نماز، حضور در پیشگاه ربوبى و اظهار بندگى وعبودیت و اقرار به ربوبیت پروردگار و جاودانگى بر آن ذاتى است كه موجب میشود بنده در پى اصلاح و سعادت خویش برآید و به كمال انسانى خود دست یابد. انسان در حال نماز در محضر خدا و به یاد خداست و همین حالت او رااز معاصى بازداشته و از همه تباهیها و تاریكیها او را مانع می شود.
شكى نیست كه نماز یك عبادت ریشه دار وعمیق مى
باشد كه در همه ادیان بوده وشاید كمتر دینى در این دنیا موجود باشد كهنماز در آن موجود نباشد. اما نماز اسلامى در قرانكریم وگفتار و كردار حضرت محمد صلى الله علیه وسلمیكاصل با ارزش وعبادت مهم مى باشد كه تاكید فراوان به ان شده است واز ترك آن مسلمین رابه سختى بر حذر شده اند . نماز در حقیقت ستون وپایه دین مقدس اسلام مىباشد وهم چنین كلید بهشت محسوب مى گردد وازجمله شایسته ترین اعمال در نزدپروردگار به حساب مى آید. در روز قیامت اولین پرسش از نماز خواهد بود خداوند متعال در قران كریم در ضمن دعاى حضرت ابراهیم علیه السلام چنین مى فرماید: (رب اجعلنی مقیم الصلاة ومن ذریتی ربنا وتقبل دعاء)همچنین در سوره طه مى فرماید" من تورا بر گزیدم، پس به وحى گوش كن من خداوندهستم كه معبودى جز من وجود ندارد پس مرا پرستش كن ونماز را براى ذكر منبرپا دار.
تعدادی از دلایلی كه می توان در فلسفه نماز ذكر كرد عبارتند از :
1) قرآن یكى ازاسرار نماز را یاد خدا معرفى مى كند : اقم الصلوه لذكرى نماز را براى یاد مـن بـپـا دار . یاد خدا بهترین وسیله براى خویشتن دارى و كنترل غرایز سركش و جلوگیرى از روح طغیان است . نمازگزار همواره به یاد خدا مى باشد و كـمـترین اثر یاد خدا این است كه به خودكامگى انسان و هوسهاى وى اعتدال مى بخشد.
2) در قران كریم امده است : ان الصلوه تنهى عن الفحشاء و المنكر ( نماز ( انسان را ) از زشتیها و گناه باز مى دارد) نمازگزار ناچار است كه براى صحت و قبولى نماز خود از بسیارى از گناهان اجتناب كند مثلا یكى از شرایط نماز مشروع بودن و مباح بودن تمام وسایلى اسـت كـه در آن بـه كار مى رود مانند آب وضو و غسل جامه اى كه با آن نمازمى گزارد و مكان نـمـازگـزار و ... لذا نماز گذار از فحشاء و منكرات بدور خواهد بود .
3)نـظافت و بهداشت : با واجب بودن غسل و وضو جهت نماز نماز گزار همیشه نظافت خود را رعایت می نماید.
4) انـضـباط و وقت شناسى : نمازهاى اسلامى هر كدام براى خود وقت مخصوص و معینى دارد و فرد نمازگزار باید نمازهاى خود را در آن اوقات بخواند , لذا این عبادت اسلامى به انضباط و وقت شناسى كمك موثرى مى كند .
5) وحدت و یگانگی :اوقات معین نماز و قبله واحد نمودارى از وحدت و یگانگى ملت بزرگ اسلام است زیرا هـمـه مـسـلـمـانـهـا در وقـتـهاى مخصوصى رو به قبله ایستاده و با آداب خاصى خداوند جهان رامـى پـرستند این خود نمونه بزرگى از اتحاد و یگانگى ملتى است كه اسلام همه را به وسیله آن عبادت متحد و متشكل نموده است . كه در نماز جماعت روح وحدت و اتحاد بیشتر نمایان می شود و اهمیت اتحاد و وحدت نیازی به توضیح ندارد گـرچـه اسـرار و آثار فردى، اجتماعى و تربیتى نماز منحصر به اینها نیست , ولى همین قدر كه عرض شد نشان دهنده عظمت و اسرار این فریضه الهى مى باشد .