@<--*-->@ اعتکاف دريچه اي به سوي ملکوت @<--*-->@

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

اعتکاف
انسان فاني در جستجوي چه چيزي است جستجويي که براي او فايده داشته باشد انسان در وجود گوهري است که اگر بداند اين گوهر چه شکلي است اين وجودش را به دنياي فاني و گذرا نمي داد آه ماه رجب آمد ماهي براي پاک شدن از آلودگي وجود را بايد معتکف کرد و دل را از زنگار دنياي معاصي پاک کرد

غفلت از"خود" و "خداى خود"، بستر مرگ ارزشهاى انسانى و نقطه سقوط از پايگاه بلند خردورزى و عشق عرفانى و عامل پيوستن به زندگى پست و حيوانى است.

اعتکاف، بستر مناسب انديشه ، تفکر و خردورزى است. اعتکاف، تلاشى است ‏براى اينکه انسانهاى فرو رفته در غرقاب روزمر‏گى‏ها از فضاى پر التهاب روزانه به سوى‏ "خويش‏" و "خداى خويش‏" باز گردند.

اعتکاف زمينه توبه و بازگشت است. بازگشت‏ به قرآن و معنويت، بازگشت ‏به دعا و استمداد از عالم غيب، بازگشت از"خودمدارى‏" به‏ "خداگرايى‏" ، شک نيست آنها که مسئوليتهاى حساس ‏تر و بزرگترى دارند، بيش از ديگران به اعتکاف و خودسازى نياز دارند.

بى‏ جهت نيست که شخص رسول الله (ص) پس از هجرت، همه ساله دهه اول يا دوم و گاه هر دو دهه و در سالهاى آخر زندگى به طور منظم دهه سوم ماه مبارک رمضان را به‏" اعتکاف" مى‏ پردازد و به همه دست ‏اندرکاران و کارگزاران و رجال سياسى و اجتماعى درس معنويت گرايى و ذکر و نياش و روزه و تلاوت قرآن مى ‏دهد.

اعتکاف، توقفى ناآگاهانه در مسجد نيست. صرف درنگ و مکث و"حبس خويشتن" در مسجد، بدون عشق به عبادت و قصد قربت نيست.

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

ارزشمندي ماه رجب
هرگز نمي توان ارزش همه زمانها را برابر دانست، چنان که نمي توان همه مکانها را برابر شمرد. برخي زمانها و مکانها ارزشي والا دارند.

ماه رجب ارزشمند است، ماه سلوک و زدودن زنگارهاي شيطاني از آيينه دل است؛ ماه ولايت و برافروختن چراغ معرفت در شبستان وجود است؛ ماه رجب گاهِ اعتکاف است. در اين ماه، که هنگامه تحول است، عاکفان کوي دوست، با حضور در صحن و سراي دوست، پله هاي سوک را پيموده و پله پله به خدا نزديکتر مي شوند. معتکف روزه اش، نمازش، حضورش در مسجد و ديگر اعمالش مايه تقرب است. در خانه دوست، سفره ايي از مغفرت و بخشايش گسترده شده و عاکف با صيقل روح و روان، زنگار گناه از دل مي زدايد و مهياي ضيافت بزرگ در ماه وصال مي گردد. ماهي که عشاق از سفره پرفيض الهي، لقمه هاي راز بر مي چينند و عطر قرآن از ژرفاي دل بار يافتگان، مشام جان را مي نوازد.

اعتکاف پرورش جسم و جان است، انسان آميزه اي است از اين دو و نيازمند پرورش در ابعاد وجودي خود؛ انسان به دنبال سعادت و کمال است، روح انسان نيازمند نيايش است، مناجاتي شيرين و زيبا، هم کلامي موجودي ضعيف با منشأ قدرتها. از آغاز خلقت تا صحنه رستاخيز، راز و نياز زيباترين هنر آدمي است.

