نماز در آئینه قرآن

[مولاتی یا فاطمه الزهرا(س)]

88 سود نماز براى خود انسان

و لا تزر وازرة وزر اخرى و ان تدع مثقلة الى حملها لا يحمل منه شى ء ولو كان ذاقربى انما تنذر الذين يخشون ربهم بالغيب و اقاموا الصلوة و من تزكى فانما يتزكى لنفسه و الى الله المصير.
هيچ گاهى گنهكارى بار گناه ديگرى را بر دوش نمى كشد؛ و اگر شخص ‍ سنگين بارى ديگرى را براى حمل گناه خود بخواند، چيزى از آن بر دوش ‍ نخواهد گرفت ، هر چند از نزديكان او باشد! تو فقط كسانى را بيم مى دهى كه از پروردگار خود در پنهانى مى ترسند و نماز را بر پا مى دارند؛ و هر كس ‍ پاكى (و تقوا) پيشه كند، نتيجه آن به خودش باز مى گردد؛ و بازگشت (همگان ) به سوى خداست .
(فاطر، 18)

[مولاتی یا فاطمه الزهرا(س)]

89 آسان بودن نماز براى خاشعان
و استعينوا بالصبر و الصلوة انها لكبيرة الا على الخاشعين
در زندگى از صبر و نماز كمك گيريد هر چند نماز كار مشكلى است مگر براى فروتنها.
(بقره ، 45)

[مولاتی یا فاطمه الزهرا(س)]

88 سود نماز براى خود انسان

و لا تزر وازرة وزر اخرى و ان تدع مثقلة الى حملها لا يحمل منه شى ء ولو كان ذاقربى انما تنذر الذين يخشون ربهم بالغيب و اقاموا الصلوة و من تزكى فانما يتزكى لنفسه و الى الله المصير.
هيچ گاهى گنهكارى بار گناه ديگرى را بر دوش نمى كشد؛ و اگر شخص ‍ سنگين بارى ديگرى را براى حمل گناه خود بخواند، چيزى از آن بر دوش ‍ نخواهد گرفت ، هر چند از نزديكان او باشد! تو فقط كسانى را بيم مى دهى كه از پروردگار خود در پنهانى مى ترسند و نماز را بر پا مى دارند؛ و هر كس ‍ پاكى (و تقوا) پيشه كند، نتيجه آن به خودش باز مى گردد؛ و بازگشت (همگان ) به سوى خداست .
(فاطر، 18)

[مولاتی یا فاطمه الزهرا(س)]

89 آسان بودن نماز براى خاشعان
و استعينوا بالصبر و الصلوة انها لكبيرة الا على الخاشعين
در زندگى از صبر و نماز كمك گيريد هر چند نماز كار مشكلى است مگر براى فروتنها.
(بقره ، 45)

[مولاتی یا فاطمه الزهرا(س)]

90 در همه حال به ياد خدا باشيد
الذين يذكرون الله قياما و قعودا و على جنوبهم و يتفكرون فى خلق السموات و الارض ربنا ما خلقت هذا باطلا سبحانك فقنا عذاب النار
همانها كه خدا را در حال ايستاده و نشسته و آنگاه كه بر پهلو خوابيده اند ياد مى كنند و در اسرار آفرينش آسمانها و زمين مى انديشند و مى گويند بارالها! اينها را بيهوده نيافريده اى ، منزهى تو را از عذاب نگاه دار.
(آل عمران ، 191)

[مولاتی یا فاطمه الزهرا(س)]

91 نماز و ياد خدا
و اقم الصلوة لذكرى
نماز را براى ياد من به پا داريد.
(طه ، 14)

[مولاتی یا فاطمه الزهرا(س)]

92 به ياد خدا باشيد
فاذكرونى اذكركم و اشكروالى و لا تكفرون
به ياد من باشيد تا به ياد شما باشم و شكر مرا گوييد
و كفران (در برابر نعمتها) نكنيد.
(بقره ، 152)

[مولاتی یا فاطمه الزهرا(س)]

93 خشوع در نماز
قد افلح المؤ منون ، الذين هم فى صلاتهم خاشعون
مؤ منان رستگار شدند، آنهايى كه در نمازشان با خشوع هستند.
(مؤ منون ، 1و2)

[مولاتی یا فاطمه الزهرا(س)]

94 زكات دادن على (عليه السلام ) در حال نماز
انما وليكم الله و رسوله و الذين امنو الذين يقيمون الصلوة
و يؤ تون الزكوة و هم راكعون

سرپرست و ولى شما خدا و رسول اوست و مؤ منانى كه
نماز به پا داشته و فقيران را در حال ركوع زكات مى دهند.
(مائده ، 55)

[مولاتی یا فاطمه الزهرا(س)]

