اوضاع سیاسی عصر
امین فرزند هارون الرشید در سال 198 ه ق به قتل رسید، پس ازاو برادرش مامون حکومت را بدست گرفت، بر علیه مامون شورشهای زیادی صورت گرفت.
در این میان علویان نیز از فرصت برخورد میان مامون و امین به نفع خودبهره برداری کرده به صف آرایی و افزودن فعالیتهای خود پرداختند (23)
قیام علویان در سال 199 ه ق با حرکت «ابن طباطبا» آغاز شد (24) ، برای پیروان حق و حقیقت که منتظر زمینه و زمانهای مناسب برای ایجاد حکومت حق و از بین بردن باطل بودند،موقعیت بسیار خوبی پدید آورد. مدافعان حق فرصتها را غنیمت شمرده و زمینه ها راهدر نمی دهند.
از فرزندان ونوادگان ائمه افراد زیادی در این شورشها شرکت داشتند; از زیدیه «محمد بن محمد بن یحیی بن زید بن علی بن الحسین، علیهماالسلام » (25) ، از نوادگان امام مجتبی علیه السلام «محمد بن سلیمان بن داود بن الحسن بن الحسن بن علی »،در مدینه (26) شورش کرد، از فرزندان امام صادق علیه السلام «محمد بن جعفر(الصادق ») معروف به «دیباج » در مکه و اطراف حجاز (27) بپاخاست.
در آن سال از نسل امام مجتبی علیه السلام «ابوعبدالله محمد بن ابراهیم بن اسماعیل بن الحسن بن الحسن بن علی علیهماالسلام » معروف به «ابن طباطبا» قیام کرد و مردم را به امامت امام رضا علیه السلام و عمل کردن به کتاب خدا و سنت رسول الله (ص) فرا می خواند. فرماندهی جنگهای «ابن طباطبا» را «سری بن منصور»معروف به «ابوالسرایا» به عهده داشت. (28)
«ابن طباطبا» در سال 199 ه ق مسموم شد، «ابوالسرایا» رهبری جنگها را بدست گرفت و از زیدیه «محمد بن محمدبن زید بن علی بن الحسین (علیهماالسلام ») را جای او برگزید. (29)
د فرمانداری یمن
ابراهیم بن موسی بن جعفر علیهماالسلام در این سال در مکه حضور داشت، وقتی خبر «ابوالسرایا» به او می رسد برای قیام علیه حکومت وقت به سمت یمن حرکت می کند. این حرکت از هوشیاری ابراهیم بن موسی و با انگیزه دعوت کردن مردم به ولایت برادرش امام رضا علیه السلام و پدید آوردن زمینه ای برای یک حکومت عادلانه روی زمین بوده است.
شیخ مفید گوید: ابراهیم بن موسی در زمان مامون از طرف محمد بن زید بن علی بن الحسین علیهماالسلام فرماندار یمن شد، محمد بن زید کسی است که در زمان مامون خروج کرد و ابوالسرایا نیز در کوفه با او بیعت کرد و کوفه را فتح نمود، مدتی در آنجا ماند تا آنکه ابوالسرایا در جنگ با بنی عباس کشته شد. برای ابراهیم بن موسی از مامون امان گرفتند و او به آنجناب امان داد. (30)
در این سال دو فرزند دیگر امام کاظم علیه السلام نیز در این آشوبها بودند، یکی اسماعیل بن موسی که به فرمانداری فارس و دیگری زید بن موسی بن جعفر (زیدالنار) که فرماندار اهواز شدو بصره را نیز تصرف کرد. (31)