يك کارشناس مسوول امور آسيبديدگان اجتماعي اداره كل بهزيستي استان همدان گفت: دختران تقريبا 10 برابر بيشتر از پسران قرباني کودکآزاري جنسي ميشوند و معمولا قربانيان تهاجم جنسي، دختران جوان و غالب مهاجمان نيز، مردان بالغ هستند اما آگاهي از پديده "کودکآزاري جنسي" به معني نبود امنيت در جامعه و اطرافيان نيست.
"الهام آزادنام" افزود: آگاهي از پديده کودکآزاري جنسي به معناي دانستن روشهاي صحيح پيشگيري و کاهش آسيبهاست.
وي گفت: معمولا اضطراب، نگراني و احساس ناامني هنگامي شکل ميگيرد که در مورد يک پديده کمتر صحبت شود و افراد آگاهي کافي از آن نداشته باشند يا برعکس اطلاعاتي که ارائه ميشود ناقص و نامتناسب با سطح درک و توانايي ذهني مخاطبان بهويژه کودکان و نامتناسب با الگوهاي فرهنگي و مذهبي جامعه باشد.
وي ادامه داد: در اين صورت موضوع بين افراد به صورت راز درميآيد و خانوادهها در صورت مواجهه با آن سعي خواهند کرد واقعيت را انکار کنند که اين نوع برخورد، مشکلات بيشتري را درپي خواهد داشت.
آزادنام بيان كرد: سوءاستفاده جنسي عبارت است از درگير شدن کودک در فعاليتهاي جنسي که از نظر سطح رشدي و تکاملي متناسب نبوده و برخلاف شرع، عرف و قوانين اجتماعي باشد.
وي تصريح کرد: سوءاستفاده جنسي ميتواند به اشکال مختلف از جمله لمس بدن از روي لباس يا بدون لباس، بوسيدن، تماس جنسي يا به روشهاي غير تماسي مانند عکسبرداري و تصويربرداري يا از طريق انتشار تصاوير يا پيامهاي جنسي در اينترنت براي کودکان باشد.
وي تصريح كرد: سوءاستفاده جنسي از طريق محارم، زماني اتفاق ميافتد که کودک توسط خويشاوندان درجه يک مانند پدر، مادر، برادر، خواهر يا ساير خويشاوندان از جمله عمو و دايي وادار به فعاليت جنسي شود.
وي با بيان اين که شايد تعجب کنيد که چگونه يک بزرگسال بهويژه والدين يا خويشاوندان نزديک ميتوانند به کودک تجاوز کنند، گفت: خيلي از خلافکاران مسووليت خود را انکار ميکنند و تقصير را به گردن کودک اغواء شده مياندازند، در حالي که کودکان قادر نيستند براي وارد شدن به رابطه جنسي تصميم اختياري و آگاهانه بگيرند، حتي در سنين بالاتر آنها آزاد نيستند که بگويند بله يا خير.
وي درباره عوامل خطر در اين زمينه گفت: معمولا وجود چند عامل خطر همزمان يا فقدان مجموعهاي از عوامل حمايتي مناسب در اين موارد، تعيين کننده است که برخي از اين عوامل مانند ناتواني جسمي يا ذهني نظير عقبماندگي مربوط به کودک و ويژگيهاي او است و کودکان ضعيف و از لحاظ عاطفي محروم يا از نظر اجتماعي منزوي، دختر بودن، سنين قبل تا اوايل بلوغ، از ديگر عوامل مهم در کودکآزاري جنسي است.
کارشناس مسوول امور آسيبديدگان اجتماعي اداره كل بهزيستي استان همدان خاطرنشان کرد: برخي از عوامل، مربوط به شرايط خانوادگي هستند که از آن جمله ميتوان به وجود بيماريهاي رواني در افراد خانواده، انزواي اجتماعي، نزديکي و درهم تنيدگي بيش از حد روابط افراد خانواده، زندگي تعداد زيادي از افراد خانواده در فضايي کوچک و نزديکي بيش از حد افراد، مشخص نبودن حريم و حد و مرز بين افراد، اعتياد، ساختارهاي خشک و غيرمنعطف در خانواده، ارتباط ضعيف بين زوجين، ناتواني والدين در مراقبت کافي از فرزندان و مشکلات شخصيتي اشاره کرد.
وي يادآور شد: زندگي در محيط هايي که افراد بزهکار و خلافکار در همسايگي آن حضور دارند، از عوامل مربوط به محيط اجتماعي است.