95 نتيجه ترك عبادت
ان الذين يستكبرون عن عبادتى سيد خلون جهنم داخرين
آنان كه از عبادت كردن به خداوند تكبر مى ورزند، هر چه زودتر ذليلانه به جهنم فرو خواهند رفت .
(مؤ من ، 60)
96 نماز يكى از علائم ايمان
انما المؤ منون الذين اذا ذكر الله و جلت قلوبهم و اذا تليت و عليهم اياته زادتهم ايمانا و على ربهم يتو كلون الذين يقيمون الصلوة و مما رزقناهم ينفقون اولئك هم المؤ منون حقا لهم درجات عند ربهم و مغفرة و رزق كريم
مؤ منان كسانى هستند كه هرگاه خدا نزد آنها ياد شود دلهاى آنها مى ترسد و هرگاه آيات خدا بر آنها تلاوت شود ايمانشان بيشتر مى گردد و بر پروردگار خود توكل مى كنند، آنان كه نماز را بپا مى دارند و از آنچه به آنها داده ايم انفاق مى كنند و مؤ منان حقيقى آنها هستند، براى آنان درجات (فوق العاده اى ) نزد پروردگارشان است و براى آنها آمرزش و روزى بى نقص و عيب است .
(انفال ، 2 تا4)
97 رفع ناراحتيهاى پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم از طريق نماز
فسبح بحمد ربك وكن من الساجدين واعبد ربك حتى ياءتيك اليقين
(غم مخور) و به ذكر اوصاف كمال پروردگارت تسبيح گو و از نمازگزارن باش و دائم به پرستش خداى خود مشغول باش تا ساعت يقين بر تو فرا رسد.
(حجر، 98)
98 تاءثير روگردانى از ذكر خدا
و من اعرض عن ذكرى فان له معيشة ضنكا و نحشره القيامة اعمى
هر كسى از ياد من روى گردان شود زندگى تنگ (و سختى ) خواهد داشت ، و روز قيامت او را نابينا محشور مى كنيم
(طه ، 124)
99 نتيجه نماز و تقوى
و اقاموا الصلوة و من تزكى فانما يتزكى لنفسه و الى الله المصير
نماز را بر پا مى دارند، و هر كس پاكى (و تقوا) پيشه كند، نتيجه آن به خودش ‍ باز مى گردد، و بازگشت (همگان ) به سوى خداست .
(فاطر، 18)
بخش سوم : آداب و شرايط نماز
100 آداب نماز
... و لا تجهر بصلاتك و لا تخافت بها و ابتغ بين ذلك سبيلا
... و تو در نماز نه صدا را بسيار بلند و نه بسسيار آهسته گردان بلكه حد متوسط را اختيار كن .
(اسراء، 110)
101 اذان
و اذا ناديتم الى الصلوة اتخذوها هزوا و لعبا ذلك بانهم قوم لا
يعقلون
اينان وقتى شما اذان نماز مى گوييد آن را وسيله تفريح خود گرفته بازيچه اش ‍ مى پندارند، و اين براى اين است كه مردى بى خردند.
(مائده ، 58)
102 فلسفه وضو، تيمم و غسل
يا ايها الذين آمنوا اذا قمتم الى الصلوة فاغسلوا وجوهكم و ايديكم الى المرافق و امسحوا برؤ ؤ سكم و ارجلكم الى الكعبين و ان كنتم جنبا فاطهروا و ان كنتم مرضى او على سفر او جاء احد منكم من الغائط او لمستم النساء فلم تجدوا ماء فتيمموا صعيدا طيبا فامسحوا بوجود هكم و ايديكم منه ما يريد الله ليجعل عليكم من حرج و لكن يريد ليطهر كم و ليتم نعمته عليكم لعلكم تشكرون
اى كسانى كه ايمان آورده ايد هنگامى كه براى نماز بپاخاستيد صورت و دستها را تا آرنج بشوييد و سر و پاها را تا مفصل (يا برآمدگى پشت پا) مسح كنيد و اگر جنب باشيد خود را بشوييد (غسل كنيد) و اگر بيمار يا مسافر باشيد يا يكى از شما از محل پستى آمده (قضاى حاجت كرده ) يا با زنان تماس گرفته باشيد (آميزش جنسى كرده ايد) و آب (براى غسل يا وضو) نيابيد با خاك پاكى تيمم كنيد و از آن بر صورت (پيشانى ) و دستها بكشيد، خداوند نمى خواهد مشكلى براى شما ايجاد كند بلكه مى خواهد شما را پاك سازد و نعمتش را بر شما تمام نمايد شايد شكر او را بجا آوريد.
(مائده ، 6)
103 جهت قبله هنگام نماز
و من حيث خرجت فول و جهك شطر المسجد الحرام و انه للحق من ربك و ما الله بغافل عما تعملون
از هر كجا (و از هر شهر و نقطه اى ) خارج شدن (به هنگام نماز) روى خود را به جانب مسجدالحرام كن . اين فرمان دستور حقى است از طرف پروردگار تو، و خداوند از كردار شما غافل نيست .
104 اخلاص در نماز