غفلت بد است در برخي موارد بدتر؛ جريان زمان در گذر است و با از دست دادن آهي ماند و افسوسي که به هيچ نيرزد. انسان دشمني دارد در اوج حيله گري، با چنين دشمني هشياري بايد و سرعت در خيرات؛

زمان اعتکاف است. خالق مهربان قرب خلايق مي طلبد. در فکر پرورش روح و روان انسان است و مقررات ديني را تشريع مي کند. تنوع عبادات به دليل نيازهاي گوناگون انساني است، هر عبادتي جوابگوي نيازي از اوست. نماز، زنگار غفلت از روان مي زدايد و صيقل روح و روان است. در روزه، پالايشگاه خلوص و نردبان صعود است. روزه دار پرواز در آسمان عبادت و عبوديت را مي آزمايد و آيينه قلبش را نورستان خدايي مي کند. حج، شرکت در آزمون الهي و قطع تعلقات و دلبستگي دنيوي است.

عبادات مالي؛ چون خمس و زکات و صدقات، دميدن روح ايثار و گذشت در وجود آدمي است. اما اعتکاف، آميزه اي از چند عبادت با فضيلت است. روزه که خود عبادتي ارزشمند است شرط اعتکاف است.

حضور در مسجد و خواندن نماز هم شرط آن است. عاکف سه روز در مسجد جامع مقيم مي گردد و جز براي ضروريات، کوي دوست را ترک نمي گويد. خود را از حلال باز مي دارد تا با تمرين بندگي، جهاد با نفس را بيازمايد. اعتکاف عهد مودّت و ميثاق مجدد با پروردگار است.
در فضيلت اعتکاف اين بس که معادل طواف کعبه و همتاي رکوع و سجود است. خداي منّان مي فرمايد: "... وَ عَهَدنا اِلي ابراهيمَ وَ اِسمعيلَ اَن طَهّرا بَيتي لِلطّائِفينَ وَ العاکِفينَ وَ الرُکّعِ السُجود؛ و ما به ابراهيم و اسماعيل فرمان داديم که خانه مرا براي طواف کنندگان و معتکفان و رکوع کنندگان و سجده کنندگان از هرگونه آلودگي تطهير کنند."

اساساً ارزش آدمي را عملش مي رساند. معتکف انساني بزرگ و شريف است به اندازه شرافت و فضل عملش، مقدس اردبيلي يگانه زمان در علم و عمل در شرافت و فضيلت اعتکاف گويد:
مبادا کسي گمان کند که اعتکاف مقدمه عبادتي ديگر است. کسي که با طهارت و در حال روزه در مسجد مقيم مي شود و تعهد قربت در اعتکاف مي نمايد، اين عمل عبادت است. اعتکاف عبادتي مستقل است به مثابه حج و عمره و روزه و نماز و هر عبادت مستقل ديگر.

و ايام بيض در پيش است زمان عرشي شدن فرشيان؛ اعتکاف با همه فضيلتش، زن و مرد را به خود مي خواند، انسان را مي خواند تا در دنياي هاي و هوي و دود و دم، معراج انسانيت را به تماشا بنشينيم. فرصت طلايي عمر در پيش است و ايام در گذر؛ پس همتي بايد تا با حضوري سبز از همسفران کوي دوست بگرديم.

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

معنای لغوی اعتکاف

کلمه اعتکاف از ریشه عکف است. اهل لغت برای این ریشه، معانی گوناگونی ذکر نموده اند. از جمله: رویکرد به چیزی با توجه و مواظبت، اقبال به چیزی بی آن که روی از آن برگردد، محبوس و متوقف کردن چیزی، اقبال و ملازمت بر چیزی از روی تعظیم و بزرگداشت آن، التزام به یک مکان و اقامت در آن، اقامت، ملازمت و مواظبت، حبس و توقف.

تعریف اصطلاحی اعتکاف

مجموع تعاریف بالا را می توان، در یک تعریف خلاصه کرد: "اعتکاف به معنی اقامت گزیددن در جایی است به طوری که فرد معتکف خود را محبوس و ملتزم به آن مکان بداند و این التزام ناشی از اهمیت و عظمت آن موضع باشد."
بنابراین آنچه باعث تفاوت میان اعتکاف و سایر اقامتها می شود این است که در اعتکاف، یک نحوه توجه و رویکردی وجود دارد که مانع اشتغال فرد به امور دیگر، غیر از آنچه که به او روی کرده می شود.

