والارض وماطحاها •*♥*• بيست و پنجم ذيقعده روز دحوالارض

[حدیث*خادمه مهدی فاطمه(س)*]

دحوالارض در کلام خدا

به گفته مفسّرین ، آیه شریفه « وَالْاَرْضَ بَعْدَ ذلِکَ دَحیها ؛ و زمین را بعد از آن با غلتانیدن گسترش داد » ¹
اشاره به دحوالارض دارد و منظور از آن نیز این است که در آغاز، تمام سطح زمین را آب‌های حاصل

از باران‌های سیلابی نخستین فراگرفته بود . این آب‌ها به تدریج در گودال‌های زمین جای گرفتند
و خشکی‌ها از زیر آب سر برآوردند و روز به روز گسترده‌تر شدند تا به وضع فعلی درآمدند ،

و نخستین برآمدگی که آشکار شد ، کعبه بوده است . در این‌باره در آیه دیگری به بیانی دیگر می‌خوانیم :
« وَ هُوَ الَّذی مَدَّ الْاَرْضَ ؛ و اوست کسی که زمین را گسترش داد .»²

در تفسیر این آیه نیز آمده است : خداوند زمین را به‌ گونه‌ای گسترد که برای زندگی انسان و پرورش گیاهان و جانداران آماده باشد ؛
گودال‌ها و سراشیبی‌های تند و خطرناک را به وسیله فرسایش کوه‌ها و تبدیل سنگ‌ها به خاک پر کرد و آنها را مسطح و قابل

زندگی ساخت ؛ درحالی‌که چین‌خوردگی‌های نخستین آن ،به‌گونه‌ای بودند که اجازه زندگی به انسان را نمی‌دادند .»³
از حضرت علی (علیه السلام) روایت است که فرمود : « نخستین رحمتی که از آسمان به زمین نازل شد ،

در روز بیست و پنجم ماه ذی‌القعده ، روز دحوالارض بوده است . و هرکس این روز را روزه بدارد
و شب آن را به عبادت بپردازد ، به پاداش عبادت صد‌ ساله رسیده است ؛ عبادت صد ساله‌ای که روز‌های آن را

به روزه و شب‌های آن را به عبادت گذرانیده است . و هر جماعتی که در این روز گِرد هم آیند
و به ذکر پروردگار بپردازند ، پراکنده نخواهند شد مگر آنکه خواسته‌های آنان برآورده خواهد شد

و در این روز هزاران رحمت از سوی پروردگار نازل می‌شود که نودونه درصد آن از آنِ کسانی است
که روزش را به روزه و ذکر مشغول باشند و شبش را به احیا و عبادت بپردازند .»

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

فرصت‌های معنوی زندگی، نسیم‌هایی الهی هستند که دل و جان آنان را که خود را در معرض آن قرار دادند می‌نوازند و به آنها شادمانی و آرامشی ژرف می‌بخشند. «دحوالارض» نیز از آن‌گونه نسیم‌هاست، که سالی تنها یک‌بار می‌وزد. تکرار دوباره این نسیم روح‌بخش برای آنان‌که جان خویش را از عطر آن آکنده نساختند، نامعلوم است. پس این فرصت طلایی را دریابیم؛ که رسول خدا (ص) فرمودند:

«اِنَّ لِرَبِّکُمْ فی ایامِ دَهْرِکُمْ نََفَحاتٌ فَتَعَرَّضُوا لَها لَعَلَّهُ اَن یصیبَکُمْ نَفْحَةٌ مِنْها فَلا تَشْقَوْنَ بَعْدَها اَبداً؛
همانا در طول زندگی شما نسیم‌هایی از سوی پروردگارتان می‌وزد. هان! خود را در معرض آنها قرار دهید، باشد که چنین نسیمی سبب شود که برای همیشه بدبختی از شما دور ماند».[1]

مولوی نیز با اشاره به این حدیث شریف چنین سروده است:

گفت پیغمبر که نَفْحت[2]‌های حق
اندر این ایام می‌آرد سَبق[3]

گوش و هُش دارید این اوقات را
در ربایید این‌چنین نفحات را

نفحه آمد مر شما را دید و رفت
هر که را می‌خواست جان بخشید و رفت

نفحه دیگر رسید آگاه باش
تا از این هم وا نمانی خواجه باش

[1]. سیوطی، جامع الصغیر، ج 1، ص 95.
[2]. نفحات: نسیم‌ها.
[3]. سَبق:پشت سر هم.