قل ان صلاتى و نسكى و محياى و مماتى لله رب العالمين # لا شريك له و بذلك امرت و انا اول المسلمين
بگو همانا نماز و تمام عبادات و زندگى و مرگ من همه براى خداوند پروردگار جهانيان است # شريكى براى او نيست و به همين دستور يافته ام و من نخستين مسلمان هستم .
(انعام ، 162 و 163)
105 محافظت بر نماز
و الذين هم على صلوتهم ، يحافظون ، اولئك هم الوارثون
و آنها كه از نمازها مواظبت مى نمايند، آنها وارثانند.
(مؤ منون ، 9و10)
106 خداوند نماز گذشته را قبول مى كند
و كذلك جعلناكم امة وسطا لتكونوا شهداء على الناس و يكون الرسول عليكم شهيدا و ما جعلنا القبله التى كنت عليها الا لنعلم من يتبع الرسول ممن ينقلب على عقبيه و ان كانت لكبيرة الا على الذين هدى الله و ما كان الله ليضيع ايمانكم ان الله بالناس لرؤ ف رحيم
همان گونه (كه قبلا شما، يك قبله ميانه است ) شما را نيز، امت ميانه اى قرار داديم (در حد اعتدال ، ميان افراط و تفريط) تا بر مردم گواه باشيد، و پيامبر هم بر شما گواه است . و ما، آن قبله اى را كه قبلا بر آن بودى ، تنها براى اين قرار داديم كه افرادى كه از پيامبر پيروى مى كنند، از آنها كه به جاهليت باز مى گردند، مشخص شوند. و مسلما اين حكم ، جز بر كسانى كه خداوند آنها را هدايت كرده ، دشوار بود. (اين را نيز بدانيد كه نمازهاى شما در برابر قبله سابق ، صحيح بوده است ) و خدا هرگز ايمان (نماز) شما را ضايع نمى گرداند، زيرا خداوند نسبت به مردم ، رحيم و مهربان است .
(بقره ، 143)
107 تعقيب نماز
فاذا قضيتم الصلوة فاذكروا الله قياما و قعودا و على جنوبكم فاذا اطماننتم فاقيموا الصلوة ان الصلوة كانت على المؤ منين كتابا موقوتا.
و هنگامى كه نماز را به پايان رسانيدند خدا را ياد كنيد در حالى ايستادن و نشستن و به هنگامى كه به پهلو خوابيده اند، و هرگاه آرامش يافتيد (و حالت خوب زايل گشت ، نماز را به صورت معمول ، انجام دهيد، زيرا نماز وظيفه ثابت و معينى براى مؤ منان است .
(نساء، 103)
108 وقت نماز صبح و ظهر
اقم الصلوة لدلوك الشمس الى غسق الليل و قران الفجر ان قران الفجر كان مشهودا
نماز را از زوال خورشيد تا نهايت تاريكى شب (نيمه شب ) برپا دار، و همچنين قرآن فجر (نماز صبح ) را، چرا كه قرآن فجر مورد مشاهده (فرشتگان شب و روز)است .
(اسراء، 78)
109 نمازهاى پنجگانه
فا صبر على ما يقولون و سبح بحمد ربك قبل طلوع الشمس و قبل غروبها و من اناى الليل فسبح و اطراف النهار لعلك ترضى .
بنابراين در برابر آنچه گويند صبر كن و قبل از طلوع آفتاب و پيش از غروب آن و همچنين در اثناى شب و اطراف روز تسبيح حمد پروردگارت را بجا آور تا خشنود شوى .
(طه ، 130)
110 اهميت نماز ظهر و مراقبت بر نمازها
حافظوا على الصلوات و الصلوة الوسطى و قوموا لله قانتين
در انجام همه نمازها و نماز ميانى (ظهر) كوشش و مواظبت كنيد، در حال عبادت و خضوع كنان براى خدا به پا خيزيد.
(بقره ، 238)
111 نماز و وقت شناسى
فسبحان الله حين تمسون و حين تصبحون . و له الحمد فى السموات و الارض و عشيا و حين تظهرون
منزه است خداوند به هنگامى كه شام مى كنيد و صبح مى كنيد. و حمد و ستايش مخصوص اوست در آسمان و زمين ، و تسبيح و تنزيه براى اوست به هنگام عصر و هنگامى كه ظهر مى كنيد.
(روم ، 17)
112 اشاره به نماز عصر
والعصر
به عصر سوگند.
(عصر، 1)
113 ثابت بودن وقت نماز
فاقيموا الصلوة ان الصلوة كانت على المؤ منين كتابا مؤ قونا
نماز را بر پا داريد كه راستى نماز وظيفه ثابت و معينى است براى مؤ منان .
(نساء 103)
114 تحريم نماز در حال مستى
يا ايها الذين آمنوا لا تقربوا القربوا الصلوة و انتم سكارى حتى تعلموا ما تقولون
اى كسانى كه ايمان آورده ايد در حالى كه مست هستيد به نماز نزديك نشويد تا بدانيد چه ميگوئيد.
(نساء، 44)
115 نماز از روى كسالت
