نکات زیر می تواند برای آموزش شست وشوی دستان کودک مفید باشد:
ص: 126
1- . الکافی، ج 12، ص 355.
- کودکان از یک الگوی مناسب یاد می گیرند. پس شما با شست وشوی دستان خود در حضور کودک خردسال، شیوه صحیح شست وشوی دست و اهمیت آن را به او آموزش دهید.
- درباره زمان شست وشوی دست با کودک خود صحبت کنید. بگویید که همیشه قبل از این که غذایی بخورد و بعد از این که از دست شویی می آید باید دست های خود را خوب بشوید، زیرا کودک درست نمی داند که چه موقع باید دست هایش را بشوید.
- درباره دلایل شست وشوی دست برای کودک حرف بزنید. برای او توضیح دهید که شست وشوی دست میکروب هایی را که باعث بیماری می شوند از ما دور می کند.
- درباره چگونگی شست وشوی دست و این که برای این کار چه قدر باید وقت بگذارد به او توضیح دهید.
- تفاوت آب گرم و سرد را به او نشان دهید و به طریقی که برای او قابل تشخیص باشد شیرهای آب سرد و گرم را از هم تفکیک کنید. دمای آب گرم را طوری تنظیم کنید که دست کودک خردسال نسوزد.
- شست وشوی دست ها را به یک کار لذت بخش تبدیل کنید. صابون های خوش بو و با اشکال زیبا و جذاب خریداری کنید. با این کار شست وشوی دست ها را به یک بازی یا تفریح تبدیل کنید.
ص: 127
می توان هنگام شستن دست و صورت کودک به تدریج وضو را به آن ها آموزش داد؛ این، کار بسیار ساده ای است و منافع بی شماری دارد. چنانکه پیامبر اکرم صلی الله علیه واله فرمودند:
«الْوُضُوءَ نِصْفُ الْإِیمَان» «وضو نصف ایمان است».(1)
علاوه بر وضو، می توان هنگام فرستادن کودک به حمام به تدریج غسل کردن را نیز به او آموزش داد.
یکی از مسائل بهداشتی که در دین مبین اسلام نیز بسیار مورد تأکید و سفارش قرار گرفته است؛ رعایت بهداشت دهان و دندان و مسواک زدن است.
چنانکه پیامبر اکرم صلی الله علیه واله می فرمایند:
«لَوْ لَا أَنْ أَشُق عَلَی أُمتِی لَأَمَرْتُهُمْ بِالسوَاکِ عِنْدَ وُضُوءِ کُل صَلَاة» «اگر امتم در سختی نمیافتادند یقینا فرمان میدادم که در موقع وضو گرفتن برای هر نماز مسواک بزنند».(2)
همچنین امام صادق علیه السلام می فرمایند:«فِي السِّوَاكِ اثْنَتَا عَشْرَةَ خَصْلَةً هُوَ مِنَ السُّنَّةِ وَ مَطْهَرَةٌ لِلْفَمِ وَ مَجْلَاةٌ لِلْبَصَرِ وَ يُرْضِي الرَّحْمَنَ وَ يُبَيِّضُ الْأَسْنَانَ وَ يَذْهَبُ بِالْحَفْرِ وَ يَشُدُّ اللِّثَةَ وَ يُشَهِّي الطَّعَامَ وَ يَذْهَبُ بِالْبَلْغَمِ وَ يَزِيدُ فِي الْحِفْظِ وَ يُضَاعِفُ الْحَسَنَاتِ وَ تَفْرَحُ بِهِ الْمَلَائِكَةُ» «در مسواک کردن دوازده خوبی هست:
ص: 128
1- . وسائل الشیعه، ج 1، ص 397.
2- . وسائل الشیعه، ج 2، ص 17.
1- مسواک کردن از کارهای پیامبر خاتم (ص) است.
2- پاکیزه کننده دهان است.
3- روشنی دهنده چشمان است.
4- خشنودی و رضایت خداوند است.
5- سفید کننده دندان هاست.
6- برطرف کننده زردی دندان هاست.
7- تقویت کننده لثه هاست.
8- اشتهاآور است.
9- از بین برنده بلغم است.
10- زیاد کننده حافظه است.
11- چندین برابر کردن خوبی هاست.
12- سبب خوشحالی فرشتگان الهی است».
بنابراین با توجه به اهمیت این موضوع، از همان دوران کودکی، باید مراقبت از دندان ها را به فرزندان خود آموزش داد.(1)