امام خمینی (ره) در تعریف اعتکاف می گویند:

وَ هُوَ اللَّبَثُ فِی المَسجِدِ بِقَصدِ التَعّبُدِ بِهِ وَ لا یعتَبَرُ فِیه ضَمُّ قَصدِ عِبادَةٍ اُخری خارِجَةً عَنهُ وَ اِن کانَ هُو الاَحوِط؛اعتکاف،

ماندن در مسجد به نیت عبادت است و قصد عبادت دیگر، در آن معتبر نیست. اگر چه احتیاط مستحب نیت عبادتی دیگر، در کنار اصل ماندن می باشد.

ارکان اعتکاف: ارکان عبادت یعنی اجزایی که اگر عمداً یا هوا ترک شوند، آن عبادت باطل می شود. اعتکاف نیز ارکانی دارد که عبارت اند از
1 نیت؛
2 توقف در مسجد جامع شهر یا مساجد چهار گانه معروف؛
3 کمتر از سه روز نبودن اعتکاف؛
4 روزه دار بودن معتکف در ایام اعتکاف.

توضیح بیشتر درباره ارکان و سایر شرایط اعتکاف را در این جا بخوانید.

اعتکاف در فقه

اعتکاف از اصطلاحات فقه اسلامی و به معنی اقامت طولانی در یکی از مساجد جامع به منظور عبادت است و از جمله عبادت‌هایی است که سابقه تاریخی فراوانی دارد. بسیاری از پیامبران و موحدان برای راز و نیاز با خداوند و تهذیب نفس و تقویت روح به مدت طولانی در نقطه‌ای معین و به دور از زندگی مادی اقامت می‌گزیدند.

سنت پیامبر در اعتکاف

پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم نیز پس از بعثت، به این سنت دیرینه عمل می‌فرمود و همه ساله در دهه سوم ماه رمضان در مسجد النبی در مدینه چادری بر پا می‌کرد، در آنجا معتکف می‌شد و به عبادت می‌پرداخت.

مکانهای اعتکاف

بهترین مکان‌ها برای اعتکاف، مسجد الحرام، مسجد النبی، مسجد کوفه، مسجد سهله، است و پس از آنها، مساجد جامع شهرها. اعتکاف از جمله عبادت‌های مستحب مؤکد در اسلام است.
در ایام اعتکاف، مباشرت با همسر و بیرون رفتن از مسجد به
مدت طولانی و برای کارهای غیر ضروری مجاز نیست.

زمانهای اعتکاف

ایام اعتکاف، دهه آخر ماه رمضان و نیز ایام البیض
(سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم) ماه رجب
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم فرموده است:

«ثواب اعتکاف در ماه رمضان، برابر با ثواب دو حج و عمره است.»

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

شروط اعتكاف

براي صحيح بودن اعتكاف چند چيز شرط است

1- روزه:

بنابراين اعتكاف بدون روزه گرفتن صحيح نيست البته لازم نيست روزه به خاطر اعتكاف باشد بلكه درايام روزه واجب هم مي توان معتكف بود. براساس اين شرط اگر كسي روزه گرفتن براو حرام باشد نمي تواند معتكف شود هم چنين اعتكاف كردن درروزهايي كه روزه آن حرام است مانند روزعيدفطر، صحيح نيست.

2- مسجد:

دومين شرط ،اعتكاف درمسجدجامع است مسجدجامع مسجدي است كه مخصوص يك محله نباشد واز بيشتر محلات درآن جا به نماز جماعت حاضرشوند ، البته مسجد جامع مي تواند متعدد باشد

3- كمتراز سه روز وشبهاي مابين آن نباشد :

اعتكاف حداقل سه روز است واعتكاف كمتراز سه روز صحيح نيست بنابراين معتكف بايد طلوع فجر روز اول تاغروب روز سوم درمسجد توقف كند، البته مي تواند اعتكاف خود را ادامه دهد . بايد يادآور شو كه اعتكاف درروزهاي اول ودوم مستحب است ولي اگر كسي دوروز ماند روز سوم براوواجب مي شود ونمي تواند آن راترك كند.

4- باقي ماندن درمسجد :

معتكف بايد از مسجد محل اعتكاف خود بيرون نرود مگرازبراي انجام امورضروري وهنگامي هم كه بيرون مي رود ازنزديك ترين راه ها برود وبه سرعت به مسجد بازگردد مقدم براين شروطف قصد قربت ويا اعتكاف است كه بايد نيت كند.