ان المنافقين يخادعون الله و هو خادعهم و اذا قاموا الى الصلاة قاموا كسالى يراؤ ون الناس و لا يذكرون الله الا قليلا.
منافقان مى خواهند خدا را فريب دهند، در حالى كه او آنها را فريب مى دهد و هنگامى كه به نماز بر مى خيزند با كسالت بر مى خيزند و در برابر مردم رياى مى كنند و خدا را جز اندكى ياد نمى نمايند.
(نساء، 142)
بخش چهارم : نماز انبياء
116 نماز پيامبر
فسبح بحمد ربك و كن من الساجدين و اعبد ربك حتى ياءتيك اليقين
(غم مخور) و به ذكر او صاف كمال پروردگارت تسبيح گو و از نمازگزاران با و دائم به پرستش خداى خود مشغول باش تا ساعت يقين بر تو فراهم رسد.
(حجر، 98)
117 نماز حضرت زكريا (ع )
هو قائم يصلى فى المحراب
حضرت زكريا (عليه السلام ) در محراب ايستاده مشغول نماز شد.
(آل عمران ، 30)
118 وظايف والدين در آموزش نماز
و امر اهلك با الصلوة و اصطبر عليها لا نسئلك رزقا نحن نرزقك و العاقبه للتقوى .
و خانواده خود را به نماز دستور ده و بر انجام آن شكيبا باش ما از تو روزى نمى خواهيم بلكه ما به تو روزى مى دهيم و عاقبت نيك براى تقوا است .
(طه ، 132)
119 دعوت خانواده به نماز
وكان يامر اهله با لصلوة و الزكوة و كان عند ربه مرضيا
او (اسماعيل ) همراه خانواده خود را به نماز و زكات دعوت مى كرد و همراره مورد رضايت پروردگارش بود.
(مريم ، 55)
120 توصيه به حضرت مريم براى نماز
يا مريم اقنتى لربك واسجدى واركعى مع الراكعين .
اى مريم ! (به شكرانه اين نعمت ) براى پروردگار خود خضوع كن و سجده بجا بياور و با ركوع كنندگان ركوع نما.
(آل عمران ، 43)
121 دعاى ابراهيم (ع ) براى اقامه نماز
رب اجعلنى مقيم الصلوة و من ذريتى ربنا و تقبل دعاء
پروردگارا مرا از بر پا كنندگان نماز قرار ده و از فرزندان من نيز چنين كن ، پروردگارا دعاى (ما را) بپذير.
(ابراهيم ، 40)
122 عبادت ، عامل نجات يونس
فلو لا انه كان من المسبحين للبث فى بطنه الى يوم يبعثون
و اگر او از تسبيح كنندگان نبود تا روز قيامت در شكم ماهى مى ماند.
(صفات ، 143و144)
123 شعيب و نماز
قالوا يا شعيب اصلوتك تاءمرك ان نترك ما يعبد اباؤ نا او ان نفعل فى اموالنا ما نشاء انك لانت الحليم الرشيد
گفتند: اى شعيب آيا نمازت تو را دستور مى دهد كه ما آنچه را پدرانمان مى پرستيدند ترك گوئيم ؟ و آنچه را مى خواهيم در اموالمان انجام ندهيم ؟ تو مرد بردبار و رشيدى هستى ؟
(هود، 87)
124 سفارش لقمان به فرزندش در مورد نماز
يا بنى اقم الصلوة و امر بالمعروف و انه عن المنكر و اصبر على ما اصابك ان ذلك من عزم الامور
پسرم : نماز را بر پادار و امر به معروف و نهى از منكر كن و در برابر مصائبى كه به تو مى رسد با استقامت و شكيبا باش كه اين از كارهاى مهم و اساسى است .
(لقمان ، 17)
125 نماز اولين فرمان به موسى (ع )
اننى انا الله لا اله الا انا فاعبدنى و اقم الصلوة لذكرى
من الله هستم معبودى جز من نيست مرا پرستش كن و نماز را براى ياد من به پادار.
(طه ، 14)
126 اسحاق و يعقوب و نماز
و وهبنا له اسحاق و يعقوب نافله و كلا جعلنا صالحين و جعلنا هم ائمه يهدون بامرنا و اوحينا اليهم فعل الخيرات و اقام الصلوة و ايتاء الزكوة و كانوا لنا عابدين
ما به ابراهيم ، اسحاق و فرزندزاده اش يعقوب را عطا كرديم و همه را صالح و شايسته و لايق مقام نبوت قرار داديم ، و آنان را به پيشوايى خلق بر گزيديم تا مردم را هدايت كنند، و هر كار نيكو را از انواع عبادات و خيرات مخصوصا اقامه نماز و اداى زكات را به آنان وحى كرديم و ايشان براى ما بندگان سر به فرمان بودند.
(انبياء، 72و73)
127 مقام ابراهيم (عليه السلام ) و جايگاه نماز
و اذا جعلنا البيت مثابه الناس و امنا و اتخذوا من ابراهيم مصلى و عهدنا الى ابراهيم و اسماعيل ان طهرا بيتى للطائفين و العاكفين و الركع السجود
