(...◕✿◕◕✿◕ حجاب مقدمه رسیدن به کرامات انسانی است◕✿◕◕✿◕...

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

فرهنگ عمومی و دینی جامعه را نشانه رفته است

در اینكه حجاب و پوشش یك امر انسانی است و پیش نیاز رسیدن به كرامت و بزرگواری انسان است و از طرفی همین امر انسانی مورد توجه اكید شرع مقدس بوده تا بدانجا كه از حكم وجوب برخوردار شده است، هیچ اختلافی نیست اما آنچه در روزگار ما این قضیه را برجسته كرده است، عدم التزام برخی افراد به این حكم شرعی در سطح جامعه است به گونه ای كه فرهنگ عمومی و دینی جامعه را نشانه رفته است.

اكنون نكته حایز اهمیت این است كه سوای آنكه عدم التزام به حكم شرعی حجاب، امری حرام و مرتكب آن مستحق عتاب اخروی است، اگر بی حجابی دامنگیر جامعه مسلمین گردد به گونه ای كه شاكله فرهنگ دینی را تهدید كرده و موجب مفسده و ترویج لاابالی گری و به تعبیری اشاعه فحشا باشد، آیا دلیل شرعی بر مجازات چنین افراد وجود دارد یا خیر؟ و همین امر زمینه طرح مباحثی از سوی برخی افراد و مطبوعات شده است و عده ای مصمم اند تا هرگونه مجازات برای افراد بی حجاب را از سوی حكومت اسلامی ممنوع و غیرمستند به ادله شرعی جلوه دهند «حجاب و سیاست» عنوان مقاله ای در همین زمینه است كه در برخی مطبوعات درج گردیده است.[1]

نویسنده كه تمام همت خود را بر آن متمركز كرده كه اثبات كند وجهی برای تعیین مجازات برای افراد كه ملتزم به حجاب اسلامی نیستند، وجود ندارد و یا لااقل این قضیه را مورد تردید قرار دهد.

از آنجا كه مطالب مطرح شده از جهاتی قابل تأمل و نظر است، به بررسی مواردی از آنها می پردازیم.

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

1. در قسمتی از مقاله یادشده آمده است:

«با وجود اینكه در مورد حدود حجاب و نحوه پوشش، اختلافات زیادی بین فقها وجود دارد اما اصل لزوم رعایت حجاب و گناه بودن بی حجابی تقریباً اجتماعی است.» اما آنچه برای هر مدقق اهل نظر روشن است كه در حدود حجاب شرعی بین فقها اختلاف حادّی وجود ندارد با وجود قول مشهور درباره حدود حجاب، وجهی برای ادعای «اختلافات زیاد» از طرف نویسنده محترم نیست. دیگر آنكه بر فرض اختلاف اندك در برخی حدود حجاب، لزوم پوشش سر و گردن برای زنان، مورد اختلاف هیچ فقیهی نیست. البته شاید مراد ایشان از فقها كسانی باشد كه وجهه علمی و فقهی آنها برای اهل نظر محرز نشده باشد[2] كه در آن صورت بحث دیگر است.

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

2. در قسمت دیگری با استناد به نظر علامه فیض برای توجیه عدم جواز مجازات دنیوی افراد بی حجاب می نویسد:

«عده ای از فقها مثل علامه فیض عقیده دارند حكومت اسلامی تنها اعمالی را می تواند مستوجب مجازات بداند كه برای آنها در خود متون اسلامی، مجازات دنیوی مثل حد، قصاص و تعزیر در نظر گرفته شده است... بنابراین براساس این نظریه از آنجایی كه برای بی حجابی، مجازاتی در آیات قرآن و سایر نصوص تعیین نشده، ارتكاب این فعل حرام، تنها عذاب اخروی در بر خواهد داشت.

این مطلب مشتمل بر دو نكته است، یكی استفاده حكم عدم جواز مجازات بی حجاب از كلام علامه فیض و دیگری عدم تعیین مجازات دنیوی برای تاركین حجاب در قرآن و سایر نصوص. در خصوص مورد اول باید گفت با فرض صحت نقل قولی كه از ایشان شده است، در قبال این نظریه چنانكه خود نویسنده هم متذكر شده است، نظریات دیگری نیز وجود دارد كه از حیث نظری و عملی برای اهل نظر، قابل توجه اند و تشخیص صحت و سقم هر یك از این آراء فقهی، كار متخصصین در حوزه مربوط هست، نه هر غیر متخصص مدعی. بنابراین با وجود انظار مختلف از سوی سایر فقها، استناد به رأی علامه فیض(ره) و گزینش آن از میان سایر اقوال قابل توجه برای اثبات مدعای نویسنده قابل تأمل است.