آزادنام تاکيد کرد: تنها يک عامل نميتواند در کودکآزاري جنسي تعيين کننده باشد و چنانچه برخي عوامل خطر ديگر، به اين موارد اضافه شود و برخي عوامل حمايتي ديگر وجود نداشته باشد، در اين صورت خطر بروز افزايش مييابد.
وي عنوان كرد: موقعيتهايي وجود دارد که نظارت والدين به طور طبيعي در آنها کاهش مييابد و زمان و مکان مناسب براي مهاجم فراهم ميشود که يکي از اين موقعيتها، موقعيت دو نفره است که فرد بزرگسال با کودک يا دو کودک براي تعامل و بازي تنها هستند.
وي ادامه داد: اعتماد بيش از حد والدين در برخي شرايط به برخي افراد باعث ميشود به طور طبيعي نظارت آنها به کودک کاهش يابد، همچنين در مواقعي که خانواده به خاطر ترس از بدنامي مساله را مخفي ميکند، کودکآزار از عواقب رفتار خود در امان ميماند، بنابراين باز هم کودکآزاري تداوم مييابد.
وي در پاسخ به اين که چه نشانههايي در کودک به والدين کمک ميکند تا واقعه را به موقع شناسايي کنند، گفت: واقعيت اين است که هيچ علامت مشخصي که به طور دقيق بتواند وقوع آزار را تاييد کند وجود ندارد، با اين حال کودکان به دنبال آزار جنسي معمولا نشانههاي رفتاري و هيجاني خاصي را بروز ميدهند اما لازم است قبل از هر اقدامي براي بررسي دقيق به متخصصان مربوطه مراجعه کنند.
آزادنام تصريح کرد: برخي از نشانههاي کمک کننده شامل نشانههاي فيزيکي نظير قرمزي، التهاب يا ضايعات پوستي در نواحي تناسلي و عفونت ادراري بوده و موارد مشابه نيز بايد ارزيابي شود، همچنين وجود آثار خون و ترشحات بر بدن يا لباس زير، وجود ناراحتي و شکايت کودک از ناحيه تناسلي بدون علت فيزيکي واضح و خونريزي از ناحيه مقعد از موارد ديگر است.
وي تصريح كرد: خاراندن مکرر ناحيه تناسلي، اشکال در نشستن روي صندلي، گشادگشاد راه رفتن، از دست دادن ناگهاني اشتها، ديدن کابوسهاي شبانه، گوشهگيري يا پرخاشگري شديد ناگهاني، عدم تمايل به کارهاي شاديآفرين، پسرفت به سوي رفتارهاي بچگانه مانند خيس کردن رختخواب، داشتن اطلاعات جنسي بيش از حد نسبت به سن خود و گوشهگيري و دوري از دوستان از نشانههاي مهم رفتاري کودکآزاري جنسي محسوب ميشوند.
کارشناس مسوول امور آسيبديدگان اجتماعي بهزيستي استان همدان در ادامه گفتوگو با ايسنا، اضافه کرد: از نشانههاي کلامي اين نوع کودکآزاري ميتوان به شکايت از درد ناحيه تناسلي، اعلام داشتن يک بازي سري با افراد بزرگسال، اعلام ترسيدن از تنها ماندن با بزرگسالان، اعلام اين که شخصي دائما در اطراف من پرسه ميزند، اعلام اين که فلان شخص من را لمس ميکند يا وقتي با وي تنها ميشوم به من وسايل يا هديه ميدهد، اشاره کرد.
وي عنوان كرد: برخي کودکان ممکن است هيچ نشانهاي نداشته باشند و نشانههاي يادشده جنبه اختصاصي ندارند و احتمال دارد در شرايط ديگر نيز ديده شوند.
آزاد نام در پاسخ به اين که آموزش چه مواردي به کودک ميتواند احتمال وقوع کودکآزاري جنسي را کاهش دهد، گفت: بايد به کوکان در مورد مراقبت از قسمتهاي مختلف بدن و اهميت عدم دستيابي ساير افراد به قسمتهاي خصوصي بدن مانند اندامهايي که با مايو پوشيده ميشوند را آموزش دهيم.
وي تاکيد کرد: آموزشهايي که در اين زمينه به کودک داده ميشود بايد متناسب با سطح فهم و درک کودک باشد و لازم است والدين با رفتارشان به عنوان يک مدل، روش مراقبت از بخشهاي مختلف بدن از جمله اندامهاي جنسي را به کودک آموزش دهند، همچنين بايد مفهوم آزار و کودکآزاري را براي کودک توضيح دهيم و نبايد فراموش کرد که دادن اطلاعات زياد از حد و نامتناسب با سن کودک، آسيبزا است.