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

سخن اهل دل

1- دستورات الهي براي پروراندن درخت وجود و شجره طيبه و طوباي نفس انساني است، تا او را از عالم پايين به عالم بالا سير صعودي داده و به مقام شامخ قرب الهي برساند. از جمله اين دستورات مسأله اعتکاف است، که متن آن را سکوت و صوم و بيداري و خلوت و ذکر و راز و نياز مداوم، تشکيل مي دهد.


2- اعتکاف در حقيقت، در خانه ولايت وقوف پيدا کردن و در خانه دل و نهانخانه با حق، سخن گفتن و از غير، لب فرو بستن و به خدا پيوستن است.


3- اعتکاف، پشت پا زدن به تعلقات نفس است. معتکف مي کوشد تا از فرش زمين نفس، به عرش آسمان دل، پرواز کند و در آشيانه دوست، منزل گزيند.

4- اعتکاف، عاشقان را به طواف حرم امن الهي يعني دل مي برد 'القلب حرم الله' و نفس را با اسم 'حافظ حق' نگهبان دل قرار مي دهد 'وَ لا تُسکِنْ حَرَمَ الله غَيرَ الله'.

5- اعتکاف انسان در پيشگاه حق را زمان خاص و وقت خاص نيست؛ زيرا که عارف را حضور دائم يابد که حضور دايمش، اعتکاف اوست و انقطاع الي الله به طور مداوم، زبان حال و قال اوست؛ اين اعتکاف چند روز در مسجد جامع هر شهري، ظل و آيت و علامتي از براي آن اعتکاف حقيقي انسان است؛ تا کدامين صاحبدلي بدين بارگاه قدس الهي بار يابد.

6- معتکفان دائمي را که زبان 'هو، هو' دارند، از آن عالم، خبري است و آن را که خبر شد، خبري باز نيامد. چه اينکه حقايق ملکوتي خوش نشين اند و تا قلب را آرام و دل را خالي از غير نبينند فرو نمي آيند و از عالم بالا تنزل نمي کنند.

7- معتکف شدن در مسجدي براي چند روزي براي همگان ميسر است؛ ولي معتکف در خانه حق شدن و دل را به صاحبدل دادن و استقامت در طي مسير داشتن کاري است بس دشوار. راه دشوار است و تن از کار ترسان است ياران دل خريدار است کاين ره، راه جانان است، ياران

8- اعتکاف به دفتر دل رسيدن و طلسم را گشودن و از اسرار غيب آگاه شدن و به قيام قيامت جان رسيدن است. اعتکاف به حساب خود رسيدن است قبل از آنکه به حسابش برسند 'حاسَبُوا قَبلَ اَن تُحاسَبُوا'.


9- اعتکاف صاحبدل، رحلِ اقامت افکندن و وصف دل را تا قيامت جان شنيدن است و در دل شب نيز از نواي سينه و ناي گلو، هاي و هوي برآوردن است.

10- اعتکاف، روزه گرفتن، سکوت کردن و از غير و نامحرم دور شدن و از معاشرت پرهيز کردن و از حرف و کلام غير، تبري جستن و با همنوعان خويش که همدل اند، انس داشتن و از لذايذ مادي، دوري گزيدن و از زندان نفس آزاد شدن و با غسل و نيت، جان را تطهير کردن و با عمل ام داوود، دستور العمل از کاملان گرفتن است. خود را يافتن و دل بدان کامل واصل سپردن و در نهايت، قرآني شدن است؛ که 'لا يمَسُّهُ اِلّا المُطَهّرونَ؛ جز پاکان نبايد آن را مس کنند.'

11- براي نيل به هدف بزرگ تزکيه و تهذيب نفس و سر و سلوک، آدمي را اعتکاف بايد؛ اعتکاف در محيطي خلوت و ملکوتي، به دور از هياهوي زندگي؛ اعتکاف در حقيقت راز و نياز با خالق و فارغ از خويشتن شدن و توجهي خاص به مبدأ آفرينش و مرکز قدرت و عزت و سعادت يافتن.

