تفاوت انسان گناهکار(توبه کرده) با انسان پاک
آیا نگرش خدا نسبت به فرد گناهکاری که توبه کرده و فردی که گناهکار نبوده یکسان است؟هر عمل نیك یا زشت، اقتضاى آن را دارد كه پاداش و یا كیفر خود را به دنبال داشته باشند. این یك اصل كلى و عمومى است كه در سوره «زلزال» به آن اشاره شده است. اما شرطهاى اساسى و موانع بازدارنده آن، در آیات دیگر آمده است: «إِلَّا مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلًا صالِحاً فَأُوْلئِكَ یُبَدِّلُ اللَّهُ سَیِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ كانَ اللَّهُغَفُوراً رَحِیماً»( فرقان (25)، آیه 70) «مگر كسى كه توبه كند و ایمان آورد و كار شایسته انجام دهد. پس خداوند بدىهاىشان را به نیكىها تبدیل مىكند و او همواره آمرزنده مهربان است».به تعبیر علامه طباطبایى، آیه توبه در اصطلاح علم اصول، «حاكم» بر آیه «زلزال» است.( تفسیر المیزان، ج 20، ص 486)البته این روش در سایر قانونگذارىهاى بشرى نیز جارى است كه از آن به عنوان تبصره یا متمم یاد مىشود. به عبارت دیگر اعمالى را كه انسان انجام مىدهد، در قیامت مىبیند. اما این در صورتى است كه اعمال خوب یا بد، تا هنگامه قیامت بماند ولى اگر با توبه و انجام دادن حسنات، اعمال بد انسان محو شود و یا به جهت غیبت و ظلم، اعمال خوب انسان محو گردد، چیزى باقى نمىماند كه در هنگامه قیامت آن را ببیند.( تفسیر المیزان ج 20، سوره زلزال)در علم اخلاق نیز گفته شده است: اعمال انسان گاهى به صورت «حال» و ناپایدار و گاهى به صورت «ملكه» و پایدار است. آنچه در قیامت مورد بازخواست قرار مىگیرد، آن ویژگىهاى ثابت آدمى و اعمال پایدار او است. اما آنچه به طور گذرا و مقطعى انجام داده و اصرارى بر آن نداشته است بلكه از انجام دادن آن پشیمان شده است، آثار آن از صحیفه اعمال و صفحه دل او، پاك و به لطف خداوند نادیده گرفته مىشود و در قیامت مورد بازخواست و حسابرسى قرار نمىگیرد. ازاینرو گفته شده است: «توبه» عمل خیرى است كه تائب جزاى آن را خواهد دید و یك شاخه از جزاى آن، محو خطاها و جرایم است.
نقل قول