[خادمه زینب کبری(س)]

ششمين روز خلقت که پايان يافت، زمين گرديدن آغاز کرد. انسان زاد شده و از همان روز، اين گرد گردون، با چهار جامه در چمدان خاطراتش، کوچي هميشگي را همچنان تکرار مي‏کند و ما، مسافران بي‏نهايت اين تکرار بي‏بار گشتيم.

ما سوار بر دوش سبز زمين، گام‏هايمان را بر دست‏هاي داغش مي‏نهيم، تا ساليان سال، رنگ زرد خزان را از چهره‏اش بزداييم و بر چهره سپيدش سلام دهيم.

و زمين، همدم مسافران، بر آن است تا دل همگان را شاد کند.

گاه به دست‏هاي پينه بسته مردم کشاورز، لبخند مي‏زندو به ضربه‏هاي شخم او دل مي‏سپارد و گاه، گام‏هاي عابران خسته هر روز را مي‏شمارد.
زمين، اين پير سالخورده که خشم او، کوه‏هاي استوار را به رخ جهانيان مي‏کشد و درياهاي بي‏کران، مهرباني و صفاي او را به ياد مي‏آورد و اين جاست، بر فراز کوه‏ها و در ژرفناي درياها و در تار و پود جامه چهارگانه رنگارنگ زمين ـ بهار، تابستان، پاييز، زمستان ـ ، که تو مي‏تواني بوي خدا را احساس کني
و زمين، اين آشناي کهنسال به رنگ خاک، سال‏ها و سال‏هاست که در آسيابي هميشه گردان، موي خويش را سپيد و سياه مي‏کند، لب‏هاي خشکيده زمين، خواهش بي‏دريغ باران است و باران، عاشق افسانه‏اي زمين، با شتاب خود را بر زمين يله مي‏کند، تا به انتظار خاکي خاک، پاسخ دهد و چه زيباست معاشقه آسمان و زمين!

و زمين، اين مادر اسطوره‏اي هرچه سبز، بارها و بارها، با لبخندهاي گاه و بي‏گاه، ميزبان مهربان باران بوده است و انسان، نامي آشناست براي اين کره خاکي.

گوش‏هاي زمين، هر روز تا به شب، لبريز از هياهوهاي اين آدميان است؛ آدمياني که گاه، زمين آزاد خدا را در حصار مي‏خواهند، تا از هم‏آغوشي با آن، برج‏هاي تازه به تازه برآيد، از سنگ و آهن و سيمان. و اين جاست که زمين خسته و رنجور، ناتوان از تحمل باري سنگين، چهره در هم مي‏کشد. درّه‏ها، سنگواره‏هاي فريادهاي نهفته اين رنج کشيده گردون‏ اند.

زمين، اين همجنس خود را خوب مي‏شناسد و در آغوش خاکي خود، جايي براي هر يک از اين خاکيان باز کرده است. و اين وعده پروردگار زمين است؛ او که روزي، مشتي خاک از همين زمين را جامه جان پوشانيد. زمين، در ذهن پير خود، لحظات تلخ و شيرين بسياري را همراه با آدميان پلک زده است. رويش گياه از زمين، شايد دست‏هاي سبز به دعا برخاسته‏ اي است که از خالق يکتا، سبزي و شادابي هميشه را براي خاکيان درخواست مي‏کند.

حبيب مقيمي

[خادمه زینب کبری(س)]

روز دحو الارض (گسترده شدن زمین)


و آن روز بیست و پنجم ماه ذی القعده است، و دلیل بر اهتمام به دعا برای مولایمان صاحب الزمان‏علیه السلام در این روز و درخواست زودتر رسیدن فرج آن حضرت از درگاه خداوند خالق منّان، دعایی است که در کتاب‏های «اقبال» و «زاد المعاد» (1) نقل شده است. و برای این درخواست در این روز نکات ارزنده‏ای به خاطر رسیده که برای تشویق بندگان خدا یاد می‏کنیم:

1 - روزی است که خداوند در مانند آن وعده فرموده که آن جناب -صلوات اللَّه علیه - را ظاهر گرداند و هنگامی که مؤمن می‏بیند چنین روزی در این سال فرا رسید و امامش ظهور ننمود، اندوهش تجدید و غصه‏اش شدید می‏گردد و عقل و ایمانش او را بر دعا کردن برای آن حضرت و درخواست تعجیل امر فَرَجش وا می‏دارند.

2 - این‏که در چنین روزی رحمت گسترش می‏یابد و دعا مستجاب می‏شود - چنان‏که در روایت آمده - پس مؤمن که امامش را از جانش عزیزتر می‏داند، و او را از اولاد و خاندان و عشیره خویش بیشتر دوست می‏دارد، دعای خالصانه خود را به برطرف شدن غم و اندوه مولایش اختصاص می‏دهد.

