«تحزين در قرائت قرآن» يعنى چه؟
چرا بايد قرآن كريم با صداى محزون خواندهشود؟
تحزين در قرائت يعنى خواندن قرآن با صداى محزون، يكى از اصول مسلم فن قرائت مىباشد.
احاديث متعددى از پيامبر اكرم و ائمه اطهار(ع) وارد شده كه تحزين صوت در قرائت قرآن را سفارش فرمودهاند.
«عبدالله بن عباس» از پيامبر گرامى نقل مىكند كه فرمود: ان احسن الناس قراءةً من قرأ يتحزّن به; بهترين قارى قرآن كسى است كه با حالت حزن و غمگينانه قرآن مىخواند.[44]
در اصول كافى از امام صادق(ع) نقل شده است: انّ القرآن نزل بالحزن فاقرؤه بالحزن; قرآن غمگينانه از آسمان بر پيامبر فرود آمده است. پس شما نيز همانگونه بخوانيدش.[45]
تحزين در قرائت علاوه بر تناسب آن با مصونيت و روح قرآن، زمينه تدبر بيشتر در آيات الهى را فراهم مىسازد.
غزالى در احياء العلوم مىگويد: «چنانچه قارى قرآن در آيات تهديد و وعيد بينديشد و در كوتاهى خود نسبت به اوامر و نواهى قرآن تأملكند لاجرم محزون خواهد شد و اين حزن در قرائت وى بروز خواهد كرد.[46]
برخى از قاريان مشهور بيشتر به تحزين در قرائت توجه كردهاند; از جمله: «شيخمحمد رفعت»، «محمد صديق منشاوى» و....
شايان ذكر است كه قرائت با صداى محزون و غمناك، غير از قرائت به شيوه نوحهگران و ندبه كنندگان در مجالس عزاست كه پيامبر گرامى(ص) از اينگونه قرائت نهى كردند.
آن حضرت مىفرمايد: «قرآن را با لحن و صوت عرب بخوانيد و از مانند لحنهاى اهل فسق و كبر بپرهيزيد، چون به زودى بعد از من اقوامى مىآيند كه قرآن را با لحن غنا، موسيقى و نوحهگونه و... مىخوانند.»[47]
بر اين اساس اگر قاريانى كه در مجالس عزا دقت لازم را در قرائت قرآن نكنند بعيد نيست مشمول اين نهى پيامبر(ص) باشند.
ضمناً محزون خواندن قرآن با حسن صوت نه تنها منافات ندارد، بلكه كاملا قابل جمع است.
گاهى حزن، باعث زيباتر شدن صوت مىشود.
[44]. فضائل القرآن، ابن كثير، ص55; شرح الجامع الصغير، ج1، ص191.
[45]. المحجة البيضاء، ج2، ص226.
[46]. احياء العلوم، ج1، ص219.
[47]. الكافى، ج2، ص614.