(و به خاطر بياوريد) هنگامى كه خانه كعبه را مركز امن و امان براى مردم قرار داديم (و براى تجديد همين خاطره ) از مقام ابراهيم نماز گاهى براى خود انتخاب كنيد و ما به ابراهيم و اسماعيل امر كرديم كه خانه مرا براى طواف كنندگان و مجاوران و ركوع كنندگان و سجده كنندگان (نمازگزاران ) پاك و پاكيزه كنيد.
(بقره ، 125)
128 نماز در آئين حضرت عيسى (ع )
و جعلنى مباركا اين ما كنت و اوصافى بالصلوة و الزكوة ما دمت حيا
مرا وجودى پر بركت قرار داده هر جا كه باشم و مرا توصيه به نماز و زكات كرده است تا زمانى كه زنده ام .
(مريم ، 31)
بخش پنجم : سهل انگارى و ترك نماز
129 مراقبت از نماز
و الذين يؤ منون بالاخره يؤ منون به وهم على صلاتهم يحافظون
آنها كه به آخرت ايمان دارند به آن ايمان مى آورند و مراقب نمازهاى خويش مى باشند.
(انعام ، 92)
130 نماز و سهل انگارى
فويل للمصلين الذين هم عن صلاتهم ساهون
پس واى بر نمازگزاران آنهايى كه در نمازشان سهل انگارند.
(ماعون ، 4و5)
131 ضايع كنندگان نماز
فخلف من بعدهم خلف اضاعوا الصلوة و اتبعوا الشهوات فسوف يلقون غيا
اما بعد از آنها فرزندان نا شايسته اى روى كار آمدند كه نماز را ضايع كردند و پيروى از شهوات نمودند و به زودى (مجازات ) گمراهى خود را خواهند ديد.
(مريم ، 59)
132 عذاب سخت ترك كنندگان نماز
فى جنات يتساءلون عن المجرمين ما سلككم فى سقر قالوا لم نك من المصلين
آنها در باغهاى بهشتند و سؤ ال مى كنند از مجرمان ، چه چيز شما را به دوزخ فرستاد؟ مى گويند: ما از نماز گزاران نبوديم .
(مدثر، 40 تا 43)
133 غفلت از ذكر خداوند
و من يعش عن ذكر الرحمن نقيض له شيطانا فهوله قرين
هر كس از ياد خدا رويگردان شود شيطان را به سراغ او مى فرستيم و همراه قرين او باشد.
(ز خرف ، 36)
134 ترك نكردن نماز حتى در صحنه جنگ
فان خفتم فرجالا او ركبانا فاذا منتم فاذكرو الله كما علمكم مالم تكونوا تعلمون
و اگر (به خاطر جنگ يا خطر ديگرى ) بترسيد (نماز را) در حال سواره و يا پياده انجام دهيد، اما به هنگامى كه امنيت خود را بازيافتيد خدا را ياد كنيد (نماز را به صورت معمولى بخوانيد) آنچنان كه به شما تعليم داد چيزهايى را كه نمى دانستيد.
(بقره ، 239)
135 تا آخر عمر در حال نماز باشيم
و اعبد ربك حتى ياءتيك اليقين
و پروردگارت را عبادت كن تا يقين (مرگ ) فرا رسد.
(حجر، 99)
136 نتيجه روگردانى از ذكر خدا
و من اعرض عن ذكرى فان له معيشة ضنكا و نحشره يوم القيامة اعمى
هر كس از ياد من روى گردان شود زندگى تنگ (و سختى ) خواهد داشت ، و روز قيامت او را نابينا محشور مى كنيم .
(طه ، 124)
137 مزاحمت كافران نسبت به نمازگزاران
ارايت الذى ينهى ، عبدا اذا طى
به من خبر دهيد آيا كسى كه نهى مى كند بنده اى را كه مشغول نماز است آيا مستحق عذاب نيست .
(علق ، 9و10)
138 ترك نماز
فلا صدق و لا صلى .
او هرگز ايمان نياورد و نماز نخواند.
(قيامت ، 31)
139 نهى نماز بر ميت منافق
و لا تصل على احد منهم مات ابدا و لا تقم على قبره انهم كفروا بالله و رسوله و ماتوا و هم فاسقون
(اى محمد) بر هيچ يك از آنها كه بميرد نماز نخوان و بركنار قبرش (براى دعا و طلب آمرزش ) نايست ، چرا كه آنها به خدا و رسولش كافر شدند و در حالى كه فاسق بودند از دنيا رفتند.
(توبه ، 84)
140 لجاجت كافران در مورد ترك نماز
و اذا قيل لهم اركعوا لا يركعون
و هنگامى كه به آنها گفته شود ركوع كنيد ركوع نمى كنند.
(مرسلات ، 48)
141 نماز بى ارزش
و ما لهم الا يعذبهم الله و هم يصدون عن المسجد الحرام و ما كانوا اولياء ان اولياؤ ه الا المتقون ولكن اءكثرهم لا يعلمون # و ما كان صلاتهم عندالبيت الا مكاء و تصدية فذوقوا العذاب بما كنتم تكفرون