3 - این روزی است که خدای تعالی بر او نعمت داده، این‏که زمین را گسترانیده تا زندگی کند و سکونت نماید و لذت برد و از آنچه در زمین هست و از آن برمی‏آید و بر آن فرو می‏ریزد بهره گیرد و به آن‏ها زیست کند و چون بداند که تمام این‏ها به برکت مولایش انجام می‏شود - چنان‏که در بخش سوم کتاب توجّه دادیم - بر خود حتم و لازم می‏شمارد که از آن حضرت به وسیله دعا مراتب سپاسگزاری را انجام دهد، چون‏که او است واسطه تمام این نعمت‏ها، و هرگاه این را توجّه داشت در دعا مسامحه و سهل‏ انگاری نخواهد کرد. (2) .

4 - در این روز به یاد خدا بودن و ذکر او - عزّوجلّ - را بر زبان داشتن تأکید و ترغیب شده است، و بی‏تردید دعا کردن درباره مولایمان صاحب الزمان‏ علیه السلام از بهترین مصادیق این عنوان می‏باشد

منابع :

(1) اقبال الاعمال: 312؛ زاد المعاد: 236

(2) گویم: و هنگامی که این روز شد خداوند به برکت پدرانش زمین را برای کامل گردانیدن مادیات گسترانید همچنان که در این روز به ظهور حضرتش مادیات و معنویات کامل می‏گردد پس مؤمن باید در این روز تعجیل ظهورش را از صاحب عنایات - خداوند متعال - درخواست کند و اینکه خداوند او را از فائزان به انواع سعادت‏ها قرار دهد. (محمدموسوی).

[نرگس منتظر]

سخنی از ایت‌الله ملکی تبریزی در پاسداشت روز دحوالارض

خداوند بزرگ در چنین روزی زمین را برای سکنای فرزندان آدم و زندگی بر روی آن آماده فرمود، و روزی‌های ما و نعمت‌های پروردگار در چنین روزی گسترش یافته است؛
روزی‌ها و نعمت‌هایی که از شماره بیرون است و کسی را یارای شکر آن نیست. و اگر تو در بزرگی شأن دحوالارض اندیشه نمایی حیرت‌زده خواهی شد.
و از این‌جاست که انسان عارف و مراقب روز دحوالارض، در برابر همه این نعمت‌های گوناگون، شکری بر خویشتن واجب می‌بیند،
و چون به قلب خویش مراجعه می‌کند، می‌بیند که حتی بر ادای حق ناچیزی از آن همه نعمت‌ها توانا نیست.

و چون بنده‌ای نسبت به آن همه نعمت‌ها شناخت حاصل کند، به عجز و کوتاهی خویش در ادای حق آن نعمت‌های انبوه اقرار خواهد کرد و تلاش خود را در انجام شکر آنها ناچیز خواهد شمرد و همواره خود را در برابر آفریننده آن همه نعمت‌ها سرافکنده خواهد دید.]

آورده‌اند که...

حسن بن علی وشّا می‌گوید:

من کودک بودم که شب بیست و پنجم ذی‌القعده با پدرم در خدمت امام رضا(ع) شام خوردیم. آن‌گاه آن حضرت فرمود: امشب حضرت ابراهیم(ع) و حضرت عیسی(ع) متولّد شده‌اند و زمین از زیر کعبه پهن شده است، پس هر که روزش را روزه بدارد، چنان است که شصت ماه را روزه داشته است.]
از حضرت علی(ع) روایت است که فرمود: «نخستین رحمتی که از آسمان به زمین نازل شد، در روز بیست و پنجم ماه ذی‌القعده، روز دحوالارض بوده است.
و هرکس این روز را روزه بدارد و شب آن را به عبادت بپردازد، به پاداش عبادت صد‌ساله رسیده است؛
عبادت صد ساله‌ای که روز‌های آن را به روزه و شب‌های آن را به عبادت گذرانیده است. و هر جماعتی که در این روز گِرد هم ایند و به ذکر پروردگار بپردازند،
پراکنده نخواهند شد مگر آنکه خواسته‌های آنان برآورده خواهد شد و در این روز هزاران رحمت از سوی پروردگار نازل می‌شود که نودونه درصد آن از آنِ کسانی است که روزش را به روزه و ذکر مشغول باشند و شبش را به احیا و عبادت».]

مراقبات، صص 193 و 194.

مفاتیح الجنان، ص 451.

مراقبات، صص 186 و 187.

