استعاذه (پناهندگى به خدا)

[حدیث*خادمه مهدی فاطمه(س)*]

باطل شدن صدقه با منت و اذيت كردن‏

و اگر صدقه داد، او را كه رها نمى‏كند بلكه مى‏كوشد صدقه‏اش را باطل كند. بر سر طرف منت مى‏گذارد؛ مثلا مى‏گويد: اين من بودم كه به تو كمك كردم ولى ديگرى اين كار را نمى‏كرد!.
يا با زخم زبان و اذيت كردن طرف، صدقه‏اش را هدر مى‏دهد؛ مثلا پول مى‏دهد و مى‏گويد: حالا اين را بگير؛ ولى دست از اين كار بردار، قباحت دارد و... دفعه ديگر مبادا اين‏جا بيايى و نظايرش. لذا در قرآن مجيد صريحا مى‏فرمايد: باطل نكنيد صدقاتتان را به منت گذاشتن و اذيت كردن‏ ⁽¹⁴⁾.
بالأخره دشمن سرسخت، شيطان رجيم مى‏خواهد كارى كند كه اين خير، بى‏اثر بماند. شما هم بكوشيد سعى او را باطل كنيد.

[حدیث*خادمه مهدی فاطمه(س)*]

فرار شيطان از دل مؤمن‏

در تفاسير، خصوصا در مجمع‏البيان اين روايت شريف را از پيغمبر اكرم (صلى الله عليه و آله وسلم) نقل كرده‏اند كه: شيطان دائما مراقب دل مؤمن (و اين آدم) است. اگر ديد به ياد خداست فرار مى‏كند ⁽¹⁵⁾.
بالأخره تا نفس آخر، دست از سر آدم بر نمى‏دارد. اين است كه قرآن مجيد هم نسبت به اين موضوع نهايت اهميت را داده است و با انسان پيمان بسته كه پيروى شيطان ننمايد و صريحا او را دشمن آشكارى برايش معرفى مى‏فرمايد ⁽¹⁶⁾؛ يعنى اى بشر!
با دشمن خودت دوستى نكن. از دشمن سرسخت پيروى منما!

شيطان چيست و چرا آفريده شد؟

دو موضوع است كه كم و بيش از آن سؤال مى‏شود؛ يكى اين‏كه شيطان كيست و چيست؟ و حكمت در خلقتش چيست و براى چه آفريده شده؟
سؤال دوم: راه چاره از دست شيطان و وساوس آن كدام است؟
هر كدام از اين دو بحث، دامنه‏دار است و مخصوصا پاسخهاى علمى كه داده شده براى عموم نافع نيست؛ بنابراين، چون تطويل فايده ندارد به طور اجمال، پاسخ هر يك داده مى‏شود.

[حدیث*خادمه مهدی فاطمه(س)*]

شيطان ‏شناسى به چه درد مى‏خورد؟

به قول يكى از محققين اگر مخبر صادق به تو خبر داد كه امشب يك عده دزد مسلح در كمين هستند كه به خانه‏ات بريزند و اموالت را ببرند و خود و عائله‏ات را بكشند، اگر شخص عاقلى باشى و مى‏روى ياورانى پيدا مى‏كنى. درها را محكم مى‏بندى. راههايى را كه از آن ممكن است بيايند سد مى‏كنى، سنگر بندى مى‏نمايى.
اگر عقل نداشته باشى، مى‏پرسى اين دزدها اهل كجايند؟ لباسشان چگونه است؟ چه شكلى هستند؟ پيرند يا جوان؟ لر هستند يا ترك...؟ تا از اين موضوعات سر در بياورى، وقت گذشته است و آنها كار خودشان را كرده‏اند.
آنچه بر تو لازم است راه فرار از شيطان است. حالا كيفيت خلقتش را بدانى، بفهمى چگونه وسوسه مى‏كند يا نفهمى، از راز آفرينش او سر درآورى يا سر در نياورى، به اين چيزها چكار دارى؟ كار اصلى تو بايد همان باشد.
پس از اين‏كه مخبر صادق خبر داد كه دشمن سرسخت، ابليس در كمين است، راه نجات را از دست مده و وقت را تلف نكن. بالأخره چون زياد سؤال مى‏شود، پاسخى به نحو اجمال عرض مى‏شود.

[حدیث*خادمه مهدی فاطمه(س)*]

شيطان از آتش و لطيف است‏

بشر اگرچه از عناصر اربعه: آب، آتش، هوا و خاك است ليكن جنبه خاكى‏اش قوى و بيش از سه تاى ديگر است، لذا ثقل دارد، وزن دارد و به اعتبار همان جنبه خاكى‏اش ادراكاتش و كارهايش بسيار محدود است.
برعكس ، شياطين جنبه آتش و هواى آنها غالب است. ساختمان بدنشان طورى است كه در نهايت لطافت هستند و كاملا قوى مى‏باشند.
بشر خيال مى‏كند قدرت دارد ليكن قدرتى كه شياطين دارند به قسمى است كه مى‏توانند مثلا بدنشان را اين‏قدر كوچك كنند كه از سوراخى رد شوند، يا اين‏قدر بزرگ كنند كه مكان وسيعى را اشغال نمايند. مسافتى را كه بشر بايد ظرف يك ماه طى كند، در لحظه‏اى مى‏پيمايند و چيزهاى سنگينى را كه انسان قادر به حمل آن نيست مى‏توانند حمل كنند.
در سوره نمل، پروردگار عالم ضمن داستان سليمان و تخت بلقيس به اين مطلب اشاره مى‏فرمايد ⁽¹⁷⁾.