چرا خدا آنها را مجازات نكند با اينكه از (عبادت موحدان در كنار) مسجد الحرام جلوگيرى مى كنند در حالى كه سرپرست آن نيستند، سرپرست آن فقط پرهيزكارانند ولى بيشتر آنها نمى دانند # نماز آنها (كه مدعى هستند ما هم نماز داريم ) نزد خانه (خدا) چيزى جز صورت كشيدن و كف زدن نبوده پس بچشيد عذاب (الهى ) را به خاطر كفرتان .
(انفال ، 34و35)
142 نماز منافقان از روى كسالت
و لا ياءتون الصلوة الا و هم كسالى
منافقان نماز نمى خوانند مگر با كسالت و بى حالى .
(توبه ، 54)
143 مخالفت ابليس از سجده بر آدم
و اذا قلنا للملئكة اسجدوا الادم فسجدوا الا ابليس ابى و استكبر و كان من الكافرين
و هنگامى كه به فرشتگان گفتيم براى آدم سجده و خضوع كنيد، همگى سجده كردند جز شيطان كه سرباز زده و تكبر ورزيد (و به خاطر نافرمانى و تكبر) از كافران شد.
(بقره ، 34)
144 همه سجده نمودند الا شيطان
و لقد خلقناكم ثم صورناكم ثم قلنا للملائكة اسجدوا لادم فسجدوا الا ابليس لم يكن من الساجدين
شما را خلق كرديم آنگاه نقش بنديتان نموديم ، سپس به فرشتگان گفتيم كه آدم را سجده كنيد همه سجده كردند مگر ابليس كه از سجده كنندگان نبود.
(اعراف ، 11)
145 علت منع سجده ابليس
قال ما منعك الا تسجد اذا امرتك قال انا خير منه خلقتنى من نار و خلقته من طين
خداوند فرمود چه چيز مانع شد، وقتى به تو فرمان دادم سجده نكردى گفت من از او بهترم مرا از آتش آفريده اى و او را از گل خلق كرده اى
(اعراف ، 12)
146 غفلت از ياد خدا
يا ايها الذين آمنوا لا تلهكم اموالكم و لا اولادكم عن ذكر الله و من يفعل ذلك فاولئك هم الخاسرون
اى كسانى كه ايمان آورده ايد! اموال و فرزندانتان شما را از ياد خدا غافل نكنند و كسانى كه چنين كنند زيانكارانند
(منافقين ، 9)
147 چرا براى خدا سجده نمى كنند
الا يسجدوا لله الذى يخرج الخب ء فى السموات و الارض و يعلم ما تخفون و ما تعلنون
چرا براى خداوند سجده نمى كنند كه آنچه را در آسمانها و زمين پنهان است خارج (و آشكار) مى سازد و آنچه را پنهان مى داريد يا آشكار مى كنيد مى داند؟
(نمل ، 25)
148 تداوم نماز
الذين هم على صلاتهم دائمون
آنان همواره نمازشان را مى خوانند و هرگز نماز را ترك نمى كنند.
(معارج ، 23)
بخش ششم : انواع نماز
1 نماز جماعت :
149 توصيه به نماز جماعت
و اقيموا الصلوة واتوا الزكوة واركعوا مع الراكعين
نماز را به پا داريد و زكات بدهيد و ركوع كنيد با ركوع كنندگان .
(بقره ، 42)
150 اشاره به نماز جماعت
و الصافات صفا سوگند به (فرشتگان ) صف كشيده و منظم .
(صافات ، 1)
151 ركوع كنندگان
يا مريم اقنتى لربك واسجدى واركعى مع الراكعين
اى مريم ! (به شكرانه اين نعمت ) براى پروردگار خود خضوع كن و سجده بجا بياور و با ركوع كنندگان ركوع نما.
(آل عمران ، 43)
2 نماز جمعه :
152 فلسفه نماز جمعه
يا ايها الذين امنوا اذا نورى للصلوة من يوم الجمعة فاسعوا الى ذكر الله و ذروا البيع ذلكم خير لكم ان كنتم تعلمون .
اى كسانى كه ايمان آورده ايد! هنگامى كه براى نماز روز جمعه اذان گفته مى شود به سوى ذكر خدا بشتابيد، و خريد و فروش را رها كنيد كه اين براى شما بهتر است اگر مى دانستيد.
(جمعه ، 9)
153 خطبه نماز جمعه پيامبر (عليه السلام )
و اذا راوا تجارة او لهوا انفضوا اليها وتر كوك قائماء قل ما عند الله خير من اللهو من التجارة و الله خير الرازقين
هنگامى كه تجارت يا سرگرمى و لهوى را ببينند پراكنده مى شوند و به سوى آن مى روند و تو را ايستاده به حال خود رها مى كنند. بگو آنچه نزد خداست از لهو و تجارت بهتر است و خداوند بهترين روزى دهندگان است .
(جمعه ، 11)
154 طلب روزى بعد از نماز جمعه
فاذا قضيت الصلوة فانتشروا فى الارض و ابتغوا من فضل الله و اذكروا الله كثيرا لعلكم تفلحون
و هنگامى كه نماز پايان گرفت شما آزاديد، در زمين پراكنده شويد و از فضل الهى طلب كنيد، و خدا را بسيار ياد نماييد تا رستگار شويد.
(جمعه ، 10)
3 نماز مسافر
