استعاذه (پناهندگى به خدا)

[حدیث*خادمه مهدی فاطمه(س)*]

برآورده شدن حاجات ابليس از سوى خداوند

مروى است پس از آن‏كه شيطان مطرود و از بهشت بيرون شد، عرض كرد پروردگارا! عبادتهاى شش هزار ساله من چه شد؟. ندا رسيد در برابرش هرچه بخواهى مى‏دهيم.
گفت: پس مرا تا روز قيامت مهلت ده! ⁽³⁰⁾.
خداوند فرمود: تو از مهلت داده شدگانى‏ ⁽³¹⁾.
ديگر آن‏كه مرا قدرتى ده كه بتوانم القاى شبهه و وسوسه كنم، اين حاجت هم روى حكمتها و مصلحتهايى كه داشت، داده شد.
آدم ابوالبشر گريست و عرض كرد: پروردگارا! اولاد بيچاره من گرفتار چنين دشمنى هستند. تو كه تا قيامت او را مهلت داده‏اى و قدرت القاى شبهه و وسوسه هم كه دادى، پس اولاد من چه كنند؟.
ندا رسيد: اى آدم! در برابر هر شيطان، ملكى را مى‏آفرينم‏ ⁽³²⁾.

[حدیث*خادمه مهدی فاطمه(س)*]

الهام ملائكه‏

هرچه شيطان وسوسه كند، ملك هم در مقابلش الهام به خير مى‏كند. شيطان مى‏گويد: به مسجد نرو!.
ملك مى‏گويد برو!.
شيطان مى‏گويد: فلان حرام را مرتكب شو و بعد توبه كن.
ملك مى‏گويد: نكن! شايد مردى. شايد موفق به توبه نشدى و بر فرض كه توبه كردى، از كجا كه توبه مقبوله از تو سر زند و آمرزيده شوى؟!.
به دل خود رجوع كن. در هر پيشامدى - چه خير و چه شر - نوعا دو دل هستى. هركس چنانچه در وجودش، شيطان به شر ترغيب مى‏كند و ملك نيز او را مى‏ترساند و هرچه او را ابليس بر تركش وا مى‏دارد، ملك او را به انجام دادنش، ترغيب مى‏نمايد.
منتها اى انسان! تو بر سر دو راهى هستى؛ نفس را بگيرى، دنبال هوا و هوس بروى يا از عقل و روح و ملك پيروى كنى. دستگاه را پروردگار عالم منظم و از روى عدالت آفريده است ليكن انسان خودش به خود ظلم مى‏كند؛ چنانچه در قرآن مجيد صريحا مى‏فرمايد:
خدا به ايشان ستم روا نداشته ليكن اين مردمند كه (به خودشان) ستم مى‏كنند ⁽³³⁾.

باز بودن باب توبه‏

علاوه بر اين، ندا رسيد كه اى آدم! اگر ابليس را بر اولاد تو چيره كرديم و تا قيامت مهلتش داديم، در عوض باب توبه را هم براى اولاد تو باز گذارديم.
خوب، حالا گول شيطان را خوردى، مانند جدت آدم برگرد و توبه كن، به درگاه الهى تضرع كن تا مثل آدم كه پس از توبه مقامش بالاتر رفت و به درجه اصطفا رسيد ⁽³⁴⁾، تو هم به درجه توابين برسى كه محبوب خدا گردى‏ ⁽³⁵⁾.

[حدیث*خادمه مهدی فاطمه(س)*]

سعه رحمت تا لحظه واپسين‏

براى همه امتها باب توبه باز بود ليكن شرايط سختى داشت تا پذيرفته گردد؛ اما به بركت وجود مقدس خاتم الأنبياء محمد (صلى الله عليه و آله وسلم) به امتش - كه امت مرحومه‏اند - توسعه بيشترى داده شد، چون پيغمبرشان رحمةللعالمين است و از شعبه‏هاى رحمت، توسعه باب توبه است.
بنابر خبرى كه در بحارالأنوار است، پيغمبر اكرم (صلى الله عليه و آله وسلم) فرمود:
هركس يك سال پيش از مردنش توبه كند، خدا او را مى‏آمرزد. بعد فرمود: يك سال زياد است. اگر كسى يك ماه پيش از مردنش توبه كند. سپس فرمود: يك ماه هم زياد است. كسى‏كه يك روز پيش از مردنش توبه كند، آمرزيده است. بعد فرمود: يك روز هم زياد است، پيش از آن‏كه مرگ را به چشم ببيند، برزخ را ببيند، عزرائيل را ببيند ⁽³⁶⁾.
خلاصه اگر پيش از لحظه آخر، پشيمان شود، خدا او را مى‏آمرزد.
عمده، حال دل است. دل با خدا باشد و برود. عجب دستگاهى است! آيا رحمت از اين دامنه‏دارتر مى‏شود؟ در برابر وساوس شياطين ببينيد خدا چه رحمتى قرار داده است!.

