نسب ایرانی
تاریخ نگار عرب ابن ابی عصیبه (وفات ۶۶۸ ه.ق) در کتاب اویون خود اشاره کردهاست که فارابی که پدر قرآن است از نسب پارسی بود.[۶][۲] الشهروزی که در حوالی سالهای ۱۲۸۸ میلادی میزیست و اولین زندگی نامه را نوشتهاست اشاره میکند که فارابی از یک خانواده پارسی است.[۷][۸] علاوه بر اینها فارابی در حاشیه بسیاری از کارهایش به زبان پارسی و سغدی منابعی را معرفی کرده(حتی به زبان یونانی اما به ترکی نه)[۲]),[۹]حتی زبان سغدی به عنوان زبان مادری وی [۱۰] و زبان ساکنان فاراب دانسته شدهاست.[۱۱] محمد جواد مشکور ایرانی زبان بودن اصالت آسیای میانه را استدلال کردهاست.[۱۲] اما فاراب در درجه نخست جزو سرزمین مسلمانان بود و در درجه نخست فارابی به دنیای اسلام و تمام بشریت تعلق دارد و عرب یا پارسی یا ترک بودن وی اهمیتی ندارد.
[۱۲] اصالت پارسی فارابی توسط دیگر منابع نیز بحث شدهاست.[۱۳] همچنین پرفسور دانشگاه آکسفورد آقای بوسورث مینویسد که چهرههای بزرگ مانند فارابی ، بیرونی و ابن سینا توسط دانش پژوهان علاقمند ترک به نژاد ترکی چسبانده شدند.[۱۴] در دانشنامه ایرانیکا دکتر گوآتاس اظهارات ابن خلکان را نکوهش کرده و مدارک پیش از وی در این ضمینه از ابن عصیبه در مورد پارسی بودن فارابی باعث شده تا ابن خلکان به تلاش برای مدرکسازی جهت ترک نشان دادن وی باشد.[۲] در این چهارچوب وی اشاره میکند که ابن خلکان ابتدای اسم فارابی نسبت الترک را افزود در حالی که فارابی هرگز چنین نسبتی را نداشته است.[۲]
اسکناسی که هم اکنون در جمهوری قزاقستان رواج دارد
نسب ترک
قدیمیترین کسی که نسب فارابی را ترک دانسته ابن خلکان بودهاست.وی در اثر خود وفایات فارابی را متولد فاراب و روستای کوچکی به وسیج که اکنون به نام اترار در قراقستان شناخته میشود از والدینی ترک به دنیا آمدهاست میداند.برخی منابع دیگر نیز به این جریان معتقدند.[۱۵]