسى بالينى)
(اخلاقى، علمى) و درود خدا بر او، فرمود: اين دل‏ها همانند تن‏ها خسته مى‏شوند، براى نشاط آن به سخنان تازه حكيمانه روى بياوريد.


حكمت 198
ضرورت حكومت
(اعتقادى، سياسى) و درود خدا بر او، فرمود: (وقتى شنيد كه خوارج مى‏گويند، حكومت فقط از آن خداست.) سخن حقّى است كه از آن اراده باطل دارند.


196-وَ قَالَ ( عليه‏السلام )لَمْ يَذْهَبْ مِنْ مَالِكَ مَا وَعَظَكَ
197-وَ قَالَ ( عليه‏السلام )إِنَّ هَذِهِ الْقُلُوبَ تَمَلُّ كَمَا تَمَلُّ الْأَبْدَانُ فَابْتَغُوا لَهَا طَرَائِفَ الْحِكْمَةِ
198-وَ قَالَ ( عليه‏السلام )لَمَّا سَمِعَ قَوْلَ الْخَوَارِجِ لَا حُكْمَ إِلَّا لِلَّهِ كَلِمَةُ

صفحات قران و نهج البلاغه در پیام رسانهای زیر

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

حکمت های نهج البلاغه، حکمت 199و200و201


حكمت 199
نكوهش اوباش (انسان‏هاى شرور)
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: (در تعريف جمع اوباش، فرمود) آنان چون گرد هم آيند پيروز شوند، و چون پراكنده شوند شناخته نگردند. (و گفته شد كه امام فرمود)
آنان چون گرد هم آيند زيان رسانند، و چون پراكنده شوند سود دهند. (از امام پرسيدند: چون اوباش گرد هم آيند زيان رسانند را دانستيم، امّا چه سودى در پراكندگى آنان است، فرمود)
صاحبان كسب و كار، و پيشه وران به كارهاى خود باز مى‏گردند، و مردم از تلاش آنان سود برند، بنّا به ساختن ساختمان، و بافنده به كارگاه بافندگى، و نانوا به نانوايى روى مى‏آورد.


حكمت 200
نكوهش انسان‏هاى شرور
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: (جنايتكارى را حضور امام آوردند، كه جمعى اوباش همراه او بودند.) مبارك مباد، چهره‏هايى كه جز به هنگام زشتى‏ها ديده نمى‏شوند.


حكمت 201
امدادهاى الهى و حفظ انسان
(اعتقادى، معنوى) و درود خدا بر او، فرمود: با هر انسانى دو فرشته است كه او را حفظ مى‏كنند، و چون تقدير الهى فرا رسد، تنهايش مى‏گذارند،
كه همانا زمان عمر انسان، سپرى نگهدارنده است.


199-وَ قَالَ (عليه‏السلام)فِي صِفَةِ الْغَوْغَاءِ هُمُ الَّذِينَ إِذَا اجْتَمَعُوا غَلَبُوا وَ إِذَا تَفَرَّقُوا لَمْ يُعْرَفُوا وَ قِيلَ بَلْ قَالَ (عليه‏السلام )
هُمُ الَّذِينَ إِذَا اجْتَمَعُوا ضَرُّوا وَ إِذَا تَفَرَّقُوا نَفَعُوا فَقِيلَ قَدْ عَرَفْنَا مَضَرَّةَ اجْتِمَاعِهِمْ فَمَا مَنْفَعَةُ افْتِرَاقِهِمْ فَقَالَ
يَرْجِعُ أَصْحَابُ الْمِهَنِ إِلَى مِهْنَتِهِمْ فَيَنْتَفِعُ النَّاسُ بِهِمْ كَرُجُوعِ الْبَنَّاءِ إِلَى بِنَائِهِ وَ النَّسَّاجِ إِلَى مَنْسَجِهِ وَ الْخَبَّازِ إِلَى مَخْبَزِهِ
200-وَ قَالَ ( عليه‏السلام )وَ أُتِيَ بِجَانٍ وَ مَعَهُ غَوْغَاءُ فَقَالَ لَا مَرْحَباً بِوُجُوهٍ لَا تُرَى إِلَّا عِنْدَ كُلِّ سَوْأَةٍ
201-وَ قَالَ ( عليه‏السلام )إِنَّ مَعَ كُلِّ إِنْسَانٍ مَلَكَيْنِ يَحْفَظَانِهِ فَإِذَا جَاءَ الْقَدَرُ خَلَّيَا بَيْنَهُ وَ بَيْنَهُ
وَ إِنَّ الْأَجَلَ جُنَّةٌ حَصِينَةٌ

صفحات قران و نهج البلاغه در پیام رسانهای زیر

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

حکمت های نهج البلاغه، حکمت 202و203و204


حكمت 202
واقع نگرى در مسائل سياسى
(سياسى) و درود خدا بر او، فرمود: (طلحه و زبير خدمت امام آمدند و گفتند با تو بيعت كرديم كه ما در حكومت شريك تو باشيم، فرمود)
نه هرگز بلكه شما در نيرو بخشيدن، و يارى خواستن شركت داريد، و دو ياوريد به هنگام ناتوانى و درماندگى در سختى‏ها.



