💢 شناخت *چرخه احساسات* (Wheel of Emotions) *پلاتچیک*
رویکردی برای شناخت و ارتقای سواد عاطفی
رابرت پلاتچیک (روانشناس) هشت احساس اساسی را در قالب چرخه احساسات مطرح می نماید:
▪︎ شادی
▪︎ اعتماد
▪︎ ترس
▪︎ غافلگیری
▪︎ غم
▪︎ انتظار (پیشبینی)
▪︎ عصبانیت
▪︎ انزجار
*اساس این چرخه هشت احساس اصلی است و طیف ارتباطی که بین این احساسات وجود دارد را به کمک این چرخه نشان میدهد.*
به کمک این چرخه میشود فهمید که کدام احساسها مخالف همدیگر قرار گرفتند یا چه احساساتی به راحتی میتوانند به هم تبدیل بشوند.
▪︎ چرخه پلاتچیک کمک میکند که تغییرات احساسی و طیف عواطف شکل روشنتر و قابل فهمتری پیدا کند.
حتی برای بهتر درک کردن احساسات خودمون هم، چرخه خوبی برای شروع است.
📌 *بخش ها و رنگهای چرخه چه میگویند؟*
هشت احساس اصلی شامل:
شادی (یا لذت)،
اعتماد،
ترس،
تعجب،
غم،
انزجار،
عصبانیت
و
انتظار (پیشبینی)
هر احساس اصلی یک نقطه مقابل دارد:
⬅️ *تضادها*
شادی نقطه مقابلش غم است
مقابل ترس، عصبانیت است
انتظار یا پیشبینی کردن، مقابلش میشود تعجب
انزجار نقطه مقابله اعتماده
⬅️ *ترکیبی*
احساسهای بدون رنگ که توی فضای سفید و بیرون لایه های چرخه وجود دارند، احساسهایی را نشان میدهند که از ترکیب دو احساس اصلی به وجود میآیند.
مثلا؛
*شادی و اعتماد با هم ترکیب میشوند و عشق را میسازند.*
🔰احساسات غالباً موضوع خیلی پیچیدهای هستند و اینکه بتوانید تشخیص بدهید هر احساسی که بهتون دست داده ترکیب دو یا چند احساس مختلف است، خودش مهارت خیلی مفیدی است که رسیدن به این مهارت هم خیلی مهم و هم سخت است.
⬅️ *شدت*
ابعاد عمودی مخروط در چرخه نشان میدهد که شدت این احساسات چقدر است.
یعنی با حرکت از تیزی مخروط به سمت مرکزش، احساسات تشدید میشوند، که با رنگ هم سعی شده این شدت را نشان بدهد.
هر قدر کمرنگتر، شدت حس کم و هرچقدر پر رنگتر باشد شدت حس بیشتر است.
مثلا؛
عصبانیت در شدت حداقلی خودش می شود دلخوری و در بالاترین شدت خودش به خشم تبدیل میشود.
یا احساس بیحوصلگی یا کسالت اگر نسبت به کسی یا چیزی درست کنترل نشود میتواند تا سر حد نفرت شدت پیدا کند!
⬅️ *قانون مهم*
در مورد آگاهی از عواطف در روابط، قانون مهمی وجود دارد؛
در صورتی که احساسات را درست کنترل نکنیم، شدت پیدا میکنند
*این خیلی مهمه که فرهنگ لغات عاطفی خودمان را تقویت کنیم، در واقع همین مهارت، پایه و اساس هدایت عواطف است.*
⬅️ *چرخه احساسات پلاتچیک*
به ما کمک میکند تا با یک نگاه باز به سواد عاطفی خودمون نگاه کنیم.
در واقع سواد ما از این موضوع خاص و مهم که همون احساسات ما و بقیه است.
🔰 افزایش سواد عاطفی نه فقط به معنای یادگرفتن واژگان احساسی یا احساسات اصلی بلکه به معنای درک ارتباط بین عواطف مختلف با همدیگر و چگونگی تغییر و تبدیلشون به هم دیگر توی بازههای زمانی مختلف هم است.