قرائت قرآن

[ملکوت* گامی تارهایی *]

اَعوذُ بِاللهِ مِنَ اشِّیطانِ الرَّجیم


بسم الله الرحمن الرحیم


اَفْضَلُ الْعِبادةِ قِرائةُ الْقُران

رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرمودند: نیکوترین عبادت و بندگی، خواندن قرآن است.


مقدمه

قرآن اولین مرجع و منبع دستورات و تعالیم اسلام است؛ و ما برای دستیبای به این تعالیم گهربار و فهم مطالب آن جهت اجرای خواستهایش بایستی که علوم مربوط به آن را در همه ی زمینه ها تا حد توان بیاموزیم.
در این راه گام اول آنست که قرآن را به صورت صحیح تلاوت کنیم. یعنی در ابتدا باید تلفظ صحیح الفاظ و عبارات را به کار بندیم. زیرا همه ی ما وظیفه داریم که این کلام مقدس را به همان صورت که از پیامبر اکرم (صل الله علیه واله) به ما رسیده قرائت کنیم.


تاریخچه

در ارتباط با نقطه آغاز تعلیم قرائت قرآن، تاریخ حاکی از این است که در زمان حیات پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم مرکزی شبیه به کانون تعلیم قرائت و حفظ و تمرین آن به وجود آمد که شخص ایشان بر آن نظارت داشته و مردم را به فراگیری قرائت و حفظ آیات کلام الله تشویق و ترغیب می فرمودند، تا حدی که گاهی از اصحاب خویش می خواستند که برای آن حضرت قرآن بخوانند.
مسلمانان از همان ابتدا در صدد بودند که الفاظ و کلمات قرآن را عیناً و به دون کم و زیاد به همان قسمی که از رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم شنیده بودند بر زبان جاری کنند. بدین ترتیب علم قرائت شکل گرفت.
علم قرائت عبارت است از بیان طریقه خواندن قرآن، مطابق قرائت قاریانی که سند قرائت آنها به رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم منتهی می شود. و فایده این علم هم نیکو و زیبا خواندن قرآن به کیفیت مذکور است.
علم تجوید هم ناشی و زائیده ی علم قرائت است و تعریف آن قواعد کلی است که از قرائت قراء استنباط شده و تدوین گردیده است. و درباره مخارج حروف، صفات حروف و دیگر دستورات تلاوت قرآن مجید (ادغام، اظهار و …) بحث می کند.

این نکته قابل ذکر است که آموختن قواعد به تنهایی شرط لازم برای یاد گرفتن تجوید است ولی شرط کافی نیست؛ بلکه تمرین زیاد یافته ها و آموخته ها و بکار بردن آنها در هنگام قرائت قرآن در تأمین این هدف نقش بسزایی دارد.