راه زیاد شدن رزق و روزی

[رایکا]

از آیات قرآن كریم استفاده می‌شود كه توسعه و تنگی روزی به دست خداست‌; چنان كه می‌فرماید: "إن‌ّ ربّك یَبسط الرّزق‌َ لِمَن یَشأ و یَقدر إنّه كان بِعبادِه خبیراً بصیراً" (اسرأ،30); بنابراین هر چند اراده و كوشش انسان در زیاد شدن رزق و روزی مؤثر است‌; "لیس‌َ للانسـَن‌َ الاّ ما سَعی‌َ" (نجم‌، 39) ولی اینها "جزءالعلة‌" و یا از آن هم كمتر به حساب می‌آیند; زیرا اراده و عمل انسان در به دست آمدن رزق و روزی یكی از صدها شرایط است كه تمامی اسباب و شرایط به او منتهی می‌شود، و اوست كه بر اساس علم و حكمتش روزی را بین بندگان تقسیم می‌كند; چنانكه می‌فرماید: "أهم یقسمون رحمت ربّك نحن قسمنا بینهم معیشتهم فی الحیوَة الدّنیا; (زخرف‌، 32) آیا آنان رحمت پروردگارت را تقسیم می‌كنند؟! ما معیشت آنها را در حیات زندگی در میانشان تقسیم كردیم‌."
همان گونه كه بیان كردیم‌، خواست خداوند متعال "یرزق من یشأ" جزافی نیست‌; بلكه گشایش و تنگی روزی نیز، روی عللی است كه خدا به بندگان دانا و به صلاح آنان آگاه‌تر است‌. به بعضی افراد به جهت برخی اعمالشان روزی فراوان و به بعضی به سبب عمل‌هایشان (مانند تنبلی‌، قطع رحم و...) روزی كمتر می‌دهد. برخی را جهت آزمایش‌، روزی فراوان عطا می‌كند و در كار و زندگیشان گشایش می‌دهد و برخی را جهت آزمایش‌، روزی كم می‌دهد و... .(اقتباس از: قاموس قرآن‌، سید علی‌اكبر قرشی‌، ج 3، ص 82ـ86، دارالكتب‌الاسلامیة‌، با اندكی اضافات‌.)
برخی از سوره‌هایی كه در روایات اسلامی برای زیاد شدن رزق و روزی توصیه شده عبارتند از:
1. سورة واقعه‌; امام صادق‌می‌فرماید: "كسی كه هر شب سوره واقعه را بخواند....در دنیا سختی‌، فقر، نیازمندی و آفتی از آفت دنیا را نمی‌بیند و از دوستان حضرت علی‌می‌شود..."(ر.ك‌: وسائل الشیعه‌، شیخ حر عاملی‌، ج 6، ص 112، مؤسسه آل البیت‌، قم‌.)
2. سوره همزه‌; امام صادق‌می‌فرماید: "هر كس سوره همزه را در نمازی واجب بخواند فقر از او دور می‌شود و روزی بر او روی می‌آورد..."(ر.ك‌: وسائل الشیعه‌، همان‌، ص 150.)
3. لیل‌; پیامبر اكرم‌می‌فرماید: هر كس سوره لیل را بخواند خداوند آن قدر به او عطا می‌كند تا راضی شود و او را به سختی نیندازد و برایش آسان می‌گیرد"(ر.ك‌: مصباح الكفعمی‌، عاملی كفعمی‌، ص 444، انتشارات رضی‌، قم‌.)
4. مزمل‌; رسول اكرم‌می‌فرماید: "هر كس سوره مزمل را بخواند در دنیا و آخرت سختی از او برداشته یم شود".(ر.ك‌: مستدرك الوسائل‌، محدث نوری‌، ج 4، ص 354، مؤسسه آل البیت‌، قم‌.)
5. ذاریات‌; امام صادق‌می‌فرماید: "هر كس سوره ذاریات را روز یا شب بخواند، خداوند وضع زندگی او را اصلاح می‌كند و روزی فراوانی برایش می‌دهد..."(ر.ك‌: اعلام الدین‌، دیلمی‌، ص 377، مؤسسه آل البیت‌، قم‌.)
6. ممتحنه‌; امام سجاد7 می‌فرماید: "هر كس سوره ممتحنه را در نمازهای واجب و مستحبی بخواند خداوند....فقر و دیوانگی را بر او و فرزندانش دور می‌كند".
و همچنین سوره‌های نجم‌، ابراهیم و... برای توسعه در رزق توصیه شده است‌.
البته باید توجه داشت كه برای به دست آوردن روزی و مال و ثروت مشروع انسان نباید از تلاش و كوشش غافل شود و عوامل مختلف دیگر مانند علم و آگاهی نسبت به تجارت و امور مربوط به آن‌، مشورت و تدبیر و... در امر به دست آوردن روزی و بهبود وضع معیشتی و مادی بسیار مؤثر است‌.(ر.ك‌: وسائل الشیعه‌، همان‌، ص 143; ثواب قرائت سوره‌های قرآن‌، رضا بزاز بنایی‌، انتشارات حضرت معصومه‌.)