دوست خوب من، فرزندم!
در هفت سال سوم، وزیر بودن، هم رأیی و همراهی با پدر و مادر، یادگیری حلال و حرام و دشمنی یا دوستی با پدر و مادر از خصوصیات کودک ذکر شده است.
لغت وزیر می تواند در دو معنا به کار رود: یکی با توجه به ریشه ی آن (وَزَرَ) حمل کننده ی بار سنگین؛ و دیگر مشاور و معاون. و این هر دو معنا می تواند در این دوره مصداق داشته باشد زیرا جوان در این دوره باید بار گران مشکلات دوران بلوغ و تکلیف و مسئولیت بی واسطه ی بسیاری از کارهای خود را بر دوش بکشد و برخلاف دوره ی قبل که فرمانبردار بود، به عنوان مشاور، معاون و دستیار در تصمیم گیری ها با اولیای خود همکاری داشته باشد. از جمله ویژگی های دیگری که برای این دوره ذکر شده است آگاهی یافتن به حلال و حرام است. زیرا از این دوره به بعد هر کسی بنا به سنّت الهی باید مسئولیت کارهای خویش را بپذیرد و برای اعمال او ثواب و جزا در نظر گرفته می شود.
دوست یا دشمن؟ خصوصیت دیگر این دوره آن است که جوان با پدر و مادر خویش یا از در دوستی در می آید یا از در دشمنی. اگر پدر و مادر خصوصیت فرزند خود را در این دوره بشناسند و مسئولیت و حقّ مشاورت و تصمیم گیری به او بدهند، او هم با پدر و مادر خود کاملاً دوست و رفیق خواهد بود؛ امّا اگر بخواهند مانند دوره ی قبل همچنان بر او سلطه و مالکیت داشته باشند و مسئولیت و حقّ تصمیم گیری لازم را به او ندهند فرزندشان با آنها دشمن خواهد شد و محیط خانواده برای وی آرام بخش و پرجاذبه نخواهد بود. و متأسفانه در این حالت است که گرگ های کمین کرده با دام هایی چون: اعتیاد، فساد و بی بندوباری، ارتباطات غیراخلاقی، دزدی و... بر سر راه جوانانمان چهره می گشایند.
اسلام دینی الهی است و دستورات و سفارشهای آن نیز راه و رسم زندگی را به انسان می آموزد تا او را به هدفی که برای آن آفریده شده (قرب الهی) برساند. بنابراین تعالیم انسانی در قالب نکات و دستوراتی تربیتی چنان ارائه شده اند که انسان را به جایگاه حقیقی وی برساند و راه درست زندگی کردن را به او بیاموزد.
همانگونه که در مقاله ی فوق مشاهده کردید رشد در دیدگاه اسلام از معنای بسیار عمیق و گسترده ای برخوردار است و دانشمندان علم رفتارشناسی و روانشناسی پس از سالها تلاش توانسته اند نمی از این دریای عمیق را بچشند تا باشد حلاوت این وسعت بی انتها کام همه را شیرین کند انشاءالله.
گروه خانواده و زندگی تبیان - رادفر
تنظیم :داودی
منابع و مآخذ:
1- قرآن کریم
2- بحارالأنوار- علامه محمدباقر مجلسی
3- نهج الفصاحه- مجموعه احادیث رسول اکرم (ص)
4- اصول کافی- شیخ کلینی- ج6
5- شرح ابن ابی الحدید- ج20
6- روانشناسی رشد- دکتر سیف و دیگران
7- روانشناسی رشد- دکتر احدی
8- وسائل الشیعه- حرعاملی
9- اسلام و تعلیم و تربیت- محمدباقر حجّتی
10- تعلیم و تربیت در اسلام- مرتضی مطهری