12- در عصر سلطه ماديت، بر سراسر جوامع انساني، دنيا طلبي معيار برتري و عزت گرديده و از دين و معنويت که ريشه در اصل و فطرت بشر دارد جز شبحي کم رنگ، چيزي بر جا نمانده. چه زيبا و شيرين است که اهل معني در خلوتي روحاني، در خانه خداي خود به اعتکاف نشسته و خود را به درياي بيکران رحمت دوست سپرده و از او براي گذر از اين مرحله سخت ياري جويند

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

آشنايى با احکام اعتكاف

تعريف اعتكاف‏

1- اعتكاف، در لغت به معناى توقف در جايى است و در اصطلاح احكام، عبارت است از ماندن در مسجد به قصد عبادت خداوند ، با شرايطى كه خواهد آمد.

2- انسان مى‏تواند، در حال اعتكاف ، بنشيند، بايستد، بخوابد، يا راه برود.

اقسام اعتكاف‏

3- اعتكاف بر دو قسم است، مستحب و واجب، كه در اصل، يك عمل مستحبى است ، ولى ممكن است به سببى واجب شود، كه از جمله اسباب وجوب اعتكاف ، اين امور است :

* نذر، عهد يا قسم؛ مثلاً انسان نذر كند يا با خداى خود عهد كند يا قسم بخورد كه اگر در فلان كار موفق شد، يا از فلان بيمارى شفا پيدا كرد چند روز در مسجد معتكف شود.

* شرط ضمن عقد ؛ مثلاً هنگام قرار داد اجاره منزل، صاحب خانه شرط مى‏كند كه مستأجر هر سال پنج روز در مسجد معتكف شود و مستأجر نيز اين شرط را مى پذيرد.

* اجاره ؛ مثلاً شخصى اجير مى‏شود كه با دريافت مزد - يا بدون دريافت مزد - از طرف ميت در مسجد معتكف شود. (مانند نماز استيجارى).

پي نوشت :
1- در بخشهاي بعدي خواهد آمد كه حداقل مدت اعتكاف سه روز است

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

زمان اعتكاف‏

4- در طول سال در هر زمانى كه انسان بتواند، حداقل سه روز در مسجد بماند و روزه بگيرد صحيح است . (1) ولى بهترين زمان براى اعتكاف ماه مبارك رمضان، و در ماه رمضان ، دهه آخر آن است .

5- س : آيا اعتكاف نذرى را مى‏توان در ماه رمضان انجام داد؟

آيت الله بهجت: مانعى ندارد.

آيت الله مكارم :مانعى ندارد، مگر اينكه نيت او غير ماه رمضان باشد.
آيت الله صافى: اگر نذر مطلق يا مقيد به ماه رمضان باشد اشكال ندارد.

6- س : افضل اوقات اعتكاف چه زمانى است ؟ آيا ايام البيض ماه رجب فضيلت خاصى براى اعتكاف‏ دارد؟(2)

آيت الله مكارم: بهترين اوقات اعتكاف ، ماه مبارك رمضان و از همه بهتر دهه آخر آن است.

آيت الله بهجت: افضل اوقات ماه رمضان است خصوصاً در دهه آخر آن و ايام البيض رجب نيز تأكيد شده است .

1- تفصيل اين مسأله در بحث مدت اعتكاف و روزه اعتكاف خواهد آمد.

2- ايام البيض = سيزدهم و چهاردهم و پانزدهم.

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

شرايط اعتكاف‏

7- در صحت اعتكاف امورى شرط است كه برخى از آنها مربوط به شخص معتكف و برخى مربوط به خود اعتكاف است كه در اينجا به بيان آن شرايط، و احكام لازم آنها مى‏پردازيم.

شرايط معتكف:

1- عقل. (از ديوانه صحيح نيست)
2- ايمان . (از غير مومن صحيح نيست)(1)
3- قصد قربت . (هرگونه ريا و خودنمايى ، اعتكاف را باطل مى‏كند).
4- روزه‏دارى در ايام اعتكاف.
5- اجازه گرفتن از كسى كه اجازه او لازم است .

شرايط اعتكاف:

1- از سه روز كمتر نباشد. (زمان)
2- در مسجد جامع باشد. (مكان).
3- ادامه ماندن در مسجد و خارج نشدن از آن.
________________________________________
1- آيت الله سيستانى : ايمان شرط صحت اعتكاف نيست ، هر چند در استحقاق ثواب معتبر است .
آيت الله مكارم: ايمان شرط قبول اعتكاف است نه صحت آن .
شرط ايمان در فتاواى حضرت آيت الله صافى ذكر نشده است.