[حدیث*خادمه مهدی فاطمه(س)*]

سخنان حسن بصرى و پاسخ امام سجاد (عليه السلام)

مروى است در موسم حج، حسن بصرى گفت:
العجب ممن نجى كيف نجى.
شگفت است با اين همه دام ابليس، از كسى‏كه نجات يابد!. جمله‏اى كه اين بدبخت گفته بود، خدمت حضرت زين‏العابدين (عليه السلام) نقل كردند، امام (عليه السلام) فرمود:
العجب ممن هلك كيف هلك مع سعة رحمة الله‏ ⁽³⁷⁾.

شگفت است با اين همه رحمت و فضل الهى به آن بدبختى كه هلاك شود.
و حال آن‏كه رحمت واسعه حق، همه اشياء را گرفته است چرا از اين رحمت محروم گردد؟!
عمرى را در كثافتكارى گذرانديم، حالا هنگام رفتن است.
غالبا پيش از مرگ، از لطف خدا اين است كه شخص مبتلا مى‏گردد و در بستر مى‏افتد تا آماده ملاقات خداوند گردد. اين است كه موت فجأه و مرگ ناگهانى براى خيلى‏ها بلاست. تا كى عقب شيطان را گرفته ‏اى؟! تق تق مرگ بلند است. راستى عجب است از كسى‏كه يك ماه در بستر بيفتد و بيدار نگردد!

[حدیث*خادمه مهدی فاطمه(س)*]

جلسه چهارم: تنها راه چاره، پناهندگى به خداوند

و قل رب أعوذ بك من همزت الشيطين * و أعوذ بك رب أن يحضرون‏ ⁽³⁸⁾.
وساوس شيطان و آزارى كه بشر از شياطين مى‏بيند، بر كسى پنهان نيست. همه مى‏دانند كه شيطان، دشمن سرسخت انسان است و تا نفس آخر دست بر نمى‏دارد. تمام هدفشان اين است كه بشر، مؤمن به خدا و آخرت نشود و در مرتبه دوم، خيرى از او سر نزند بلكه به هر شرى روى آورد. چيزى كه مهم است، دانستن راه نجات از دست شياطين است.
حالا كه دشمن اين‏طور قوى و در كمين است، ببينيم راه چاره چيست؟
تنها راه علاج هم آن است كه در قرآن مجيد به آن امر فرمود كه: ...فاستعذ بالله... ⁽³⁹⁾؛ به خدا پناه ببر! كه جز پناهندگى به حق، راهى نيست.

[حدیث*خادمه مهدی فاطمه(س)*]

خيمه سلطنتى و سگ درنده‏

مثالى عرض كردم كه ابليس به منزله سگ درنده‏اى است كه هركس بخواهد به خيمه سلطنتى درآيد نمى‏گذارد. اين به منزله پاسبان است. جز آشنايان (عباد مخلصين) كسى از دست او در نخواهد رفت. ناچار براى ورود به خيمه (به بارگاه قرب) بايد به صاحب خيمه استغاثه كرد و پناه برد؛ زيرا تنها نهيب قهر صاحب خيمه است كه اين سگ درنده را رام مى‏كند و جز اين چاره‏اى نيست.
پس بايد به خدا پناهنده شد تا عنايت حق، او را دفع كند. اين است كه خداوند در قرآن مجيد به پيغمبرش دستور ميدهد كه:
بگو پروردگارا! به تو پناه مى‏برم از وساوس شيطانها و پروردگارا! به تو پناه مى‏برم كه در آيند مر ⁽⁴⁰⁾.
خودت به تنهايى نمى‏توانى، مگر لطف خدا يار شود: يا غياث المستغيثين، يا ملاذ اللائذين اگر لوذو پناهندگى به حق نباشد، كسى از شر شيطان در امان نيست.
بنابراين، بايد حقيقت استعاذه را فهميد، آيا استعاذه گفتن: اعوذ بالله من الشيطان الرجيم است يا به فارسى، گفتن خدايا! به تو از شر ابليس پناه مى‏برم! نه، استعاذه امر معنوى حقيقى است كه اين لفظ كاشف از آن است. اگر حال استعاذه باشد، گفتن اعوذ بالله نافع است وگرنه گاه مى‏شود كه خود همين گفتنها مسخره و ملعبه شيطان است كه خودش با زبان طرف جارى كرده است.

[حدیث*خادمه مهدی فاطمه(س)*]