حكمت 203
ياد مرگ و پرهيزكارى
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: اى مردم از خدايى بترسيد كه اگر سخنى گوييد مى‏شنود، و اگر پنهان داريد مى‏داند،
و براى مرگى آماده باشيد، كه اگر از آن فرار كنيد شما را مى‏يابد، و اگر بر جاى خود بمانيد شما را مى‏گيرد، و اگر فراموشش كنيد شما را از ياد نبرد.




حكمت 204
بى‏توجّهى به سپاسگذارى مردم
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: ناسپاسى مردم تو را از كار نيكو باز ندارد، زيرا هستند كسانى، بى آن كه از تو سودى برند تو را مى‏ستايند،
چه بسا ستايش اندك آنان براى تو، سودمندتر از ناسپاسى ناسپاسان باشد. (و خداوند نيكوكاران را دوست دارد)
202-وَ قَالَ ( عليه‏السلام )وَ قَدْ قَالَ لَهُ طَلْحَةُ وَ الزُّبَيْرُ نُبَايِعُكَ عَلَى أَنَّا شُرَكَاؤُكَ فِي هَذَا الْأَمْرِ
لَا وَ لَكِنَّكُمَا شَرِيكَانِ فِي الْقُوَّةِ وَ الِاسْتِعَانَةِ وَ عَوْنَانِ عَلَى الْعَجْزِ وَ الْأَوَدِ
203-وَ قَالَ ( عليه‏السلام )أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي إِنْ قُلْتُمْ سَمِعَ وَ إِنْ أَضْمَرْتُمْ عَلِمَ
وَ بَادِرُوا الْمَوْتَ الَّذِي إِنْ هَرَبْتُمْ مِنْهُ أَدْرَكَكُمْ وَ إِنْ أَقَمْتُمْ أَخَذَكُمْ وَ إِنْ نَسِيتُمُوهُ ذَكَرَكُمْ
204-وَ قَالَ ( عليه‏السلام )لَا يُزَهِّدَنَّكَ فِي الْمَعْرُوفِ مَنْ لَا يَشْكُرُهُ لَكَ فَقَدْ يَشْكُرُكَ عَلَيْهِ مَنْ لَا يَسْتَمْتِعُ بِشَيْ‏ءٍ مِنْهُ
وَ قَدْ تُدْرِكُ مِنْ شُكْرِ الشَّاكِرِ أَكْثَرَ مِمَّا أَضَاعَ الْكَافِرُ وَ اللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ

صفحات قران و نهج البلاغه در پیام رسانهای زیر

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

حکمت های نهج البلاغه، حکمت 205و206و207


حكمت 205
گنجايش نامحدود ظرف علم
(علمى) و درود خدا بر او، فرمود: هر ظرفى با ريختن چيزى در آن پر مى‏شود جز ظرف دانش كه هر چه در آن جاى دهى، وسعتش بيشتر مى‏شود.


حكمت 206
ره آورد حلم و بردبارى
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: نخستين پاداش بردبار از بردبارى‏اش آن كه مردم در برابر نادان، پشتيبان او خواهند بود.


حكمت 207
ارزش همانند شدن با خوبان
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: اگر بردبار نيستى، خود را به بردبارى بنماى، زيرا اندك است كسى كه خود را همانند مردمى كند و از جمله آنان به حساب نيايد.


205-وَ قَالَ ( عليه‏السلام )كُلُّ وِعَاءٍ يَضِيقُ بِمَا جُعِلَ فِيهِ إِلَّا وِعَاءَ الْعِلْمِ فَإِنَّهُ يَتَّسِعُ بِهِ
206-وَ قَالَ ( عليه‏السلام )أَوَّلُ عِوَضِ الْحَلِيمِ مِنْ حِلْمِهِ أَنَّ النَّاسَ أَنْصَارُهُ عَلَى الْجَاهِلِ
207-وَ قَالَ ( عليه‏السلام )إِنْ لَمْ تَكُنْ حَلِيماً فَتَحَلَّمْ فَإِنَّهُ قَلَّ مَنْ تَشَبَّهَ بِقَوْمٍ إِلَّا أَوْشَكَ أَنْ يَكُونَ مِنْهُمْ

صفحات قران و نهج البلاغه در پیام رسانهای زیر