برهان پذیری
- به نه تا دوازده سالگی دورهی برهان پذیری گفته می شود. در این دوره کودک، قادر به عرضه ی برهان و دفاع از آن نیست اما استدلالهای منطقی دیگران را به راحتی می پذیرد. مثلا اگر از او بپرسند که چرا دیروز لباس همکلاسی ات را کشیدی تا پاره شد؟ گریه می کند که من لباس او را پاره نکردم او نمی تواند دلیل بیاورد که مثلا من دیروز مسافرت بوده ام و چگونه می توانستم لباس دوستم را پاره کنم؟ حالا اگر والدین آوردن این دلیل را به او یاد دهند که او دیروز مشهد بوده است و تازه دیشب از مشهد برگشته و اصلا دوستش را ندیده، قانع می شود و به راحتی برهان مذکور را می پذیرد.
کودک در این دوران هفت ساله ضمن اینکه بازی از فعالیت اساسی او به شمار می رود، انجام دادن کار و فعالیت یادگیری نیز در رفتار وی پدیدار می شود. در این دوره تغییرات بسیاری در روحیه کودکان به وجود می آید که از آن جمله می توان رسیدن به آرامش نسبی و سهولت سازگاری با شرایط محیطی را مثال زد. علاوه بر این تمایل به خردورزی، آموختن دانش و کسب آداب معاشرت از ویژگی های این دوره است که این خصیصه آخر، خود بیانگر رویکرد کودکان به زندگی اجتماعی در این دوره است.
به همین خاطر هفت سال دوم زندگی بهترین فرصت برای آموزش ارزش ها و تربیت کودک بر اساس فضیلت های اخلاقی اوست؛ علت این امر نیز آن است که کودک در این زمان به بازیگوشی دوره اول را
ص: 26
دارد و نه درگیر مشکلات دوره بلوغ و نوجوانی. او در این دوره تا حدودی خوبی ها و بدی ها را درک می کند، اما از آنجا که هنوز به رشد کافی عقلانی نرسیده است، نیازمند آن است که آگاهی یابد و تحت تربیت مستقیم قرار گیرد.