وي تصريح کرد: بايد به کودکان آموزش داد که چه قسمتي از بدنشان را کسي حق ندارد ببيند يا لمس کند و اين بر خلاف قانون است که کسي رفتار جنسي را در نزد آنها يا با آنها بروز دهد، همچنين کودکان بايد آموزش ببينند که احترام به بزرگترها به معناي اطاعت بيچون و چرا از درخواستهاي آنها نيست و براي آنکه بچه باادبي به نظر برسند لازم نيست از هر خواستهاي اطاعت کنند.
وي گفت: همچنين بايد به کودکان آموزش داد در صورت مواجهه با اين درخواستها يا احساس اين که فرد مورد نظر قصد چنين رفتاري را دارد، با "نه" گفتن و مخالفت، مانع اين رفتار و به سرعت از موقعيت خارج شده، با والدين تماس بگيرند، همچنين کودکان ميتوانند در اين شرايط از خط تلفني 123 سازمان بهزيستي کمک بگيرند.
کارشناس مسوول امور آسيبديدگان اجتماعي اداره كل بهزيستي استان همدان در جواب اين که والدين در مواجهه با آزار جنسي کودکان بايد چه نکاتي را در نظر داشته باشند، اظهار داشت: به منظور به حداقل رساندن آسيب وارده، والدين ميتوانند به شکل مناسبي از کودکان حمايت کنند و به دليل پيچيدگيهاي اين مساله و اين که نحوه مداخله و مواجهه با مشکل بايد به شکلي باشد که باعث پيچيدگي بيشتر نباشد، بهرهگيري از کمک متخصصان در اين زمينه لازم است.
وي ادامه داد: والدين ميتوانند با مراجعه به متخصصان روانپزشکي براي کاهش اثرات واقعه و مداخلات درماني استفاده کنند و در مواقعي که فوريت وجود دارد ميتوانند با مراجعه به اورژانس اجتماعي بهزيستي براي دريافت کمک اقدام کنند.
وي يادآور شد: والدين بايد در اين شرايط خونسردي خود را حفظ و احساسات خود را کنترل کرده، همچنين از اقدامات شتابزده اجتناب کنند.
آزادنام تاكيد كرد: در اين مواقع نبايد کودک را مورد سرزنش، بازخواست و تنبيه قرار داد و از ارائه اطلاعات بيجا و نامتناسب با سن يا پرسيدن سوالاتي در مورد واقعه که ممکن است اطلاعات جنسي کودک را افزايش دهد، خودداري کرد، همچنين بايد از پرسشهاي مکرر درباره موضوع قبل از مشورت با متخصص جلوگيري شود.
وي تصريح كرد: بايد اجازه داد کودک در مورد احساساتش صحبت کند و به شکلي که آسيبزا نباشد آن را بيان کند، کودک را مانند قبل پذيرفت و احتمال تکرار واقعه را بررسي کرد و در صورت وجود علايم و شواهد آزار جنسي روي لباس يا بدن کودک، آنها را از بين نبرد و به سرعت کودک را به مرکز درماني تخصصي انتقال داد.
وي خاطرنشان كرد: لازم است که والدين در مواجهه با اين واقعه در هر شرايطي سريعا با مراکز تخصصي تماس بگيرند و در مورد اقدامات بعدي مشورت کنند، همچنين در مواردي که مهاجم از افراد خانواده است قبل از هر اقدامي، با مرکز تخصصي مشورت کرده و اقدامات لازم را براي جلوگيري از تکرار آزار انجام دهند.
آزادنام گفت: دختران تقريبا 10 برابر بيشتر از پسران قرباني کودکآزاري جنسي ميشوند و معمولا قربانيان تهاجم جنسي، دختران جوان و غالب مهاجمان نيز، مردان بالغ هستند.
وي همچنين اظهار داشت: در واقع در 80 درصد موارد، کودک قرباني تهاجم جنسي، فرد مقابل را ميشناسد.
وي درباره آمار موجود در اين زمينه اعلام کرد: بيشتر موارد به دليل احساس گناه، شرم، جهل، تحمل قرباني و عدم تمايل پزشکان براي شناسايي و گزارش سوءاستفاده جنسي، همچنين اصرار دادگاه به قوانين سفت و سخت مربوط به قرائن و ترس از فروپاشيدن خانواده در صورت افشاي موضوع، ناشناخته ميماند و نميتوان آمار درست و دقيقي در اين باره ارائه داد.
آزادنام در پايان گفت: تشکيل ngoهايي که از بطن مردم هستند ميتواند در پيشگيري و آگاهسازي بسيار موثر واقع شود.
تابناک