[خادمه زینب کبری(س)]

زيباي زيبا؛ با رنگينه‏گي چشمگير و با طراوتي سفيد و سبز و آبي! گويي بر پرده خلقت، تنها بهانه آفرينش زمين، اين بوده که «طاووس جلوه‏زار هستي باشد؛ طاووس کهکشان‏ها!
طاووس طنازي که جلوه‏زار رنگ، در کهکشان‏هاست و با ظاهر فناپذيرش، باطني فناناپذير دارد؛ باطني مثل ضمير آيينه‏سان عارفان و عاشقان!
زمين!
زميني که محل نشو و نماي «عشق» است؛ عاشق‏ترين عارفِ روزگاران چنين توصيفش مي‏کند:
«و زمين را آفريد، که دريايي سبز و روان، آن را بر دو مي‏کشد. زمين در برابر فرمان خداوند «جلّ جلاله» فروتن و در برابر شکوه خداوندي‏اش هميشه تسليم است».
زمين؛ زميني که جلوه‏زار تجلّي دست‏هاي نقّاش لا يزال ازلي است و مطرب نيايش‏هاي عاشقانه پيامبر صلي‏ الله‏عليه ‏و‏آله‏وسلم و علي عليه‏السلام !
زمين؛ زميني که آيينه غروب عاشوراست؛ غروبي که هر روز، آتش دلِ زمين را بر پرده «شفق» مي‏آويزد و صيحه فرشتگان را بر ساحل دل‏ها مي‏کوبد!
زميني که يادمان غربت آدم عليه‏السلام و يادگار لالايي حزين حواست!
زمين که در قاموس معرفت اللّه، مهد آسايش و سرير آرامش است: «اَلَمْ نَجْعَلِ الْاَرْضَ مِهادا»!
زميني که معرفت زيباشناسي و جمال توحيدي را به انسان آموخت و هنر لا يزالي حضرت حق «جلّ جلاله» را به تماشا گذاشت؛ «پس زمين به وسيله باغ‏هاي زيبا و تن پوش نازک گل برگ‏ها، همه را به سرور و شادي دعوت کرده و با زينت و زيورِ گُل‏ها، فخر کنان، همه را به وجد آورده، شگفت‏زده کرد.»
گل‏ها را براي مشام آشفته عارفان؛ آبشاران را براي تماشاي عاشقان؛ و جاده‏هاي سبز را براي رسيدن به آرزوهاي کودکان، آفريد! دريا را براي تجسّم عظمت و دشت را ادراک و شهود رنگ‏ها آفريد!
چمن را براي نرميِ بستر آهوان و درختان را براي موسيقي جاريِ پرندگان!
«وَ جَعَلَ ذلِکَ بِلاغا لِلْاَنام و رِزْقا لِلْاَنْعَامِ، وَ خَرَقَ الفِجَاجَ فِي آفَامِهَا، وَ أَمَامَ الْمِنَارِ لِلسَّالِکِينَ عَلي جَوَادِّ طُرُقِهَا.
... و آفريد جايگاه مناسبي را که «عشق» بتواند به نشو و نما بپردازد! کوه‏ها سر برآورده و جنگل‏ها به سمت آسمان کشيده شدند؛ چمن‏ها، غرق تماشاي نگاه آهوان گشته و جويباران، دل به زمزمه سِحرانگيز قناري سپردند. اقيانوس‏ها به «تسبيح توحيد» خروشيدند و چشمه‏ها از دلِ عشق، جوشيدن گرفتند؛ تا کسي باشد و بتواند، که بخواند: «هُوَ الَّذي خَلَقَ لَکُمْ مّا فِي الْأَرْضِ جَميعا»
زمين، آراسته شد به زيباترين رنگ‏ها، به زيباترين جاذبه‏ها، به عطرآگين‏ترين هواي جاري در کاينات!
رقص نيلوفرهايش، زمزمه جويبارش، گاهواره دريايش، موسيقي آبشارش، سرود زيباي پرندگان و سکوت دل‏انگيز شب‏هايش، يعني: «اَلَّذي جَعَلَ لَکُمُ الْأَرْضَ فِراشا.»
زمين آفريده شد، تا با خميره عطرآگين گِلش، «دل»، ساخته و پرداخته شود و دل، «عشق الهي» را در دامان بپروراند.
زمين آفريده شد، تا عاشق از نهايت عشق، سر بر سرير عطرآگين خاک نهاده و آکنده از ياد خداوند «جلّ جلاله» و عطر «نماز» گردد؛ نمازي که ميزانِ ارادت عاشق به حضرت دوست است و مقام والاي وصل!
زمين آفريده شد، تا کعبه، ـ اين صندوق اسرار خداوند ـ جهت‏نماي گم کردگان راه، در کهکشان‏ها باشد!
زمين آفريده شد، تا اجسام ناسوتي، ناراستي‏هاي وجود خويش را از نگاه‏ها پنهان نمايند!
زمين آفريده شد، تا دست‏هاي تاول زده، به صداقت خويش ببالند؛ آن‏گاه که ترازوي عدالت، برابر نگاه‏ها، قد برمي‏افرازد!
زمين آفريده شد، تا هرکسي بتواند «بدي‏ها و خوبي‏هاي» خويش را در آيينه خاک، به تماشا بنشيند!
زمين آفريده شد؛ زيباي زيبا، با رنگينه‏گي چشمگير و طراوتي سفيد و سبز و آبي! تا اين‏که جلوه‏زار هستي را، طاووس رنگ‏هاي بديع باشد؛ طاووس جلوه‏زار عشق، طاووس آيينه خانه هستي!