155 نماز مسافر
و اذا ضربتم فى الارض فليس عليكم جناح ان تقصروا من الصلوة ان خفتم ان يفتنكم الذين كفروا ان الكافرين كانوا لكم عدوا مبينا
و هنگامى كه سفر كنيد گناهى بر شما نيست كه نماز را كوتاه كنيد اگر از فتنه (و خطر) كافران بترسيد، زيرا كافران براى شما دشمن آشكارى هستند.
(نساء، 101)
156 نماز خوف
و اذا كنت فيهم فاقمت لهم الصلوة فلتقم طائفه منهم معك ولياخذوا اسلحتهم فاذا سجدوا فليكونوا من ورائكم ولتات طائفة اخرى لم يصلوا فليصلوا معك ولياخذوا حذرهم و اسلحتهم ود الذين كفروا لو تغفلون عن اسلحتكم و امتعتكم فيميلون عليكم ميلة واحده و لا جناح عليكم ان كان بكم اذى من مطر او كنتم مرضى ان تضعوا اسلحتكم و خذوا حذركم ان الله اعد للكافرين عذابا مهينا
و هنگامى كه در ميان آنها باشى و(در ميدان جنگ براى آنها نماز بر پا كنى بايد دسته اى از آنها با تو (به نماز) برخيزند و بايد سلاحهاى خود را با خود برگيرند و هنگامى كه سجده كردند (و نماز را به پايان رسانيدند) بايد به پشت سر شما (به ميدان نبرد) بروند و آن دسته ديگر كه نماز نخوانده اند (و مشغول پيكار بوده اند) بيايند و با تو نماز بخوانند و بايد آنها وسايل دفاعى و سلاحهاى خود را با خود (در حال نماز) حمل كنند (زيرا) كافران دوست دارند كه شما از سلاحها و متاعهاى خود غافل شويد و يك مرتبه به شما هجوم كنند. و اگر از باران ناراحت هستيد و يا بيمار (و مجروح ) باشيد مانعى ندارد كه سلاحهاى خود را بر زمين بگذاريد ولى وسايل دفاعى (مانند زره و خود) را با خود برداريد. خداوند براى كافران عذاب خوار كننده اى فراهم ساخته است .
(نساء، 102)
4 نماز شب
157 دعوت رسول الله صلى الله عليه و آله وسلم به نام شب للّه
و من اليل فتهجد به نافله لك عسى ان يبعثك ربك مقاما محمودا
(خداوند متعال به پيامبرش مى فرمايد:) پاسى از شب را از خواب برخيزد و قرآن (و نماز) بخوان ، اين يك وظيفه اضافى براى توست تا پروردگارت تو را به مقامى در خور ستايش برانگيزد.
(اسراء، 79)
158 سجده كنندگان
الذى يريك حين تقوم و تقلبك فى الساجدين
همان كسى كه تو را به هنگامى كه (براى عبادت ) بر مى خيزى مى بيند و حركت تو را در ميان سجده كنندگان مشاهده مى كند.
(شعراء، 218 و 219)
159 طلب استغفار هنگام سحر
الصابرين و الصادقين و القانتين و المنفقين و المستغفرين بالاسحار.
آنها كه (در برابر مشكلات ، و در مسير اطاعت و ترك گناه ) استقامت مى ورزند راستگو هستند (در برابر خدا) خضوع (در راه او) انفاق مى كنند و در سحر گاهان استغفار مى نمايند.
(آل عمران ، 17)
160 نماز شب از ويژگيهاى عبادالرحمن
و الذين يبيتون لربهم سجدا و قياما
كسانى كه شب را براى پروردگارشان در حال سجده و قيام بيتوته مى كنند.
(فرقان ، 64)
161 تسبيح خدا در شب
و من الليل فاسجد له و سبحه ليلا طويلا
و در شبانگاه براى او سجده كن ، و مقدارى طولانى از شب ، او را تسبيح گوى .
162 تسبيح هنگام شب و صبح
فاصبر على ما يقولون و سبح بحمد ربك قبل طلوع الشمس و قبل الغروب ، و من اليل فسبحه و ادبار السجود.
در برابر آنچه مى گويند شكيبا باش ، و تسبيح و حمد پروردگارت را قبل از طلوع آفتاب و پيش از غروب بجا آور و در بخشى از شب او را تسبيح كن و بعد از سجده ها.
(ق ، 39 و 40)
163 وصف شب زنده داران (دانايان )
امن هو قانت اناء الليل ساجدا و قائما يحذر الاخرة و يرجوا رحمة ربه
آيا چنين كسى با ارزش است يا كسى كه در ساعات به عبادت مشغول است و در حال سجده و قيام ، از عذاب آخرت مى ترسد، و به رحمت پروردگارش اميدوار است .
(زمر، 9)
164 نماز شب و نافله صبح
و اصبر لحكم ربك فانك باعيننا و سبح بحمد ربك حين تقوم . و من الليل فسبحه و ادبار النجوم
165 تجديد قوا به وسيله نماز شب
ان ناشئه الليل هى اشد و طا و اقوم قيلا ان لك فى النهار سبحا طويلا.