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

سوای آنكه دلیلی هم قائم نشده بر اینكه هیچگونه مناقشه ای از سوی دیگر فقها نسبت به نظریه یاد شده، صورت نگرفته باشد و یا به مرتبه اقبال عمومی فقها رسیده باشد. در این فرض هم، قواعد تحقیق اقتضا دارد قبل از پیچیدن تنها نسخه شفابخش تمامیت و عدم تمامیت مبنای مرحوم فیض در قبال سایر مبانی مورد مطالعه قرار گیرد. از طرفی دلیلی ندارد كه حكومت اسلامی جامعه كنونی، فارغ از نظرات مستدل دیگر فقها ملتزم به نظر فقهی ایشان باشد. ما فعلاً بحث تمامیت و عدم تمامیت مبنای نظر ایشان را پیش نمی كشیم كه این خود، مجال دیگری را می طلبد.

در خصوص مورد دوم هم باید گفت كه اینگونه نیست كه همه احكام جزایی به تنصیص قرآن رسیده باشد. آری مجازات برخی از ترك واجبات یا اتیان محرمات ذكر شده است اما لزوماً چنین نیست كه متكفل بیان همه احكام جزایی باشد. برخی از احكام جزایی توسط روایات و برخی دیگر توسط حكم حكومتی ولی فقیه در زمان غیبت قابل تبیین است. دیگر آنكه اینگونه هم نیست كه قرآن ناظر به مجازات دنیوی تاركین حجاب شرعی و اوامر الهی نباشد، به عنوان نمونه به آیه ای اشاره می شود.

آنجا كه می فرماید:

«إِنَّ الَّذِینَ یُحِبُّونَ أَنْ تَشِیعَ الْفاحِشَهُ فِی الَّذِینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ فِی الدُّنْیا وَ الآخِرَهِ وَ اللَّهُ یَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ»

«كسانی كه دوست دارند زشتیها در میان مردم با ایمان شیوع یابد عذاب دردناكی برای آنان در دنیا و آخرت است و خداوند می داند و شما نمی دانید.»[3]

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

چنانكه با اندك تأمل روشن است، صریح آیه دلالت دارد بر اینكه فواحش مطلقاً مبغوض خداوند است و مرتكب آن مستحق عذاب دردناك دنیوی و اخروی است. آیا كسی می تواند ادعا كند كه بی حجابی و اشاعه آن در بین جامعه مسلمین از مصادیق زشتی و فحشا نیست ـچنانكه خود نویسنده هم آن را قبول دارد چون قائل به عذاب اخروی برای آن هست ـ چنین امری غیرممكن است زیرا در آن صورت عذاب اخروی بر آن هم معقول نیست، چون تعلق عقاب بر امر مطلوب و حَسَن از سوی خداوند حكیم، غیرحكیمانه و قبیح است و خدا فاعل قبیح و فعل غیرحكیم نیست. وقتی بی حجابی از مصادیق بارز فحشا باشد داخل در كبرای حكم و عموم آیه می شود كه مرتكب آن مستحق عذاب دردناك است هم در دنیا و هم در آخرت.

و چنانكه روشن است صریح آیه مقید به قید عذاب و مجازات دنیوی است نه فقط مجازات اخروی. نكته دیگری كه آیه شریفه به آن صراحت دارد آن است كه نه تنها كسی كه مرتكب فحشا می شود مورد عذاب دنیوی و اخروی است بلكه كسی كه دوست دارد فحشا در بین مردم با ایمان شایع شود او نیز مشمول عذاب است.

