براهين توحيد - تعدد خدا و فساد در آفرينش
چگونه تعدد آفریدگار مایه فساد در آفرینش است؟
یکی از دلایل یگانگی خدا این است که وجود دو مبدأ در جهان خلقت موجب فساد در زمین و آسمان است و اگر دو خدا بر جهان حکومت کند، موجب اختلال در دستگاه آفرینش می گردد.
اولا: چرا تعدد خدا موجب فساد در آفرینش می گردد؟
ثانیا: چه مانع دارد که دو آفریننده در ساختن جهان با هم تشریک مساعی نموده واقدام به کاری کنند؟
جواب: اين موضوع را با دو بيان مى توان توضيح داد: يكى از آن دو بيان، علمى و ديگرى فلسفى است. اينك هر دو را در اين جا بطور فشرده منعكس مى نماييم.
1- از مطالعه يك كتاب بخوبى مى توان فهميد كه نوشته يك نفر است يا چند نفر، در كتابى كه يك نفر نوشته است يك نوع هماهنگى مخصوص در ميان عبارات و جمله بندى ها، تعبيرات مختلف، كنايات و اشارات، عناوين، تيترها، طرز ورود و خروج، مندرجات، و خلاصه در تمام قسمت ها يك نوع وحدت و هماهنگى به چشم مى خورد; چرا؟
زيرا همگى زاييده يك فكر و تراوش يك قلم است; در صورتى كه چنين هماهنگى در كتابى كه دو نفر نوشته باشند وجود نخواهد داشت - هر قدم هم، همفكر و هم سليقه باشند - آثار اختلاف در بسيارى از قسمت ها كه اشاره نموديم به چشم خواهد خورد، مخصوصاً اگر اين كتاب، بزرگ و مفصّل باشد و در موضوعات گوناگون بحث كند، خيلى زود مى توان به اين حقيقت پى برد.
جهان آفرينش كه خود بزرگترين كتاب تكوين است و تمام افراد بشر قادر به شمردن صفحات آن نيستند تا آن جا كه بشر قادر به خواندن آن شده است، در تمام صفحات و سطور آن يك نوع نظم معيّن و پيوستگى خاص و هماهنگى غير قابل توصيفى مشاهده نموده است و اين مطلبى است كه جملگى برآنند.
تمام دانشمندان جهان از ستاره شناس، اتم شناس، فيزيكدان، شيميدان، حيوان شناس و گياه شناس اتّصال و پيوستگى و هماهنگى تمام اجزاى آن را با يكديگر تصديق كرده و همگى مى گويند: نظم واحد و تدبير يگانه اى بر اين جهان حكومت مى كند و نظامى كه بر منظومه شمسى ما حكومت مى نمايد بدون كم و زياد، در يك اتم، كه اگر ميليون ها از آن را روى هم بگذاريم نقطه اى را تشكيل مى دهند نيز حكمفرما مى باشد.
قوانين و نواميسى كه بر جهان حكومت مى كند، آن چنان عمومى و كلّى است كه از آزمايش كوچكى در گوشه اى از اين جهان، مى توان يك قانون كلّى و عمومى كه بر سراسر جهان آفرينش حكومت مى كند، به دست آورد. قانون جاذبه و دافعه بر سراسر جهان حكومت مى نمايد و هيچ موجودى از اين قانون مستثنا نيست.
تمام گياهان و جانداران توليد مثل مى نمايند; شباهت در خلقت حيوانات آنچنان زياد است كه گروهى را بر آن داشته است كه بگويند همگى ريشه واحدى دارند و همچنين... .
خلاصه، به هر سو بنگريم و از هر كسى سؤال كنيم، همه اين حقيقت را تأييد مى كنند كه در سرتاسر جهان هستى آثار وحدت و يگانگى و نظام واحد بخوبى به چشم مى خورد.
هرگاه مبدأ آفرينش يكى نبود و دو رأى و دو فكر بر جهان حكومت مى كرد، طبعاً وضع جهان آفرينش غير از اين بود و از پيوستگى و هماهنگى نظم و تدبير يگانه، خبرى نبود و نتيجه يك چنين از هم گسيختگى، همان فساد در دستگاه خلقت و نظام آفرينش است.
«هشام بن حكم» از امام صادق(عليه السلام) پرسيد: دليل بر يگانگى خداوند چيست؟
امام در پاسخ وى چنين فرمود:
«اتصال التدبير و تمام الصنع; كما قال الله: لو كان فيهما الهة الاّ الله لفسدتا;(1) بهم پيوستگى و دوام نظام هستى و تماميّت آفرينش دليل بر يگانگى اوست; همان طور كه خود او فرموده است: اگر در سراسر زمين و آسمان جز خداوند يگانه آفريدگارى بود، نظام آنها بر هم مى خورد».(2)
نقل قول
