خطاب های قرآنی با مردان است؟؟!!

[خادمه زینب کبری(س)]

خطاب های قرآنی با مردان است؟




در فرهنگ محاوره، کلمه مردم اختصاص به مردان ندارد، گاه می گویند مردان، گاه می گویند زنان، گاه می گویند مردم. مردم یعنی همه ی افراد جامعه ، اعم از زن و مرد. اگر گفتند مردان، این در مقابل زنان است و اگر گفتند زنان، این در مقابل مردان است.
در فرهنگ محاوره در غرب و شرق عالم می گویند مردم این چنین اند، مردم انقلاب کردند، مبارزه کردند. وقتی می گویند مردم، اختصاصی به مردان ندارد.
قرآن کریم هم سه گونه سخن می گوید، گاهی که خطاب به عموم جامعه است به مذکر اشاره دارد مثل «الذین» و «المؤمنون» گاهی که تعبیر به «رجال» دارد، وظیفه اختصاصی مردان را ذکر می کند، گاهی هم تعبیر به «نساء» دارد که وظیفه اختصاصی زن ها را بیان می کند.
فرهنگ محاوره، فرهنگ مردم است نه مردان و قرآن کریم هم براساس همین فرهنگ محاوره سخن می گوید. گاهی ذات اقدس اله می فرماید: مریم(س) نمونه ی مردم خوب است، یا آسیه نمونه ی مردم خوب است: (وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِّلَّذِینَ آمَنُوا اِمْرَأَةَ فِرْعَوْنَ )1 در مورد زن نوح و لوط هم فرمود اینها نمونه ی مردم بد هستند: (ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِّلَّذِینَ كَفَرُوا اِمْرَأَةَ نُوحٍ وَاِمْرَأَةَ لُوطٍ ).2
ائمه (ع) نمونه ی مردم خوبند و همه ی افراد جامعه، چه زن و چه مرد باید به آنها اقتدا کنند. فاطمه زهرا(س) هم این چنین است، نمونه ی مردم خوب است، نه نمونه ی زنان خوب. ذات اقدس اله در آیه ای که تلاوت شد نفرمود نمونه ی زنان خوب زن فرعون است، نفرمود نمونه ی زنان خوب مریم است بلکه فرمود: مریم و آسیه نمونه مردم خوب هستند.
پس انسان خوب، نمونه ی انسان های دیگر است چه مرد باشد چه زن. خداوند متعال در سوره مبارکه ی نحل می فرماید: (مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیَاةً طَیِّبَةً ) 3 اگر کسی دارای جان و عقیده سالم بود و کارهای صالح انجام داد، زن باشد یا مرد، ما به او حیات طیبه می دهیم.
در اواخر سوره ی آل عمران (که مستحب است انسان موقعی که برای نماز شب برمی خیزد این جملات را قرائت کند)آمده است: (َجَابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّی لاَ أُضِیعُ عَمَلَ عَامِلٍ مِّنكُم مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَى بَعْضُكُم مِّن بَعْضٍ)4 اگر کسی مؤمن باشد و عمل خیر انجام دهد چه زن و چه مرد، اجر او را ضایع نمی کنیم. در سوره ی مبارکه ی احزاب هم مفصلا مردان و زنان را کنار هم ذکر می کند: (إِنَّ الْمُسْلِمِینَ وَالْمُسْلِمَاتِ وَالْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَالْقَانِتِینَ وَالْقَانِتَاتِ ...)5 بنابراین هرگز خطاب های قرآنی به مردان نیست، خطاب به مردم است.

نویسنده:آیت الله جوادی آملی (حفظه الله)
تنظیم: گروه دین و اندیشه تبیان

1- سوره ی تحریم (66): آیه ی 11.
2- سوره ی تحریم (66): آیه ی 10.
3- سوره ی نحل (16): آیه ی 97.
4- سوره ی آل عمران (3): آیه ی 195
5- سوره ی احزاب(33): آیه ی 35.
منبع: مجله آموزش معارف اسلامی شماره 63