سيدعلي اصغر موسوي

[*آیه های انتظار*]

روز دحوالارض از چهار روزی است كه در تمام سال به فضیلت روزه گرفتن،
ممتاز است و در روایتى آمده است كه روزه‏اش مثل روزه هفتاد سال است ؛
و در روایت دیگر كفاره هفتاد سال است و هر كه این روز را روزه بدارد و
شبش را به عبادت بسر آورد از براى او عبادت صد سال نوشته شود ؛
و هر چه در میان آسمان و زمین وجود دارد براى كسی كه در این روز روزه ‏دار باشد
استغفار می‌كنند. و این روزى است كه رحمت خدا در آن منتشر گردیده و
از براى عبادت و اجتماع به ذكر خدا در این روز اجر بسیارى است و از براى این روز
به غیر از روزه و عبادت و ذكر خدا و غسل دو عمل وارد است .

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

روز دحو الارض (گسترده شدن زمین)

و آن روز بیست و پنجم ماه ذی القعده است
و دلیل بر اهتمام به دعا برای مولایمان صاحب الزمان ‏علیه السلام
در این روز و درخواست زودتر رسیدن فرج آن حضرت
از درگاه خداوند خالق منّان،دعایی است که
در کتاب‏های «اقبال» و «زاد المعاد» (1) نقل شده است.

و برای این درخواست در این روز نکات ارزنده‏ای
به خاطر رسیده که برای تشویق بندگان خدا یاد می‏کنیم:

1 - روزی است که خداوند در مانند آن وعده فرموده
که آن جناب صلوات اللَّه علیه را ظاهر گرداند
و هنگامی که مؤمن می‏بیند چنین روزی در این سال فرا رسید
و امامش ظهور ننمود، اندوهش تجدید و غصه‏اش شدید می‏گردد
و عقل و ایمانش او را بر دعا کردن برای آن حضرت
و درخواست تعجیل امر فَرَجش وا می‏دارند.

2 - این‏که در چنین روزی رحمت گسترش می‏یابد
و دعا مستجاب می‏شود چنان‏که در روایت آمده

پس مؤمن که امامش را از جانش عزیزتر می‏داند،
و او را از اولاد و خاندان و عشیره خویش بیشتر دوست می‏دارد،
دعای خالصانه خود را به برطرف شدن
غم و اندوه مولایش اختصاص می‏دهد.

[نرگس منتظر]

دحوالارض در قرآن

در قرآن کریم به دحوالارض اشاره شده است. خداوند در آیه 30 سوره نازعات می فرماید:
«و زمین را بعد از آن (آفرینش آسمان و زمین) گسترش داد».
بر اساس نظر بیشتر مفسران، منظور از «دَحیها» در این آیه، همان دحوالارض است.


دعای روز دحوالأرض

یکی از برنامه های پیشنهادی در روز مبارک گسترده شدن زمین، خواندن دعای ویژه این روز است.
در بخشی از این دعا، به مسئله دحوالأرض چنین اشاره شده است:
«ای خدایی که خانه کعبه را گسترانیدی و دانه را شکافتی و سختی را برطرف ساختی،
از تو می خواهم در این روز از روزهایت که حق آن را بزرگ نمودی
هر گرفتاری و مشکلی را برطرف سازی»

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

السلام اي در گه سلطان طوس
السلام اي حضرت شمس الشموس

السلام اي بارگاه کبريا
السلام اي شه ٬ علي موسي الرضا

از اعمال اين روز زيارت اقا امام رضا ست
حتي اگر شده با يک سلام

ملتمس دعا