خانواده؛ جوان و اوقات فراغت
خانواده؛ جوان و اوقات فراغت
فرازی فروزان در زندگی
از فراغت میان ناز و نَعیم
وز ملامت میان تاب و تَبیم
همه، دلدادگانِ پاک دلیم
همه، تردامنان خشک لبیم(1)
«اوقات فراغت»، لحظات زیبا و زرین زندگی است که متفاوت از دیگر روزها و هفته ها، باعث رضایت درونی و افزایش شادکامی انسان می شود؛ هر یک از ما را از «تکرار» و «یکنواختی» نجات می دهد و با جدا شدن از «روزمرّگی»، زمینه ساز سلامت از هیجانات زیانبخش و احساسات منفی گردیده، شفابخش خستگی های روحی و آسیب های روانی در زندگی می شود و در پرتو فراغت مطلوب، به «تعادل و سلامت روان» دست می یابیم و با چنین رخداد خجسته ای، افسردگی ها، غم ها، غصه ها، تلاطم ها و درگیری های متعدد و متفاوت از جسم و جان ما دور می شود.
«فلسفه اوقات فراغت»، ارتباطی منطقی با «فلسفه زندگی» دارد و در حقیقت زیرمجموعه و تابعی از آن محسوب می شود و با اوقات رسمی زندگی فرد نیز در ارتباط است؛ با این توضیح که هر گاه هر یک از ما بتوانیم از اوقات رسمی خود به خوبی استفاده کنیم، قادر به استفاده مطلوب از اوقات فراغت خویش خواهیم بود.
ارتباط منطقی فلسفه اوقات فراغت با هدف خلقت، ضرورت تدوین یک فلسفه ارضاءکننده زندگی را مشخص می سازد و چنین بینشی نسبت به زندگی، روح رضایت را در آدمی پرورش می دهد و توان لازم را برای دیگر بخش های زندگی فراهم می سازد، از این رو چنین می توان نتیجه گرفت که آنهایی بهتر از دیگران به نیازهای زندگی خود پاسخ می دهند که بهتر از آنها می توانند برای اوقات فراغت شان، طرح و برنامه ای داشته باشند؛ تمدد جسم و جان، آرامش روح و روان،
افزایش شادی و شادکامی پیدا و پنهان را نصیب خود سازند و در این فرصت سبز و دوست داشتنی، دریچه هایی به عالم بیرون گشوده، نگاهی نو، به خود، خلقت و خداوند بیابند و با این نگاه ناب از لغزش ها و ریزش های اعتقادی، اخلاقی و اجتماعی مصون مانند و فردایی بهتر، آرام تر، شیرین تر و دلنشین تر برای خود رقم زنند.
اوقات فراغت در آموزه های آسمانی
در فرهنگ و اندیشه اسلامی، اوقات فراغت با بیهودگی و معطلی یا آلودگی و روزمرّگی، همسو نیست، بلکه فراغت، فرصت مجددی برای تلاش و کوشش بی پایان زندگی است؛(2) که در آن گرچه «فعالیت های ظاهری و فیزیکی» تعطیل می شود اما «فعالیت های فکری»، «جوشش شناخت و بینش درونی» و «سفر به دیار قرب و قرار الهی با پاکی نیت و تابناکی اندیشه» آغاز می شود و سوغات های این سفر تا هفته ها و ماهها و گاه سال های بسیار، روشنی بخش شب ها و روزهای زندگی خواهد بود.
از این رو امام سجاد(ع) از پیشگاه پروردگار پر مهر چنین درخواست می کند:
«[خدایا]، اگر برای ما فراغتی از کارها مقدر فرموده ای، آن را فراغت سالم قرار ده که در آن، گناهی ما را در نیابد و خستگی به ما رو نیاورد تا (فرشتگان) و نویسندگان بدی ها با پرونده ای خالی از بیان گناهان مان از سوی ما بازگردند و نویسندگان نیکی ها به خاطر نیکی هایی که از ما نوشته اند، شادمان شوند.»(3)
چنین بینشی موجب گردیده که پاکان و خوبان در دعاهای خود «طلب فراغت» می کردند و برای اجابت خواسته خویش آن را با صلوات بر محمد و آل محمد آغاز می نمودند و می گفتند:
«الّلهم صلّ علی محمّد و آل محمّد و ارزقنی فیه الصّحة و الفراغ ...؛(4)
خدایا! درود فرست بر محمد و آل او و روزی ام فرما در این ماه [مبارک رمضان[ سلامت و فراغت [برای بازگشت به خویش و توجه و توبه به سوی تو.]»
همان گونه که در روز عزیز و شریف عرفه، افزون بر دستیابی، درک حقیقی اوقات فراغت یعنی حرکت در مسیر عبودیت و رسیدن به قله قرب الهی را می جوییم و از خداوند مدد می طلبیم تا گشایشی شایسته در روح و روان ما پدید آید و جامه جان ما با عطر عبودیت و بندگی معطر گردد. (وَ اَذِقْنی طَعْمَ الْفَراغ لِما تُحبُّ بِسِعَةٍ مِنْ سِعَتِکْ ...)(5)
نقل قول