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

3. در قسمتي ديگر آورده است:

«و در نهايت گروه سوم عقيده دارند: در مواردي كه براي عملي تعزير پيش بيني نشده است وجود ملاك در آن عمل، ملاك تعزير خواهد بود بدين ترتيب حكومت اسلامي خود تشخيص مي دهد كه ارتكاب كدام گناه مفسده در پي خواهد داشت و آن را جرم و مستوجب مجازات خواهد دانست... حتي اگر اين نظر سوم را به عنوان نظريه قابل قبول فقها بپذيريم و نظريات مخالف ديگر را ناديده بگيريم -چنانكه خود ايشان در تمسك به نظريه اول چنين كردند-باز هم يك سؤال باقي مي ماند: معيارهاي حكومت اسلامي براي فسادآور بودن يك عمل چيست؟ آيا اين مواضع ايدئولوژيك و سياسي مسئولان است كه مصلحت يا مفسده يك جامعه را تعيين مي كند يا صلاح و فساد واقعي جامعه فارغ از نظريات و اعتقاد است كساني كه بر آن حكومت مي كنند.»

متأسفانه مشكل نويسنده محترم با توجه به نوشته هاي ديگر ايشان، استفاده سياسي از طرح اين گونه مباحث است. اولاً تشخيص فسادآور بودن بي حجابي و ولنگاري و اندام فروشي و اعضاء نمايي، چيزي نيست كه لازم باشد توسط حكومت و متصديان آن به جامعه القا شود. مفسده بودن چنين اعمالي بر هر خالي الذهن منصفي روشن است. اين همه مشاجرات و بلكه قتل هاي ناموسي كه واقع مي شود، اين همه اغفال زنان و دختران از سوي افراد هوسران، اين همه روابط نامشروع دختران و پسران، اين افول غيرت ديني و ناموسي كه دامنگير برخي دختران و پسران و حتي برخي زنان و مردان متأهل شده است، همه و همه در مرحله اول ناشي از ويروس بي حجابي در جامعه است.

آيا اين مفاسد،‌ مفاسدي است كه فقط از مواضع ايدئولوژيك و سياسي مسئولين حكومت فهميده مي شود آيا اينها مفاسد واقعيه نيست اگر نيست پس مفاسد واقعيه چه تعريفي را بر مي تابند. آيا عرف عام جامعه چيزي غير از مفسده بودن اين امور و به تبع آن تباهي جامعه را مي فهمد؟!

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

القاء اين مطلب كه تعيين مجازات براي بي حجاب و تصميم ديگري كه حكومت بگيرد ناشي از سياسي كاري مسئولين نظام است، خود يك نوع سياسي كاري است كه متأسفانه نويسنده محترم خودآگاه يا ناخودآگاه گرفتار آن است. سواي آنكه به فرض سياسي بودن جلوگيري از بي حجابي و انهدام روحيه ديني جامعه، دليل بر منفي بودن نفس اين تدابير بازدارنده نيست زيرا منفي بودن انگيزه منفي بودن انگيخته را بر نمي تابد.


ديگر آنكه وجود معضلات ديگر اجتماعي مستلزم عدم پرداختن به معضل ديگر نيست چه رسد به اينكه آن مورد از معضلات مهم از جمله بي حجابي باشد. عدم اقبال جامعه ديني ما از بي حجابي كه نويسنده محترم هم مصاديقي از آن را ذكر كرده است، نشانه عدم تحمل جامعه اسلامي از نسبت به اين برهنگي ها و بي حجابي ها است. دليل ديگر مهم بودن معضل بي حجابي، خشنودي دشمنان اين مرز و بوم از جمله آمريكا از وضع لا ابالي گري و بي حجابي موجود است كه به اميد روزي نشسته اند كه زنان و دختران ما حتي از اين روسري ناقص هم صرف نظر كنند. راستي آيا اين دوستان مي دانند كه با اين افادات، آب به آسياب چه كسي مي ريزند. بيائيم فارغ از مشتهيات سياسي، به فكر ترويج دين خدا و احكام الهي باشيم.

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

پی نوشته ها:


[1] . روزنامه شرق، مورخ 27/5/83.
[2] . همين نويسنده در مجله زنان شماره 107، در مقاله اي با عنوان «بدحجابي در قانون، فقه و رويه هاي عملي» استفتايي را (به قول ايشان) كه از آقاي هادي قابل مربوط به حدود حجاب شده بود و ايشان در جواب گفته بود به نظر من پوشش سر و گردن براي زن مستحب شرعي است، مورد توجه قرار داده بود البته وقتي فقه و فقاهت به اينگونه از جايگاه اصل خود تنزل داده شود، چيزي بهتر از اين موارد، نتيجه استنباط برخي افراد نخواهد شد.
[3] . سوره نور، آيه 19.


منبع: سایت تبیان