مسلما برنامه (عبادت ) شبانه پابر جاتر و با استقامت تر است و تو در روز تلاش مستمر و طولانى خواهى داشت .
(مزمل ، 6)
166 قيام در دل شب
قم الليل الا قليلا نصفه او انقص منه قليلا اوزد عليه و رتل القران ترتيلا
شب را، جز كمى ، به پا خيز نيمى از شب را ياد كمى از آن كم كن . يا بر نصف آن بيفزا و قرآن را با دقت و تاءمل بخوان .
(مزمل ، 2 تا 4)
167 اوقات نماز شب
ان ربك يعلم انك تقوم ادنى من ثلثى الليل و نصفه و ثلثه و طائفة من الذين معك و الله يقدر الليل و النهار
پروردگارت مى داند كه تو و گروهى از كسانى كه با تو هستند نزديك دو سوم از شب يا نصف يا مثلث آن را بپا مى خيزيد و خداوند شب و روز را اندازه گيرى مى كند.
(مزمل ، 20)
168 نماز شب بهترين زمان براى عبادت
تتجافى جنوبهم عن المضاجع يدعون ربهم خوفا و طمعا و مما رزقناهم يفقون
پهلوهايشان از بسترها در دل شب دور مى شود (به پا مى خيزند و رو به درگاه خدا مى آورند) پروردگار خود را با بيم و اميد مى خوانند، و از آنچه به آنها روزى داده ايم انفاق مى كنند.
(سجده ، 16)
169 نماز شب نشانه بهشتيان
كانوا قليلا من الليل ما يهجعون و با لاسحار هم يستغفرون
آنها (پرهيزكاران ) كمى از شبها را مى خوابيدند و در سحر گاهان استغفار مى كردند.
(ذاريات ، 17و18)
بخش هفتم : اهميت دعا
170 دعا مايه آرامش
خذ من اموالهم صدقة تطهر هم و تزكيهم بها وصل عليهم ان صلوتك سكن لهم و الله سميع عليم
از اموالشان زكات بگير، تا بدين وسيله پاكشان كنى و(اموالشان را) نمو دهى ، و درباره آنان دعاى خير كن كه دعاى تو مايه آرامش آنان است ، و خدا شنوا و داناست .
(توبه ، 103)
171 هنگام زيان دعا مى كند
و اذا مس الانسان ضر دعا ربه منيبا
هنگامى كه انسان را زيانى رسد، پروردگار خود را مى خواند و به سوى او باز مى گردد.
(زمر، 8)
172 اجابت از طرف خداوند
ادعونى استجب لكم ان الذين يستكبرون عن عبادتى سيد خلون جهنم داخرين
مرا بخوانيد كه شما را اجابت خواهم كرد، آنان كه از پرستش من سرباز مى زنند، بزودى در حالى كه خوار باشند وارد دوزخ خواهند شد.
(مؤ من ، 60)
173 پاسخ دعا
و اذا ساءلك عبادى عنى فانى قريب اجيب دعوة الداع اذا دعان فليستجيبو الى و ليؤ منوا بى لعلهم يرشدون
و هنگامى كه بندگان من از تو درباره من سؤ ال كنند (بگو) من نزديكم ! دعاى دعا كننده را، به هنگامى كه مرا مى خواند، پاسخ مى گويم ! پس بايد دعوت مرا بپذيرد، و به من ايمان آورند، باشد كه راه يابند (و به مقصد برسند).
(بقره ، 186)
174 دعا براى بيماران
امن يجيب المضطر اذا دعاه و يكشف السوء
آيا جز او كسى هست كه دعاى بيچاره و درمانده را اجابت نمايد و عذاب را بر طرف سازد.
(نمل ، 61)
175 دعا در پنهانى
ادعو ربكم تضرعا و خفيه انه لا يحب المعتدين
خدا را به تضرع و زارى و در پنهانى بخوانيد (و بر خلق ستم روا مداريد) كه خداوند ستمكاران را دوست ندارد.
(اعراف ، 55)
176 تعقيب نماز
فاذا قضيتم الصلوة فاذكروا الله قياما و قعودا و على جنوبكم فاذا اطماننتم فاقيموا الصلوة ان الصلوة كانت على المؤ منين كتابا مؤ قوتا
و هنگامى كه نماز را به پايان رسانيديد خدا را ياد كنيد در حال ايستادن و نشستن و به هنگامى كه به پهلو خوابيده ايد، و هرگاه آرامش يافتيد (و حالت خوب زايل گشت ، نماز را به صورت معمول ، انجام دهيد، زيرا نماز وظيفه ثابت و معينى براى مؤ منان است .
(نساء، 103)



بخش هشتم : اهميت و جايگاه مسجد
177 آبادى مسجد توسط افراد صالح
ما كان للمشركين ان يعمروا مساجد الله شهدين على انفسهم بالكفر اولئك حبطت اعمالهم و فى النار هم خالدون
مشركان حق ندارند مساجد خدا را آباد كنند در حالى كه به كفر خويش ‍ گواهى مى دهند آنها اعمالشان نابود (و بى ارزش ) شده و در آتش جاودانه خواهند ماند.
(توبه ، 17)