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

نيت اعتكاف‏

8- اعتكاف، همانند ساير عبادات ، بايد با نيت و قصد قربت باشد و هرگونه ريا و خودنمايى و قصد غيرالهى آن را باطل مى‏ كند.

9- در نيت اعتكاف، قصد وجه شرط نيست؛ يعنى لازم نيست قصد كند كه اعتكاف واجب است يا مستحب.

10- كسى كه بخواهد در نيت اعتكاف، قصد وجه كند، در اعتكاف واجب نيت وجوب و در اعتكاف مستحب ، نيت استحباب مى‏كند و واجب بودن اعتكاف در روز سوم ضررى ندارد، هر چند بهتر است كه از روز سوم نيت وجوب كند.

11- از آغاز تا پايان اعتكاف، بايد با نيت و قصد قربت باشد، بنابراين اگر به همين قصد ، اعتكاف را شروع كند صحيح است، همچنين اگر به قصد اينكه فردا معتكف شود به مسجد برود و از اول وقت (طلوع فجر) در آنجا باشد صحيح است.

12- س: زمان نيت اعتكاف چه وقتى مى‏باشد؟ و آيا اول شب مى‏شود نيت كرد؟

آيت الله تبريزى : زمان نيت اعتكاف، وقت شروع اعتكاف است كه طلوع فجر مى‏باشد و با استمرار نيت اول شب هم مانعى ندارد.

13- س : آيا در اعتكاف نيازى به قصد نمودن عبادات ديگر هم هست؟

آيت الله صافى: احتياط مستحب است .

آيت الله مكارم: قصد عبادت ديگرى در آن شرط نيست .

آيت الله بهجت: ظاهراً معتبر است در اعتكاف منضم شدن قصد عبادت ديگرى كه خارج از اوست.

14- س : آيا تجديد نيت در روزسوم اعتكاف مستحب لازم است؟

آيت الله صافى: بهتر است كه تجديد نيت وجوب نمايد.

آيت الله بهجت: تجديد نيت در روزسوم لازم نيست، گرچه احوط است.

آيت الله مكارم : تجديد نيت لازم نيست.

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

نيابت در اعتكاف

15- انسان مى‏تواند اعتكاف را براى خود يا براى ديگرى بجاى آورد. به قسم دوم ، اعتكاف نيابتى گفته مى‏شود.
16- اعتكاف به نيابت ميت بى‏اشكال است ولى به نيابت از انسان زنده، بنابر احتياط به قصد رجاء ، اشكال ندارد. پس به طور خلاصه مى‏توان در اين بخش اعتكاف را اينگونه تقسيم كرد:(1)

اعتكاف‏

1- براى خود

2- براى ديگران : ( به نيابت از ميت ---- به نيابت از زنده )

يادآورى :

گرچه روزه به نيابت از انسان زنده صحيح نيست ولى روزه گرفتن در اعتكاف مانند نماز براى طواف است كه به تبع عمل ديگر لازم مى‏شود و همچنانكه طواف و نماز آن به نيابت زنده‏ها صحيح است اعتكاف و روزه آن نيز صحيح است .

17- اعتكاف به نيابت از دو يا چند نفر، صحيح نيست، ولى مى‏تواند اعتكاف را به نيت خود بجا آورد و ثواب آن را به ديگران اهدا كند، خواه يك نفر باشد يا چند نفر، زنده يا مرده.

18- س: آيا اعتكاف را به نيابت از كسى كه مرده است و يا به نيابت از كسى كه زنده است مى‏توان انجام داد؟

آيت الله تبريزى : به نيابت از ميت مانعى ندارد ولى به نيابت از حى (زنده) اشكال دارد.

1- آيت الله گلپايگانى : اعتكاف به نيابت از زنده بنابر احتياط واجب صحيح نيست .

2-آيت الله مكارم : اعتكاف به نيابت از ديگرى ، زنده يا مرده، به قصد رجاء اشكال ندارد.

حكم اعتكاف به نيابت از زنده در فتاواى حضرت آيت الله صافى ذكر نشده است .