[حدیث*خادمه مهدی فاطمه(س)*]

رؤيت انسان توسط شيطان‏

پس اشكال از اين‏كه اگر شيطان هست پس چرا من او را نمى‏بينم، بى‏جاست. چشم تو جسم كثيف را مى‏تواند ببيند نه لطيف را. هوا را نمى‏بينى. امواج را در هوا نمى‏بينى؛ چون لطيف است. چشم تو خاكى است و بايد كثيف را ببيند، لذا در قرآن مجيد مى‏فرمايد: شيطان شما را مى‏بيند از جايى كه شما او را نبينيد ⁽¹⁸⁾.
بلى گاهى شياطين مى‏توانند جرميتى به خود بدهند كه بشر آنها را ببيند و بسيارى از انبيا مانند حضرت نوح، يحيى و حضرت خاتم الأنبياء محمد (صلى الله عليه و آله وسلم) و بعضى عباد صالحين، او را ديده‏اند و مى‏بينند.

[حدیث*خادمه مهدی فاطمه(س)*]

آفرينش شيطان و سعادت بشر

اما حكمت خلقتش، حكيم على الاطلاق هرچه را اراده بفرمايد عين صواب است، همان حكمتى كه در خلقت بنى‏آدم و جانوران است، چه ما بدانيم يا ندانيم و در عين حال حكمتش بسيار است ليكن چون مفصل است و علمى براى عموم نمى‏شود بيان كرد، آنچه مى‏شود گفت اين است كه: بس است در حكمت خلقت شياطين كه سعادت بشر ظاهر شود. شقاوتش نيز آشكار گردد. ايمان و كفر و استحقاق بهشت و جهنم رفتن افراد، روشن گردد.
خدا مى‏گويد صدقه بده! شيطان هم مى‏گويد نده! اگر بدهى كم مى‏شود. در صورتى؟ رشد داشته باشى، صاحب ايمان و اراده قوى باشى به دهان شيطان مشت مى‏زنى كه خدا مى‏فرمايد بده كم نمى‏شود، ما جايش را پر مى‏كنيم‏ ⁽¹⁹⁾.
اگر مثل كوه محكم هستى، اين‏جا رشد تو ظاهر مى‏شود، اما اگر كم عقل و كم اراده و كم وزن مثل كاهى باشى، به يك نفير و وسوسه مى‏ايستى. به بركت خلقت شياطين است كه سعادت سعادتمندان و رشد رشيدان، آشكار مى‏گردد.

[حدیث*خادمه مهدی فاطمه(س)*]

آزمايش انسانها توسط شياطين‏

همه مى‏گويند خدا و آخرت، اما راست مى‏گويند يا نه؟ اين شياطين‏اند كه به وسيله آنها راستگو از دروغگو تميز داده مى‏شود.
اگر مى‏گويى خدا، پس چرا وعده‏اش را نمى‏پذيرى؟ اگر انسان وسوسه شيطان را پذيرفت، معلوم مى‏شود ايمانش به زبانش هست. اگر به راستى ايمان به بهشت دارد، پس چرا خريدارى نمى‏كند؟ چرا از جهنم دورى نمى‏كند ⁽²⁰⁾؟
مى‏بينيد فلان خانم كه ادعاى ديندارى‏اش مى‏شود، تا يك نفر شيطان انسى به او رسيد و گفت شما هم خرافاتى و قديمى شدى، چادر به سر مى‏كنى؟! ديگر دوره عوض شده، مرد و زن ندارد، مى‏بينيد به همين القاى شبهه و وسوسه شيطان و اسهتزاى رفقايش، مى‏ايستد.
بلى شياطين براى اين هستند كه معلوم شود كى استقامت دارد و كى ندارد؛ بزرگترين حكمتش تميز مؤمن و فاجر است.

وعده خدا و وعده شيطان‏

چطور وعده شيطان را مهم مى‏گيرى؟ به همين القاى وسوسه كه فقير مى‏شوى، در راه خدا نده، مورد لازمترى پيش مى‏آيد.
اما وعده‏هاى خدا را نديده مى‏گيرى. براى خدا از يك تومان نمى‏گذرى و براى شيطان به يك مدح و ثنا و در روزنامه‏ها نوشتن و در راديوها گفتن، هزاران تومان حاضرى بدهى.
در معامله با خدا كه مى‏فرمايد: به همسايه‏ات، به رحم فقيرت كمك كن كه چندين برابر پاداش خواهى داشت، مى‏گويى تمكن ندارم، اما اگر معامله دنيوى شيطانى بود، چطور روى دست ديگران بلند مى‏شوى؟!