اقسام استعاذه مردم‏

استعاذه خلق، بر سه قسم است:
قسم اول: استعاذه‏اى است كه نه حال استعاذه هست و نه معناى آن را مى‏فهمد كه چه مى‏گويد. اگر اين است - كه مثلا نمى‏شود گفت استعاذه است - لغو است. به زبانش چيزى مى‏گويد. گفتن اعوذ بالله من شيطان الرجيم بدون التفات به معنا و دانستن حقيقت، مسخره شيطان است.
قسم دوم آن است كه: معناى آن را مى‏فهمد بلكه وقتى كه مى‏گويد، يك نوع التجايى هم دارد، لغو نمى‏گويد، معنى را ادراك كرده و لفظ را هم به عنوان كاشف از معنا مى‏گويد ليكن به حسب عمل و حال، قربان شيطان مى‏رود. زبانش مى‏گويد لعنت بر شيطان! پناه مى‏برم به خدا از شر شيطان رانده شده! در حالى كه دارد به شيطان سجده مى‏كند و در حقيقت به شيطان پناهنده شده است.
هركس گناه مى‏كند، در حال معصيت يقين بدانيد معبود و مسجود او شيطان است، هر چند به زبانش هم صد فحش به شيطان بدهد.
صريح‏تر بگويم، وقتى كه به زبانش اعوذ بالله من الشيطان الرجيم مى‏گويد ولى تهمت مى‏زند، فحش مى‏دهد، آبروى مردم را مى‏ريزد، راز ديگران را فاش مى‏سازد و خلاصه از هيچ گناهى باك ندارد، در حقيقت گفته است: اعوذ بالشيطان من الرحمن؛ من از خدا فرار كردم و به شيطان پناهنده شدم زبانت وارونه مى‏گويد؛ ولى حالت ميزان است.
اعوذ بالله؛ يعنى: به طاعت خدا پناهنده مى‏شوم، الآن دارى خلاف واقع مى‏گويى. پرده كه عقب رفت. مى‏فهمى كه شيطان همين را بر زبانت جارى مى‏كند تا بيشتر مسخره‏ات كند.

[حدیث*خادمه مهدی فاطمه(س)*]

كتابى در رد ابليس به دستور خودش‏

نوشته‏اند يكى از علما قلم به دست گرفت كتابى در مصايد و وسوسه‏هاى شيطان و ترسانيدن مردم از فريب خوردن از او بنويسد. در همان زمان در عالم رؤيا و مكاشفه يكى از اخيار، شيطان را مى‏بيند و به او مى‏گويد: ملعون! خوب فلان آقا دارد رسوايت مى‏كند، كيدهايت را به خلق مى‏رساند!.
شيطان مسخره‏اش كرده گفت: اين كتاب را به دستور خود من مى‏نويسد!.
فرمود: چطور مى‏شود؟!.
گفت: من در دلش وسوسه انداختم كه تو عالمى، علم خودت را ظاهر كن. خودش هم نمى‏فهمد و اسم كتابش را رد شيطان گذاشته؛ ولى حقيقتش جلوه نفس و نمايش علم دادن است.
بلى خود شيطان وا مى‏دارد كه به او فحش بدهد، يا به زبان تنها بگويد: اعوذ بالله من الشيطان الرجيم.
به عين مثل كار دول استعمارى است. اينان در بعض مستعمرات، افرادى دارند كه در استعمار، يار و ياور آنهايند. گاه به مقتضاى سياست و مصلحت روزگار وا مى‏دارند اين افراد به آنها فحش بدهند. بد بگويند. مردم را از فجايع استعمار آگاه كنند. براى پرده پوشى و نعل وارونه زدن تا بتوانند مقاصد استعمارى خود را توسط همين افراد بهتر پيش ببرند.

[حدیث*خادمه مهدی فاطمه(س)*]

عجب است از سياست شيطانى! اولين و استاد همه سياستمداران شيطان است. سياست؛ يعنى زير پرده كار كردن. كلاه سر همه مى‏گذارد بدون اين‏كه جاى پايى از خود نشان دهد.

حقيقت استعاذه فرار از گناه است‏

خدايا! تو يارى ده كه ما بتوانيم از شيطان بگريزيم؛ يعنى از گناه فرار كنيم. استعاذه به حق؛ يعنى از گناه فرار كردن. زبانت را محكم بگير، ديگر لغو نگو، عوضش بگو: اعوذ بالله.
پس اعوذ بالله؛ يعنى اعوذ بطاعة الله من طاعة الشيطان.
خدايا! من ديگر مى‏خواهم به طاعت تو پناه آورم. مى‏خواهم از بندگى شيطان فرار كنم. از شيطان و دام او كه گناه است گريخته‏ ام.

[حدیث*خادمه مهدی فاطمه(س)*]

تو مى‏خواهى دست در دهان شير كنى، آن‏وقت به زبان بگويى من از شير مى‏ترسم و فرار مى‏كنم، به قلعه محكمى مى‏گريزم، يا اين‏كه همين‏طور دست بسته مقابل شيطان بنده‏وار بايستى آنگاه به زبان بگويى به خدا پناه مى‏برم از شر ابليس.

تا زهر بد زبانت كوته نيست

يك اعوذت، اعوذ بالله نيست

تا زبانت به هر لغوى گوياست؛ يعنى غلام حلقه به گوش شيطانم. دروغ مى‏گويى! صبح تا شام هم مى‏گويى لعنت به شيطان! از اين اعوذ بالله گفتنهايت بايد استغفار كنى.

بلكه آن نزد صاحب عرفان		نيست الا اعوذ بالشيطان
گاه گويى اعوذ و گه لا حول		ليك فعلت بود مكذب قول

هركس به خودش خطاب كند اى منافق! چرا ديگر دروغ مى‏گويى. من‏من كردنهايت كدام است؟!