پيشگفتار
نزول با اجلال حضرت معصومه عليها السلام به قم ، اكرام الهي در حق مردم اين ديار بود تا هميشه از اين نعمت بزرگمتنعم شوند . بعد از آن ، اين شهر كانون ديانت گشت و آثار شيعي در اين شهر شكل گرفت . هم اكنون نيز به پاس اين عطيه الهي ، كنگره بزرگداشت شخصيت حضرت فاطمه معصومه عليها السلام و مكانت فرهنگي قم برگزار مي گردد . نگارنده براي كسب فيض و شركت در اين سيمنار علمي - فرهنگي ، يادداشت ها و مقالاتي را كه قبلاً در زمينه تاريخ و زندگاني حضرت معصومه عليها السلام و قم شناسي فراهم آورده بود ، بازنگري و تنظيم نموده ، تقديم پيشگاه آن بانوي عظيم الشأن مي نمايد تا كه در يوم لا ينفع مال ولا بنون مايه نجات و شفاعت گردد .
كتاب حاضر ، علاوه بر يادداشت هاي منتشر نشده ، هفده مقاله - با مشخصات ذيل - را كه قبلاً در مجلات منتشر شده ، با اصلاحاتي دربر دارد.
1 . كتابنامه حضرت معصومه عليها السلام: مجله كوثر ، شماره 12 ، ص 58 - 60 .
2 . سيري در تربت پاكان: فصلنامه نامه قم، زير نظر شوراي پژوهشي اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي استان قم، سال اول، (1377 ه ش)، شماره 1 و 2، ص 229 - 255.
3 . ذخاير الاسفار (بخش سفرنامه مؤلف به قم) ، از: ملا علي خياباني تبريزي ، به تصحيح و تحقيق نگارنده ، ميراث اسلامي ايران ، دفتر سوم (1374 ه ش) ، ص 621 - 653 و دفتر چهارم (1375 ه ش) ، ص 81 - 130 ، قم ، انتشارات كتاب خانه حضرت آية الله مرعشي .
4 . رجال قم در كتاب نقض عبد الجليل رازي: «ارج نامه فقيهي به مناسبت برگزاري مراسم نكوداشت استاد علي اصغر فقيهي» ، به كوشش دوست فاضل آقاي محمدقنبري ، قم ، 1380 ه ش ، 265ص ، ص 111- 135 .
5 . زندگي و احوال و آثار حكيم قاضي سعيد قمي: فصلنامه نامه قم، زير نظر شوراي پژوهشي اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي استان قم، سال سوم (1380 ه ش)، شماره 9 ، ص 121 - 145 و شماره 10 ، ص 153-174.
6 . حكيم ميرزا حسن لاهيجي قمي: «ستارگان حرم» ، ج 7 ، ص 49-70 .
7 . آيت الله اراكي يك قرن وارستگي: گلشن ابرار ، ج 2 ، ص 951-956 .
8 . خزان در گلشن تحقيق : فصلنامه وقف ميراث جاويدان ، شماره 3 و 4 ،ص 162 - 167 .
9 . تذكره عذري بيگدلي : فصلنامه نامه قم، زير نظر شوراي پژوهشي اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي استان قم، سال اول، (1377 ه ش)، شماره 3 و 4 ، ص 323-328 .
10 . تحفة الفاطميين في احوال القم و القميين: مجله كوثر ، شماره 5، ص 50-54 .
11 . قدمت هزار ساله (معرفي كتاب خانه آستانه): مجله كوثر ، شماره اول، ص 60-62 .
12 . نسخه هاي خطي از تفاسير در كتاب خانه آستانه: منتشر نشده است .
13 . سرخوشان نشئه صهباي عشق: مجله پيام حوزه ، شماره 5 ، ص 36-40 .
14 . توحيدنامه (نسخه اي نفيس از قرن دوازدهم): ميراث اسلامي ايران ، دفتر چهارم، ص 113-121 .
15 . نوزده فائده از نسخه هاي خطي كتاب خانه آستانه: بخشي از كتاب مجمع الفوائد و مخزن العوائد (مخطوط) .
16 . آداب السير و السلوك: مجله پيام حوزه ، شماره 6 ، ص 99-118 .
17 . مكتوبي از عارف شهير مولي محمد بيد آبادي: مجله پيام حوزه ، شماره 13 ، ص 171-174 .
تهيه و انتشار اين كتاب حاصل تلاش مجموعه اي از نيروهاي انساني است كه در اينجا جهت ارج گذاري و تشكر و سپاس از بذل عنايت آنان ، نامشان زيب اين كتاب مي گردد: دبير محترم كنگره جناب حجة الاسلام و المسلمين دكتر احمد عابدي و آقاي محمد بيگي و مسئولان و دست اندر كاران بخش فرهنگي آستانه مقدسه حجة الاسلام و المسلمين عباسي و حجة الاسلام و المسلمين عبدي و مسئول كتاب خانه حجة الاسلام و المسلمين احمديان و دوست گرامي حجة الاسلام و المسلمين محمدي كرمانشاهي و ديگر سروراني كه به نحوي در بارور شدن اين اثر نقشي داشته اند.