[حدیث*خادمه مهدی فاطمه(س)*]

نداى رحمانى و صداى شيطانى‏

شيطان براى امتحان خلق است و بايد باشد، سينمايى هم باز كند و شياطين انسى هم تربيت كند، آن‏وقت اين‏طور حيوانات دو پا را به دام بيندازد.
در برابرش هم مگر نه اول مغرب صداى: حى على الصلوة وعده الهى به آمرزش بلند است، هر دو بايد باشد تا ليميز الله الخبيث... ⁽²¹⁾؛ نيكوكار از بدكردار تميز داده شود.
فردا دار جزاست. اين‏جا زمينه ثواب و عقاب بايد درست شود. استحقاقات فراهم مى‏گردد.

[حدیث*خادمه مهدی فاطمه(س)*]

عدم اجبار انسان توسط شيطان‏

البته شيطان كسى را به زور وادار به حرام نمى‏كند. اختيار كسى را نمى‏گيرد؛ يعنى اين اندازه قدرت ندارد: ...و ما كان لى عليكم من سلطن... فقط كارش وسوسه و تحريك است. كسى‏كه به مسجد مى‏آيد به اختيار خودش مى‏آيد؛ آن هم كه به سينما مى‏رود. به اختيار خود اوست، حكومتى ندارد كه تو را مجبور كند بلكه خودت به پاى خودت مى‏روى.
تقصير از خود تو است كه فريب وسوسه‏هايش را مى‏خورى و فرداى قيامت وقتى كه اطراف شيطان مى‏ريزند و با او مخاصمه مى‏كنند، جواب منطقى و عقلى مى‏دهد كه: مگر من شما را به دوزخ بردم؟ كار من فقط دعوت و وسوسه بود، تقصير از خود شماست كه دعوت مرا اجابت كرديد. مرا ملامت نكنيد و خودتان را ملامت كنيد... ⁽²²⁾.

[حدیث*خادمه مهدی فاطمه(س)*]

جلسه سوم: حسد ورزى ابليس‏

و قل رب أعوذ بك من همزات الشيطين * و أعوذ بك رب أن يحضرون‏ ⁽²³⁾.
شيطان حسود است؛ چون خودش رانده شده اين درگاه است، نمى‏تواند ببيند بشر به مقام قرب مى‏رسد. بشرى كه اين ملعون به نظر حقارت به او مى‏نگريست و مى‏گفت: مرا از آتش آفريدى و او را از خاك و آتش از خاك برتر است‏ ⁽²⁴⁾. آنگاه همان بشر به مقاماتى برسد كه آن بدبخت را از آن طرد كردند و گفتند: از بهشت بيرون شود! تو از كوچكان و پست شوندگانى. حق ندارى اين‏جا بزرگى به خرج دهى... ⁽²⁵⁾.
بشر مى‏خواهد از طريق بندگى، به مقام قرب برسد لذا شيطان با تمام قوا سعى مى‏كند او را از راه باز دارد تا حس حسادتش را تسكين بخشد به همه چيز هم قانع است. اگر توانست، كفر و شرك، نتوانست، حرام و مكروه، تا برسد به كمى درجه و مقام.

حسود و متكبر را با بهشت چكار؟

اميرالمؤمنين (عليه السلام) در ذيل خطبه قاصعه‏اش در نهج‏البلاغه اين معنا را يادآورى مى‏فرمايد: اى مردم! شيطان به واسطه حسادتش ملعون و مطرود و از بهشت رانده شد، مبادا شما به حسادت مبتلا شويد تا مثل او گرديد. شيطان را به واسطه كبرش بيرون كردند. به واسطه حسادتش بيرون كردند. آيا تو با حسادت و كبر، به بهشت مى‏روى؟! محال است! وقتى كه ملكى را به واسطه اين صفات، از بهشت مى‏رانند، تو را با داشتن اين صفات به بهشت در مى‏آورند؟ ⁽²⁶⁾.
با اين‏كه آن ملعون مدتها عبادت مى‏كرد ليكن در آخر كار، استكبار ورزيد و خود را هلاك كرد.
عظمت و كبريايى، ويژه خداوند است‏ ⁽²⁷⁾. تو را با بزرگى فروختن چكار؟ آقايى لباس تو نيست. بزرگى كردن، من‏من نمودن سزاوار تو نيست. همه فقير و عاجز و محتاج خدايند ⁽²⁸⁾. غنى مطلق، سلطان مطلق، خداست ...لا اله الا أنا فاعبدنى... ⁽²⁹⁾.
خلاصه، اگر بشر، كبر ورزيد، دوش به دوش شيطان مى‏گردد.